| dbo:abstract
|
- الداخلة أو الحشوة (والحشو مصدر) أو الأواسط هي زائدة تزاد في أصل الكلمة لصوغ كلمة أخرى. (ar)
- Un infix és un morfema que s'afegeix entre el prefix, el radical afix per formar una nova paraula. La propietat fonamental d'aquesta mena d'afixos és que s'insereix al lexema dividint-lo en dues parts; l'infix manté, com el sufix, la capacitat de canviar la categoria gramatical de la paraula. Els principals infixos catalans són: al, all, an, any, ar, arr, ass, at, atx, eg, ell, et, ic, ill, in, iny, isc, iss, itx, ol, oll, on, oss, ot, uc, usc, uss, etc. (ca)
- Vpona (latinsky infix) je v lingvistice derivační (odvozovací) nebo flektivní (ohýbací) afix, tj. jazykový morfém, bez vlastního významu, který se vkládá do kořene nebo kmene slova, případně mezi kořen nebo kmen slova a předponu (prefix) či příponu nebo koncovku (sufixy). Vpony slouží zejména k vyjadřování mluvnických vztahů, ve tvarosloví nebo k usnadnění výslovnosti při připojování afixů.
* ta-lo ⇒ ta-lo-i-ssa (finsky: dům – v domech). Vpona ~i~ vyjadřuje množné číslo.
* ka-yo ⇒ ka-si-yo (korejsky: jde). Vpona ~si~ vyjadřuje zdvořilost vůči osobě, o které se hovoří.
* geliyorum ⇒ gelmiyorum (turecky: přicházím – nepřicházím). Vpona ~m~ vyjadřuje zápor.
* ma-ga ⇒ ma-ga-n-a (kannadsky: syn – synův). Vpona ~n~ se vkládá pro lepší výslovnost na rozhraní kořene slova a přípony. V češtině má vpona funkci zejména spojovací mezi jednotlivými částmi slova nebo se užívá ke změně jeho významu (např. při zdrobňování):
* hořet ⇒ hoř-l-avý
* Asie ⇒ asi-j-ský
* spát ⇒ sp-ink-at Užívání vpon (infixace) je typické zejména pro aglutinační jazyky (korejština, finština, svahilština, kannadština aj.). (cs)
- Als Infix wird in der Linguistik ein Affix bezeichnet, das nicht in der gewöhnlichen Weise an seine Basis bzw. seinen Wortstamm angehängt wird, sondern stattdessen ins Innere des Stamms eingearbeitet wird. Definierend für Infixe ist insofern also, dass die grammatische Gliederung des Wortes und die Einheit der Morpheme nicht respektiert werden. Infixe werden stattdessen an rein lautlich definierte Stellen eingefügt, z. B. nach dem ersten Konsonanten des Wortstamms oder nach der ersten Silbe. (de)
- Infikso estas afikso enigita en alian morfemon. Tio ofte okazas en ŝemidaj lingvoj, kie vortradikojn estigas tri aŭ eĉ kvar fiksaj konsonantoj kun variaj interaj vokaloj. La vortoj fleksiiĝas per ŝanĝoj de la intermetitaj vokaloj kaj kelkfoje per aldono de infiksa kroma konsonanto. Oni povus kredi, ke ĉiu sufikso de Esperanto vere estas infikso: Ekzemple en la vorto hundeto la afikso -et- metatas inter hund- kaj -o. Tamen kaj hund- kaj -o estas morfemoj: La unua estas , dum la lasta estas . Do la elemento -et- neniel "rompas" memstaran morfemon, nur trudas sin inter du morfemojn kaj post la leksikan, kiu portas la semantikan signifon. Per elizio tio pli klaras: hundet'.Veran infiksadon en Esperanto oni trovas ekzemple en la kelkfoje uzata vorto baldegaŭ, kie la afikso -eg- aperas ene de unueca morfemo baldaŭ. Alia