| dbo:abstract
|
- في الفلسفة، ينقل التعالي أن المفهوم الأرضي الأساسي من المعنى الحرفي للكلمة (من اللاتينية)، للتسلق أو الذهاب إلى ما هو أبعد، وإن كان مع دلالات متفاوتة في مراحلها التاريخية والثقافية المختلفة. وهو يشمل الفلسفات والنظم والمناهج التي تصف الهياكل الأساسية للكنية، ليس كنظرية الوجود (نظرية الوجود)، ولكن كإطار للظهور والتحقق من المعرفة. «التجاوزي» هي كلمة مشتقة من الصفات الدراسية، التي تحدد الصفات المطلقة من الكائنات. (ar)
- Transcendència al context filosòfic o religiós és la qualitat d'allò que es troba enllà del limit de l'univers físic o del món. Per a filòsofs com Kant el transcendent és el que és fora del domini del coneixement, el que transcendeix el temps i l'espai. Situa conceptes espirituals com déu, ànima o immortalitat en aquesta categoria, que considera com tenir una naturalesa diferent. És l'antònim d'immanent. (ca)
- Transcendeco (de lat. transcendere „transpaŝi“) signifas la transpaŝadon de limo de agmanieroj kaj konscio samkiel la estado trans ĉi tiuj limoj. (eo)
- Transzendenz (von lateinisch transcendentia „das Übersteigen“) beschreibt den Bezug auf einen Gegenstandsbereich, der jenseits möglicher Erfahrung bzw. vorfindlicher Wirklichkeit liegt. In Philosophie, Theologie und Religionswissenschaft wird damit auf ein metaphysisches Wesen des Wirklichen an sich selbst Bezug genommen, das sich in der philosophisch-theologischen Tradition mit dem Begriff eines göttlichen, unendlichen Grundes erfahrbarer, endlicher Wirklichkeit verbindet. Der komplementäre Begriff der „Immanenz“ bezeichnet das Bezogensein auf den Gegenstandsbereich des in der Erfahrung Gegebenen bzw. des in der endlichen Dingwelt Vorhandenen. Das Verhältnis von Immanenz und Transzendenz kann in unterschiedlicher Weise gedeutet werden. Beispielsweise ist in theologischer Tradition strittig, inwiefern das Transzendente als Unendliches und Göttliches als übernatürlich zu begreifen ist und inwiefern die Bezugnahme darauf als Glaube oder als Wissen zu verstehen ist. In der philosophischen Tradition kann das Verhältnis von Immanenz und Transzendenz einerseits ontologisch, andererseits erkenntnistheoretisch bestimmt werden, d. h. einerseits bezogen auf das Verhältnis von endlicher und unendlicher Wirklichkeit, andererseits bezogen auf das Verhältnis des Erfahrbaren zu den ermöglichenden Bedingungen für Erfahrung überhaupt. Nach Letzteren fragt insbesondere die Transzendentalphilosophie nach Immanuel Kant. In der philosophischen Ontologie werden seit dem frühen 13. Jahrhundert mit dem Konzept sogenannter „Transzendentalien“ Prinzipien wie das Gute, das Wahre, das Schöne beschrieben, von denen angenommen wird, dass sie allem Seienden als solchem zukommen. Insofern „überschreiten“ sie die aristotelischen Kategorien. In unterschiedlichsten philosophiegeschichtlichen und religionswissenschaftlich beschreibbaren Zusammenhängen lassen sich vergleichbare Verhältnisbestimmungen ausmachen von und Prinzipien, die diese ermöglichen und transzendieren. Ebenso gibt es unterschiedliche Auffassungen darüber, inwiefern Transzendentes an sich selbst oder mittelbar „erfahrbar“ genannt werden kann. Dies kann als religiös gedeutete Erfahrungen ebenso einschließen wie anderweitige Berichte über visionäre oder außersinnliche Wahrnehmungen (siehe auch Neurotheologie und Transpersonale Psychologie). In unterschiedlichen Kontexten kann sich der Begriff der Transzendenz spezifischer mit etwas verbinden, das transzendiert wird