| dbo:abstract
|
- Giordano Bruno (Nola, gener 1548 ↔ febrer 1548 - Roma, 17 de febrer de 1600), de naixement Filippo Bruno, va ser un astrònom, filòsof, matemàtic i poeta italià. Les seves teories cosmològiques van superar el model copernicà, ja que va proposar que el Sol era simplement un estel i que l'Univers havia de contenir un infinit nombre de mons habitats per animals i éssers intel·ligents. Membre de l'orde dels Dominics, va proposar en el camp teològic una manera particular de panteisme, que diferia considerablement de la visió cosmològica sostinguda per l'Església catòlica. Però no van ser aquests raonaments la causa de la seva condemna sinó les seves afirmacions teològiques, que el van portar a ser condemnat per les autoritats civils de Roma després que la Inquisició romana el trobés culpable d'heretgia. Va ser cremat a la foguera. Després de la seva mort, el seu nom va guanyar fama considerable, particularment en el segle xix i principis del xx. (ca)
- جوردانو برونو المعروف أيضاً بـ نولانو أو برونو دي نولا (1548 في نولا ـ 17 فبراير 1600 في روما) كـان دارس ديني وفيلسوف إيطالي حكم علية بالهرطقة من الكنيسة الكاثوليكية. وهو فيلسوف إيطالي شهير. كان راهبا أيضا في البداية ولكنه انتقل من الدراسات اللاهوتية إلى الفلسفة فيما بعد. وقد اعتنق نظرية كوبرنيكوس عن دوران الأرض على الرغم من انها كانت محرمة من قبل رجال الدين آنذاك وذهب إلى أبعد منها آن ذاك بوضعه فرضية أن النظام الشمسى هو واحد من مجموعة نظم تغطى الكون في صورة نجوم وألوهية ولانهائية الكون. كما افترضت نظريته إن كل من النظم النجمية الأخرى تشتمل على كواكب ومخلوقات عاقلة آخرى. ابتداءًا من عام 1593، حوكم برونو بالهرطقة من قبل الروم محاكم التفتيش الرومانية بتهمة إنكاره للعقائد الكاثوليكية الأساسية (بما في ذلك عقيدة الجحيم، والثالوث، والكرستولوجيا، وعذرية مريم، والاستحالة الجوهرية). ووجدته محاكم التفتيش مذنبًا، وفي عام 1600 عوقب حرقًا في روما في ساحة كامبو دي فيوري. بعد وفاته اكتسب شهرة كبيرة، وأعتبره عدد من الباحثين بشكل خاص في القرن التاسع عشر وأوائل القرن العشرين شهيدًا للعلم، وذلك على الرغم من أن المؤرخين قد جادلوا أن محاكمته كانت بسبب آرائه الفلسفية والدينية واللاهوتية وليس لآرائه الفلكية. ولا تزال تعتبر قضية برونو علامة بارزة في تاريخ الفكر الحر والعلوم الناشئة، وتعبيرًا من الكنيسة عن الندم قاموا بنحت تمثال له في ساحة كامبو دي فيوري. (ar)
- Giordano Bruno, původně Filippo Bruno, též Nolan nebo Nolanus (leden 1548, Nola u Neapole – 17. února 1600, Řím) byl italský dominikánský mnich, filozof (představitel renesančního hermetismu), spisovatel (básník a ), teoretický kosmolog, zabýval se rovněž mnemotechnikou. Ovlivněn byl Mikulášem Kusánským a Bernardem Telesiem. V astronomii se proslavil tezemi o tom, že Země ani Slunce nejsou středem vesmíru a že vesmír je nekonečný. Od roku 1593 byly některé jeho názory šetřeny jako hereze římskou inkvizicí – byl obviněn z popírání několika katolických doktrín, zejména věčného zatracení, boží trojjedinosti, božské podstaty Kristovy, panenství Panny Marie a transsubstanciace. Také jeho panteismus vzbuzoval vážné obavy. Inkvizice ho shledala vinným a byl upálen v římském Campo dei Fiori v roce 1600. Po své smrti a zejména v 19. a na počátku 20. století se stal jedním ze symbolů násilného útlaku svobodného vědeckého bádání katolickou církví a posléze jedním z idolů volnomyšlenkářů, i když není zřejmé, nakolik se jeho rozsudek za teologické hereze a filosofické náhledy vztahoval i na jeho kosmologické spekulace. Historička Frances Yatesová tvrdí, že byl potrestán spíše za obhajobu hermetické tradice. Byl hluboce ovlivněn arabskou astrologií (zvláště Averroesovou filosofií), novoplatonismem, renesanční hermeneutikou a legendami opřádajícími egyptského boha Thovta. Teologická heterodoxnost vedla Bruna ke snižování úlohy náboženství, které se podle něho hodí jen k uspokojení nevzdělanců. (cs)
- Ο Τζορντάνο Μπρούνο (Giordano Bruno, 1548 - 17 Φεβρουαρίου 1600) ήταν Ιταλός φιλόσοφος, μαθηματικός, ποιητής και αστρονόμος. (el)
- Giordano BRUNO (prononco laŭ IFA d͡ʒɔrˈdano ˈbruno, per esperantaj literoj [ĝorDAno BRUno], esperantigite Ĝordano Bruno) naskita en 1548 en Nola (Italio), ekzekutita kiel herezulo la 17-an de februaro 1600 en Romo, estis itala monaĥo kaj filozofo. Bruno, baptita je la nomo Filippo, post studado en Napolo en 1565 aniĝis en la ordeno de la dominikanoj kaj alprenas la ordenan nomon Giordano. Li interesiĝis pri la teorio de Koperniko pri la suncentreco de la universo kaj pluevoluigis ĝin. Interalie li asertis, ke steloj estas similaj al la Suno. Liaj opinioj estis kontraŭ la dogmoj de la kristanismo, kaj ĉar li ne emis al diplomateco, li renkontis multe da rezisto kaj malamikeco. Je la 22-a de majo 1592 la inkvizicio arestis lin; post severa pridemandado li reprenis siajn teoriojn. Tamen oni en 1593 transportis lin al Romo kaj malliberigis lin en la papa Kastelo de la Anĝeloj. Sep jarojn li malliberis, dum oni preparis proceson kontraŭ li. Je la 8-a de januaro 1600 li estis ekskomunikita kaj kondamnita al morto sur ŝtiparo, precipe ĉar li ne akceptis la personan kaj triunuan dion de katolikismo kaj la plenan homecon de Jesuo Kristo. Bruno komentis la verdikton per "kun pli da timo vi proklamas la verdikton, ol mi ĝin akceptas". Bruno estis torturata kaj je la 17-a de februaro 1600 ŝtiparumita sur placo Campo dei Fiori. Liaj verkoj eniris la indekson de malpermesitaj libroj kaj tie restis ĝis 1965 (nuligo de la indekso). 