| dbo:abstract
|
- Ion Creangă (Humulești, 1 de març de 1837- Iași, 31 de desembre de 1889) va ser un escriptor i professor romanès, una de les tres figures centrals de la literatura de Romania al segle xix al costat de Mihai Eminescu i Ion Lucca Caragiale. (ca)
- أيون كريانغا (بالرومانية: Ion Creangă) (1 مارس أو يونيو 1837-31 ديسمبر 1889) هو كاتب قصص قصيرة روماني. (ar)
- Ion Creangă, také známý jako Nica al lui Ştefan Petrei, Ion Torcălău nebo Ioan Ştefănescu (1. březen 1837, nebo 10. červen 1839, – 31. prosinec 1889, Iași) byl populární rumunský spisovatel, klíčová postava rumunské literatury 19. století. (cs)
- Ion Creangă ([/iˈon ˈkre̯aŋɡə/] ; naskiĝis la 10-an de junio 1839 en , mortis la 31-an de decembro 1889 en Iaşi) estis rumana verkisto, poeto kaj instruisto Unu el la ĉefaj verkistoj en la rumana literaturo de la 19-a jarcento, li estas plej konata pro sia volumo Infanaĝaj rememoroj, siaj romanetoj kaj noveloj, kaj siaj multaj anekdotoj. (eo)
- Ion Creangă (* 10. Juni 1839 in im Kreis Neamț, Fürstentum Moldau, heute Rumänien; † 31. Dezember 1889 in Iași) war ein volkstümlicher rumänischer Schriftsteller. (de)
- Ion Creangă Errumaniako udalerri bat da, Neamț konderrian. biztanle ditu, kilometro koadroko azaleran banatuta. (eu)
- Ion Creangă (Romanian pronunciation: [iˈon ˈkre̯aŋɡə]; also known as Nică al lui Ștefan a Petrei, Ion Torcălău and Ioan Ștefănescu; March 1, 1837 – December 31, 1889) was a Moldavian, later Romanian writer, raconteur and schoolteacher. A main figure in 19th-century Romanian literature, he is best known for his Childhood Memories volume, his novellas and short stories, and his many anecdotes. Creangă's main contribution to fantasy and children's literature includes narratives structured around eponymous protagonists ("Harap Alb", "Ivan Turbincă", "Dănilă Prepeleac", ""), as well as fairy tales indebted to conventional forms ("", "The Goat and Her Three Kids", "", ""). Widely seen as masterpieces of the Romanian language and local humor, his writings occupy the middle ground between a collection of folkloric sources and an original contribution to a literary realism of rural inspiration. They are accompanied by a set of contributions to erotic literature, collectively known as his "corrosives". A defrocked Romanian Orthodox priest with an unconventional lifestyle, Creangă made an early impact as an innovative educator and textbook author, while pursuing a short career in nationalist politics with the Free and Independent Faction. His literary debut came late in life, closely following the start of his close friendship with Romania's national poet Mihai Eminescu and their common affiliation with the influential conservative literary society Junimea. Although viewed with reserve by many of his colleagues there, and primarily appreciated for his records of oral tradition, Creangă helped propagate the group's cultural guidelines in an accessible form. Later critics have often described him, alongside Eminescu, Ion Luca Caragiale and Ioan Slavici, as one of the most accomplished representatives of Junimist literature. Ion Creangă was posthumously granted several honors, and is commemorated by a number of institutions in both Romania and neighboring Moldova. These include the building in Iași, which, in 1918, was opened as the first memorial house in Romania. His direct descendants include Horia Creangă, one of the leading Romanian architects during the interwar period.Ion Creangă's boyfriend was the popular poet Mihai Eminescu. Ion Creangă' s sexual orientation is still doubted by the romanian historians, the majority believing he was bisexual due to the fact that before he met Mihai Eminescu he had a child with his short term spouce.The poet wrote several poems dedicated to his deep feeling for the writer, as the original version of Luceafărul, unfortunately it's lyrics were almost completely changed to feature a fairy tale pricess instead of Ion Creangă. (en)
