| dbo:abstract
|
- L'estat de Belize forma part del territori cultural dels maies, la gran civilització que va poblar Mesoamèrica fins a l'arribada dels conquistadors espanyols. Entre els segles II i X de l'Era Cristiana es va viure l'època d'esplendor d'aquesta cultura. Si bé no hi ha una unitat política mesoamericana, la ciutat mexicana de Teotihuacán exercia una gran influència. Aquesta influència va permetre el sorgiment d'estats a l'Amèrica Central. A Belize podem trobar diversos jaciments arqueològics de gran interès (Altun Ha, El Caracol, Colinas, Cahal Pech, Lamanai, Lubaantun, Nim Li Punit, Santa Rita, Xunantunich). Un d'ells, Caracol, va ser seu del major dels estats de la regió. El seu nom en aquells temps era Oxhuitza. Des del segle IV coneixem noms de reis d'aquesta ciutat, que van controlar grans territoris, especialment en el segle vi, en el qual les tropes del monarca Yajaw Et 'K'inich II van derrotar a les hosts de Tikal, ciutat propera, a l'actual Guatemala. Caracol va tenir prop de cent vuitanta mil habitants, i la densitat de població a Belize era possiblement més gran que l'actual. Però les lluites per l'hegemonia entre els diferents regnes van provocar la fi d'aquesta era daurada. Kan III, entre 835 i 849, va ser l'últim rei conegut. Els primers habitants de la zona pertanyien a la cultura maia, d'on semba derivar el seu nom (amb el sentit d'"aigua amb fang"). Els espanyols van establir una colònia temporal que van abandonar davant la resistència local, per concentrar-se en conquerir altres àrees del continent. Aquest fet va ser aprofitat pels anglesos, que van ocupar la zona, convertint-la de facto en colònia el 1786 i oficialment el 1862. L'esclavitud i després la dominació econòmica van marcar les relacions entre la colònia i la metròpoli. La gran crisi dels anys 1930 i les lleves forçoses a la Segona Guerra Mundial van reforçar el sentiment independentista dels seus habitants, que van imposar-se políticament per aconseguir una relativa autonomia i després la independència, pactada amb la Gran Bretanya el 1981. Però les reclamacions de Guatemala, que afirma que el territori li pertany, van provocar la presència permanent de tropes britàniques a Belize. (ca)
- يعود تاريخ بليز إلى آلاف السنين. امتدت حضارة المايا إلى منطقة بليز بين عامي 1500 و1200 قبل الميلاد وازدهرت حتى نحو عام 1000 م. العديد من الآثار المتبقية لحضارة المايا، بما في ذلك كاهال بتش وكاراكول ولاماناي ولوبانتون وألتون ها وكزونانتونيتش، تعكس الحضارة المتقدمة وتعدادًا سكانيًا شديد الكثافة لتلك الفترة. شن الفاتحون الإسبان والإرساليات التبشيرية أولى الغارات الأوروبية المسجلة في الإقليم في القرن السادس عشر، وثانيًا كان هناك طلب. بدأ نجارو الموبيليا الكبار باستخدام خشب الماهوغاني في صناعات مثل صناعة بناء السفن شيراتون. لم تُمنح بيلز رسميًا اسم «مستعمرة هندوراس البريطانية» حتى عام 1862. وباتت مستعمرة ملكية في عام 1871. في وقت لاحق، سُنّ عدد من التغييرات الدستورية لتوسيع الحكومة التمثيلية. موُنح الحكم الذاتي الداخلي في يناير من عام 1964. غُير الاسم الرسمي للإقليم من هندوراس البريطانية إلى بليز في يونيو من عام 1973، ومُنحت استقلالها التام في 21 سبتمبر 1981. (ar)