bzw. etwas, woraufhin transzendiert wird. So bezeichnet in der philosophischen Anthropologie, Psychologie und Soziologie der Ausdruck Selbsttranszendenz das Bezogensein einer Person auf anderes als das eigene Selbst – ein Bezug, dessen Einlösung als Voraussetzung für sinnerfüllte Selbstverwirklichung oder als „Gefühl“, sich als Teil von etwas Größerem zu begreifen, gedeutet werden kann (beispielsweise bei Viktor Frankl). In spezifischerer Wortverwendung kann „Transzendenz“ in theologischer Tradition auch die Selbstüberschreitung des Göttlichen auf die Weltschöpfung hin beschreiben. (de)
- El término trascendencia, trascendental o trascendente (del latín trascendens; trascender, superar, sobrepasar, ser mejor que otros, extenderse) indica la idea de sobrepasar o superar. Es el carácter de lo trascendente, es decir, lo que está más allá de lo perceptible y de las posibilidades de lo inteligible (comprensión) y se opone al concepto de inmanencia. Lo trascendente es aquello que se encuentra «por encima» de lo puramente inmanente y la inmanencia es, precisamente, la propiedad por la que una determinada realidad permanece como cerrada en sí misma, agotando en ella todo su ser y su actuar. La trascendencia supone, por tanto, la inmanencia como uno de sus momentos, al cual se añade la superación que el trascender representa. Lo inmanente se toma entonces como el mundo, lo que vivimos en la experiencia, siendo lo trascendente la cuestión sobre si hay algo más fuera del mundo que conocemos. Es decir afrontar lo que es el universo. Las respuestas a esta cuestión tienen un origen cultural en lo filosófico-religioso. Agustín de Hipona pudo decir, refiriéndose a los platónicos: «trascendieron todos los cuerpos buscando a Dios». La escolástica orienta la cuestión de la trascendencia hacia una demostración o prueba de la inmortalidad del alma y de la existencia de Dios. Para ello se recurre a la analogía del Ser. Hoy en día la cuestión no incide tanto en demostrar dicha existencia, cuanto en el hecho de que el hombre en todo lo que es la problemática de su existencia de un modo inevitable siempre está abierto a esa dimensión misteriosa de lo trascendente. En la filosofía de la Edad Contemporánea lo trascendente se refiere más a la posibilidad de un conocimiento objetivo de lo real, en lo que es la crítica del conocimiento, gnoseología, y los sistemas científicos, epistemología, como posibilidad de ir ampliando los horizontes de nuestro conocimiento partiendo del conocimiento del mundo basado en la experiencia posible. El reconocimiento de las creencias y su importancia en la vida social y cultural abre una dimensión nueva: la antropología filosófica. (es)
- Filosofian, haraindikotasun adiera zenbait dituen hitza da. Adiera arruntean, munduaz, errealitate fisikoaz edo norberaren ezagutzaz haraindi, norberarengandik at, dagoenaren nolakotasuna da. Adibidez, Jainkoa haraindikoa dela esaten da, zentzumen eta ezagutza arrunten bitartez azaldu ezin daitekeela eta bere funtsa mundutik lekora duela pentsatzen denean. Aurkako kontzeptua immanentzia litzateke, horretan norberarengan eta munduan bertan hauteman daitekeenari erreferentzia egiten diona. (eu)
- Le terme transcendance (du latin transcendens ; de transcendere, franchir, surpasser) indique l'idée de dépassement ou de franchissement.C'est le caractère de ce qui est transcendant, c'est-à-dire qui est au-delà du perceptible et des possibilités de l’intelligible (entendement). À l'inverse, les philosophies de l'immanence, comme le stoïcisme ou l'eudémonisme de Spinoza, maintiennent que Dieu est présent dans le monde et dans les choses qui le composent. (fr)
