| dbo:abstract
|
- Francesco Crispi (4. října 1818, – 11. srpna 1901, Neapol) byl italský politik a právník, účastník bojů v období risorgimenta, dvakrát předseda vlády. Svou kariéru začal jako právník v Neapoli. V letech 1848–1849 se účastnil revolučních bojů na území Království obojí Sicílie. Protože podporoval republikánskou činnost Giuseppa Mazziniho, musel z Piemontu odejít do exilu. Útočiště našel na Maltě, kde se oženil, později v Paříži a v Londýně. Do Itálie se vrátil v roce 1859 v době druhé italské války za nezávislost. Byl jedním z hlavních účastníků expedice tisíce, organizované Garibaldim proti Království obojí Sicílie. V roce 1860 byl jedním z tvůrců sicilské prozatímní vlády a ministrem. Od roku 1861 působil jako poslanec prvního italského parlamentu, člen extrémní levice, ale již v roce 1864 se rozhodl připojit se k monarchistům. V prosinci roku 1877 se stal ministrem vnitra ve vládě Agostina Depretisa, nicméně v březnu 1878 byl nucen odstoupit v důsledku mravnostního skandálu a obvinění z bigamie. Byl premiérem od ledna roku 1887 do 31. ledna 1891 a znovu po Giovannim Giolittim od 15. prosince 1893 do 4. března roku 1896. Zakázal socialistickou stranu a potlačil povstání dělníků a chudých rolníků na Sicílii v letech 1893 až 1894 (fasci rivoluzionari). Jako horlivý zastánce politiky Bismarcka byl příznivcem Trojspolku a otevřeným nepřítelem Francie. Inicioval a podporoval všechny akce k rozšíření koloniální expanze ve Východní Africe. Po porážce u Adwy muset podat demisi. Někteří historici se domnívají, že jeho názory a styl řízení byly vzorem pro Benita Mussoliniho. (cs)
- فرانشيسكو كرسبي (بالإيطالية: Francesco Crispi) سياسي إيطالي (4 أكتوبر 1819-12 أغسطس 1901) تولى رئاسة الحكومة في إيطاليا مرتين، واستقال من وزارته الثانية بعد هزيمة القوات الإيطالية الغازية للحبشة في معركة عدوة في العاشر من اذار /مارس 1896. (ar)
- Francesco CRISPI (Ribera, la 4-an de oktobro 1818 - Napolo, la 11-an de aŭgusto 1901) estis itala patrioto kaj politikisto. Elstara figuro de la Risorgimento, li estis unu el la organizantoj de la Sicilia Revolucio de 1848 kaj estis la kreinto kaj maksimuma subtenanto de la , en kiu li partoprenis. Komence Mazzini-flanka, li konvertiĝis al la monarkiaj idealoj en 1864. Kontraŭ-regula kaj malamika al Vatikano, post la unuiĝo de Italio li estis kvar fojojn prezidanto de la Konsilio: de 1887 ĝis 1891 kaj de 1893 ĝis 1896. En la unua periodo li ankaŭ estis pri-eksterlanda ministro. Ministro de la Interno, en la dua ankaŭ Ministro pri Internaj aferoj. Li estis la unua suditalo, kiu fariĝis Prezidanto de la Konsilio. En ekstera politiko li kultis amikecon kun Germanio, kiu apartenis al Italio kaj Aŭstrio en la Triopa Entento. Li preskaŭ ĉiam iris al Francio, kontraŭ kiu li plifortigis la armeon kaj la mararmeon. Kelkaj registaroj distingiĝis per gravaj socialaj reformoj (kiel la kodo Zanardelli, kiu aboliciis la mortopunon kaj enkondukis la liberan strikon), sed ankaŭ por la milito kontraŭ anarkiistoj kaj socialistoj, kies movadoj de la sicilia faŝismo estis subpremitaj per militista leĝo. En la ekonomia kampo, lia kvara registaro plibonigis la kondiĉojn de la lando. Tamen, Crispi subtenis multekostan kolonian politikon, kiu, post iuj sukcesoj, kaŭzis la malvenkon de Adua en 1896, okazaĵo kiu kondukis al la fino de lia politika kariero. Lia ĉefa politika kontraŭulo estis Giovanni Giolitti, kiu anstataŭis lin kiel la ĉefon de la lando. (eo)
- Francesco Crispi (* 4. Oktober 1818 in Ribera, Sizilien; † 11. August 1901 in Neapel) war ein italienischer Revolutionär, Staatsmann und Politiker. In seiner Amtszeit als Ministerpräsident trieb er außenpolitisch in antifranzösischer Haltung den Dreibund und die koloniale Expansion seines Landes voran, während er innenpolitisch mit strenger Hand gegen soziale Protestbewegungen vorging. Zwischen 1887 und 1896 führte Crispi insgesamt vier Regierungen an. (de)