ekzemplo en Esperanto estas la proponita infikso -j- por krei singularajn genre neŭtralajn substantivojn el tiuj, kiuj estas baze viraj aŭ inaj: patro - pajtro, edzo - ejdzo. En ili la infikso vere interrompas la radikon, metate tuj post la unua vokalo de ĝi: -pa-j-tr-, -e-j-dz-. En matematiko oni nomas "infikso" ĉiun operacian signon, kiu staras inter la operaciatoj. Ekzemple en la esprimo "8−3" la minuso-signo estas infikso; en la esprimo "−22" ĝi estas prefikso. (eo)
- An infix is an affix inserted inside a word stem (an existing word or the core of a family of words). It contrasts with adfix, a rare term for an affix attached to the outside of a stem, such as a prefix or suffix. When marking text for interlinear glossing, most affixes are separated with a hyphen, but infixes are separated with ⟨angle brackets⟩. For a list of words relating to infixes, see the Infixes by language category of words in Wiktionary, the free dictionary. (en)
- Un infijo es un tipo de afijo productivo que se inserta en el interior de una raíz o lexema, con una función gramatical precisa y regular. Tipológicamente este tipo de afijos son raros en las lenguas del mundo, aunque las lenguas semíticas usan ampliamente infijos. (es)
- Sisipan adalah imbuhan yang dibubuhkan pada tengah-tengah kata. Beberapa bahasa yang memiliki sisipan misalnya bahasa Sunda, bahasa Jawa, bahasa Indonesia, bahasa Tagalog, dan beberapa bahasa lainnya. (in)
- 接中辞（せっちゅうじ、英: infix）とは、接辞の一種で、語幹の中に割り込むもの。オーストロネシア語族の言語によく見られる。グロス表記では、角括弧（⟨xxx⟩）で表記される。 (ja)
- 접요사(接要詞)는 어떤 단어에 중간에 삽입되는 접사이다. 허리(要)에 붙는다고 해서 이런 이름이 붙었다. (ko)
- Een infix of invoegsel is in de taalkundige morfologie een gebonden morfeem dat binnenin een ander morfeem (meestal is dit laatste een vrij morfeem) wordt geplaatst om aldus een nieuwe betekenis te vormen. Deze nieuwe betekenis is afgeleid van die van het morfeem waar het infix aan is toegevoegd. Een infix is daarmee ook een affix. Het onderscheidt zich van een interfix doordat het niet dienstdoet als betekenisloze "schakel" tussen twee andere morfemen in een samenstelling. In het Nederlands komen interfixen zoals de tussen-n en tussen-s voor, maar geen infixen. Infixen komen vooral veel voor in de Semitische talen, meer in het bijzonder het Arabisch. In deze talen bestaan woorden uit een wortel ofwel stam van een aantal medeklinkers. Door middel van infixen bestaande uit klinkers en soms ook medeklinkers kan een woord verbogen worden en kunnen er afleidingen gemaakt worden. Het Oudiers maakt gebruik van geïnfigeerde persoonlijke voornaamwoorden als object binnen het werkwoord. (nl)
- Un infisso è un elemento linguistico di formazione delle parole che, a differenza del suffisso, dell'interfisso e del prefisso, non viene aggiunto alla radice della parola, ma inserito all'interno della radice stessa. Esempi:
* latino: l'infisso del presente n in una certa classe di verbi come vi-n-c-ere, cfr. perfetto vic-i
* greco: il tema dell'aoristo λαβ- si differenzia dal presente λαμβάνω (prendere).
