| dbo:abstract
|
- Jan Karski (24 juny 1914 – 13 juliol 2000) va ser un soldat polonès, lluitador de la resistència polonesa, i diplomàtic durant Segona Guerra Mundial. És conegut per haver-hi actuat com a missatger entre els anys 1940–43 entre la resistència polonesa i el Govern polonès a l'exili, així com amb els aliats Occidentals sobre la situació a la Polònia ocupada pel règim Nazi. Va informar sobre la situació de Polònia durant l'ocupació, sobre el gueto de Varsòvia i sobre els camps d'extermini en territori polonès. Karski va emigrar als Estats Units després de la guerra, on va completar un doctorat i va exercir la docència a la Universitat de Georgetown, com a professor de relacions internacionals i història polonesa . Va viure a Washington DC fins a la seva mort. No va parlar públicament sobre la seva missió durant la guerra fins a l'any 1981, quan va ser convidat com a ponent a una conferència sobre l'alliberament dels camps de concentració. Karski va oferir el seu testimoni al documental de Claude Lanzmann Shoah (1985), sobre l'Holocaust. L'any 2010, el mateix director va publicar un nou documental anomenat L'"Informe Karski", on Lanzmann aprofundia sobre les trobades de Karski amb el president Franklin D. Roosevelt i altres líders estatunidencs l'any 1943. Karski més tard va declarar: «vaig voler salvar milions, i no vaig ser capaç de salvar un home.» (ca)
- Jan Karski (24. dubna 1914 – 13. července 2000) byl polský odbojář za druhé světové války a profesor na Univerzitě v Georgetownu. V letech 1942 a 1943 podal zprávu polské exilové vládě a západním spojencům o situaci v nacistickým Německem okupovaném Polsku, zvláště o likvidaci Varšavského gheta, a tajných německých nacistických koncentračních táborech. (cs)
- Jan Karski, eigentlich Jan Kozielewski (* 24. April 1914 in Łódź; † 13. Juli 2000 in Washington, D.C.), war ein polnischer Offizier und Kurier der Polnischen Heimatarmee. Der Jurist und Diplomat zählte u. a. neben Witold Pilecki zu den wichtigsten Zeugen des Holocaust. (de)
- Jan KARSKI (24-a de junio 1914 Łódź, Pollando; – 13-a de julio 2000, Vaŝingtono, Usono) - pola diplomato, oficiro kaj kuriero de la Pola Subtera Ŝtato.En la jaro 2016 postmorte nomumita je la rango generalo. Karski studis juron kaj diplomation en 1935 en la Lvova Universitato. (eo)
- Jan Karski (24 June 1914 – 13 July 2000) was a Polish soldier, resistance-fighter, and diplomat during World War II. He is known for having acted as a courier in 1940–1943 to the Polish government-in-exile and to Poland's Western Allies about the situation in German-occupied Poland. He reported about the state of Poland, its many competing resistance factions, and also about Germany's destruction of the Warsaw Ghetto and its operation of extermination camps on Polish soil that were murdering Jews, Poles, and others. Emigrating to the United States after the war, Karski completed a doctorate and taught for decades at Georgetown University in international relations and Polish history. He lived in Washington, D.C., until the end of his life. Karski did not speak publicly about his wartime missions until 1981 when he was invited as a speaker to a conference on the liberation of the camps. Karski was featured in Claude Lanzmann's nine-hour film Shoah (1985), about the Holocaust, based on oral interviews with Jewish and Polish survivors. After the fall of the Soviet Union, Karski was honored by the new Polish government, as well as honored by the US and European nations for his wartime role. (en)
- Jan Karski (24 de junio de 1914 – 13 de julio de 2000) fue un miembro de la Resistencia polaca en la Segunda Guerra Mundial y posteriormente académico en la Universidad de Georgetown. En 1942 y 1943, Karski informó al Gobierno polaco en el exilio y a los Aliados occidentales acerca de la situación durante la Ocupación de Polonia (1939–1945), especialmente la destrucción del Gueto de Varsovia, y el secreto de los campos de exterminio nazis. (es)