400 jarojn post lia ekzekuto la katolika eklezio, pere de papo Johano Paŭlo la 2-a, oficiale esprimis "profundan doloron" kaj konfesis, ke ĝi eraris kondamnante Brunon al morto. (eo)
- Giordano Bruno (* Januar 1548 in Nola als Filippo Bruno; † 17. Februar 1600 in Rom) war ein italienischer Priester, Dichter, Mönch, Philosoph und Astronom. Er wurde durch die Inquisition der Ketzerei und Magie für schuldig befunden und vom Gouverneur von Rom zum Tod auf dem Scheiterhaufen verurteilt. Am 12. März 2000 erklärte Papst Johannes Paul II. nach Beratung mit dem päpstlichen Kulturrat und einer theologischen Kommission, die Hinrichtung sei nunmehr auch aus kirchlicher Sicht als Unrecht zu betrachten. Er ist bekannt für seine kosmologischen Theorien, die das damals neue kopernikanische Modell begrifflich erweiterten. Er schlug vor, dass die Sterne ferne Sonnen sind, die von ihren eigenen Planeten umgeben sind, und stellte die Möglichkeit in den Raum, dass diese Planeten eigenes Leben hervorbringen könnten. Er bestand auch darauf, dass das Universum unendlich ist und kein „Zentrum“ haben kann. Bruno postulierte die Unendlichkeit des Weltraums und die ewige Dauer des Universums. Damit stellte er sich mit diesem unitarischen Glauben der damals herrschenden Meinung einer in Sphären untergliederten geozentrischen Welt entgegen. Viel schwerer wog damals, dass seine pantheistischen Thesen von einer unendlichen materiellen Welt keinen Raum für ein Jenseits ließen, da zeitliche Anfangslosigkeit des Universums eine Schöpfung und deren ewiger Bestand ein Jüngstes Gericht ausschlossen. (de)
- Giordano Bruno (/dʒɔːrˈdɑːnoʊ ˈbruːnoʊ/; Italian: [dʒorˈdaːno ˈbruːno]; Latin: Iordanus Brunus Nolanus; born Filippo Bruno, January or February 1548 – 17 February 1600) was an Italian philosopher, mathematician, poet, cosmological theorist, and Hermetic occultist. He is known for his cosmological theories, which conceptually extended the then novel Copernican model. He proposed that the stars were distant suns surrounded by their own planets, and he raised the possibility that these planets might foster life of their own, a cosmological position known as cosmic pluralism. He also insisted that the universe is infinite and could have no "center". While Bruno began as a Dominican friar, during his time in Geneva he embraced Calvinism. Bruno was later tried for heresy by the Roman Inquisition on charges of denial of several core Catholic doctrines, including eternal damnation, the Trinity, the divinity of Christ, the virginity of Mary, and transubstantiation. Bruno's pantheism was not taken lightly by the church, nor was his teaching of the transmigration of the soul (reincarnation). The Inquisition found him guilty, and he was burned at the stake in Rome's Campo de' Fiori in 1600. After his death, he gained considerable fame, being particularly celebrated by 19th- and early 20th-century commentators who regarded him as a martyr for science, although most historians agree that his heresy trial was not a response to his cosmological views but rather a response to his religious and afterlife views. However, some historians do contend that the main reason for Bruno's death was indeed his cosmological views. Bruno's case is still considered a landmark in the history of free thought and the emerging sciences. In addition to cosmology, Bruno also wrote extensively on the art of memory, a loosely organized group of mnemonic techniques and principles. Historian Frances Yates argues that Bruno was deeply influenced by the presocratic Empedocles, Neoplatonism, Renaissance Hermeticism, and Genesis-like legends surrounding the Hellenistic conception of Hermes Trismegistus. Other studies of Bruno have focused on his qualitative approach to mathematics and his application of the spatial concepts of geometry to language. (en)