- Transendensi atau transendere melampaui (Latin) merupakan kesadaran ketuhanan atau kesadaran vertikal manusia, bukan secara agama saja tetapi secara makna apa saja yang melampaui akal kemanusiaan.Dalam islam transendensi disebut juga sufisme, misalnya berupa khauf (rasa takut), raja (sangat berharap), tawakkal (pasrah), qana'ah (menerima pemberian Tuhan). Kuntowijoyo merangkum perjalanan umat manusia terbagi menjadi tiga tahap, yakni:(1) humanisasi, membina kemanusiaan manusia (2) liberasi, membangun kemajuan kehidupan sosial, dan (3) transendensi, menciptakan kerinduan kepada hidup yang abadi. Unsur-unsur transendensi ada tiga: (1) pengakuan tentang ketergantungan manusia pada Tuhan (2) ada perbedaan yang mutlak antara Tuhan dan manusia (3) pengakuan akan adanya norma-norma mutlak dari Tuhan yang tidak berasal dari akal manusia (in)
- In philosophy, transcendence is the basic ground concept from the word's literal meaning (from Latin), of climbing or going beyond, albeit with varying connotations in its different historical and cultural stages. It includes philosophies, systems, and approaches that describe the fundamental structures of being, not as an ontology (theory of being), but as the framework of emergence and validation of knowledge of being. "Transcendental" is a word derived from the scholastic, designating the extra-categorical attributes of beings. (en)
- Transcendentie is het naar buiten staan of overstijgen van de mens. Dit begrip komt bij vele filosofen terug waaronder Immanuel Kant en later in de fenomenologie van Edmund Husserl en fenomenologische ontologie van Martin Heidegger, het alteriteitsdenken van Emmanuel Levinas en in de reformatorische wijsbegeerte van Herman Dooyeweerd. (nl)
- ( 광주시의 나들목에 대해서는 초월 나들목 문서를 참고하십시오.)( 초월성은 여기로 연결됩니다. 종교 용어에 대해서는 초월성 (종교) 문서를 참고하십시오.)
초월(超越)은 인식이나 경험의 범위 밖에 있는 것으로, 그 전형은 신이라고 한다. 초월적이라는 것과 함께 쓰인다. 1.
* 신. 키에르케고르의 말로는 절대타자(絶對他者). 야스퍼스의 주장으론 포월자(包越者). 2.
* 물(物) 자체. 칸트는 이것을 초월적이라고 했다. 3.
* 의식과는 독립된 것에 대하여 쓰이는 말. 4.
* 하이데거의 실존은 미래를 향해 투기(投企)하는 것, 실제로 있는 자기를 초월하는 것 등을 초월한다고 말한다. 이 문서에는 다음커뮤니케이션(현 카카오)에서 GFDL 또는 CC-SA 라이선스로 배포한 글로벌 세계대백과사전의 내용을 기초로 작성된 글이 포함되어 있습니다. (ko)
- 超越(ちょうえつ)とは、普通の程度を遥かに越えること、または、ある物が別の高い次元にあることを表す語彙・概念である。ここでは後者、とりわけ西洋の神学や哲学（形而上学）における、特殊な用法としての「超越」（transcendence）について解説する。 (ja)
- Il termine trascendenza, antitetico al concetto di immanenza, deriva dal latino ("trans" + "ascendere" = salire al di là) e in filosofia e teologia indica il carattere di una realtà concepita come ulteriore, "al di là" rispetto a questo mondo, al quale pertanto si contrappone secondo una visione dualistica. La trascendenza quando esprime una condizione oltre o al di fuori dell'esperienza umana assume il significato di "esterno a...", "non riconducibile a..." Il termine corrispondente trascendente, se si assume il significato etimologico di «ciò che è superiore ad ogni altro nello stesso genere» , può essere attribuito a ciò che è al di sopra dell'esperienza sensibile e della percezione fisica umana, come ad esempio Dio. La parola trascendente è riferita anche alle esperienze relative ad altre discipline come la musica e l'arte in genere quando esprimano valori ultrasensibili.. Trascendente, infine, participio presente di "trascendere", nel significato originario latino può essere riferito a "colui che trascende", che "passa il limite", non sa frenarsi, non si contiene nell'ambito di una moderata espressione. Non è da confondersi con il differente concetto di "trascendentale". (it)
