| dbo:abstract
|
- El caperó va ser un tipus de caputxa per al cap o, posteriorment, capell summament versàtil que s'utilitzava a Europa occidental durant l'edat mitjana. Inicialment una vestidura utilitària, va començar desenvolupant una llarga coleta, en part decorativa, a la part posterior, es va transformar en un abillament per al cap complex, versàtil i costós després que el que era l'obertura vertical per a la cara va començar a ser utilitzat com una obertura horitzontal per al cap. Va estar molt de moda a mitjans del segle xv a Borgonya, abans de deixar de ser utilitzat cap a finals del segle xv i tornar a la seva condició utilitària. És la vestimenta de cap per home més freqüent a la pintura flamenca primitiva, però la seva construcció complicada sovint és mal interpretada. (ca)
- Chaperon (z francouzštiny, [ʃapˈʀɔ̃]) je pokrývka hlavy populární nejvíce v západní Evropě kolem poloviny 15. století, kdy ji nosili především muži, ale někdy i ženy. Nosila se mnoha různými způsoby, často turbanovitě ovinutá kolem hlavy. Rozvinutá forma chaperonu konce středověku vznikla z prosté , když se kolem roku 1300 začal otvor kápě určený původně pro tvář nosit nahoře na hlavě, takže cíp kápě visel po straně hlavy dolů. Vedle stávající kápě (francouzsky patte) a cípu (cornette) pak přibyl ještě toroidní vycpaný díl (bourrelet čili rondel), který seděl na hlavě jako věnec, zatímco cíp chaperonu se prodlužoval a začal se podobat šále. (cs)
- Ĉaperono (el la franca lingvo chaperon por "kufo aŭ kapuĉo") estas kapvesto multportita dum la mezepoko. La kapuĉo etendiĝis ĝis la ŝultroj tiel ke la kapo kaj nuko de la portanto estis tute kovritaj; nur la vizaĝo estis malkovrita. La ĉamperono finiĝis malantaŭe sur la kapo en longa pinto kiel speco de pintĉapo. Dum la frua periodo la ĉaperono antaŭ ĉio estis portata de malriĉaj homoj. Ekde la 14-a jarcento ankaŭ riĉaj homoj ekporrtis la kapveston, farita el pli luksa ŝtofo. Ekde la komenco de la 15-a jarcento la ĉaperono estis drapirita kiel speco de turbano sur la kapo. La pinto kaj la ŝultropeco fariĝis pli kaj pli longaj pliposte dum la mezepoko. Unue la ĉaperono estis rezervita nur por viroj, dum la malfrua periodo ankaŭ virinoj komencis porti ĉi tiun kapveston. La Blankaj Ĉaperonoj estis iu speco de policanaro en Gento dum la 14-a kaj 15-a jarcento. La membroj portis blankan ĉaperonon kiel rekonilo. La anaroj de Bruĝo kaj Ipro tie respektive estis nomataj la Ruĝaj Ĉaperonoj kaj la Bluaj Ĉaperonoj.
* Sandro Botticelli: Portreto de juna viro.
* Jan van Eyck: Portreto de viro (1432)
* Jan van Eyck: Viro kun blua ĉaperono
* Rogier van der Weyden: Portreto de Filipo la bona, ĉ. 1450
* Du malsaĝuloj sub unu ĉaperono detalo el Nederlandaj Proverboj de Pieter Bruegel la pliaĝa (1559)
* Porteto verŝajne de pentrita de Jan van Eyck, malfruaj 1430-aj jaroj. (eo)
- A chaperon (/ˈʃæpəroʊn/ or /ˈʃæpərɒn/; Middle French: chaperon) was a form of hood or, later, highly versatile hat worn in all parts of Western Europe in the Middle Ages. Initially a utilitarian garment, it first grew a long partly decorative tail behind called a liripipe, and then developed into a complex, versatile and expensive headgear after what was originally the vertical opening for the face began to be used as a horizontal opening for the head. It was especially fashionable in mid-15th century Burgundy, before gradually falling out of fashion in the late 15th century and returning to its utilitarian status. It is the most commonly worn male headgear in Early Netherlandish painting, but its complicated construction is often misunderstood. (en)
- Der Chaperon (aus dem Französischen, [ʃapˈʀɔ̃]) ist eine Kopfbedeckung, die im Mittelalter von Frauen und Männern getragen wurde und aus einer Kapuze mit langer, herabhängender Spitze, der Gugel, hervorging. Chaperon rouge steht im Französischen für Rotkäppchen. Auch nannte man im 19. Jahrhundert ältere Personen Chaperons, die jungen Damen als schützende Begleiter mitgegeben wurden. (de)