- Francesco Crispi (4 October 1818 – 11 August 1901) was an Italian patriot and statesman. He was among the main protagonists of the Risorgimento, a close friend and supporter of Giuseppe Mazzini and Giuseppe Garibaldi, and one of the architects of Italian unification in 1860. Crispi served as Prime Minister of Italy for six years, from 1887 to 1891, and again from 1893 to 1896, and was the first Prime Minister from Southern Italy. Crispi was internationally famous and often mentioned along with world statesmen such as Otto von Bismarck, William Ewart Gladstone, and Robert Gascoyne-Cecil, 3rd Marquess of Salisbury. Originally an Italian patriot and democrat liberal, Crispi went on to become a bellicose authoritarian prime minister and an ally and admirer of Bismarck. He was indefatigable in stirring up hostility toward France. His career ended amid controversy and failure: he got involved in a major banking scandal and fell from power in 1896 after the devastating loss of the Battle of Adwa, which repelled Italy's colonial ambitions over Ethiopia. Due to his authoritarian policies and style, Crispi is often regarded as a strongman and seen as a precursor of the Italian Fascist dictator Benito Mussolini. (en)
- Francesco Crispi (Ribera, Sizilia, 1819ko urriaren 4a - Napoli, 1901eko abuztuaren 11) italiar politikaria izan zen. Mazziniren lankidea izan zen, eta Garibaldirekin jardun zuen Bi Sizilien konkistan. Behin baino gehiagotan izan zen ministro eta Kontseiluko lehendakari (18871-91 eta 1893-96). Hirutariko Aliantzan sarrarazi zuen Italia. galera zela eta (1896, Etiopia) galdu zituen betiko karguak. Italiako faxismoaren aitzindaritzat hartu zuen Mussolinik. (eu)
- Francesco Crispi (Ribera, 4 de octubre de 1818-Nápoles, 12 de agosto de 1901) fue un estadista italiano, presidente del Consejo de Ministros italiano desde el 7 de agosto de 1887 al 6 de febrero de 1891 y entre el 15 de diciembre de 1893 y el 14 de junio de 1896. (es)
- Francesco Crispi, né le 4 octobre 1818 à Ribera, près d'Agrigente, dans le royaume des Deux-Siciles et mort le 12 août 1901 à Naples, est un homme d'État du royaume d'Italie, d'origine arberesh. Figure de proue du Risorgimento, il fut l'un des organisateurs de la Révolution sicilienne de 1848 et joue un rôle de premier plan dans la préparation et le déroulement de l'expédition des Mille de Garibaldi, à laquelle il participa. D'abord mazzinien, il se convertit aux idéaux royalistes en 1864. Anticlérical et hostile au Vatican, il fut, après l'unification de l'Italie, quatre fois Président du Conseil des ministres du 7 août 1887 au 6 février 1891, puis du 15 décembre 1893 au 14 juin 1896. Au cours de la première période, il était également ministre des Affaires étrangères et ministre de l'Intérieur, au cours de la seconde, il était également ministre de l'Intérieur. Il a été le premier Sudiste à devenir Premier ministre. En politique étrangère, il cultive l'amitié avec l'Allemagne, qui fait partie avec l'Italie et l'Autriche de la Triple Alliance. Il s'oppose presque toujours à la France, contre laquelle il renforce l'armée et la marine. Ses gouvernements se distinguent par d'importantes réformes sociales (comme le code Zanardelli, qui abolit la peine de mort et introduit la liberté de grève), mais aussi par la guerre contre les anarchistes et les socialistes, dont les soulèvements des Faisceaux siciliens (Fasci Siciliani) sont réprimés par la loi martiale. Dans le domaine économique, son quatrième gouvernement a amélioré les conditions du pays. Cependant, Crispi soutient une politique coloniale coûteuse en Afrique qui, après quelques succès, conduit à la défaite d'Adoua en 1896, un événement qui met fin à sa carrière politique. Son principal adversaire politique est Giovanni Giolitti qui le remplace à la tête du pays. (fr)