- Historie Belize sahá tisíce let do minulosti. Mayská civilizace se na území Belize rozšířila v letech 1500 až 1200 př. n. l. a vzkvétala až do roku okolo 1000 n. l. Několik ruin mayských památek, včetně , , , , a , dokládá vyspělou civilizaci a větší hustotu osídlení. Prvními Evropany podnikajícími výpravy do této oblasti byli v 16. století španělští conquistadoři a misionáři, kterým se však nepodařilo nastolit koloniální vládu. V 17. století byla oblast zřídka navštěvována anglickými dřevorubci a piráty. První anglické osady zde byly založeny kolem roku 1716. V 18. století byla oblast Belize poznamenána častými konflikty mezi Brity a Španěly i příchodem afrických otroků. Až roku 1862 se území dnešního státu Belize stalo britskou kolonií pojmenovanou Britský Honduras. Roku 1871 se Belize stalo . Následně bylo přijato několik změn ústavy, které rozšiřovaly pravomoci zastupitelské vlády. Vnitřní samospráva byla kolonii udělena v lednu 1964 a v červnu 1973 se oficiální název kolonie změnil na Belize. Stát získal nezávislost 21. září 1981. (cs)
- Die Geschichte Belizes beschreibt die Geschichte des seit 1981 unabhängigen Staates Belize in Zentralamerika sowie die direkte Vorgeschichte dieses Staates als britische Kolonie bzw. Einflusszone ab dem späten 18. Jahrhundert, der vorangegangenen 300 Jahre spanischer Vorherrschaft und im knappen Überblick die Geschichte der indianischen Maya-Kulturen auf dem Staatsgebiet von Belize vor Ankunft der Europäer. (de)
- The History of Belize dates back thousands of years. The Maya civilization spread into the area of Belize between 1500 BC to 1200 BC and flourished until about 1000 AD. Several Maya ruin sites, including Cahal Pech, Caracol, Lamanai, Lubaantun, Altun Ha, and Xunantunich reflect the advanced civilization and much denser population of that period. The first recorded European incursions in the region were made by Spanish conquistadors and missionaries in the 16th century. One attraction of the area was the availability of logwood, which also brought British settlers. Belize was not formally termed the "Colony of British Honduras" until 1862. It became a crown colony in 1871. Subsequently, several constitutional changes were enacted to expand representative government. Internal Self-Government was granted in January 1964. The official name of the territory was changed from British Honduras to Belize in June 1973, and full independence was granted on 21 September 1981. (en)
- El territorio de la actual nación de Belice estuvo dentro de la órbita cultural de los mayas, la gran civilización que dominó Mesoamérica hasta la llegada de los conquistadores españoles. Entre los siglos II y X de la era cristiana se vivió la época de esplendor de esta cultura. Si bien no existe una unidad política mesoamericana, la ciudad mexicana de Teotihuacán ejercía una gran influencia. Esa influencia permitió el surgimiento de estados en Centroamérica. En Belice se encuentran varios yacimientos arqueológicos de gran interés como (Altún Ha, El Caracol, Cerros, Cahal Pech, Lamanai, Lubaantún, Nim Li Punit, y Xunantunich. Uno de ellos, Caracol, fue sede del mayor de los estados de la región. Su nombre en aquellos tiempos era Oxhuitza. Desde el siglo IV conocemos nombres de reyes de esta ciudad, que controlaron grandes territorios, especialmente en el siglo VI, en el cual las tropas del monarca Yajaw Te' K'inich II derrotaron a las huestes de Tikal, ciudad cercana, en la actual Guatemala. Caracol tuvo cerca de ciento ochenta mil habitantes, y la densidad de población en Belice era posiblemente mayor que la actual. Pero las luchas por la hegemonía entre los distintos reinos provocaron el fin de esta era dorada. Kán III, entre 835 y 849, fue el último rey conocido. La civilización maya apareció al menos hace tres milenios en el área baja de la península del Yucatán y en las tierras altas al sur, en lo que hoy es el sureste de México, Guatemala, el oeste de Honduras y Belice. Muchos aspectos de esta cultura persisten en el área a pesar de los casi 500 años de dominación europea. Hace unos 2500 años a. C. algunas bandas