- Chaperon ( /ʃ æ p ər oʊ n / ou /ʃ æ p ər ɒ n /, moyen français : chaperon) était une forme de capuche ou, plus tard, de chapeau porté dans toutes les parties de l'Europe occidentale au Moyen Âge. Initialement un vêtement utilitaire, il a d'abord développé une longue queue partiellement décorative derrière appelée (en), puis s'est développé en un couvre-chef complexe, polyvalent et coûteux après que ce qui était à l'origine l'ouverture verticale pour le visage a commencé à être utilisé comme une ouverture horizontale pour la tête. Il était particulièrement à la mode au milieu du XVe siècle bourguignon, avant de se délester peu à peu à la fin du XVe siècle et de retrouver son statut utilitaire. C'est le couvre-chef masculin le plus couramment porté dans la peinture néerlandaise ancienne, mais sa construction compliquée est souvent mal comprise. (fr)
- Chaperón (del francés chaperon) es un tocado, capucha o gorro usado en Europa occidental durante la Edad Media. En su origen fue una capa corta con una larga coleta (liripipe) en su parte trasera y era una prenda popular. Adoptado por la burguesía gremial y los funcionarios, se transformó en un atuendo para la cabeza complejo, versátil y lujoso. Estuvo de moda desde mediados al final del siglo XV en Borgoña, apareciendo con frecuencia en la pintura flamenca primitiva. (es)
- Een kaproen (van het Franse chaperon voor "kap") is een kapachtig hoofddeksel dat veel in de middeleeuwen gedragen werd. De kap reikte tot aan de schouders zodat het hoofd en de nek van de kaproendrager helemaal bedekt waren; alleen het gezicht werd vrijgelaten. De kaproen eindigde achter op het hoofd in een lange punt (lierepijp of lamfer genoemd) als een soort puntmuts. In de vroege middeleeuwen werd de kaproen vooral door arme mensen gedragen. Vanaf de 14e eeuw begonnen ook rijkere mensen kaproenen te dragen, gemaakt van luxere stof. Vanaf begin 15e eeuw werd de kaproen vaak als een soort tulband over het hoofd gedrapeerd. De punt en het schouderstuk werden later in de middeleeuwen steeds langer. Was de kaproen eerst voorbehouden aan mannen, in de late middeleeuwen begonnen ook vrouwen dit hoofddeksel te dragen. De Witte Kaproenen waren een soort politiekorps in Gent in de 14e en 15e eeuw. De leden droegen een witte kaproen als herkenningsteken. Het korps in Brugge en Ieper werd daar respectievelijk de Rode Kaproenen en Blauwe Kaproenen genoemd. De benaming "kaproen" of "chaperon" wordt vandaag de dag gebruikt voor een deel van een toga zoals die door advocaten en rechters wordt gedragen. De kaproen is een schouderkussen waaraan de (een schouderversiering die de academische graad aangeeft) wordt bevestigd.
* Sandro Botticelli: Portret van een jonge man. In typisch Italiaanse stijl is de lamfer (punt) van de kaproen aan de voorkant gedrapeerd
* Jan van Eyck: Portret van een man (1432)
* Jan van Eyck: Man met de blauwe kaproen
* Rogier van der Weyden: Portret van Filips de Goede, ca. 1450
* Twee zotten onder één kaproen (Een gek is zelden alleen), detail uit Nederlandse Spreekwoorden van Pieter Bruegel de Oude (1559) (nl)
- Il capperone (chaperon in francese medio) era un copricapo maschile, ibrido tra il cappuccio ed il turbante, entrato in uso in Europa occidentale nel corso del Basso Medioevo e rimastovi sino all'Età moderna. Indumento di lavoro, nel corso del XV secolo visse una parentesi di "notorietà" divenendo capo di gran moda, portato da nobili e patrizi nel Regno di Francia del Tardo Gotico e nell'Italia del Rinascimento. (it)
- Chaperon – męskie (głównie) nakrycie głowy znane w Europie od początku XIV wieku, szczyt popularności osiągnęło na przełomie XIV i XV wieku. Chaperon ewoluował z noszonego wcześniej i równolegle kaptura-peleryny, który zwijano fantazyjnie i zakładano na głowę na kształt turbanu. Chaperon stanowił kombinację czapki frygijskiej z grubego otoka, ze spływającym z niego kapiszonem okrywającym ramiona. Składał się z sukiennego lub aksamitnego, wypchanego skrawkami materiału wałka, długiego "ogona" i fałdu materiału, pozostałego po kołnierzu kaptura, z którego ewoluowało to nakrycie głowy. Le petit chaperon rouge to baśniowy „Czerwony Kapturek”. (pl)