- Giordano Bruno italiar astronomo, teologo, matematikari, olerkari eta filosofoa izan zen. Haren teoriek eredu kopernikarra hobetu zuten, Eguzkia izar bat besterik ez zela proposatu baitzuen; unibertsoak animalia eta izaki adimentsuak bizi ziren mundu kopuru infinitu bat izan behar zuela. Predikarien Ordena-ren kide, teologiaren arloan panteismo forma partikular bat proposatu zuen, zeina Eliza Katolikoak defendatutako ikuspegi kosmologikoarekin bat ez zetorren. Arrazoinamendu horietaz gain, haren baieztapen teologikoak bere kondenaren beste kausa bat izan ziren. Haiek zirela-eta Erromako agintari zibilek hil egin zuten, Erromatar Inkisizioak heresiaz akusatu ondoren, sutan erre zuten. Hil ondoren, bere izenak ospe handia irabazi zuen, batez ere XIX. eta XX. mendeetan. (eu)
- Giordano Bruno, de nacimiento Filippo Bruno (Nola, enero o febrero de 1548 - Roma, 17 de febrero de 1600), fue un astrónomo, filósofo, teólogo, matemático y poeta italiano. Sus teorías cosmológicas superaron el modelo copernicano, pues propuso que el Sol era simplemente una estrella y que el universo debía contener un infinito número de mundos habitados por animales y seres inteligentes. Miembro de la Orden de los Dominicos, propuso en el campo teológico una forma particular de panteísmo, lo cual difería considerablemente de la visión cosmológica sostenida por las distintas confesiones cristianas. Además de estos razonamientos, sus afirmaciones teológicas también fueron otra de las causas de su condena, que lo llevaron a ser ejecutado por las autoridades civiles de Roma después de que la Inquisición romana lo declarara culpable de herejía, razón por la cual fue quemado vivo en la hoguera. Tras su muerte, su nombre ganó fama considerable, particularmente en el siglo XIX y principios del XX. (es)
- Giordano Bruno (/dʒɔːrˈdɑːnoʊ ˈbruːnoʊ/ ; bahasa Italia: [dʒorˈdaːno ˈbruːno]; bahasa Latin: Iordanus Brunus Nolanus; lahir Filippo Bruno, Januari atau Februari 1548 – 17 Februari 1600) adalah seorang biarawan, filsuf, matematikawan, penyair, ahli teori kosmologis, dan okultis Hermetik yang berasal dari Italia. Dia dikenal atas teori kosmologisnya, yang secara konsepsual memperluas model heliosentrisme Copernicus. Dia menyatakan bahwa bintang-bintang adalah matahari yang jauh yang dikelilingi oleh planet-planetnya sendiri. Dia juga mengajukan kemungkinan kalau sejumlah dari planet-planet tersebut juga menampung kehidupan, sebuah posisi kosmologis yang dikenal sebagai pluralisme kosmik. Dia juga menyatakan bahwa alam semesta ini tidak terbatas dan tidak memiliki "pusat". Sejak tahun 1593, Bruno mulai diadili atas tuduhan bidaah oleh Inkuisisi Romawi atas tuduhan penyangkalan beberapa doktrin inti Katolik, seperti neraka, Trinitas, keilahian Kristus, keperawanan Maria, dan transubstansiasi. Panteisme Bruno dianggap sebagai masalah yang serius oleh gereja, begitupula pandangannya tentang perpindahan jiwa (reinkarnasi). Inkuisisi Roma menyatakan dia bersalah, dan Bruno dihukum mati dengan cara dibakar hidup-hidup di Campo de' Fiori, Roma pada tahun 1600. Setelah kematiannya, ia memperoleh popularitas yang cukup besar. Para komentator abad ke-19 dan awal abad ke-20 menempatkannya sebagai martir bagi ilmu pengetahuan. Sebagian sejarawan berpendapat bahwa pengadilan bidahnya bukanlah tanggapan terhadap pandangan kosmologisnya, tetapi lebih merupakan tanggapan terhadap pandangan religius dan kehidupan setelah kematiannya. Sedangkan yang lainnya menganggap bahwa alasan utama dihukumnya Bruno oleh gereja adalah memang karena pandangan kosmologis-nya. Kasus kematian Bruno dianggap sebagai tonggak sejarah pemikiran bebas dan kemunculan ilmu-ilmu sains yang baru. Selain kosmologi, Bruno juga banyak menulis tentang , sebuah teknik dan prinsip mnemonik yang terorganisasi. Sejarawan Frances Yates berpendapat bahwa Bruno sangat dipengaruhi oleh Empedokles, Neoplatonisme, Hermetisisme Renaisans, dan legenda seperti Kejadian seputar dewa Mesir Thoth. Studi lain Bruno juga berfokus pada pendekatan kualitatif terhadap matematika dan penerapan konsep spasial geometri untuk bahasa. (in)
- Filippo Bruno, dit Giordano Bruno, né en janvier 1548 à Nola (Royaume de Sicile) et mort le 17 février 1600 à Rome, est un frère dominicain et philosophe napolitain. Sur la base des travaux de Nicolas de Cues puis de Copernic, il développe la théorie de l'héliocentrisme et montre, de manière philosophique, la pertinence d'un univers infini, qui n'a ni centre ni circonférence, peuplé d'une « quantité innombrable d'astres et de mondes identiques au nôtre ». Accusé formellement d'athéisme et d'hérésie (particulièrement pour sa théorie de la réincarnation des âmes) par l'Inquisition, d'après ses écrits jugés blasphématoires (où il proclame en outre que Jésus-Christ n'est pas Dieu mais un simple « mage habile », que le Saint-Esprit est l'âme de ce monde, que Satan sera finalement sauvé) et poursuivi pour son intérêt pour la magie, il est condamné à être brûlé vif au terme de huit années de procès ponctuées de nombreuses propositions de rétractation qu'il paraissait d'abord accepter puis qu'il rejetait. Une statue de bronze à son effigie trône depuis le XIXe siècle sur les lieux de son supplice, au Campo de' Fiori à Rome. (fr)