- Jan Karski (24 Juni 1914 – 13 Juli 2000) adalah seorang prajurit, pejuang pemberontakan dan diplomat Polandia pada Perang Dunia II. Ia dikenal karena bertindak sebagai kurir pada 1940–43 untuk dan sekutu-sekutu barat Polandia soal situasi di Polandia pada masa pendudukan Jerman. Ia melaporkan soal keadaan Polandia, dimana terdapat banyak faksi yang bersaing dalam pemberontakan, dan juga soal penghancuran Ghetto Warsawa oleh Jerman dan operasinya terhadap kamp- di tanah Polandia yang membunuh Yahudi, Polandia dan lainnya. (in)
- Jan Karski, de son vrai nom Jan Kozielewski, né le 24 juin 1914 à Łódź et mort le 13 juillet 2000 à Washington, est un résistant polonais de la Seconde Guerre mondiale, courrier de l'Armia Krajowa (Armée polonaise de l'intérieur) qui témoigna du génocide des Juifs devant les Alliés. Après la Seconde Guerre mondiale, il devient professeur de relations internationales à l'université de Georgetown à Washington. Il recommence à témoigner du génocide des Juifs à partir des années 1960 afin de démentir les théories négationnistes. (fr)
- Jan Kozielewski, noto come Jan Karski (Łódź, 24 giugno 1914 – Washington, 13 luglio 2000), militare polacco, durante la seconda guerra mondiale è stato un esponente dell'Armia Krajowa (Esercito Nazionale), il principale gruppo polacco di resistenza al nazismo, incaricato di far conoscere la situazione del suo paese all'estero e soprattutto la realtà dei campi di sterminio. Per la sua opera è stato insignito del titolo di Giusto tra le nazioni. Alla sua memoria è stato intitolato un premio. (it)
- Jan Karski (24 juni 1914 – 13 juli 2000) was een Poolse soldaat, verzetsstrijder en diplomaat tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij staat bekend om zijn optreden als koerier in 1940-1943 voor de Poolse regering in ballingschap en voor de westelijke bondgenoten van Polen over de situatie in het door Duitsland bezette Polen. Hij berichtte over de staat Polen, zijn vele concurrerende verzetsgroepen, en ook over de vernietiging door Duitsland van het getto van Warschau en de exploitatie van vernietigingskampen op Poolse bodem die Joden, Polen en anderen vermoordden. Zijn getuigenis over een nazi-vernietigingskamp dat hij clandestien zou hebben bezocht, werd echter in twijfel getrokken door Raul Hilberg, een prominente Holocaust-geleerde. Karski emigreerde na de oorlog naar de Verenigde Staten, promoveerde en doceerde tientallen jaren aan de Universiteit van Georgetown in internationale betrekkingen en Poolse geschiedenis. Hij woonde tot het einde van zijn leven in Washington, DC. Hij sprak pas in 1981 in het openbaar over zijn missies in oorlogstijd, toen hij werd uitgenodigd als spreker op een conferentie over de bevrijding van de kampen. Karski was te zien in Claude Lanzmann's negen uur durende film Shoah (1985), over de Holocaust, gebaseerd op mondelinge interviews met Joodse en Poolse overlevenden. Na de val van de Sovjet-Unie werd Karski geëerd door de nieuwe Poolse regering, evenals in de VS en Europese landen voor zijn rol in oorlogstijd. In 2010 bracht Lanzmann een korte documentaire uit, en:The Karski Report, die meer bevatte over Karski's ontmoetingen met president Franklin Delano Roosevelt en andere Amerikaanse leiders in 1943. (nl)