- Transcendencja (z łac. transcendens – przekraczający) – filozoficzny termin mający wiele różnych, lecz spokrewnionych znaczeń; m.in.: „istnienie na zewnątrz, poza (ponad) czymś, w szczególności: istnienie przedmiotu poznania poza umysłem poznającym, bądź bytu absolutnego poza rzeczywistością poznającego”. Określenie wywodzące się z kultury rzymskohellenistycznej z biegiem czasu wyewoluowało do kultury chrześcijańskiej, później zostało spopularyzowane w innym znaczeniu przez Immanuela Kanta w jego filozofii. Transcendencja stała się również słowem-kluczem do zrozumienia tradycji i rytuałów szamańskich ludów eurazjatyckich (transcendencja w religii). Transcendentny to inaczej wymykający się zwykłemu ludzkiemu doświadczeniu, wykraczający poza zasięg ludzkiego poznania przy pomocy podstawowych pięciu zmysłów; niepoznawalny przy użyciu dostępnych środków naukowych. Transcendentalny – będący warunkiem (możliwości) zaistnienia czegoś. W filozofii Kanta i jego kontynuatorów dotyczący apriorycznych form poznania, teoretycznie wykraczających poza przedmiot i treść poznania, a odnoszący się do warunków poznania pełnej rzeczywistości poznawczej tzn. prawdy absolutnej pojmowanej uniwersalnie przez wszystkie podmioty poznawcze. Innymi słowy, taka forma poznania otaczającej rzeczywistości, by każdy bez względu na jego umiejscowienie w niej, mógł stwierdzić jednoznaczność poznawczą, czyli prawdę – uniwersalną dla wszystkich istot poznawczych we wszechświecie. (pl)
- Transcendental är i filosofi en egenskap bortom tingens kategorier (till exempel godhet och skönhet). Jämför . (sv)
- Трансценде́нтность, трансценде́нция, прил. трансценде́нтный (от лат. transcendens «переступающий, превосходящий, выходящий за пределы») — то, что принципиально недоступно опытному познанию, выходит за пределы чувственного опыта. В широком смысле трансцендентное понимается как «потустороннее» — то, что находится «по ту сторону» человеческого бытия; это понятие противоположно имманентному — «посюстороннему», то есть находящемуся «по сю (эту) сторону» бытия. Считается, что познанием трансцендентного занимаются религия и метафизика. (ru)
- Transcendência (do latim transcēndo, is, di, sum, ĕre: 'passar subindo, atravessar, ultrapassar, transpor') é um termo que, em filosofia, pode conduzir a três diferentes - embora relacionados - significados, todos eles originários da raiz latina que significa 'ascender' ou 'indo além', sendo um significado oriundo da filosofia antiga; outro, da filosofia medieval, e o último, ligado à filosofia moderna. (pt)
- Трансценде́нтність (іменник) і трансцендентний (прикметник) (лат. transcendens від лат. transcendo — переступати, що переступає чи перевершує, що виходить за межі) — філософський термін, що характеризує те, що принципово недоступне досвідному пізнанню або не ґрунтується на досвіді. Протилежність — іманентність. У широкому сенсі трансцендентне розуміється як «потойбічне» на відміну від іманентного. Термін «трансцендентний» вживався у філософії Канта для позначення таких понять, як Бог, душа і інших. У крок з цим терміном йде поняття трансцендентального, яке спочатку характеризувало область абстрактних розумових категорій (таких як річ, суще, істина, добро і т. і.), а пізніше було розвинене Кантом, який став так називати те, що спочатку властиво свідомості: не набуте у процесі досвіду, а, навпаки, зумовлює і визначає можливість будь-якого досвіду. (uk)