- ジョルダーノ・ブルーノ（イタリア語: Giordano Bruno, 1548年 - 1600年2月17日）は、イタリア出身の哲学者、ドミニコ会の修道士。 (ja)
- Giordano Bruno (Nola, januari 1548 – Rome, 17 februari 1600) was een Italiaanse filosoof, priester, vrijdenker en kosmoloog. Op wetenschappelijk vlak was hij een aanhanger van de heliocentrische theorie van Copernicus. Bruno kwam – overigens niet als eerste – met het idee van een oneindig heelal, met de zon als een ster tussen de andere die ook planeten hebben. Op religieus en filosofisch vlak was hij een aanhanger van het docetisme en het pantheïsme. Hiervoor werd hij in 1600 door de Inquisitie in Rome tot de brandstapel veroordeeld. Het is onzeker of, of in hoeverre opvattingen over de oneindigheid van het heelal hierbij een rol speelden. Hij wordt door de vrijmetselarij, gnostici, theosofen en vrijdenkers beschouwd als een martelaar voor de vrije gedachte. (nl)
- 조르다노 브루노(이탈리아어: Giordano Bruno, 1548년 ~ 1600년 2월 17일)는 이탈리아의 도미니코회 수사, 철학자, 수학자, 시인, 우주론자 그리고 헤르메스주의 신비주의자(연금술사)이다. 그는 죽음 앞에서도 스스로가 가진 우주론적 신념을 지키고 기존 기독교에 대한 비판을 행하다가 화형을 당한 지식의 순교자로 평가받고 있으며, 현재 그는 근대 합리론의 시원적 개념을 제공한 인물 중 하나로 인정되고 있다. (ko)
- Giordano Bruno, alla nascita Filippo Bruno (Nola, 1548 – Roma, 17 febbraio 1600), è stato un filosofo, scrittore e frate domenicano italiano vissuto nel XVI secolo. Il suo pensiero, inquadrabile filosoficamente nella schiera del naturalismo rinascimentale, nasceva dall'originale commistione di diverse discipline teoretiche e tradizioni filosofiche - materialismo antico, averroismo, copernicanesimo, lullismo, scotismo, neoplatonismo, ermetismo, mnemotecnica ed assunti ebraico-cabalistici -, improntato su un'unica idea: l'infinito, inteso come un universo infinito e composto da infiniti mondi, realizzato da un Dio altrettanto infinito, da amare infinitamente. (it)
- Giordano Bruno (właśc. Philippo Bruno, ur. w styczniu 1548 w Noli, zm. 17 lutego 1600 w Rzymie) – włoski filozof, teolog, poeta i przejściowo duchowny katolicki z zakonu dominikanów (1565/6–1579); renesansowy humanista, filozof hermetyczny. Bruno jest znany ze swoich spekulacji dotyczących astronomii – w tym kosmologii – które opierały się na heliocentrycznej teorii Kopernika i na zasadzie kopernikańskiej. Podejrzewał istnienie egzoplanet – gwiazdy miałyby być ciałami niebieskimi takimi jak Słońce, otoczonymi przez swoje własne planety. Twierdził również, że Wszechświat jest nieskończony. Jego hipotezy wyprzedzały ówczesne czasy i zapowiadały nowożytną naukę. Jego poglądy religijne były bliskie panteizmowi. Został skazany przez Kościół katolicki pod zarzutem herezji i spalony na stosie [Archivio di Stato di Roma, Libri e giornali del provveditore, vol. 16: Giornale del Provveditore, c. 87 r. na Campo de’ Fiori, gdzie później postawiono mu pomnik; uważany za męczennika. Jego zuchwałe i pogardliwe drwiny z dogmatów dały mu niezrównany rekord ekskomunik: oprócz katolickiej także kalwińską i luterańską. (pl)
- Giordano Bruno (Italiano: [dʒorˈdaːno ˈbruːno]; em latim: Iordanus Brunus Nolanus; nascido Filippo Bruno, (Nola, Reino de Nápoles, 1548 – Campo de' Fiori, Roma, 17 de fevereiro de 1600) foi um teólogo, filósofo, escritor, matemático, poeta, teórico de cosmologia, ocultista hermético e frade dominicano italiano condenado à morte na fogueira pela Inquisição romana (Congregação da Sacra, Romana e Universal Inquisição do Santo Ofício) com a acusação de heresia ao defender alegações consideradas erros teológicos. É também referido como Bruno de Nola ou Nolano. É considerado por alguns como um mártir da igreja dos tempos de então, tendo contribuído para avanços significativos do conhecimento do seu tempo. Ele é conhecido por suas teorias cosmológicas, que conceitualmente estenderam o então novo modelo copernicano. Ele propôs que as estrelas fossem sóis distantes cercados por seus próprios planetas e levantou a possibilidade de que esses planetas criassem vida neles próprios, uma posição filosófica conhecida como . Ele também insistiu que o universo é infinito e não poderia ter "centro". A partir de 1593, Bruno foi julgado por heresia pela Inquisição romana, acusado de negar várias doutrinas católicas essenciais, incluindo a condenação eterna, a