* inglese: bloody, blooming o fucking possono essere inseriti come infissi all'interno di una parola: abso-bloomin'-lutely (da My Fair Lady), fan-fucking-tastic
* sanscrito: "io strido" yunájmi (1. persona singolare presente) dalla radice yuj- (-na- contraddistingue un'azione al presente)
* turco: "io vengo" geliyorum, „non vengo“ gelmiyorum con infisso negativo -m-
* tagalog: gli infissi -um- e -in- forniscono informazioni circa il tempo, la diatesi verbale, il ruolo semantico degli argomenti all'interno della frase e la focalizzazione. Ad esempio, se alla radice verbale bili "comprare" o "vendere" si aggiunge l'infisso -um-, si ottiene il verbo bumili "comprare (passato)" che presuppone che l'agente sia in focus; aggiungendo, invece, l'infisso -in- si ha binili col medesimo significato del precedente, ma che prevede che il focus sia sul .
* indonesiano: non hanno un portato semantico ben definito, ma possono distinguere alcuni significati. Cfr. gigi "denti" → gerigi "dentatura"; cerlang "luminoso" → cemerlang "brillante" e kerja "lavoro, lavorare" → kinerja "performance".
* khmer: l'infisso -Vm(n)- deriva nomi a partire da verbi o aggettivi. Per esempio, ដើរ daə "camminare" → ដំណើរ dɑmnaə "viaggio"; ជឿ cɨə "credere" → ជំនឿ cumnɨə "credenza" e ធំ tʰom "grande" → ទំហំ tumhum "grandezza, taglia". (it)
- И́нфикс — морфема, вставляемая в середину корня для образования грамматических форм глагола. Например, в латинском языке fidit — «он расколол», findit — с использованием инфикса -n- — «он раскалывает». Этимологически инфикс представляет собой следы спряжения в праиндоевропейском языке. Для современных языков использование инфиксов не характерно, однако инфиксы сохранились в литовском языке — lipti (рус. прилипать), limpu (рус. липнет). Также характерны инфиксы для тагальского языка, например, от инфинитива hanap образуется форма прошедшего времени humanap. Глагольные инфиксы также широко употребительны в китайском языке. (ru)
- Wrostek, śródrostek (rzad.), infiks (łac. infixus od in „w” i fixus „umocowany”) – każdy morfem umiejscowiony wewnątrz rdzenia wyrazu (podstawy słowotwórczej). Wrostki (infiksy) wraz z przedrostkami (prefiksami) i przyrostkami (sufiksami) są zrostkami (afiksami), czyli morfemami słowotwórczymi odpowiadającymi za tworzenie wyrazów pochodnych. (pl)
- Ett infix är inom lingvistik ett affix som skjuts in mellan fonemen i ett annat morfem. Infix är vanligt förekommande i semitiska språk, där ordstammar består av 3 till 4 konsonanter. Dessa ordstammar böjs sedan genom att vokalen ändras, och ibland skjuts även ytterligare konsonanter in mellan fonemen. Även i andra asiatiska språk och i afrikanska och amerikanska språk är infix relativt vanliga. Däremot är de ovanliga i europeiska språk, men förekommer till exempel i latin. I latinets presenssystem är vanligen ett nollmorfem det allmänna tempussystemet. I ett fåtal verb sätter man ett infix framför den sista konsonanten i basen. På så sätt förändras basen vinc i 'segra' till vic (i engelska 'invincible' respektive 'victor') och rup 'bryta' till rump, i svenska 'korruption' och 'korrumperad'. Den latinska verbstammen tag 'vidröra' finns utan infix i det svenska lånordet taktil, men i lånordet tangera finns böjningsformen tang, med ett inskjutet n. (sv)
