| dbo:abstract
|
- Les llengües polisintétiques són llengües aglutinants en grau superlatiu. O sigui, llengües en què les paraules estan compostes per molts morfemes. Una llengua sintètica té més d'un morfema per paraula, la qual cosa ocorre en la major part de les llengües. Però una llengua polisintética té tal grau d'unió morfològica, que normalment s'emplea per expressar que es produeix, en certa forma, la , tal com la unió de verbs i noms en una mateixa paraula. Almenys, el nombre, la persona i tipus de substantiu tant del subjecte com del complement directe estan marcats en el verb d'alguna forma, la qual cosa permet que l'ordre de les paraules sigui molt lliure. (ca)
- V lingvistice se polysyntetickými jazyky nazývají výrazně syntetické jazyky, tj. jazyky, ve kterých se slova skládají z mnoha morfémů. Zatímco analytické jazyky mají nízký poměr morfémů vzhledem k počtu slov, polysyntetické jazyky mají vysoký poměr morfémů vzhledem k počtu slov. Ne u všech polysyntetických jazyků je jejich zařazení do této skupiny zcela snadné. Hranice slov a morfémů bývá někdy obtížné rozpoznat a jazyky mohou být výrazně syntetické v určitém ohledu, ale méně syntetické v jiných ohledech. (cs)
- In polysynthetischen Sprachen wird ein Satz oder Satzteil gebildet, indem ein zentrales lexikalisches Morphem (meist das Verb) mit einer Vielzahl gebundener Morpheme (Affixe) kombiniert wird. Mehrere lexikalische und grammatische Elemente werden dadurch zu einem komplexen Wort verbunden, das im Extremfall einem ganzen Satz in Sprachen anderer Typen entsprechen kann. Unter polysynthetischem Sprachbau wurde früher auch der inkorporierende oder einverleibende Sprachbau verstanden. Dieser ist das zentrale Merkmal amerikanischer Sprachen im Sinne der Sprachtypologie von Wilhelm von Humboldt und August Wilhelm Schlegel. (de)
- Las lenguas polisintéticas son lenguas aglutinantes en grado sumo. Es decir, lenguas en las que las palabras están compuestas por muchos morfemas. Una lengua sintética tiene más de un morfema por palabra, lo cual ocurre en la mayor parte de las lenguas, pero una lengua polisintética tiene tal grado de unión morfológica, que normalmente se emplea para expresar que se produce, en cierta forma, la , tal como la unión de verbos y nombres en una misma palabra. Por lo menos, el número, la persona y tipo de sustantivo tanto del sujeto como del complemento directo están marcados en el verbo de alguna forma, lo que permite que el orden de las palabras sea muy libre. (es)
- In linguistic typology, polysynthetic languages, formerly holophrastic languages, are highly synthetic languages, i.e. languages in which words are composed of many morphemes (word parts that have independent meaning but may or may not be able to stand alone). They are very highly inflected languages. Polysynthetic languages typically have long "sentence-words" such as the Yupik word tuntussuqatarniksaitengqiggtuq. tuntussuqatarniksaitengqiggtuq tuntu reindeer -ssur -hunt -qatar -FUT -ni -say -ksaite -NEG -ngqiggte -again -uq -3SG.IND "He had not yet said again that he was going to hunt reindeer." Except for the morpheme tuntu "reindeer", none of the other morphemes can appear in isolation. Whereas isolating languages have a low morpheme-to-word ratio, polysynthetic languages have a very high ratio. There is no generally agreed upon definition of polysynthesis. Generally polysynthetic languages have polypersonal agreement, although some agglutinative languages that are not polysynthetic also have it, such as Basque, Hungarian and Georgian. Some authors apply the term polysynthetic to languages with high morpheme-to-word ratios, but others use it for languages that are highly head-marking, or those that frequently use noun incorporation. Polysynthetic languages