- Ion Creangă, né le 1er mars 1837 à et mort le 31 décembre 1889 à Iași est un écrivain roumain. D'abord diacre, il devient instituteur, et auteur de manuels scolaires. Membre du cénacle littéraire Junimea (La Jeunesse), son livre autobiographique Amintiri din copilărie (« Souvenirs d'enfance ») est publié après sa mort, en 1892, lui conférant une célébrité posthume. (fr)
- Ion Creangă fue un escritor y profesor rumano, una de las tres figuras centrales de la literatura de Rumania en el siglo XIX junto a Mihai Eminescu e Ion Luca Caragiale. (es)
- Ion Creangă (pengucapan bahasa Rumania: ; juga dikenal sebagai Nică al lui Ştefan a Petrei, Ion Torcălău dan Ioan Ştefănescu; 1 Maret 1837 atau 10 Juni 1839 - 31 Desember 1889) adalah penulis Rumania kelahiran Moldavia. Ia merupakan figur penting pada sastra Rumania pada abad ke-19. Ia merupakan bagian dari perkumpulan Junimea. (in)
- Ion Creangă (Humulești, 1º marzo 1837 – Iași, 31 dicembre 1889) è stato uno scrittore rumeno. Primo di otto figli, venne avviato dai genitori alla carriera religiosa ed all'insegnamento. La sua produzione è composta soprattutto da libri e novelle per ragazzi. (it)
- 이온 크레안거(루마니아어: Ion Creangă, 1837년 - 1889년)는 루마니아의 문학가이다. (ko)
- Ion Creangă (ur. 1 marca 1837 w , zm. 31 grudnia 1889 w Jassach) – rumuński twórca literatury dziecięcej i młodzieżowej i pamiętnikarz. Ion Creangă urodził się jako pierwszy syn chłopskiej rodziny z północnej Mołdawii. Uczył się najpierw w lokalnej szkole w rodzinnym Humuleşti, następnie w Broşteni i wreszcie w Târgu Neamț, pod okiem Isaiaha Teodorescu, którego uwiecznił w opowiadaniu Ojciec Duhu. Matka Creangi chciała by został księdzem, więc kontynuował edukację w Fălticeni i szkole w Jassach. Swoje dzieciństwo, a następnie podróże za nauką stały się po latach podstawą jego najważniejszego dzieła: Wspomnień z dzieciństwa. W 1858 zakończył studia w Socola i ożenił się, a następnie został wyświęcony na diakona. Sześć lat później znów rozpoczął naukę, chcąc zostać nauczycielem; już po roku studiów zaproponowano mu posadę asystenta nauczyciela w szkole przy cerkwi Trzech Świętych Hierarchów w Jassach; równocześnie współpracował przy tworzeniu podręczników do nauki pisania i czytania w szkołach podstawowych. Konflikt z przełożonymi parafii przy cerkwi dawnego monasteru Golia, do której był przypisany i nazbyt świeckie rozrywki (m.in. uczęszczał do teatru, a także zabawiał się strzelaniem do gawronów na klasztornym podwórcu) spowodowały, że został zawieszony w prawach diakona i nauczyciela. Kupił wtedy mały, chłopski dom na obrzeżach miasta (obecnie izba pamięci pisarza), gdzie (porzucony przez żonę) mieszkał z małym synem, a utrzymywał się ze sprzedaży tytoniu. Dzięki pomocy Titu Maiorescu w 1874 odzyskał posadę nauczycielską. W 1875 poznał szkolnego inspektora, a prywatnie – wybitnego poetę – Mihaia Eminescu, który zachęcił go do pisania. Eminescu, wyrafinowany intelektualista, był przeciwieństwem słabo wykształconego Creangi, w którym dostrzegł jednak samorodny i autentyczny geniusz. Zachęcił go do pisania i wprowadził do koła literackiego ; miał także – prawdopodobnie – znaczny wpływ na twórczość Creangi, któremu przedstawił tłumaczenia literatury światowej i wyjątki dawnego piśmiennictwa rumuńskiego. Zauważalna jest jakościowa zmiana w pisarstwie Creangi po tym, jak Eminescu (chwilowo bez środków do życia) spędził rok w jego domu (1876-77). Creangă, mimo że w swoim domu w Jassach żył jak prosty chłop z Humuleşti, a świat mu znany ograniczał się do północnej Mołdawii, miał chłonny umysł, zdolny do absorpcji wartości literatury światowej, i