- Francesco Crispi (Ribera, 4 ottobre 1818 – Napoli, 11 agosto 1901) è stato un patriota e politico italiano. Figura di spicco del Risorgimento, fu uno degli organizzatori della Rivoluzione siciliana del 1848 e fu l'ideatore e il massimo sostenitore della spedizione dei Mille, alla quale partecipò. Inizialmente mazziniano, si convertì agli ideali monarchici nel 1864. Anticlericale e ostile allo Stato Pontificio, dopo l'unità d'Italia fu quattro volte presidente del Consiglio: dal 1887 al 1891 e dal 1893 al 1896. Nel primo periodo fu anche ministro degli Esteri e ministro dell'interno, nel secondo anche ministro dell'interno. Fu il primo meridionale a diventare presidente del Consiglio. In politica estera coltivò l'amicizia con la Germania, che apparteneva con l'Italia e l'Austria alla triplice alleanza. Avversò quasi sempre la Francia, contro la quale rinforzò l'esercito e la marina. I suoi governi si distinsero per importanti riforme sociali (come il codice Zanardelli che abolì la pena di morte e introdusse la libertà di sciopero) ma anche per la lotta agli anarchici e ai socialisti, i cui moti dei Fasci siciliani furono repressi con la legge marziale. In campo economico il suo quarto governo migliorò le condizioni del Paese. Crispi sostenne tuttavia una dispendiosa politica coloniale in Africa che, dopo alcuni successi, portò alla disfatta di Adua del 1896, evento che portò alla fine della sua carriera politica. Il suo avversario politico principale fu Giovanni Giolitti che lo sostituì alla guida del Paese. (it)
- Francesco Crispi (Ribera, Sicilië, 4 oktober 1819 – Napels, 12 augustus 1901) was een Italiaans politicus met veel invloed tijdens de negentiende eeuw. Crispi was premier van 1887 tot 1891 en opnieuw van 1893 tot 1896. (nl)
- Francesco Crispi (Ribera, 4 de Outubro de 1818 — Nápoles, 12 de Agosto de 1901) foi um político italiano. Ocupou o cargo de primeiro-ministro da Itália. Governante do Risorgimento, foi um dos organizadores da Revolução de 1848 e foi o maior defensor da Expedição dos Mil, em que participou. (pt)
- Francesco Crispi (ur. 4 października 1818 w Riberze, zm. 11 sierpnia 1901 w Neapolu) – włoski polityk i prawnik, uczestnik walk w okresie risorgimenta, dwukrotnie premier. Karierę zawodową rozpoczął jako adwokat w Neapolu. W latach 1848-1849 uczestniczył w walkach rewolucyjnych na terenie Królestwa Obojga Sycylii. Ponieważ wsparł republikańską działalność Giuseppe Mazziniego, został wydalony z Piemontu. Schronienie znalazł na Malcie, gdzie się ożenił, a później w Paryżu i w Londynie. Do Włoch powrócił w roku 1859, podczas wojny francusko-austriackiej. Był jednym z najważniejszych uczestników wyprawy tysiąca zorganizowanej przez Garibaldiego przeciwko Królestwu Obojga Sycylii. W roku 1860 współtworzył sycylijski rząd tymczasowy i sprawował na wyspie władzę cywilną. Od roku 1861 działał jako deputowany do pierwszego włoskiego parlamentu, reprezentując skrajną lewicę, ale już w roku 1864 postanowił przyłączyć się do monarchistów. W grudniu 1877 roku objął tekę ministra spraw wewnętrznych w rządzie Agostina Depretisa, jednak w marcu roku 1878 musiał ustąpić ze stanowiska na skutek skandalu obyczajowego i oskarżeń o bigamię. Był premierem od stycznia 1887 roku do 31 stycznia 1891 roku, a następnie po Giovannim Giolittim, od 15 grudnia 1893 do 4 marca 1896 roku. Zdelegalizował partię socjalistyczną i spacyfikował wystąpienia robotników oraz zubożałych chłopów sycylijskich (fasci rivoluzionari, 1893-1894). Jako gorący zwolennik polityki Bismarcka był orędownikiem trójprzymierza i zdecydowanym przeciwnikiem Francji. Inicjował i wspierał wszelkie działania zmierzające do rozszerzenia ekspansji kolonialnej w Afryce Wschodniej. Po klęsce pod Aduą musiał podać się do dymisji. Niektórzy historycy uważają, że jego poglądy i styl rządzenia stały się wzorem dla Benita Mussoliniego. (pl)