- Jan Karski, właściwie Jan Romuald Kozielewski, pseudonim „Witold” (ur. 24 czerwca 1914 w Łodzi, zm. 13 lipca 2000 w Waszyngtonie) – polski prawnik, historyk, politolog i dyplomata, profesor nauk politycznych. W II Rzeczypospolitej sekretarz dyrektora Biura Personalnego Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Podczas kampanii wrześniowej oficer artylerii Wojska Polskiego, następnie kurier i emisariusz władz Polskiego Państwa Podziemnego i rządu Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie, członek Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej Armii Krajowej oraz Rady Pomocy Żydom przy Delegaturze Rządu RP na Kraj, a także działacz Frontu Odrodzenia Polski. Świadek Holocaustu. Autor raportów opisujących sytuację polityczną oraz humanitarną na terenach okupowanej przez Niemców II Rzeczypospolitej, obok raportów Pileckiego pierwszego źródła na temat Holocaustu na świecie. Po II wojnie światowej osiadł w Stanach Zjednoczonych, gdzie zajął się pracą naukową. Przez kilkadziesiąt lat związany był z Uniwersytetem Georgetown, gdzie jako profesor wykładał stosunki międzynarodowe i teorię komunizmu. Jednym z jego studentów był 42. prezydent USA, Bill Clinton. W 1957 pełnił rolę doradcy Departamentu Stanu oraz Departamentu Obrony Stanów Zjednoczonych w sprawie wydarzeń w Europie Wschodniej. Za swoją działalność został odznaczony najwyższymi odznaczeniami – polskimi: Orderem Orła Białego i Orderem Virtuti Militari (dwukrotnie) oraz amerykańskim Prezydenckim Medalem Wolności (pośmiertnie). Przez Jad Waszem uhonorowany został tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, był także honorowym obywatelem państwa Izrael. W 1998 został nominowany do Pokojowej Nagrody Nobla. W 2016 prezydent RP mianował go pośmiertnie na stopień generała brygady Wojska Polskiego. (pl)
- Jan Karski, egentligen Jan Kozielewski, född 24 juni 1914 i Łódź, död 13 juli 2000 i Washington, D.C., var en polskfödd forskare och motståndsman under andra världskriget. Karski besökte i egenskap av polsk patriot och katolsk humanist Warszawas getto efter de deportationer som vidtagits år 1942. Utklädd till vakt lyckades han ta sig in i vad han trodde var förintelselägret Bełżec där han vistades under en dag och då bevittnade massmord. 1942 rapporterade Karski om situationen i Polen, i synnerhet förstörelsen av Warszawas getto och den metodiska Förintelsen, till den polska regeringen i exil, den brittiske utrikesministern Anthony Eden och USA:s president Franklin D. Roosevelt. 1943 och senare försökte han väcka opinionen i den anglosaxiska världen för judarnas förintelse. Han träffade återigen Roosevelt samt en rad amerikanska ledare: politiker, regeringstjänstemän, olika religiösa ledare, företrädare för media och filmindustrin, artister – dock utan resultat. Efter kriget och kommunisternas maktövertagande i Polen stannade han i exil och undervisade i statsvetenskap på Georgetown University i Washington. Han blev amerikansk medborgare 1954. 1985 publicerade han sin stora akademiska studie The Great Powers and Poland, 1919–1945. Hans insatser under kriget föll i glömska men återupptäcktes i slutet av 1970-talet. För sina försök att stoppa Förintelsen blev Karski av Yad Vashem-institutet i Jerusalem utnämnd till Rättfärdig bland folken 1982. Han blev utsedd till hedersmedborgare i Israel 1994, efter 1989 dekorerades han med högsta utmärkelser i Polen och blev hedersdoktor vid flera universitet i Polen, USA och Israel. (sv)
- Jan Karski (Jan Romuald Kozielewski) (Łódź, Polónia 24 de junho de 1914 - Washington 13 de julho de 2000) - jurista e diplomata, historiador, professor da Universidade de Georgetown. Secretário do Diretor do Escritório de Pessoal do Ministério dos Negócios Estrangeiros. Courier e emissário das autoridades Estado Secreto Polaco, testemunha do Holocausto. Por seu trabalho foi premiado com as mais altas condecorações estatais - Ordem polaca da Águia Branca e com a Medalha Americana de Liberdade. Honrado por Yad Vashem com o título de Justo entre as nações, cidadão polaco e americano, cidadão honorário do Estado de Israel. (pt)
- Ян Ка́рский (польск. Jan Karski, настоящее имя Ян Ромуальд Козеле́вский (польск. Jan Romuald Kozielewski); 24 июня 1914, Лодзь, Царство Польское, Российская империя, — 13 июля 2000, Вашингтон, США) — участник польского движения Сопротивления, Праведник мира. (ru)