- Chaperon, eller chaperong, är en huvudbonad bestående av en mer eller mindre avancerad tygkreation som täcker huvud och hals. Den bars av både män och kvinnor under medeltiden i Frankrike och Burgund. (sv)
- Шаперо́н (фр. chaperon) — средневековый головной убор. Вначале представлял собой капюшон с длинным шлыком (колпаком) и пелериной, затем превратился в пышное и достаточно дорогое сооружение, напоминающее тюрбан, дополнительно украшавшийся фестонами. В средние века (XII—XIII) шаперон был как мужским, так и женским головным убором. В XIV веке мужчины стали носить шаперон с жёстким бортом. Параллельно с этим удлинился шлык, и его стали драпировать над бортом или вокруг головы таким образом, чтоб узкая часть хвоста спускалась на плечо. Мода на ношение шаперона пришла из Бургундии, в начале XV века она охватила всю Западную Европу, к концу того же столетия постепенно ушла, и шаперон вернулся к первоначальной, чисто утилитарной роли. (ru)
|
| rdfs:comment
|
- El caperó va ser un tipus de caputxa per al cap o, posteriorment, capell summament versàtil que s'utilitzava a Europa occidental durant l'edat mitjana. Inicialment una vestidura utilitària, va començar desenvolupant una llarga coleta, en part decorativa, a la part posterior, es va transformar en un abillament per al cap complex, versàtil i costós després que el que era l'obertura vertical per a la cara va començar a ser utilitzat com una obertura horitzontal per al cap. Va estar molt de moda a mitjans del segle xv a Borgonya, abans de deixar de ser utilitzat cap a finals del segle xv i tornar a la seva condició utilitària. És la vestimenta de cap per home més freqüent a la pintura flamenca primitiva, però la seva construcció complicada sovint és mal interpretada. (ca)
- Chaperon (z francouzštiny, [ʃapˈʀɔ̃]) je pokrývka hlavy populární nejvíce v západní Evropě kolem poloviny 15. století, kdy ji nosili především muži, ale někdy i ženy. Nosila se mnoha různými způsoby, často turbanovitě ovinutá kolem hlavy. Rozvinutá forma chaperonu konce středověku vznikla z prosté , když se kolem roku 1300 začal otvor kápě určený původně pro tvář nosit nahoře na hlavě, takže cíp kápě visel po straně hlavy dolů. Vedle stávající kápě (francouzsky patte) a cípu (cornette) pak přibyl ještě toroidní vycpaný díl (bourrelet čili rondel), který seděl na hlavě jako věnec, zatímco cíp chaperonu se prodlužoval a začal se podobat šále. (cs)
- A chaperon (/ˈʃæpəroʊn/ or /ˈʃæpərɒn/; Middle French: chaperon) was a form of hood or, later, highly versatile hat worn in all parts of Western Europe in the Middle Ages. Initially a utilitarian garment, it first grew a long partly decorative tail behind called a liripipe, and then developed into a complex, versatile and expensive headgear after what was originally the vertical opening for the face began to be used as a horizontal opening for the head. It was especially fashionable in mid-15th century Burgundy, before gradually falling out of fashion in the late 15th century and returning to its utilitarian status. It is the most commonly worn male headgear in Early Netherlandish painting, but its complicated construction is often misunderstood. (en)
- Der Chaperon (aus dem Französischen, [ʃapˈʀɔ̃]) ist eine Kopfbedeckung, die im Mittelalter von Frauen und Männern getragen wurde und aus einer Kapuze mit langer, herabhängender Spitze, der Gugel, hervorging. Chaperon rouge steht im Französischen für Rotkäppchen. Auch nannte man im 19. Jahrhundert ältere Personen Chaperons, die jungen Damen als schützende Begleiter mitgegeben wurden. (de)
- Chaperón (del francés chaperon) es un tocado, capucha o gorro usado en Europa occidental durante la Edad Media. En su origen fue una capa corta con una larga coleta (liripipe) en su parte trasera y era una prenda popular. Adoptado por la burguesía gremial y los funcionarios, se transformó en un atuendo para la cabeza complejo, versátil y lujoso. Estuvo de moda desde mediados al final del siglo XV en Borgoña, apareciendo con frecuencia en la pintura flamenca primitiva. (es)