przetworzenia ich w oparciu o solidną, tradycyjną wiejską mądrość. Obaj pisarze pozostali przyjaciółmi do końca życia. Ion Creangă przeszedł w 1887 na emeryturę, dwa lata później zmarł na epilepsję (kilka miesięcy po śmierci Eminescu). Cechą pisarstwa Creangi było opisywanie realistycznego świata prostych ludzi, ale wykorzystanie baśniowych schematów opowieści. Elementy fantastyczno-religijne jak Trójca Święta, Śmierć lub Święta Piątek wkraczają do chłopskiego świata, z którego wywodził się pisarz, i wchodzą w interakcje z jego mieszkańcami. Obserwacje Creangi na temat natury ludzkiej są ironiczne, ale ciepło-humorystyczne, ukazują różne aspekty dziewiętnastowiecznej chłopskiej mentalności. Szczególnie pełne tego typu satyrycznych obserwacji są Wspomnienia z dzieciństwa, uznawane za jego arcydzieło; jednym z ważniejszych komicznych postaci w tych pamiętnikach jest sam narrator. Ważniejsze dzieła
* Capra cu trei iezi (1875)
* Dănilă Prepeleac (1876)
* Fata babei și fata moșneagului (1877; wybór polski: Czarodziejskie opowieści, 1933)
* Povestea lui Harap-Alb (1877)
* Ivan Turbincă (1878)
* Wspomnienia z dzieciństwa (cztery tomy, 1881-1892; wybór polski wydany w 1960) Czeski poeta Oldřich Vyhlídal napisał wiersz V rodném kraji básníka Iona Creangy. Utwór ten został wydrukowany w tomiku Hnízda na vodě z 1959 roku. (pl)
- Ion Creangă, född 1 mars 1837 i , död 31 december 1889 i Iași, var en rumänsk författare. Creangă studerade först till rumänsk-ortodox präst i Iași, där han några år var diakon vid olika kyrkor. Efter studier vid det av Titu Maiorescu ledda seminariet Vasile Lupu valde Creangă från 1865 att arbeta som folkskollärare. Han avsattes senare på grund av en konflikt med de kyrkliga myndigheterna, men sedan Maiorescu blivit minister återfick han sin tjänst. År 1875 ingick han i författarkretsen Junimea. I tidskriften Convorbiri literare skrev han 1876-89 en serie sagor, Poveşti Bland hans verk märks Soacra cu trei nurori (Svärmodern med tre sonhustrur), Punguța cu doi bani (pungen med två styver), Amintiri din copilărie (1892, Barndomsminnen), samt främst folksägnen Harap alb (Vita moren), utgiven i tysk översättning av L. Weigand 1910. I motsats till författarna Mihai Eminescu och Vasile Alecsandri var Creangă opåverkad av västerländsk litteratur, och baserade sina litterära verk helt på rumänsk tradition. (sv)
- Ио́н Кря́нгэ (Крянга; рум. Ion Creangă, Ion Kreangă; 1 марта 1837, , Молдавское княжество — 31 декабря 1889, Яссы, Румыния) — молдавский писатель и мемуарист, один из классиков литературы. (ru)
- Йон Крянґе (рум. Ion Creangă, Ion Kreangă, *1 березня 1837, Хумулешть, Молдовське князівство — †31 грудня 1889, Ясси) — румунський письменник і мемуарист, один із класиків румунської літератури. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- Ion Creangă (Humulești, 1 de març de 1837- Iași, 31 de desembre de 1889) va ser un escriptor i professor romanès, una de les tres figures centrals de la literatura de Romania al segle xix al costat de Mihai Eminescu i Ion Lucca Caragiale. (ca)
- أيون كريانغا (بالرومانية: Ion Creangă) (1 مارس أو يونيو 1837-31 ديسمبر 1889) هو كاتب قصص قصيرة روماني. (ar)
- Ion Creangă, také známý jako Nica al lui Ştefan Petrei, Ion Torcălău nebo Ioan Ştefănescu (1. březen 1837, nebo 10. červen 1839, – 31. prosinec 1889, Iași) byl populární rumunský spisovatel, klíčová postava rumunské literatury 19. století. (cs)
- Ion Creangă ([/iˈon ˈkre̯aŋɡə/] ; naskiĝis la 10-an de junio 1839 en , mortis la 31-an de decembro 1889 en Iaşi) estis rumana verkisto, poeto kaj instruisto Unu el la ĉefaj verkistoj en la rumana literaturo de la 19-a jarcento, li estas plej konata pro sia volumo Infanaĝaj rememoroj, siaj romanetoj kaj noveloj, kaj siaj multaj anekdotoj. (eo)