Trindade, a divindade de Cristo, a virgindade de Maria e a transubstanciação. O panteísmo de Bruno também era motivo de grande preocupação, assim como seus ensinamentos sobre a transmigração da alma. A Inquisição o considerou culpado e ele foi queimado na fogueira no Campo de' Fiori, em Roma, em 1600. Após sua morte, ganhou fama considerável, sendo particularmente comemorado por comentaristas do século XIX e início do século XX que o consideravam , embora os historiadores concordem que seu julgamento por heresia não foi uma resposta a seus pontos de vista astronômicos, mas sim uma resposta a seus pontos de vista filosóficos e religiosos. O caso de Bruno ainda é considerado um marco na história do livre pensamento e das ciências emergentes. Além da cosmologia, Bruno também escreveu extensivamente sobre a arte da memória, um grupo pouco organizado de técnicas e princípios mnemônicos. A historiadora Frances Yates argumenta que Bruno foi profundamente influenciado pela (particularmente a filosofia de Averróis), neoplatonismo, hermetismo renascentista e lendas do gênero Gênesis em torno do deus egípcio Tote. Outros estudos de Bruno se concentraram em sua abordagem qualitativa da matemática e sua aplicação dos conceitos espaciais da geometria na linguagem. (pt)
- Джорда́но Бру́но (итал. Giordano Bruno, лат. Iordanus Brunus; при рождении Филиппо Бруно, по месту рождения имел прозвище Ноланец, лат. Nolanus; 1548, Нола близ Неаполя — 17 февраля 1600, Рим) — итальянский католический священник, монах-доминиканец, философ-пантеист и поэт; автор многочисленных трактатов. Представитель эзотеризма и герметического оккультизма. Из-за своей склонности к чтению сочинений, признанных католической церковью подозрительными, и по причине высказываемых сомнений относительно пресуществления и непорочного зачатия Девы Марии, а также своего неортодоксального подхода к трактованию догмата о Троице навлёк на себя подозрения в исповедании ереси и был вынужден покинуть орден доминиканцев (1576) и скитаться по Европе: жил в Швейцарии, Франции, Англии и Германии. Вернувшись в Италию (1592), был арестован в Венеции и выдан инквизиционному суду в Риме. Он отказался отречься от своего вероучения и после семилетнего тюремного заключения был сожжён на костре как еретик и нарушитель монашеского обета. В 1889 году на месте казни в Риме ему был воздвигнут памятник. Одно из множества выставленных против него обвинений — учение Бруно о бесконечности вселенной и множестве миров. Противник схоластики и схоластического Аристотеля, Бруно находился под влиянием элейских, новоплатоновских, а отчасти и эпикурейских идей. Его миросозерцание пантеистическое: Бог и вселенная — одно и то же бытие; вселенная бесконечна в пространстве и времени; она совершенна, так как в ней пребывает Бог. Простые, неразложимые элементы всего существующего — монады; они не возникают, не исчезают, а только соединяются и разъединяются; это метафизические единицы, психические и в то же время материальные точки. Душа — особая монада; Бог — монада монад. Бруно выступил против господствовавшей в его время аристотеле-птолемеевской системы устройства мира, противопоставив ей систему Коперника, которую он расширил, сделав из неё философские выводы и указав на такие отдельные факты, которые ныне признаны наукой несомненными: о том, что звёзды — это далёкие солнца, о существовании неизвестных в его время небесных тел в пределах нашей Солнечной системы, о том, что во Вселенной существует бесчисленное количество тел, подобных нашему Солнцу. Славе его деятельности способствовали, прежде других, немецкие философы Ф. Г. Якоби (1785) и Шеллинг (1802). (ru)
- Giordano Bruno, född i januari 1548 i Nola i Kungariket Neapel som Filippo, död, avrättad, 17 februari 1600 i Rom i Kyrkostaten, var en italiensk dominikanmunk, filosof och författare. Giordano Bruno tillhörde den så kallade hermetiska skolan (uppkallad efter Hermes Trismegistus), en skola som influerats av klassiska grekiska filosofer som Platon samt en del förkristen magi. Han inskrevs år 1565 som novis i dominikanklostret i Neapel och antog namnet Giordano efter ordensgeneralen Jordan von Sachsen; han prästvigdes år 1572. På grund av sitt intresse för magi blev Bruno uppmärksammad av inkvisitionen och fick därför lämna Neapel 1576. Han studerade sedan flera år i Frankrike och kom då att skriva böcker som försvarade den heliocentriska världsbilden så som den framställts av Nicolaus Copernicus. I boken De l'Infinito, Universo e Mondi från 1584 hävdar han, att universum var oändligt, att det innehöll oändligt många världar och att alla dessa befolkades av intelligenta varelser. På grund av