- Франческо Криспи (итал. Francesco Crispi; 4 октября 1818, Рибера, Королевство Обеих Сицилий — 11 августа 1901, Неаполь, Королевство Италия) — итальянский политик и государственный деятель, дважды возглавлял кабинет министров Италии. (ru)
- Francesco Crispi, född 4 oktober 1819 i Ribera på Sicilien, död 12 augusti 1901 i Neapel, var en italiensk politiker. Han innehade posten som Italiens premiärminister två gånger, 1887–1891 och 1893–1896. (sv)
- 弗朗西斯科·克里斯皮（義大利語：Francesco Crispi，1818年10月4日－1901年8月12日）是一位意大利爱国者、政治家。 (zh)
- Франческо Кріспі (італ. Francesco Crispi; 4 жовтня 1818, Рибера — 11 серпня 1901, Неаполь) — італійський політик і юрист, був одним із лідерів Рісорджименто, двічі прем'єр-міністр Італії. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- فرانشيسكو كرسبي (بالإيطالية: Francesco Crispi) سياسي إيطالي (4 أكتوبر 1819-12 أغسطس 1901) تولى رئاسة الحكومة في إيطاليا مرتين، واستقال من وزارته الثانية بعد هزيمة القوات الإيطالية الغازية للحبشة في معركة عدوة في العاشر من اذار /مارس 1896. (ar)
- Francesco Crispi (* 4. Oktober 1818 in Ribera, Sizilien; † 11. August 1901 in Neapel) war ein italienischer Revolutionär, Staatsmann und Politiker. In seiner Amtszeit als Ministerpräsident trieb er außenpolitisch in antifranzösischer Haltung den Dreibund und die koloniale Expansion seines Landes voran, während er innenpolitisch mit strenger Hand gegen soziale Protestbewegungen vorging. Zwischen 1887 und 1896 führte Crispi insgesamt vier Regierungen an. (de)
- Francesco Crispi (Ribera, Sizilia, 1819ko urriaren 4a - Napoli, 1901eko abuztuaren 11) italiar politikaria izan zen. Mazziniren lankidea izan zen, eta Garibaldirekin jardun zuen Bi Sizilien konkistan. Behin baino gehiagotan izan zen ministro eta Kontseiluko lehendakari (18871-91 eta 1893-96). Hirutariko Aliantzan sarrarazi zuen Italia. galera zela eta (1896, Etiopia) galdu zituen betiko karguak. Italiako faxismoaren aitzindaritzat hartu zuen Mussolinik. (eu)
- Francesco Crispi (Ribera, 4 de octubre de 1818-Nápoles, 12 de agosto de 1901) fue un estadista italiano, presidente del Consejo de Ministros italiano desde el 7 de agosto de 1887 al 6 de febrero de 1891 y entre el 15 de diciembre de 1893 y el 14 de junio de 1896. (es)
- Francesco Crispi (Ribera, Sicilië, 4 oktober 1819 – Napels, 12 augustus 1901) was een Italiaans politicus met veel invloed tijdens de negentiende eeuw. Crispi was premier van 1887 tot 1891 en opnieuw van 1893 tot 1896. (nl)
- Francesco Crispi (Ribera, 4 de Outubro de 1818 — Nápoles, 12 de Agosto de 1901) foi um político italiano. Ocupou o cargo de primeiro-ministro da Itália. Governante do Risorgimento, foi um dos organizadores da Revolução de 1848 e foi o maior defensor da Expedição dos Mil, em que participou. (pt)
- Франческо Криспи (итал. Francesco Crispi; 4 октября 1818, Рибера, Королевство Обеих Сицилий — 11 августа 1901, Неаполь, Королевство Италия) — итальянский политик и государственный деятель, дважды возглавлял кабинет министров Италии. (ru)
- Francesco Crispi, född 4 oktober 1819 i Ribera på Sicilien, död 12 augusti 1901 i Neapel, var en italiensk politiker. Han innehade posten som Italiens premiärminister två gånger, 1887–1891 och 1893–1896. (sv)
- 弗朗西斯科·克里斯皮（義大利語：Francesco Crispi，1818年10月4日－1901年8月12日）是一位意大利爱国者、政治家。 (zh)
- Франческо Кріспі (італ. Francesco Crispi; 4 жовтня 1818, Рибера — 11 серпня 1901, Неаполь) — італійський політик і юрист, був одним із лідерів Рісорджименто, двічі прем'єр-міністр Італії. (uk)