can be agglutinative or fusional depending on whether they encode one or multiple grammatical categories per affix. At the same time, the question of whether to call a particular language polysynthetic is complicated by the fact that morpheme and word boundaries are not always clear cut, and languages may be highly synthetic in one area but less synthetic in other areas (e.g., verbs and nouns in Southern Athabaskan languages or Inuit languages). Many polysynthetic languages display complex evidentiality and/or mirativity systems in their verbs. The term was invented by Peter Stephen Du Ponceau, who considered polysynthesis, as characterized by sentence words and noun incorporation, a defining feature of all indigenous languages of the Americas. This characterization was shown to be wrong, since many indigenous American languages are not polysynthetic, but it is a fact that polysynthetic languages are not evenly distributed throughout the world, but more frequent in the Americas, Australia, Siberia, and New Guinea; however, there are also examples in other areas. The concept became part of linguistic typology with the work of Edward Sapir, who used it as one of his basic typological categories. Recently, Mark C. Baker has suggested formally defining polysynthesis as a macro-parameter within Noam Chomsky's principles and parameters theory of grammar. Other linguists question the basic utility of the concept for typology since it covers many separate morphological types that have little else in common. (en)
- Bahasa polisintetis adalah jenis bahasa sintetis yang memiliki rasio morfem per kata yang sangat tinggi, atau dengan kata lain, setiap kata dibentuk oleh banyak morfem. Istilah ini mungkin pertama kali digunakan dalam konteks linguistik oleh pada tahun 1819 untuk menjelaskan tentang (Amerindian) dan selanjutnya dipopulerkan oleh Wilhelm von Humboldt (1836) dan Edward Sapir (1920-an). Bahasa yang dikelompokkan dalam jenis bahasa polisintetis antara lain adalah bahasa Inuktitut dan Ainu.
* l
*
* s (in)
- Une langue polysynthétique est, en typologie morphologique, une langue hautement synthétique, dans laquelle chaque mot est composé de nombreux morphèmes. Les mots de ces langues sont souvent très longs et peuvent même correspondre à des phrases entières dans d'autres langues moins synthétiques. Dans de nombreuses langues qui sont considérées comme polysynthétiques, les verbes ont des formes multiples destinées à refléter le sujet et le complément d'objet. Une telle variété de formes peut être obtenue par divers procédés. Par exemple, l'incorporation permet de former un mot unique en combinant plusieurs morphèmes lexicaux (lexèmes). Cependant, il y a des langues polysynthétiques qui ne sont pas incorporantes et vice versa. (fr)
- 抱合語（ほうごうご、包合語とも書く）は言語類型論における言語の分類の1つ。単語、特に動詞に他の多数の意味的または文法的な単位が複合され、文に相当する意味を表現しうるような言語を指す。これに該当する言語はシベリアからアメリカ大陸にかけて特に多く分布する。 (ja)
- 포합어(抱合語)는 종합어(綜合語)의 한 유형으로, 동사를 중심으로 하여 그 앞뒤에 인칭 접사나 목적을 나타내는 어사를 결합 또는 삽입하여 한 단어로서 한 문장과 같은 형태를 가지는 언어이다. (ko)
- Una lingua polisintetica (o incorporante) è una lingua che ha una struttura della parola molto complessa, formata da più morfemi attaccati assieme come le lingue agglutinanti, ma a differenza di queste, in cui normalmente vi è in una parola una sola radice lessicale, presentano la peculiarità che in una stessa parola possono comparire due o anche più radici lessicali, morfemi pieni. Le parole di queste lingue tendono dunque a corrispondere spesso a ciò che nelle altre lingue sarebbero delle frasi intere: le lingue polisintetiche sono l'opposto delle lingue isolanti. Un esempio sono le lingue apache, il cherokee, l'ojibwe, il kalaallisut, l'inuktitut e molte altre. (it)