- 超越（transcendence）在哲学中传达的是源自该词（拉丁语）字面意思的基本概念，即越过。不过，在不同的历史或文化阶段中，有不同的含义。其中包括各种哲学思想、体系，以及作为关于存在的知识的显现和验证，而不是本体论，描述存在的根本结构的方法。 (zh)
|
| rdfs:comment
|
- في الفلسفة، ينقل التعالي أن المفهوم الأرضي الأساسي من المعنى الحرفي للكلمة (من اللاتينية)، للتسلق أو الذهاب إلى ما هو أبعد، وإن كان مع دلالات متفاوتة في مراحلها التاريخية والثقافية المختلفة. وهو يشمل الفلسفات والنظم والمناهج التي تصف الهياكل الأساسية للكنية، ليس كنظرية الوجود (نظرية الوجود)، ولكن كإطار للظهور والتحقق من المعرفة. «التجاوزي» هي كلمة مشتقة من الصفات الدراسية، التي تحدد الصفات المطلقة من الكائنات. (ar)
- Transcendència al context filosòfic o religiós és la qualitat d'allò que es troba enllà del limit de l'univers físic o del món. Per a filòsofs com Kant el transcendent és el que és fora del domini del coneixement, el que transcendeix el temps i l'espai. Situa conceptes espirituals com déu, ànima o immortalitat en aquesta categoria, que considera com tenir una naturalesa diferent. És l'antònim d'immanent. (ca)
- Transcendeco (de lat. transcendere „transpaŝi“) signifas la transpaŝadon de limo de agmanieroj kaj konscio samkiel la estado trans ĉi tiuj limoj. (eo)
- Filosofian, haraindikotasun adiera zenbait dituen hitza da. Adiera arruntean, munduaz, errealitate fisikoaz edo norberaren ezagutzaz haraindi, norberarengandik at, dagoenaren nolakotasuna da. Adibidez, Jainkoa haraindikoa dela esaten da, zentzumen eta ezagutza arrunten bitartez azaldu ezin daitekeela eta bere funtsa mundutik lekora duela pentsatzen denean. Aurkako kontzeptua immanentzia litzateke, horretan norberarengan eta munduan bertan hauteman daitekeenari erreferentzia egiten diona. (eu)
- Le terme transcendance (du latin transcendens ; de transcendere, franchir, surpasser) indique l'idée de dépassement ou de franchissement.C'est le caractère de ce qui est transcendant, c'est-à-dire qui est au-delà du perceptible et des possibilités de l’intelligible (entendement). À l'inverse, les philosophies de l'immanence, comme le stoïcisme ou l'eudémonisme de Spinoza, maintiennent que Dieu est présent dans le monde et dans les choses qui le composent. (fr)
- In philosophy, transcendence is the basic ground concept from the word's literal meaning (from Latin), of climbing or going beyond, albeit with varying connotations in its different historical and cultural stages. It includes philosophies, systems, and approaches that describe the fundamental structures of being, not as an ontology (theory of being), but as the framework of emergence and validation of knowledge of being. "Transcendental" is a word derived from the scholastic, designating the extra-categorical attributes of beings. (en)
- Transcendentie is het naar buiten staan of overstijgen van de mens. Dit begrip komt bij vele filosofen terug waaronder Immanuel Kant en later in de fenomenologie van Edmund Husserl en fenomenologische ontologie van Martin Heidegger, het alteriteitsdenken van Emmanuel Levinas en in de reformatorische wijsbegeerte van Herman Dooyeweerd. (nl)
- ( 광주시의 나들목에 대해서는 초월 나들목 문서를 참고하십시오.)( 초월성은 여기로 연결됩니다. 종교 용어에 대해서는 초월성 (종교) 문서를 참고하십시오.)
초월(超越)은 인식이나 경험의 범위 밖에 있는 것으로, 그 전형은 신이라고 한다. 초월적이라는 것과 함께 쓰인다. 1.
* 신. 키에르케고르의 말로는 절대타자(絶對他者). 야스퍼스의 주장으론 포월자(包越者). 2.
* 물(物) 자체. 칸트는 이것을 초월적이라고 했다. 3.
* 의식과는 독립된 것에 대하여 쓰이는 말. 4.