- Ян Карський, справжнє ім'я Ян Ромуальд Козелевський, псевдонім «Вітольд» (пол. Jan Karski; 24 червня 1914, Лодзь — 13 липня 2000, Вашингтон) — юрист, дипломат, історик, професор Джорджтаунського університету. Секретар директора управління кадрів Міністерства закордонних справ Польщі. Кур'єр і емісар уряду Польської підпільної держави у званні поручника, свідок Голокосту. За свою діяльність був нагороджений високими державними нагородами — польським Орденом Білого Орла і американською Медаллю Свободи. Удостоєний Яд Вашемом звання Праведника народів світу. Почесний громадянин держави Ізраїль. У 2016 році посмертно удостоєний звання бригадного генерала. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- Jan Karski (24. dubna 1914 – 13. července 2000) byl polský odbojář za druhé světové války a profesor na Univerzitě v Georgetownu. V letech 1942 a 1943 podal zprávu polské exilové vládě a západním spojencům o situaci v nacistickým Německem okupovaném Polsku, zvláště o likvidaci Varšavského gheta, a tajných německých nacistických koncentračních táborech. (cs)
- Jan Karski, eigentlich Jan Kozielewski (* 24. April 1914 in Łódź; † 13. Juli 2000 in Washington, D.C.), war ein polnischer Offizier und Kurier der Polnischen Heimatarmee. Der Jurist und Diplomat zählte u. a. neben Witold Pilecki zu den wichtigsten Zeugen des Holocaust. (de)
- Jan KARSKI (24-a de junio 1914 Łódź, Pollando; – 13-a de julio 2000, Vaŝingtono, Usono) - pola diplomato, oficiro kaj kuriero de la Pola Subtera Ŝtato.En la jaro 2016 postmorte nomumita je la rango generalo. Karski studis juron kaj diplomation en 1935 en la Lvova Universitato. (eo)
- Jan Karski (24 de junio de 1914 – 13 de julio de 2000) fue un miembro de la Resistencia polaca en la Segunda Guerra Mundial y posteriormente académico en la Universidad de Georgetown. En 1942 y 1943, Karski informó al Gobierno polaco en el exilio y a los Aliados occidentales acerca de la situación durante la Ocupación de Polonia (1939–1945), especialmente la destrucción del Gueto de Varsovia, y el secreto de los campos de exterminio nazis. (es)
- Jan Karski (24 Juni 1914 – 13 Juli 2000) adalah seorang prajurit, pejuang pemberontakan dan diplomat Polandia pada Perang Dunia II. Ia dikenal karena bertindak sebagai kurir pada 1940–43 untuk dan sekutu-sekutu barat Polandia soal situasi di Polandia pada masa pendudukan Jerman. Ia melaporkan soal keadaan Polandia, dimana terdapat banyak faksi yang bersaing dalam pemberontakan, dan juga soal penghancuran Ghetto Warsawa oleh Jerman dan operasinya terhadap kamp- di tanah Polandia yang membunuh Yahudi, Polandia dan lainnya. (in)
- Jan Karski, de son vrai nom Jan Kozielewski, né le 24 juin 1914 à Łódź et mort le 13 juillet 2000 à Washington, est un résistant polonais de la Seconde Guerre mondiale, courrier de l'Armia Krajowa (Armée polonaise de l'intérieur) qui témoigna du génocide des Juifs devant les Alliés. Après la Seconde Guerre mondiale, il devient professeur de relations internationales à l'université de Georgetown à Washington. Il recommence à témoigner du génocide des Juifs à partir des années 1960 afin de démentir les théories négationnistes. (fr)
- Jan Kozielewski, noto come Jan Karski (Łódź, 24 giugno 1914 – Washington, 13 luglio 2000), militare polacco, durante la seconda guerra mondiale è stato un esponente dell'Armia Krajowa (Esercito Nazionale), il principale gruppo polacco di resistenza al nazismo, incaricato di far conoscere la situazione del suo paese all'estero e soprattutto la realtà dei campi di sterminio. Per la sua opera è stato insignito del titolo di Giusto tra le nazioni. Alla sua memoria è stato intitolato un premio. (it)
- Jan Karski (Jan Romuald Kozielewski) (Łódź, Polónia 24 de junho de 1914 - Washington 13 de julho de 2000) - jurista e diplomata, historiador, professor da Universidade de Georgetown. Secretário do Diretor do Escritório de Pessoal do Ministério dos Negócios Estrangeiros. Courier e emissário das autoridades Estado Secreto Polaco, testemunha do Holocausto. Por seu trabalho foi premiado com as mais altas condecorações estatais - Ordem polaca da Águia Branca e com a Medalha Americana de Liberdade. Honrado por Yad Vashem com o título de Justo entre as nações, cidadão polaco e americano, cidadão honorário do Estado de Israel. (pt)