- Een polysynthetische taal is een taal die in zeer hoge mate synthetisch is. Dit houdt niet alleen in dat er zeer veel gebonden morfemen (affixen) zijn, maar ook dat deze morfemen meer dan één betekenis kunnen vertegenwoordigen, de zogeheten porte-manteaumorfemen. De betekenis van één enkel woord komt daardoor vaak overeen met die van een hele zin in andere taalfamilies. De term "polysynthetisch" werd voor het eerst gebruikt door om de oorspronkelijke talen van Noord-Amerika te beschrijven. De grens tussen een synthetische en een polysynthetische taal is niet altijd even scherp, bijvoorbeeld doordat de grens tussen een morfeem en een cliticum niet altijd duidelijk is. Ook worden verschillende lexicale categorieën, zoals het zelfstandig naamwoord en het werkwoord, in dezelfde taal soms anders behandeld (zoals in de ). Sommige taalkundigen onderscheiden bovendien nog de oligosynthetische talen. Vrijwel alle polysynthetische talen kennen polypersonalisme, de representatie van meerdere argumenten (zoals het onderwerp en het lijdend voorwerp) in de vorm van het werkwoord. Polypersonalisme wordt vaak verward met incorporatie; deze laatste term verwijst alleen naar het samenvoegen van lexemen. Dit is niet typisch voor polysynthetische talen. Er bestaat geen haarscherpe definitie van wat een polysynthetische taal precies kenmerkt. De taalkundige trachtte door middel van het programma van Noam Chomsky aan te tonen dat in een polysynthetische taal ofwel het syntactische hoofd van een zin altijd minstens één grammaticale markeerder in de vorm van een affix bevat, ofwel het bijbehorende argument in het hoofd ingecorporeerd is. Dit bleek inderdaad op te gaan voor sommige talen zoals het en Nahuatl, maar niet voor andere die ook als polysynthetisch worden beschouwd, zoals het Inuktitut. De analyse van Baker is dus niet algemeen aanvaard. In plaats daarvan worden polysynthetische talen nu ruwweg in twee groepen ingedeeld op grond van de manier waarop de morfemen functioneren: (nl)
- Języki polisyntetyczne – języki syntetyczne charakteryzujące się obecnością długich słów złożonych z licznych morfemów, łączonych z reguły bez zmian fonetycznych na szwach morfemicznych. Jeśli w słowie gromadzone są wyłącznie rdzenie pełnoznaczne, a słowo polisyntetyczne przybiera wykładniki gramatyczne jedynie jako całostka, mówi się często o typie inkorporującym (inkorporatywnym). W językach polisyntetycznych zanika różnica między wyrazem a zdaniem (nawet złożonym), np. w językach jupik: AnisaxtuxtyfkagatapixnakakjagakaZdarzyło się, że chciałem go ostatecznie zmusić do chodzenia i przynoszenia śniegu. Wyraz języka polisyntetycznego składa się z jednego lub kilku rdzeni niosących informację leksykalną, oraz z afiksów niosących informację gramatyczną. W takich językach nie ma ściśle określonej kategorii części mowy, ponieważ każdy morfem znaczeniowy posiada szerokie pole znaczeniowe precyzowane przez licznie dołączane morfemy gramatyczne, i pełni funkcję czasownikową lub rzeczownikową wyłącznie w zależności od użytych morfemów gramatycznych. Niekiedy trudno stwierdzić nawet, czy dany morfem to rdzeń czy afiks. Języki polisyntetyczne można zaliczyć do typu aglutynacyjnego, fleksyjnego lub symbolicznego w zależności od tego, czy afiksy mają tylko jedną funkcję, czy też wiele. Istnieją również języki polisyntetyczne, w których informację gramatyczną przenosi głównie kolejność morfemów semantycznych, jak ma to miejsce w językach izolujących. Polisyntezji zazwyczaj towarzyszy inkorporacja rzeczowników. Pojęcie polisyntezy wprowadził w 1819 roku. (pl)