- Um infixo é um afixo que se localiza dentro da raiz, dividindo-a em duas partes descontínuas. Exemplo: o morfema nasal do latim que era marca do presente do indicativo: rumpo ('rompo'), vinco 'venço' etc. O infixo pode ser ainda um fonema que se intercala, para fins de eufonia, entre a raiz e o sufixo de uma palavra (como por exemplo o /z/ em cafezal); vogal ou consoante de ligação. (pt)
- 接中辭（infix），又稱詞嵌、中綴，是一種置入在一組詞幹（現有字詞）中央的詞綴。它對比於「外綴」（adfix），那連接到詞幹外圍的詞綴，比如前綴或後綴等詞綴。 當標記文字置於（interlinear gloss）時，詞綴之間用一個连字号（hyphen）隔開。 (zh)
- Інфікс (від лат. infix — вставлений) — службова морфема, яку вставляють у середину кореня чи основи при творенні похідних слів або граматичних форм. Інфікс характерний для мов народів Південно-Східної Азії і відсутній в українській мові. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- الداخلة أو الحشوة (والحشو مصدر) أو الأواسط هي زائدة تزاد في أصل الكلمة لصوغ كلمة أخرى. (ar)
- Un infix és un morfema que s'afegeix entre el prefix, el radical afix per formar una nova paraula. La propietat fonamental d'aquesta mena d'afixos és que s'insereix al lexema dividint-lo en dues parts; l'infix manté, com el sufix, la capacitat de canviar la categoria gramatical de la paraula. Els principals infixos catalans són: al, all, an, any, ar, arr, ass, at, atx, eg, ell, et, ic, ill, in, iny, isc, iss, itx, ol, oll, on, oss, ot, uc, usc, uss, etc. (ca)
- Als Infix wird in der Linguistik ein Affix bezeichnet, das nicht in der gewöhnlichen Weise an seine Basis bzw. seinen Wortstamm angehängt wird, sondern stattdessen ins Innere des Stamms eingearbeitet wird. Definierend für Infixe ist insofern also, dass die grammatische Gliederung des Wortes und die Einheit der Morpheme nicht respektiert werden. Infixe werden stattdessen an rein lautlich definierte Stellen eingefügt, z. B. nach dem ersten Konsonanten des Wortstamms oder nach der ersten Silbe. (de)
- An infix is an affix inserted inside a word stem (an existing word or the core of a family of words). It contrasts with adfix, a rare term for an affix attached to the outside of a stem, such as a prefix or suffix. When marking text for interlinear glossing, most affixes are separated with a hyphen, but infixes are separated with ⟨angle brackets⟩. For a list of words relating to infixes, see the Infixes by language category of words in Wiktionary, the free dictionary. (en)
- Un infijo es un tipo de afijo productivo que se inserta en el interior de una raíz o lexema, con una función gramatical precisa y regular. Tipológicamente este tipo de afijos son raros en las lenguas del mundo, aunque las lenguas semíticas usan ampliamente infijos. (es)
- Sisipan adalah imbuhan yang dibubuhkan pada tengah-tengah kata. Beberapa bahasa yang memiliki sisipan misalnya bahasa Sunda, bahasa Jawa, bahasa Indonesia, bahasa Tagalog, dan beberapa bahasa lainnya. (in)
- 接中辞（せっちゅうじ、英: infix）とは、接辞の一種で、語幹の中に割り込むもの。オーストロネシア語族の言語によく見られる。グロス表記では、角括弧（⟨xxx⟩）で表記される。 (ja)
- 접요사(接要詞)는 어떤 단어에 중간에 삽입되는 접사이다. 허리(要)에 붙는다고 해서 이런 이름이 붙었다. (ko)
- Wrostek, śródrostek (rzad.), infiks (łac. infixus od in „w” i fixus „umocowany”) – każdy morfem umiejscowiony wewnątrz rdzenia wyrazu (podstawy słowotwórczej). Wrostki (infiksy) wraz z przedrostkami (prefiksami) i przyrostkami (sufiksami) są zrostkami (afiksami), czyli morfemami słowotwórczymi odpowiadającymi za tworzenie wyrazów pochodnych. (pl)
- Um infixo é um afixo que se localiza dentro da raiz, dividindo-a em duas partes descontínuas. Exemplo: o morfema nasal do latim que era marca do presente do indicativo: rumpo ('rompo'), vinco 'venço' etc. O infixo pode ser ainda um fonema que se intercala, para fins de eufonia, entre a raiz e o sufixo de uma palavra (como por exemplo o /z/ em cafezal); vogal ou consoante de ligação. (pt)