- Ян Ка́рский (польск. Jan Karski, настоящее имя Ян Ромуальд Козеле́вский (польск. Jan Romuald Kozielewski); 24 июня 1914, Лодзь, Царство Польское, Российская империя, — 13 июля 2000, Вашингтон, США) — участник польского движения Сопротивления, Праведник мира. (ru)
- Ян Карський, справжнє ім'я Ян Ромуальд Козелевський, псевдонім «Вітольд» (пол. Jan Karski; 24 червня 1914, Лодзь — 13 липня 2000, Вашингтон) — юрист, дипломат, історик, професор Джорджтаунського університету. Секретар директора управління кадрів Міністерства закордонних справ Польщі. Кур'єр і емісар уряду Польської підпільної держави у званні поручника, свідок Голокосту. За свою діяльність був нагороджений високими державними нагородами — польським Орденом Білого Орла і американською Медаллю Свободи. Удостоєний Яд Вашемом звання Праведника народів світу. Почесний громадянин держави Ізраїль. У 2016 році посмертно удостоєний звання бригадного генерала. (uk)
- Jan Karski (24 juny 1914 – 13 juliol 2000) va ser un soldat polonès, lluitador de la resistència polonesa, i diplomàtic durant Segona Guerra Mundial. És conegut per haver-hi actuat com a missatger entre els anys 1940–43 entre la resistència polonesa i el Govern polonès a l'exili, així com amb els aliats Occidentals sobre la situació a la Polònia ocupada pel règim Nazi. Va informar sobre la situació de Polònia durant l'ocupació, sobre el gueto de Varsòvia i sobre els camps d'extermini en territori polonès. (ca)
- Jan Karski (24 June 1914 – 13 July 2000) was a Polish soldier, resistance-fighter, and diplomat during World War II. He is known for having acted as a courier in 1940–1943 to the Polish government-in-exile and to Poland's Western Allies about the situation in German-occupied Poland. He reported about the state of Poland, its many competing resistance factions, and also about Germany's destruction of the Warsaw Ghetto and its operation of extermination camps on Polish soil that were murdering Jews, Poles, and others. (en)
- Jan Karski, właściwie Jan Romuald Kozielewski, pseudonim „Witold” (ur. 24 czerwca 1914 w Łodzi, zm. 13 lipca 2000 w Waszyngtonie) – polski prawnik, historyk, politolog i dyplomata, profesor nauk politycznych. Świadek Holocaustu. Autor raportów opisujących sytuację polityczną oraz humanitarną na terenach okupowanej przez Niemców II Rzeczypospolitej, obok raportów Pileckiego pierwszego źródła na temat Holocaustu na świecie. (pl)
- Jan Karski (24 juni 1914 – 13 juli 2000) was een Poolse soldaat, verzetsstrijder en diplomaat tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij staat bekend om zijn optreden als koerier in 1940-1943 voor de Poolse regering in ballingschap en voor de westelijke bondgenoten van Polen over de situatie in het door Duitsland bezette Polen. Hij berichtte over de staat Polen, zijn vele concurrerende verzetsgroepen, en ook over de vernietiging door Duitsland van het getto van Warschau en de exploitatie van vernietigingskampen op Poolse bodem die Joden, Polen en anderen vermoordden. Zijn getuigenis over een nazi-vernietigingskamp dat hij clandestien zou hebben bezocht, werd echter in twijfel getrokken door Raul Hilberg, een prominente Holocaust-geleerde. (nl)
- Jan Karski, egentligen Jan Kozielewski, född 24 juni 1914 i Łódź, död 13 juli 2000 i Washington, D.C., var en polskfödd forskare och motståndsman under andra världskriget. Karski besökte i egenskap av polsk patriot och katolsk humanist Warszawas getto efter de deportationer som vidtagits år 1942. Utklädd till vakt lyckades han ta sig in i vad han trodde var förintelselägret Bełżec där han vistades under en dag och då bevittnade massmord. (sv)
|