- De polysyntetiska språken är en undertyp av de syntetiska språken, det vill säga språk där enskilda ord ändrar form för att kunna användas i olika grammatiska sammanhang. I polysyntetiska språk bakas ett stort antal separata morfem samman till ett enda långt ord. Detta till skillnad från andra syntetiska språktyper: agglutinerande språk där en mängd affix fogas till en ordstam, och flekterande språk (som svenska) där en mängd relaterade ordformer (paradigm) används för att uttrycka grammatiska roller, men där varje given form representerar ett helt komplex av grammatiska särdrag (som numerus, genus och så vidare). Många indianspråk och papuanska språk är polysyntetiska. Några exempel på polysyntetiska språk:
* Ainu
* Cherokesiska
* Grönländska
* Inuktitut
* Mohawk
*
* Tjuktjiska
* (sv)
- As línguas polissintéticas são línguas cujas palavras contêm um alto número de morfemas em seu léxico. Uma língua sintética possui mais de um morfema por palavra, o que ocorre na maioria das línguas, mas uma língua polissintética possui tal grau de ligação morfológica que normalmente é usada para expressar que ocorre, de certa forma, a , como a união de verbos e substantivos na mesma palavra. Pelo menos, o número, a pessoa e o tipo de substantivo tanto do sujeito como do complemento directo são de alguma forma marcados no verbo, o que permite que a ordem das palavras seja muito livre. Alguns exemplos de línguas polissintéticas são o groenlandês, algumas línguas da família tupi-guarani e diversas línguas do Cáucaso. (pt)
- Полисинтети́ческие языки́ — языки, в которых все члены предложения (полная инкорпорация) или некоторые компоненты словосочетания (частичная инкорпорация) соединяются в единое целое без формальных показателей у каждого из них. Соотношение морфем к слову очень высоко (слова состоят из большого количества морфем), в этом плане являются противоположностью изолирующих языков, в которых часто одна морфема. Известные примеры полисинтетических языков — чукотско-камчатские, эскимосско-алеутские и многие языковые семьи Северной Америки. В абхазо-адыгских языках при очень простой системе существительного, система глагола является полисинтетической. К полисинтетическим относится искусственный (плановый) язык ифкуиль. Термин «полисинтетические языки» введён Эдуардом Сепиром. Термин надо понимать как сверх (очень, сильно) синтетические, что означает крайне высокое количество морфем в словах. Полисинтетизм (или инкорпорацию), в котором активное участие принимает глагол, следует отличать от композитов (сложных слов, состоящих из имён и наречий). Например, такие длинные слова в баскском языке (ponetikaikoaekin «вместе с теми, кто носит берет») или венгерском (előreláthatatlanság «непредсказуемость») и санскрите (Rāmalakşmaņabharataśatrughnāh «Рама, Лакшмана, Бхарата и Шатругхна») не являются случаем полисинтетизма. Равно как не является таковым и пример сложносоставного слова в ацтекском языке: totoltotlaxcalli «яичница» < totolin курица, tetl камень, axcalli яйцо. (ru)
- Полісинтетичні мови, інша назва — Інкорпоративні — мови, в яких різні частини висловлення у вигляді аморфних слів основ об'єднані в єдині складні комплекси, сукупність яких оформляється службовими елементами; різновид синтетичних мов, у яких усі граматичні значення передаються в складі слова, для якого характерне послідовне приєднання відповідних морфем. До полісинтетичних мов належать чукотсько-камчатські, ескімосько-алеутські, абхазько-адигські та багато індіанських мов. (uk)
- 多式綜合語（polysynthetic language），又稱編插語、相抱语、複综语，是綜合語的一種，擁有極高的綜合語特性。多式綜合語的詞，大多由多个語素組成。 (zh)
|
| rdfs:comment
|
- Les llengües polisintétiques són llengües aglutinants en grau superlatiu. O sigui, llengües en què les paraules estan compostes per molts morfemes. Una llengua sintètica té més d'un morfema per paraula, la qual cosa ocorre en la major part de les llengües. Però una llengua polisintética té tal grau d'unió morfològica, que normalment s'emplea per expressar que es produeix, en certa forma, la , tal com la unió de verbs i noms en una mateixa paraula. Almenys, el nombre, la persona i tipus de substantiu tant del subjecte com del complement directe estan marcats en el verb d'alguna forma, la qual cosa permet que l'ordre de les paraules sigui molt lliure. (ca)