de cazadores se establecieron en pequeñas aldeas agrícolas donde más tarde cultivaron maíz, frijoles, calabazas y chiles. Belice fue parte del área cultural maya, que se extendía desde el sur de México hasta Guatemala y Honduras. La ocupación más temprana del territorio corresponde a la mitad del segundo milenio a. C., alcanzando su florecimiento en torno al siglo IX de nuestra era. El centro político y cultural más importante de la región era el sitio conocido en la actualidad como El Caracol, cuyas inscripciones se encuentran en la aristocrática variante del maya, llamado Ch’olti’an Clásico por los epigrafistas. Al norte de las Montes Maya las inscripciones de Lamanai se encuentran en yucateco desde el siglo VII. En el periodo Clásico, antes del siglo X, vivieron en el territorio actualmente beliceño cerca de 400.000 personas y, si bien hubo un descenso de la población durante el Posclásico, las tierras bajas Mayas seguían ocupadas cuando arribaron los europeos en el XVI; para entonces los principales habitantes eran los Mopán, una rama de los yucatecos. (es)
- L'histoire du Belize commence à l'époque précolombienne ; il est alors une zone de l'aire culturelle maya, au sein de celle, plus vaste, de la Mésoamérique. Parmi les sites archéologiques mayas les plus anciens du pays figure Cuello (1200 av. J.-C.). Haut lieu de la flibuste dans la mer des Caraïbes, l'ex-Honduras britannique n'attira, jusqu'au XIXe siècle, que quelques centaines de bûcherons britanniques fascinés par l'abondance de bois d'acajou. Les empires coloniaux européens ne firent aucun effort pour mettre en valeur cette contrée, dont les deux tiers étaient couverts de forêts vierges. En 1675, les esclaves d'un navire négrier naufragé dans les Antilles, se mêlèrent aux Indiens caraïbes locaux. Ainsi naquit le groupe ethnique des Caraïbes noirs. Révoltés contre l'autorité coloniale, certains d'entre eux débarquèrent le 19 novembre 1823 sur les rivages du futur Honduras britannique et y firent souche. (fr)
- L'area sulla quale si trova l'attuale Stato del Belize era originariamente abitata da gruppi Amerindi (inizialmente Caribi, Arawak e in seguito Maya). Prima del 2500 a.C. alcuni gruppi di cacciatori e raccoglitori costituirono piccoli insediamenti nell'area, benché per lungo tempo le attività principali furono la caccia e la raccolta nel tempo iniziò la coltivazione di mais, fagioli e peperoni piccanti. Tra il 2500 a.C. e il 250 d.C. si delinearono le strutture di base della civiltà Maya che raggiunse il massimo splendore tra il 250 e i successivi 700 anni. (it)
- ベリーズの歴史では、ベリーズの先古典期から現代までの歴史について扱う。 (ja)
- Tereny Belize były zamieszkane przez cywilizację Majów, która w dziesiątym wieku naszej ery zaczęła upadać. Ziemie zostały odkryte przez Hiszpanów, którzy nie utrzymali swoich posiadłości i ewakuowali je po ataku piratów. Na ich miejsce przybyli w XVII wieku angielscy drwale. Ich osady wielokrotnie stawały się punktem konfliktu pomiędzy Hiszpanią a Wielką Brytanią. W XIX wieku terytorium Belize zostało oficjalnie ogłoszone kolonią o nazwie Honduras Brytyjski. Od lat trzydziestych XX wieku rozwijał się tam ruch niepodległościowy, tłumiony początkowo przez władze. Niepodległość Belize została ustanowiona 21 września 1981 roku. (pl)