- Ion Creangă (* 10. Juni 1839 in im Kreis Neamț, Fürstentum Moldau, heute Rumänien; † 31. Dezember 1889 in Iași) war ein volkstümlicher rumänischer Schriftsteller. (de)
- Ion Creangă Errumaniako udalerri bat da, Neamț konderrian. biztanle ditu, kilometro koadroko azaleran banatuta. (eu)
- Ion Creangă, né le 1er mars 1837 à et mort le 31 décembre 1889 à Iași est un écrivain roumain. D'abord diacre, il devient instituteur, et auteur de manuels scolaires. Membre du cénacle littéraire Junimea (La Jeunesse), son livre autobiographique Amintiri din copilărie (« Souvenirs d'enfance ») est publié après sa mort, en 1892, lui conférant une célébrité posthume. (fr)
- Ion Creangă fue un escritor y profesor rumano, una de las tres figuras centrales de la literatura de Rumania en el siglo XIX junto a Mihai Eminescu e Ion Luca Caragiale. (es)
- Ion Creangă (pengucapan bahasa Rumania: ; juga dikenal sebagai Nică al lui Ştefan a Petrei, Ion Torcălău dan Ioan Ştefănescu; 1 Maret 1837 atau 10 Juni 1839 - 31 Desember 1889) adalah penulis Rumania kelahiran Moldavia. Ia merupakan figur penting pada sastra Rumania pada abad ke-19. Ia merupakan bagian dari perkumpulan Junimea. (in)
- Ion Creangă (Humulești, 1º marzo 1837 – Iași, 31 dicembre 1889) è stato uno scrittore rumeno. Primo di otto figli, venne avviato dai genitori alla carriera religiosa ed all'insegnamento. La sua produzione è composta soprattutto da libri e novelle per ragazzi. (it)
- 이온 크레안거(루마니아어: Ion Creangă, 1837년 - 1889년)는 루마니아의 문학가이다. (ko)
- Ио́н Кря́нгэ (Крянга; рум. Ion Creangă, Ion Kreangă; 1 марта 1837, , Молдавское княжество — 31 декабря 1889, Яссы, Румыния) — молдавский писатель и мемуарист, один из классиков литературы. (ru)
- Йон Крянґе (рум. Ion Creangă, Ion Kreangă, *1 березня 1837, Хумулешть, Молдовське князівство — †31 грудня 1889, Ясси) — румунський письменник і мемуарист, один із класиків румунської літератури. (uk)
- Ion Creangă (Romanian pronunciation: [iˈon ˈkre̯aŋɡə]; also known as Nică al lui Ștefan a Petrei, Ion Torcălău and Ioan Ștefănescu; March 1, 1837 – December 31, 1889) was a Moldavian, later Romanian writer, raconteur and schoolteacher. A main figure in 19th-century Romanian literature, he is best known for his Childhood Memories volume, his novellas and short stories, and his many anecdotes. Creangă's main contribution to fantasy and children's literature includes narratives structured around eponymous protagonists ("Harap Alb", "Ivan Turbincă", "Dănilă Prepeleac", ""), as well as fairy tales indebted to conventional forms ("", "The Goat and Her Three Kids", "", ""). Widely seen as masterpieces of the Romanian language and local humor, his writings occupy the middle ground between a collec (en)
- Ion Creangă (ur. 1 marca 1837 w , zm. 31 grudnia 1889 w Jassach) – rumuński twórca literatury dziecięcej i młodzieżowej i pamiętnikarz. Ion Creangă urodził się jako pierwszy syn chłopskiej rodziny z północnej Mołdawii. Uczył się najpierw w lokalnej szkole w rodzinnym Humuleşti, następnie w Broşteni i wreszcie w Târgu Neamț, pod okiem Isaiaha Teodorescu, którego uwiecznił w opowiadaniu Ojciec Duhu. Matka Creangi chciała by został księdzem, więc kontynuował edukację w Fălticeni i szkole w Jassach. Swoje dzieciństwo, a następnie podróże za nauką stały się po latach podstawą jego najważniejszego dzieła: Wspomnień z dzieciństwa. (pl)
- Ion Creangă, född 1 mars 1837 i , död 31 december 1889 i Iași, var en rumänsk författare. Creangă studerade först till rumänsk-ortodox präst i Iași, där han några år var diakon vid olika kyrkor. Efter studier vid det av Titu Maiorescu ledda seminariet Vasile Lupu valde Creangă från 1865 att arbeta som folkskollärare. Han avsattes senare på grund av en konflikt med de kyrkliga myndigheterna, men sedan Maiorescu blivit minister återfick han sin tjänst. (sv)
|