- Francesco Crispi (4. října 1818, – 11. srpna 1901, Neapol) byl italský politik a právník, účastník bojů v období risorgimenta, dvakrát předseda vlády. Svou kariéru začal jako právník v Neapoli. V letech 1848–1849 se účastnil revolučních bojů na území Království obojí Sicílie. Protože podporoval republikánskou činnost Giuseppa Mazziniho, musel z Piemontu odejít do exilu. Útočiště našel na Maltě, kde se oženil, později v Paříži a v Londýně. Do Itálie se vrátil v roce 1859 v době druhé italské války za nezávislost. Byl jedním z hlavních účastníků expedice tisíce, organizované Garibaldim proti Království obojí Sicílie. V roce 1860 byl jedním z tvůrců sicilské prozatímní vlády a ministrem. (cs)
- Francesco CRISPI (Ribera, la 4-an de oktobro 1818 - Napolo, la 11-an de aŭgusto 1901) estis itala patrioto kaj politikisto. Elstara figuro de la Risorgimento, li estis unu el la organizantoj de la Sicilia Revolucio de 1848 kaj estis la kreinto kaj maksimuma subtenanto de la , en kiu li partoprenis. En ekstera politiko li kultis amikecon kun Germanio, kiu apartenis al Italio kaj Aŭstrio en la Triopa Entento. Li preskaŭ ĉiam iris al Francio, kontraŭ kiu li plifortigis la armeon kaj la mararmeon. (eo)
- Francesco Crispi (4 October 1818 – 11 August 1901) was an Italian patriot and statesman. He was among the main protagonists of the Risorgimento, a close friend and supporter of Giuseppe Mazzini and Giuseppe Garibaldi, and one of the architects of Italian unification in 1860. Crispi served as Prime Minister of Italy for six years, from 1887 to 1891, and again from 1893 to 1896, and was the first Prime Minister from Southern Italy. Crispi was internationally famous and often mentioned along with world statesmen such as Otto von Bismarck, William Ewart Gladstone, and Robert Gascoyne-Cecil, 3rd Marquess of Salisbury. (en)
- Francesco Crispi, né le 4 octobre 1818 à Ribera, près d'Agrigente, dans le royaume des Deux-Siciles et mort le 12 août 1901 à Naples, est un homme d'État du royaume d'Italie, d'origine arberesh. Figure de proue du Risorgimento, il fut l'un des organisateurs de la Révolution sicilienne de 1848 et joue un rôle de premier plan dans la préparation et le déroulement de l'expédition des Mille de Garibaldi, à laquelle il participa. D'abord mazzinien, il se convertit aux idéaux royalistes en 1864. Anticlérical et hostile au Vatican, il fut, après l'unification de l'Italie, quatre fois Président du Conseil des ministres du 7 août 1887 au 6 février 1891, puis du 15 décembre 1893 au 14 juin 1896. Au cours de la première période, il était également ministre des Affaires étrangères et ministre de l'Int (fr)
- Francesco Crispi (Ribera, 4 ottobre 1818 – Napoli, 11 agosto 1901) è stato un patriota e politico italiano. Figura di spicco del Risorgimento, fu uno degli organizzatori della Rivoluzione siciliana del 1848 e fu l'ideatore e il massimo sostenitore della spedizione dei Mille, alla quale partecipò. Inizialmente mazziniano, si convertì agli ideali monarchici nel 1864. Anticlericale e ostile allo Stato Pontificio, dopo l'unità d'Italia fu quattro volte presidente del Consiglio: dal 1887 al 1891 e dal 1893 al 1896. Nel primo periodo fu anche ministro degli Esteri e ministro dell'interno, nel secondo anche ministro dell'interno. Fu il primo meridionale a diventare presidente del Consiglio. (it)
- Francesco Crispi (ur. 4 października 1818 w Riberze, zm. 11 sierpnia 1901 w Neapolu) – włoski polityk i prawnik, uczestnik walk w okresie risorgimenta, dwukrotnie premier. Karierę zawodową rozpoczął jako adwokat w Neapolu. W latach 1848-1849 uczestniczył w walkach rewolucyjnych na terenie Królestwa Obojga Sycylii. Ponieważ wsparł republikańską działalność Giuseppe Mazziniego, został wydalony z Piemontu. Schronienie znalazł na Malcie, gdzie się ożenił, a później w Paryżu i w Londynie. Do Włoch powrócił w roku 1859, podczas wojny francusko-austriackiej. Był jednym z najważniejszych uczestników wyprawy tysiąca zorganizowanej przez Garibaldiego przeciwko Królestwu Obojga Sycylii. W roku 1860 współtworzył sycylijski rząd tymczasowy i sprawował na wyspie władzę cywilną. (pl)
|