- История Белиза начинает свой отсчет тысячи лет назад. Цивилизация Майя распространилась на территорию современного Белиза между 1500 годом до н. э. и 200 н. э. и процветала примерно до 1200 года н. э. Несколько крупных археологических памятников, в частности Кахаль Печ, Караколь, Ламанай, Лубаантун, Алтун-Ха, Шунантунич, свидетельствуют о существовании развитой и густонаселенной цивилизации в тот период. Первое зарегистрированное европейское поселение было создано английскими моряками, которые потерпели кораблекрушение в 1638 году. В течение последующих 150 лет было создано много английских поселений. Этот период также ознаменовался пиратством, единичными нападениями туземцев и соседних испанских поселений. В конце XVIII века Великобритания первой отправила официального представителя в данный регион, но Белиз формально так и не назывался «Британским Гондурасом» вплоть до 1840 года. Он стал британской колонией в 1862 году. Впоследствии, несколько конституционных изменений были приняты для расширения представительного правительства. Полное внутреннее самоуправление под министерской системой было получено в январе 1964 года. Официальное название территории было изменено с Британского Гондураса на Белиз в июне 1973 года, а предоставлена полная независимость 21 сентября 1981. (ru)
- Belizes historia domineras av två teman: Den utåtriktade kampen för att bilda och upprätthålla en engelsktalande nation i ett område som hade dominerats av spansk befolkning och kultur, samt det inhemska samarbetet mellan olika etniska och kulturella grupper. Förståelsen för de nutida sociala relationerna och Belizes politik beror mycket på dessa diversifierade grupper och deras uppfattning om historiska händelser. De första engelska kolonisatörerna kom tidigt på 1600-talet till dagens Belize. Deras ankomst blev starten på en konflikt med deras spanska koloniserande grannar som skulle fortsätta i flera hundra år. Under de första 200 åren var denna konflikt en del av en större rivalitet mellan Storbritannien och Spanien. Tidigt på 1800-talet, efter att de flesta av de spanska kolonierna i Nya världen blev oberoende, utvecklades konflikten till ett anspråk på territoriet från Guatemala, som pågick in i 1900-talet. Liksom många andra nationer som har växt fram ur kolonisering, har Belize en befolkning som är uppdelad i många etniska och kulturella grupper. De två största grupperna är kreoler, engelsk- eller kreoltalande svarta människor av blandat afrikanskt och europeiskt ursprung, samt mestiser, spansktalande människor med blandat mayanskt och spansk-europeiskt ursprung. Ytterligare två betydande grupper är garifuna, en grupp med afrikanskt och karibiskt härstamning ursprungligen från Små Antillerna, samt maya som härstammar från ursprungsinvånarna i Belize. Dessa grupper har alla olika tolkningar av viktiga händelser i Belizes historia. Underkuvandet av det indianska folket, rivaliteten mellan Spanien och Storbritannien, slaveriet och frigörelseprocessen samt Belizes ställning i den moderna världen har varit föremål för olika uppfattningar och debatt. Trots den gradvisa framväxten av en nationell identitet har skillnaderna mellan de etniska grupperna och deras olika uppfattningar om såväl de historiska som nutida händelserna spelat en viktig roll för dagens Belize. (sv)
- Історія Белізу починає свій відлік тисячі років тому. Цивілізація мая поширилася на територію сучасного Белізу між 1500 роком до н. е. і 200 н. е. та процвітала приблизно до 1200 року н. е. Кілька великих археологічних пам'яток, зокрема Кахаль-Печ, Караколь, Ламанай, Лубаантун, Алтун-Ха, Шунантуніч, свідчать про існування розвиненої і густонаселеної цивілізації в той період. Перше зареєстроване європейське поселення було створено англійськими моряками, які потерпіли корабельну аварію в 1638 році. Протягом наступних 150 років було створено багато англійських поселень. Цей період також ознаменувався піратством, одиничними нападами