- Il capperone (chaperon in francese medio) era un copricapo maschile, ibrido tra il cappuccio ed il turbante, entrato in uso in Europa occidentale nel corso del Basso Medioevo e rimastovi sino all'Età moderna. Indumento di lavoro, nel corso del XV secolo visse una parentesi di "notorietà" divenendo capo di gran moda, portato da nobili e patrizi nel Regno di Francia del Tardo Gotico e nell'Italia del Rinascimento. (it)
- Chaperon, eller chaperong, är en huvudbonad bestående av en mer eller mindre avancerad tygkreation som täcker huvud och hals. Den bars av både män och kvinnor under medeltiden i Frankrike och Burgund. (sv)
- Ĉaperono (el la franca lingvo chaperon por "kufo aŭ kapuĉo") estas kapvesto multportita dum la mezepoko. La kapuĉo etendiĝis ĝis la ŝultroj tiel ke la kapo kaj nuko de la portanto estis tute kovritaj; nur la vizaĝo estis malkovrita. La ĉamperono finiĝis malantaŭe sur la kapo en longa pinto kiel speco de pintĉapo. La Blankaj Ĉaperonoj estis iu speco de policanaro en Gento dum la 14-a kaj 15-a jarcento. La membroj portis blankan ĉaperonon kiel rekonilo. La anaroj de Bruĝo kaj Ipro tie respektive estis nomataj la Ruĝaj Ĉaperonoj kaj la Bluaj Ĉaperonoj.
* Sandro Botticelli: Portreto de juna viro.
* (eo)
- Chaperon ( /ʃ æ p ər oʊ n / ou /ʃ æ p ər ɒ n /, moyen français : chaperon) était une forme de capuche ou, plus tard, de chapeau porté dans toutes les parties de l'Europe occidentale au Moyen Âge. Initialement un vêtement utilitaire, il a d'abord développé une longue queue partiellement décorative derrière appelée (en), puis s'est développé en un couvre-chef complexe, polyvalent et coûteux après que ce qui était à l'origine l'ouverture verticale pour le visage a commencé à être utilisé comme une ouverture horizontale pour la tête. Il était particulièrement à la mode au milieu du XVe siècle bourguignon, avant de se délester peu à peu à la fin du XVe siècle et de retrouver son statut utilitaire. C'est le couvre-chef masculin le plus couramment porté dans la peinture néerlandaise ancienne, ma (fr)
- Een kaproen (van het Franse chaperon voor "kap") is een kapachtig hoofddeksel dat veel in de middeleeuwen gedragen werd. De kap reikte tot aan de schouders zodat het hoofd en de nek van de kaproendrager helemaal bedekt waren; alleen het gezicht werd vrijgelaten. De kaproen eindigde achter op het hoofd in een lange punt (lierepijp of lamfer genoemd) als een soort puntmuts.
* Sandro Botticelli: Portret van een jonge man. In typisch Italiaanse stijl is de lamfer (punt) van de kaproen aan de voorkant gedrapeerd
* Jan van Eyck: Portret van een man (1432)
* Jan van Eyck: Man met de blauwe kaproen
*
* (nl)
- Chaperon – męskie (głównie) nakrycie głowy znane w Europie od początku XIV wieku, szczyt popularności osiągnęło na przełomie XIV i XV wieku. Chaperon ewoluował z noszonego wcześniej i równolegle kaptura-peleryny, który zwijano fantazyjnie i zakładano na głowę na kształt turbanu. Chaperon stanowił kombinację czapki frygijskiej z grubego otoka, ze spływającym z niego kapiszonem okrywającym ramiona. Składał się z sukiennego lub aksamitnego, wypchanego skrawkami materiału wałka, długiego "ogona" i fałdu materiału, pozostałego po kołnierzu kaptura, z którego ewoluowało to nakrycie głowy. (pl)
- Шаперо́н (фр. chaperon) — средневековый головной убор. Вначале представлял собой капюшон с длинным шлыком (колпаком) и пелериной, затем превратился в пышное и достаточно дорогое сооружение, напоминающее тюрбан, дополнительно украшавшийся фестонами. В средние века (XII—XIII) шаперон был как мужским, так и женским головным убором. В XIV веке мужчины стали носить шаперон с жёстким бортом. Параллельно с этим удлинился шлык, и его стали драпировать над бортом или вокруг головы таким образом, чтоб узкая часть хвоста спускалась на плечо. (ru)
|
_Brüder_(Pol_Limburg_006.jpg){kind=link}