denna, i vår tid inte särskilt kontroversiella hypotes, blev han en mycket omdebatterad person och bemöttes ofta hätskt runt om i Europa. Efter att han flyttat till Venedig 1591 greps han slutligen av inkvisitionen och 1592 skickades han till Rom för en andra rättegång, eftersom han vägrat att avsvära sig sina påståenden vid den tidigare rättegången i Venedig. I Rom hölls han fången i 8 år och avrättades slutligen på ett kättarbål den 17 februari 1600 på Campo dei Fiori. Man vet inte exakt på vilka grunder Bruno avrättades. Många har hävdat att det var för att han försvarade den heliocentriska världsbilden, men detta är inte ett historiskt faktum. Det kan lika gärna ha varit hans intresse för hermetism och mystisk filosofi som var grunden för avrättningen. Troligare är att han avrättades för sina religiösa kätterier av gnostisk natur, bland annat hävdas att han liksom gnostikerna ansåg att Jesus inte var en fysisk person utan bara en skenbild, sänd av Gud (doketism). För många har han dock fått vara en martyr för vetenskapens sökande efter sanning samt yttrandefrihet. Till skillnad från fallet Galileo där påve Johannes Paulus II faktiskt bad om ursäkt har man aldrig omprövat Brunos fall. På initiativ av Romuniversitetets studenter restes 1889 ett monument till hans minne på Campo dei Fiori i Rom, där han avrättades. Monumentet utfördes av Ettore Ferrari. (sv)
- 焦爾達諾·布鲁诺（義大利語：Giordano Bruno，1548年－1600年2月17日）是文藝復興時期的意大利哲学家、數學家、詩人、宇宙學家和宗教人物，1593年起，布鲁诺以异端罪名接受罗马宗教法庭审问，指控包括否认数项天主教核心信条（如否认、三位一体、基督天主性、玛利亚童贞性、聖餐變體論等）。布鲁诺的泛神论思想也属严重关切之点。宗教法庭判其有罪，他于1600年在罗马鲜花广场被处以火刑。 布鲁诺死后获得了可观声誉，尤其被19世纪至20世纪早期的评论者们当作科学烈士加以纪念。他因坚定支持日心说而为普通大众所熟悉，但日心说是否是他招惹天主教迫害的主要原因存在争议。尽管历史学家们对此点已有争论（即对布鲁诺的异端审讯究竟在多大程度上是一种对于他天文观点的回应，还是对他哲学、神学等其他思想的回应），布鲁诺的案例仍被认为是一个有关自由思想与新兴科学历史的重要事件。 (zh)
- Джорда́но Бру́но, O.P. (справжнє ім'я: Філіппо, італ. Giordano Bruno, лат. Iordanus Brunus Nolanus, прізвисько — Бруно Ноланець,1548, Нола поблизу Неаполя — 17 лютого 1600, Рим) — італійський філософ епохи Відродження, поет, представник пантеїзму. Будучи католицьким священником, розвивав неоплатонізм у вигляді ренесансного натуралізму. В астрономії підтримував погляди Миколая Коперника, став пропагувати ідею про нескінченність Всесвіту і про безліч заселених світів та метемпсихоз (переселення душ). Домініканин, 1576 року покинув орден, подорожував Європою, викладав та навчався зокрема в Женеві, Парижі, Оксфорді. У своїх поглядах поєднував різні філософські доктрини, астрономію, магію та герметизм. Релігію вважав за спрощену на потреби людей версію філософії, а релігійні практики — забобоном, породженим з неуцтва; 1592 ув'язнений інквізицією, у результаті 7-річного процесу визнаний єретиком і спалений на Кампо-деї-Фйорі в Римі. Повернений у XIX сторіччі вільнодумцями, став легендою як символ раціоналістичного світобачення і вільного пошуку правди всупереч релігійним догматам та авторитету церкви. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- Ο Τζορντάνο Μπρούνο (Giordano Bruno, 1548 - 17 Φεβρουαρίου 1600) ήταν Ιταλός φιλόσοφος, μαθηματικός, ποιητής και αστρονόμος. (el)
- ジョルダーノ・ブルーノ（イタリア語: Giordano Bruno, 1548年 - 1600年2月17日）は、イタリア出身の哲学者、ドミニコ会の修道士。 (ja)
- Giordano Bruno (Nola, januari 1548 – Rome, 17 februari 1600) was een Italiaanse filosoof, priester, vrijdenker en kosmoloog. Op wetenschappelijk vlak was hij een aanhanger van de heliocentrische theorie van Copernicus. Bruno kwam – overigens niet als eerste – met het idee van een oneindig heelal, met de zon als een ster tussen de andere die ook planeten hebben. Op religieus en filosofisch vlak was hij een aanhanger van het docetisme en het pantheïsme. Hiervoor werd hij in 1600 door de Inquisitie in Rome tot de brandstapel veroordeeld. Het is onzeker of, of in hoeverre opvattingen over de oneindigheid van het heelal hierbij een rol speelden. Hij wordt door de vrijmetselarij, gnostici, theosofen en vrijdenkers beschouwd als een martelaar voor de vrije gedachte. (nl)
- 조르다노 브루노(이탈리아어: Giordano Bruno, 1548년 ~ 1600년 2월 17일)는 이탈리아의 도미니코회 수사, 철학자, 수학자, 시인, 우주론자 그리고 헤르메스주의 신비주의자(연금술사)이다. 그는 죽음 앞에서도 스스로가 가진 우주론적 신념을 지키고 기존 기독교에 대한 비판을 행하다가 화형을 당한 지식의 순교자로 평가받고 있으며, 현재 그는 근대 합리론의 시원적 개념을 제공한 인물 중 하나로 인정되고 있다. (ko)
- Giordano Bruno, alla nascita Filippo Bruno (Nola, 1548 – Roma, 17 febbraio 1600), è stato un filosofo, scrittore e frate domenicano italiano vissuto nel XVI secolo. Il suo pensiero, inquadrabile filosoficamente nella schiera del naturalismo rinascimentale, nasceva dall'originale commistione di diverse discipline teoretiche e tradizioni filosofiche - materialismo antico, averroismo, copernicanesimo, lullismo, scotismo, neoplatonismo, ermetismo, mnemotecnica ed assunti ebraico-cabalistici -, improntato su un'unica idea: l'infinito, inteso come un universo infinito e composto da infiniti mondi, realizzato da un Dio altrettanto infinito, da amare infinitamente. (it)