тубільців і сусідніх іспанських поселень. Наприкінці XVIII століття Велика Британія першою відправила офіційного представника в цей регіон, але Беліз формально так і не називався «Британським Гондурасом» аж до 1840 року. Він став британською колонією в 1862 році. Згодом, кілька конституційних змін були прийняті для розширення представницького уряду. Повне внутрішнє самоврядування під міністерською системою було отримане в січні 1964 року. Офіційна назва території була змінена з Британського Гондурасу на Беліз в червні 1973 року, а повна незалежність надана 21 вересня 1981. (uk)
- 伯利兹的历史可以追溯到几千年前。 (zh)
|
| rdfs:comment
|
- Die Geschichte Belizes beschreibt die Geschichte des seit 1981 unabhängigen Staates Belize in Zentralamerika sowie die direkte Vorgeschichte dieses Staates als britische Kolonie bzw. Einflusszone ab dem späten 18. Jahrhundert, der vorangegangenen 300 Jahre spanischer Vorherrschaft und im knappen Überblick die Geschichte der indianischen Maya-Kulturen auf dem Staatsgebiet von Belize vor Ankunft der Europäer. (de)
- L'area sulla quale si trova l'attuale Stato del Belize era originariamente abitata da gruppi Amerindi (inizialmente Caribi, Arawak e in seguito Maya). Prima del 2500 a.C. alcuni gruppi di cacciatori e raccoglitori costituirono piccoli insediamenti nell'area, benché per lungo tempo le attività principali furono la caccia e la raccolta nel tempo iniziò la coltivazione di mais, fagioli e peperoni piccanti. Tra il 2500 a.C. e il 250 d.C. si delinearono le strutture di base della civiltà Maya che raggiunse il massimo splendore tra il 250 e i successivi 700 anni. (it)
- ベリーズの歴史では、ベリーズの先古典期から現代までの歴史について扱う。 (ja)
- Tereny Belize były zamieszkane przez cywilizację Majów, która w dziesiątym wieku naszej ery zaczęła upadać. Ziemie zostały odkryte przez Hiszpanów, którzy nie utrzymali swoich posiadłości i ewakuowali je po ataku piratów. Na ich miejsce przybyli w XVII wieku angielscy drwale. Ich osady wielokrotnie stawały się punktem konfliktu pomiędzy Hiszpanią a Wielką Brytanią. W XIX wieku terytorium Belize zostało oficjalnie ogłoszone kolonią o nazwie Honduras Brytyjski. Od lat trzydziestych XX wieku rozwijał się tam ruch niepodległościowy, tłumiony początkowo przez władze. Niepodległość Belize została ustanowiona 21 września 1981 roku. (pl)
- 伯利兹的历史可以追溯到几千年前。 (zh)
- يعود تاريخ بليز إلى آلاف السنين. امتدت حضارة المايا إلى منطقة بليز بين عامي 1500 و1200 قبل الميلاد وازدهرت حتى نحو عام 1000 م. العديد من الآثار المتبقية لحضارة المايا، بما في ذلك كاهال بتش وكاراكول ولاماناي ولوبانتون وألتون ها وكزونانتونيتش، تعكس الحضارة المتقدمة وتعدادًا سكانيًا شديد الكثافة لتلك الفترة. شن الفاتحون الإسبان والإرساليات التبشيرية أولى الغارات الأوروبية المسجلة في الإقليم في القرن السادس عشر، وثانيًا كان هناك طلب. بدأ نجارو الموبيليا الكبار باستخدام خشب الماهوغاني في صناعات مثل صناعة بناء السفن شيراتون. (ar)
- L'estat de Belize forma part del territori cultural dels maies, la gran civilització que va poblar Mesoamèrica fins a l'arribada dels conquistadors espanyols. Entre els segles II i X de l'Era Cristiana es va viure l'època d'esplendor d'aquesta cultura. Si bé no hi ha una unitat política mesoamericana, la ciutat mexicana de Teotihuacán exercia una gran influència. Aquesta influència va permetre el sorgiment d'estats a l'Amèrica Central. (ca)