- 接中辭（infix），又稱詞嵌、中綴，是一種置入在一組詞幹（現有字詞）中央的詞綴。它對比於「外綴」（adfix），那連接到詞幹外圍的詞綴，比如前綴或後綴等詞綴。 當標記文字置於（interlinear gloss）時，詞綴之間用一個连字号（hyphen）隔開。 (zh)
- Інфікс (від лат. infix — вставлений) — службова морфема, яку вставляють у середину кореня чи основи при творенні похідних слів або граматичних форм. Інфікс характерний для мов народів Південно-Східної Азії і відсутній в українській мові. (uk)
- Vpona (latinsky infix) je v lingvistice derivační (odvozovací) nebo flektivní (ohýbací) afix, tj. jazykový morfém, bez vlastního významu, který se vkládá do kořene nebo kmene slova, případně mezi kořen nebo kmen slova a předponu (prefix) či příponu nebo koncovku (sufixy). Vpony slouží zejména k vyjadřování mluvnických vztahů, ve tvarosloví nebo k usnadnění výslovnosti při připojování afixů. V češtině má vpona funkci zejména spojovací mezi jednotlivými částmi slova nebo se užívá ke změně jeho významu (např. při zdrobňování):
* hořet ⇒ hoř-l-avý
* Asie ⇒ asi-j-ský
* spát ⇒ sp-ink-at (cs)
- Infikso estas afikso enigita en alian morfemon. Tio ofte okazas en ŝemidaj lingvoj, kie vortradikojn estigas tri aŭ eĉ kvar fiksaj konsonantoj kun variaj interaj vokaloj. La vortoj fleksiiĝas per ŝanĝoj de la intermetitaj vokaloj kaj kelkfoje per aldono de infiksa kroma konsonanto. En matematiko oni nomas "infikso" ĉiun operacian signon, kiu staras inter la operaciatoj. Ekzemple en la esprimo "8−3" la minuso-signo estas infikso; en la esprimo "−22" ĝi estas prefikso. (eo)
- Un infisso è un elemento linguistico di formazione delle parole che, a differenza del suffisso, dell'interfisso e del prefisso, non viene aggiunto alla radice della parola, ma inserito all'interno della radice stessa. Esempi: (it)
- Een infix of invoegsel is in de taalkundige morfologie een gebonden morfeem dat binnenin een ander morfeem (meestal is dit laatste een vrij morfeem) wordt geplaatst om aldus een nieuwe betekenis te vormen. Deze nieuwe betekenis is afgeleid van die van het morfeem waar het infix aan is toegevoegd. Een infix is daarmee ook een affix. Het onderscheidt zich van een interfix doordat het niet dienstdoet als betekenisloze "schakel" tussen twee andere morfemen in een samenstelling. In het Nederlands komen interfixen zoals de tussen-n en tussen-s voor, maar geen infixen. (nl)
- Ett infix är inom lingvistik ett affix som skjuts in mellan fonemen i ett annat morfem. Infix är vanligt förekommande i semitiska språk, där ordstammar består av 3 till 4 konsonanter. Dessa ordstammar böjs sedan genom att vokalen ändras, och ibland skjuts även ytterligare konsonanter in mellan fonemen. Även i andra asiatiska språk och i afrikanska och amerikanska språk är infix relativt vanliga. (sv)
- И́нфикс — морфема, вставляемая в середину корня для образования грамматических форм глагола. Например, в латинском языке fidit — «он расколол», findit — с использованием инфикса -n- — «он раскалывает». Этимологически инфикс представляет собой следы спряжения в праиндоевропейском языке. Для современных языков использование инфиксов не характерно, однако инфиксы сохранились в литовском языке — lipti (рус. прилипать), limpu (рус. липнет). Также характерны инфиксы для тагальского языка, например, от инфинитива hanap образуется форма прошедшего времени humanap. (ru)
|