- 焦爾達諾·布鲁诺（義大利語：Giordano Bruno，1548年－1600年2月17日）是文藝復興時期的意大利哲学家、數學家、詩人、宇宙學家和宗教人物，1593年起，布鲁诺以异端罪名接受罗马宗教法庭审问，指控包括否认数项天主教核心信条（如否认、三位一体、基督天主性、玛利亚童贞性、聖餐變體論等）。布鲁诺的泛神论思想也属严重关切之点。宗教法庭判其有罪，他于1600年在罗马鲜花广场被处以火刑。 布鲁诺死后获得了可观声誉，尤其被19世纪至20世纪早期的评论者们当作科学烈士加以纪念。他因坚定支持日心说而为普通大众所熟悉，但日心说是否是他招惹天主教迫害的主要原因存在争议。尽管历史学家们对此点已有争论（即对布鲁诺的异端审讯究竟在多大程度上是一种对于他天文观点的回应，还是对他哲学、神学等其他思想的回应），布鲁诺的案例仍被认为是一个有关自由思想与新兴科学历史的重要事件。 (zh)
- جوردانو برونو المعروف أيضاً بـ نولانو أو برونو دي نولا (1548 في نولا ـ 17 فبراير 1600 في روما) كـان دارس ديني وفيلسوف إيطالي حكم علية بالهرطقة من الكنيسة الكاثوليكية. وهو فيلسوف إيطالي شهير. كان راهبا أيضا في البداية ولكنه انتقل من الدراسات اللاهوتية إلى الفلسفة فيما بعد. وقد اعتنق نظرية كوبرنيكوس عن دوران الأرض على الرغم من انها كانت محرمة من قبل رجال الدين آنذاك وذهب إلى أبعد منها آن ذاك بوضعه فرضية أن النظام الشمسى هو واحد من مجموعة نظم تغطى الكون في صورة نجوم وألوهية ولانهائية الكون. كما افترضت نظريته إن كل من النظم النجمية الأخرى تشتمل على كواكب ومخلوقات عاقلة آخرى. (ar)
- Giordano Bruno (Nola, gener 1548 ↔ febrer 1548 - Roma, 17 de febrer de 1600), de naixement Filippo Bruno, va ser un astrònom, filòsof, matemàtic i poeta italià. Les seves teories cosmològiques van superar el model copernicà, ja que va proposar que el Sol era simplement un estel i que l'Univers havia de contenir un infinit nombre de mons habitats per animals i éssers intel·ligents. Membre de l'orde dels Dominics, va proposar en el camp teològic una manera particular de panteisme, que diferia considerablement de la visió cosmològica sostinguda per l'Església catòlica. Però no van ser aquests raonaments la causa de la seva condemna sinó les seves afirmacions teològiques, que el van portar a ser condemnat per les autoritats civils de Roma després que la Inquisició romana el trobés culpable d'h (ca)
- Giordano Bruno, původně Filippo Bruno, též Nolan nebo Nolanus (leden 1548, Nola u Neapole – 17. února 1600, Řím) byl italský dominikánský mnich, filozof (představitel renesančního hermetismu), spisovatel (básník a ), teoretický kosmolog, zabýval se rovněž mnemotechnikou. Ovlivněn byl Mikulášem Kusánským a Bernardem Telesiem. V astronomii se proslavil tezemi o tom, že Země ani Slunce nejsou středem vesmíru a že vesmír je nekonečný. (cs)
- Giordano Bruno (* Januar 1548 in Nola als Filippo Bruno; † 17. Februar 1600 in Rom) war ein italienischer Priester, Dichter, Mönch, Philosoph und Astronom. Er wurde durch die Inquisition der Ketzerei und Magie für schuldig befunden und vom Gouverneur von Rom zum Tod auf dem Scheiterhaufen verurteilt. Am 12. März 2000 erklärte Papst Johannes Paul II. nach Beratung mit dem päpstlichen Kulturrat und einer theologischen Kommission, die Hinrichtung sei nunmehr auch aus kirchlicher Sicht als Unrecht zu betrachten. Er ist bekannt für seine kosmologischen Theorien, die das damals neue kopernikanische Modell begrifflich erweiterten. Er schlug vor, dass die Sterne ferne Sonnen sind, die von ihren eigenen Planeten umgeben sind, und stellte die Möglichkeit in den Raum, dass diese Planeten eigenes Lebe (de)
- Giordano BRUNO (prononco laŭ IFA d͡ʒɔrˈdano ˈbruno, per esperantaj literoj [ĝorDAno BRUno], esperantigite Ĝordano Bruno) naskita en 1548 en Nola (Italio), ekzekutita kiel herezulo la 17-an de februaro 1600 en Romo, estis itala monaĥo kaj filozofo. Bruno, baptita je la nomo Filippo, post studado en Napolo en 1565 aniĝis en la ordeno de la dominikanoj kaj alprenas la ordenan nomon Giordano. Bruno estis torturata kaj je la 17-a de februaro 1600 ŝtiparumita sur placo Campo dei Fiori. Liaj verkoj eniris la indekson de malpermesitaj libroj kaj tie restis ĝis 1965 (nuligo de la indekso). (eo)
- Giordano Bruno (/dʒɔːrˈdɑːnoʊ ˈbruːnoʊ/; Italian: [dʒorˈdaːno ˈbruːno]; Latin: Iordanus Brunus Nolanus; born Filippo Bruno, January or February 1548 – 17 February 1600) was an Italian philosopher, mathematician, poet, cosmological theorist, and Hermetic occultist. He is known for his cosmological theories, which conceptually extended the then novel Copernican model. He proposed that the stars were distant suns surrounded by their own planets, and he raised the possibility that these planets might foster life of their own, a cosmological position known as cosmic pluralism. He also insisted that the universe is infinite and could have no "center". (en)