- Historie Belize sahá tisíce let do minulosti. Mayská civilizace se na území Belize rozšířila v letech 1500 až 1200 př. n. l. a vzkvétala až do roku okolo 1000 n. l. Několik ruin mayských památek, včetně , , , , a , dokládá vyspělou civilizaci a větší hustotu osídlení. Prvními Evropany podnikajícími výpravy do této oblasti byli v 16. století španělští conquistadoři a misionáři, kterým se však nepodařilo nastolit koloniální vládu. V 17. století byla oblast zřídka navštěvována anglickými dřevorubci a piráty. První anglické osady zde byly založeny kolem roku 1716. V 18. století byla oblast Belize poznamenána častými konflikty mezi Brity a Španěly i příchodem afrických otroků. (cs)
- El territorio de la actual nación de Belice estuvo dentro de la órbita cultural de los mayas, la gran civilización que dominó Mesoamérica hasta la llegada de los conquistadores españoles. Entre los siglos II y X de la era cristiana se vivió la época de esplendor de esta cultura. Si bien no existe una unidad política mesoamericana, la ciudad mexicana de Teotihuacán ejercía una gran influencia. Esa influencia permitió el surgimiento de estados en Centroamérica. (es)
- The History of Belize dates back thousands of years. The Maya civilization spread into the area of Belize between 1500 BC to 1200 BC and flourished until about 1000 AD. Several Maya ruin sites, including Cahal Pech, Caracol, Lamanai, Lubaantun, Altun Ha, and Xunantunich reflect the advanced civilization and much denser population of that period. The first recorded European incursions in the region were made by Spanish conquistadors and missionaries in the 16th century. One attraction of the area was the availability of logwood, which also brought British settlers. (en)
- L'histoire du Belize commence à l'époque précolombienne ; il est alors une zone de l'aire culturelle maya, au sein de celle, plus vaste, de la Mésoamérique. Parmi les sites archéologiques mayas les plus anciens du pays figure Cuello (1200 av. J.-C.). (fr)
- История Белиза начинает свой отсчет тысячи лет назад. Цивилизация Майя распространилась на территорию современного Белиза между 1500 годом до н. э. и 200 н. э. и процветала примерно до 1200 года н. э. Несколько крупных археологических памятников, в частности Кахаль Печ, Караколь, Ламанай, Лубаантун, Алтун-Ха, Шунантунич, свидетельствуют о существовании развитой и густонаселенной цивилизации в тот период. Первое зарегистрированное европейское поселение было создано английскими моряками, которые потерпели кораблекрушение в 1638 году. В течение последующих 150 лет было создано много английских поселений. Этот период также ознаменовался пиратством, единичными нападениями туземцев и соседних испанских поселений. (ru)
- Belizes historia domineras av två teman: Den utåtriktade kampen för att bilda och upprätthålla en engelsktalande nation i ett område som hade dominerats av spansk befolkning och kultur, samt det inhemska samarbetet mellan olika etniska och kulturella grupper. Förståelsen för de nutida sociala relationerna och Belizes politik beror mycket på dessa diversifierade grupper och deras uppfattning om historiska händelser. (sv)
- Історія Белізу починає свій відлік тисячі років тому. Цивілізація мая поширилася на територію сучасного Белізу між 1500 роком до н. е. і 200 н. е. та процвітала приблизно до 1200 року н. е. Кілька великих археологічних пам'яток, зокрема Кахаль-Печ, Караколь, Ламанай, Лубаантун, Алтун-Ха, Шунантуніч, свідчать про існування розвиненої і густонаселеної цивілізації в той період. Перше зареєстроване європейське поселення було створено англійськими моряками, які потерпіли корабельну аварію в 1638 році. Протягом наступних 150 років було створено багато англійських поселень. Цей період також ознаменувався піратством, одиничними нападами тубільців і сусідніх іспанських поселень. (uk)
|
.svg){kind=link}
.jpg){kind=link}
.svg){kind=link}
.jpg){kind=link}