- V lingvistice se polysyntetickými jazyky nazývají výrazně syntetické jazyky, tj. jazyky, ve kterých se slova skládají z mnoha morfémů. Zatímco analytické jazyky mají nízký poměr morfémů vzhledem k počtu slov, polysyntetické jazyky mají vysoký poměr morfémů vzhledem k počtu slov. Ne u všech polysyntetických jazyků je jejich zařazení do této skupiny zcela snadné. Hranice slov a morfémů bývá někdy obtížné rozpoznat a jazyky mohou být výrazně syntetické v určitém ohledu, ale méně syntetické v jiných ohledech. (cs)
- Las lenguas polisintéticas son lenguas aglutinantes en grado sumo. Es decir, lenguas en las que las palabras están compuestas por muchos morfemas. Una lengua sintética tiene más de un morfema por palabra, lo cual ocurre en la mayor parte de las lenguas, pero una lengua polisintética tiene tal grado de unión morfológica, que normalmente se emplea para expresar que se produce, en cierta forma, la , tal como la unión de verbos y nombres en una misma palabra. Por lo menos, el número, la persona y tipo de sustantivo tanto del sujeto como del complemento directo están marcados en el verbo de alguna forma, lo que permite que el orden de las palabras sea muy libre. (es)
- Bahasa polisintetis adalah jenis bahasa sintetis yang memiliki rasio morfem per kata yang sangat tinggi, atau dengan kata lain, setiap kata dibentuk oleh banyak morfem. Istilah ini mungkin pertama kali digunakan dalam konteks linguistik oleh pada tahun 1819 untuk menjelaskan tentang (Amerindian) dan selanjutnya dipopulerkan oleh Wilhelm von Humboldt (1836) dan Edward Sapir (1920-an). Bahasa yang dikelompokkan dalam jenis bahasa polisintetis antara lain adalah bahasa Inuktitut dan Ainu.
* l
*
* s (in)
- 抱合語（ほうごうご、包合語とも書く）は言語類型論における言語の分類の1つ。単語、特に動詞に他の多数の意味的または文法的な単位が複合され、文に相当する意味を表現しうるような言語を指す。これに該当する言語はシベリアからアメリカ大陸にかけて特に多く分布する。 (ja)
- 포합어(抱合語)는 종합어(綜合語)의 한 유형으로, 동사를 중심으로 하여 그 앞뒤에 인칭 접사나 목적을 나타내는 어사를 결합 또는 삽입하여 한 단어로서 한 문장과 같은 형태를 가지는 언어이다. (ko)
- As línguas polissintéticas são línguas cujas palavras contêm um alto número de morfemas em seu léxico. Uma língua sintética possui mais de um morfema por palavra, o que ocorre na maioria das línguas, mas uma língua polissintética possui tal grau de ligação morfológica que normalmente é usada para expressar que ocorre, de certa forma, a , como a união de verbos e substantivos na mesma palavra. Pelo menos, o número, a pessoa e o tipo de substantivo tanto do sujeito como do complemento directo são de alguma forma marcados no verbo, o que permite que a ordem das palavras seja muito livre. Alguns exemplos de línguas polissintéticas são o groenlandês, algumas línguas da família tupi-guarani e diversas línguas do Cáucaso. (pt)
- Полісинтетичні мови, інша назва — Інкорпоративні — мови, в яких різні частини висловлення у вигляді аморфних слів основ об'єднані в єдині складні комплекси, сукупність яких оформляється службовими елементами; різновид синтетичних мов, у яких усі граматичні значення передаються в складі слова, для якого характерне послідовне приєднання відповідних морфем. До полісинтетичних мов належать чукотсько-камчатські, ескімосько-алеутські, абхазько-адигські та багато індіанських мов. (uk)
- 多式綜合語（polysynthetic language），又稱編插語、相抱语、複综语，是綜合語的一種，擁有極高的綜合語特性。多式綜合語的詞，大多由多个語素組成。 (zh)
- In polysynthetischen Sprachen wird ein Satz oder Satzteil gebildet, indem ein zentrales lexikalisches Morphem (meist das Verb) mit einer Vielzahl gebundener Morpheme (Affixe) kombiniert wird. Mehrere lexikalische und grammatische Elemente werden dadurch zu einem komplexen Wort verbunden, das im Extremfall einem ganzen Satz in Sprachen anderer Typen entsprechen kann. (de)