- Giordano Bruno italiar astronomo, teologo, matematikari, olerkari eta filosofoa izan zen. Haren teoriek eredu kopernikarra hobetu zuten, Eguzkia izar bat besterik ez zela proposatu baitzuen; unibertsoak animalia eta izaki adimentsuak bizi ziren mundu kopuru infinitu bat izan behar zuela. Predikarien Ordena-ren kide, teologiaren arloan panteismo forma partikular bat proposatu zuen, zeina Eliza Katolikoak defendatutako ikuspegi kosmologikoarekin bat ez zetorren. (eu)
- Giordano Bruno, de nacimiento Filippo Bruno (Nola, enero o febrero de 1548 - Roma, 17 de febrero de 1600), fue un astrónomo, filósofo, teólogo, matemático y poeta italiano. Sus teorías cosmológicas superaron el modelo copernicano, pues propuso que el Sol era simplemente una estrella y que el universo debía contener un infinito número de mundos habitados por animales y seres inteligentes. Miembro de la Orden de los Dominicos, propuso en el campo teológico una forma particular de panteísmo, lo cual difería considerablemente de la visión cosmológica sostenida por las distintas confesiones cristianas. (es)
- Giordano Bruno (/dʒɔːrˈdɑːnoʊ ˈbruːnoʊ/ ; bahasa Italia: [dʒorˈdaːno ˈbruːno]; bahasa Latin: Iordanus Brunus Nolanus; lahir Filippo Bruno, Januari atau Februari 1548 – 17 Februari 1600) adalah seorang biarawan, filsuf, matematikawan, penyair, ahli teori kosmologis, dan okultis Hermetik yang berasal dari Italia. Dia dikenal atas teori kosmologisnya, yang secara konsepsual memperluas model heliosentrisme Copernicus. Dia menyatakan bahwa bintang-bintang adalah matahari yang jauh yang dikelilingi oleh planet-planetnya sendiri. Dia juga mengajukan kemungkinan kalau sejumlah dari planet-planet tersebut juga menampung kehidupan, sebuah posisi kosmologis yang dikenal sebagai pluralisme kosmik. Dia juga menyatakan bahwa alam semesta ini tidak terbatas dan tidak memiliki "pusat". (in)
- Filippo Bruno, dit Giordano Bruno, né en janvier 1548 à Nola (Royaume de Sicile) et mort le 17 février 1600 à Rome, est un frère dominicain et philosophe napolitain. Sur la base des travaux de Nicolas de Cues puis de Copernic, il développe la théorie de l'héliocentrisme et montre, de manière philosophique, la pertinence d'un univers infini, qui n'a ni centre ni circonférence, peuplé d'une « quantité innombrable d'astres et de mondes identiques au nôtre ». Une statue de bronze à son effigie trône depuis le XIXe siècle sur les lieux de son supplice, au Campo de' Fiori à Rome. (fr)
- Giordano Bruno (Italiano: [dʒorˈdaːno ˈbruːno]; em latim: Iordanus Brunus Nolanus; nascido Filippo Bruno, (Nola, Reino de Nápoles, 1548 – Campo de' Fiori, Roma, 17 de fevereiro de 1600) foi um teólogo, filósofo, escritor, matemático, poeta, teórico de cosmologia, ocultista hermético e frade dominicano italiano condenado à morte na fogueira pela Inquisição romana (Congregação da Sacra, Romana e Universal Inquisição do Santo Ofício) com a acusação de heresia ao defender alegações consideradas erros teológicos. É também referido como Bruno de Nola ou Nolano. É considerado por alguns como um mártir da igreja dos tempos de então, tendo contribuído para avanços significativos do conhecimento do seu tempo. Ele é conhecido por suas teorias cosmológicas, que conceitualmente estenderam o então novo (pt)
- Giordano Bruno (właśc. Philippo Bruno, ur. w styczniu 1548 w Noli, zm. 17 lutego 1600 w Rzymie) – włoski filozof, teolog, poeta i przejściowo duchowny katolicki z zakonu dominikanów (1565/6–1579); renesansowy humanista, filozof hermetyczny. (pl)
- Giordano Bruno, född i januari 1548 i Nola i Kungariket Neapel som Filippo, död, avrättad, 17 februari 1600 i Rom i Kyrkostaten, var en italiensk dominikanmunk, filosof och författare. Giordano Bruno tillhörde den så kallade hermetiska skolan (uppkallad efter Hermes Trismegistus), en skola som influerats av klassiska grekiska filosofer som Platon samt en del förkristen magi. Han inskrevs år 1565 som novis i dominikanklostret i Neapel och antog namnet Giordano efter ordensgeneralen Jordan von Sachsen; han prästvigdes år 1572. (sv)
- Джорда́но Бру́но, O.P. (справжнє ім'я: Філіппо, італ. Giordano Bruno, лат. Iordanus Brunus Nolanus, прізвисько — Бруно Ноланець,1548, Нола поблизу Неаполя — 17 лютого 1600, Рим) — італійський філософ епохи Відродження, поет, представник пантеїзму. Повернений у XIX сторіччі вільнодумцями, став легендою як символ раціоналістичного світобачення і вільного пошуку правди всупереч релігійним догматам та авторитету церкви. (uk)
- Джорда́но Бру́но (итал. Giordano Bruno, лат. Iordanus Brunus; при рождении Филиппо Бруно, по месту рождения имел прозвище Ноланец, лат. Nolanus; 1548, Нола близ Неаполя — 17 февраля 1600, Рим) — итальянский католический священник, монах-доминиканец, философ-пантеист и поэт; автор многочисленных трактатов. (ru)
|