- In linguistic typology, polysynthetic languages, formerly holophrastic languages, are highly synthetic languages, i.e. languages in which words are composed of many morphemes (word parts that have independent meaning but may or may not be able to stand alone). They are very highly inflected languages. Polysynthetic languages typically have long "sentence-words" such as the Yupik word tuntussuqatarniksaitengqiggtuq. tuntussuqatarniksaitengqiggtuq tuntu reindeer -ssur -hunt -qatar -FUT -ni -say -ksaite -NEG -ngqiggte -again -uq -3SG.IND "He had not yet said again that he was going to hunt reindeer." (en)
- Una lingua polisintetica (o incorporante) è una lingua che ha una struttura della parola molto complessa, formata da più morfemi attaccati assieme come le lingue agglutinanti, ma a differenza di queste, in cui normalmente vi è in una parola una sola radice lessicale, presentano la peculiarità che in una stessa parola possono comparire due o anche più radici lessicali, morfemi pieni. Le parole di queste lingue tendono dunque a corrispondere spesso a ciò che nelle altre lingue sarebbero delle frasi intere: le lingue polisintetiche sono l'opposto delle lingue isolanti. (it)
- Une langue polysynthétique est, en typologie morphologique, une langue hautement synthétique, dans laquelle chaque mot est composé de nombreux morphèmes. Les mots de ces langues sont souvent très longs et peuvent même correspondre à des phrases entières dans d'autres langues moins synthétiques. Cependant, il y a des langues polysynthétiques qui ne sont pas incorporantes et vice versa. (fr)
- Języki polisyntetyczne – języki syntetyczne charakteryzujące się obecnością długich słów złożonych z licznych morfemów, łączonych z reguły bez zmian fonetycznych na szwach morfemicznych. Jeśli w słowie gromadzone są wyłącznie rdzenie pełnoznaczne, a słowo polisyntetyczne przybiera wykładniki gramatyczne jedynie jako całostka, mówi się często o typie inkorporującym (inkorporatywnym). W językach polisyntetycznych zanika różnica między wyrazem a zdaniem (nawet złożonym), np. w językach jupik: Pojęcie polisyntezy wprowadził w 1819 roku. (pl)
- Een polysynthetische taal is een taal die in zeer hoge mate synthetisch is. Dit houdt niet alleen in dat er zeer veel gebonden morfemen (affixen) zijn, maar ook dat deze morfemen meer dan één betekenis kunnen vertegenwoordigen, de zogeheten porte-manteaumorfemen. De betekenis van één enkel woord komt daardoor vaak overeen met die van een hele zin in andere taalfamilies. De term "polysynthetisch" werd voor het eerst gebruikt door om de oorspronkelijke talen van Noord-Amerika te beschrijven. (nl)
- De polysyntetiska språken är en undertyp av de syntetiska språken, det vill säga språk där enskilda ord ändrar form för att kunna användas i olika grammatiska sammanhang. I polysyntetiska språk bakas ett stort antal separata morfem samman till ett enda långt ord. Detta till skillnad från andra syntetiska språktyper: agglutinerande språk där en mängd affix fogas till en ordstam, och flekterande språk (som svenska) där en mängd relaterade ordformer (paradigm) används för att uttrycka grammatiska roller, men där varje given form representerar ett helt komplex av grammatiska särdrag (som numerus, genus och så vidare). Många indianspråk och papuanska språk är polysyntetiska. (sv)
- Полисинтети́ческие языки́ — языки, в которых все члены предложения (полная инкорпорация) или некоторые компоненты словосочетания (частичная инкорпорация) соединяются в единое целое без формальных показателей у каждого из них. Соотношение морфем к слову очень высоко (слова состоят из большого количества морфем), в этом плане являются противоположностью изолирующих языков, в которых часто одна морфема. (ru)
|