* 하이데거의 실존은 미래를 향해 투기(投企)하는 것, 실제로 있는 자기를 초월하는 것 등을 초월한다고 말한다. 이 문서에는 다음커뮤니케이션(현 카카오)에서 GFDL 또는 CC-SA 라이선스로 배포한 글로벌 세계대백과사전의 내용을 기초로 작성된 글이 포함되어 있습니다. (ko)
- 超越(ちょうえつ)とは、普通の程度を遥かに越えること、または、ある物が別の高い次元にあることを表す語彙・概念である。ここでは後者、とりわけ西洋の神学や哲学（形而上学）における、特殊な用法としての「超越」（transcendence）について解説する。 (ja)
- Transcendental är i filosofi en egenskap bortom tingens kategorier (till exempel godhet och skönhet). Jämför . (sv)
- Трансценде́нтность, трансценде́нция, прил. трансценде́нтный (от лат. transcendens «переступающий, превосходящий, выходящий за пределы») — то, что принципиально недоступно опытному познанию, выходит за пределы чувственного опыта. В широком смысле трансцендентное понимается как «потустороннее» — то, что находится «по ту сторону» человеческого бытия; это понятие противоположно имманентному — «посюстороннему», то есть находящемуся «по сю (эту) сторону» бытия. Считается, что познанием трансцендентного занимаются религия и метафизика. (ru)
- Transcendência (do latim transcēndo, is, di, sum, ĕre: 'passar subindo, atravessar, ultrapassar, transpor') é um termo que, em filosofia, pode conduzir a três diferentes - embora relacionados - significados, todos eles originários da raiz latina que significa 'ascender' ou 'indo além', sendo um significado oriundo da filosofia antiga; outro, da filosofia medieval, e o último, ligado à filosofia moderna. (pt)
- 超越（transcendence）在哲学中传达的是源自该词（拉丁语）字面意思的基本概念，即越过。不过，在不同的历史或文化阶段中，有不同的含义。其中包括各种哲学思想、体系，以及作为关于存在的知识的显现和验证，而不是本体论，描述存在的根本结构的方法。 (zh)
- Transzendenz (von lateinisch transcendentia „das Übersteigen“) beschreibt den Bezug auf einen Gegenstandsbereich, der jenseits möglicher Erfahrung bzw. vorfindlicher Wirklichkeit liegt. In Philosophie, Theologie und Religionswissenschaft wird damit auf ein metaphysisches Wesen des Wirklichen an sich selbst Bezug genommen, das sich in der philosophisch-theologischen Tradition mit dem Begriff eines göttlichen, unendlichen Grundes erfahrbarer, endlicher Wirklichkeit verbindet. Der komplementäre Begriff der „Immanenz“ bezeichnet das Bezogensein auf den Gegenstandsbereich des in der Erfahrung Gegebenen bzw. des in der endlichen Dingwelt Vorhandenen. (de)
- El término trascendencia, trascendental o trascendente (del latín trascendens; trascender, superar, sobrepasar, ser mejor que otros, extenderse) indica la idea de sobrepasar o superar. Es el carácter de lo trascendente, es decir, lo que está más allá de lo perceptible y de las posibilidades de lo inteligible (comprensión) y se opone al concepto de inmanencia. (es)
- Transendensi atau transendere melampaui (Latin) merupakan kesadaran ketuhanan atau kesadaran vertikal manusia, bukan secara agama saja tetapi secara makna apa saja yang melampaui akal kemanusiaan.Dalam islam transendensi disebut juga sufisme, misalnya berupa khauf (rasa takut), raja (sangat berharap), tawakkal (pasrah), qana'ah (menerima pemberian Tuhan). Unsur-unsur transendensi ada tiga: (1) pengakuan tentang ketergantungan manusia pada Tuhan (2) ada perbedaan yang mutlak antara Tuhan dan manusia (3) pengakuan akan adanya norma-norma mutlak dari Tuhan yang tidak berasal dari akal manusia (in)
- Il termine trascendenza, antitetico al concetto di immanenza, deriva dal latino ("trans" + "ascendere" = salire al di là) e in filosofia e teologia indica il carattere di una realtà concepita come ulteriore, "al di là" rispetto a questo mondo, al quale pertanto si contrappone secondo una visione dualistica. La trascendenza quando esprime una condizione oltre o al di fuori dell'esperienza umana assume il significato di "esterno a...", "non riconducibile a..." Non è da confondersi con il differente concetto di "trascendentale". (it)
- Transcendencja (z łac. transcendens – przekraczający) – filozoficzny termin mający wiele różnych, lecz spokrewnionych znaczeń; m.in.: „istnienie na zewnątrz, poza (ponad) czymś, w szczególności: istnienie przedmiotu poznania poza umysłem poznającym, bądź bytu absolutnego poza rzeczywistością poznającego”. Transcendentny to inaczej wymykający się zwykłemu ludzkiemu doświadczeniu, wykraczający poza zasięg ludzkiego poznania przy pomocy podstawowych pięciu zmysłów; niepoznawalny przy użyciu dostępnych środków naukowych. (pl)
- Трансценде́нтність (іменник) і трансцендентний (прикметник) (лат. transcendens від лат. transcendo — переступати, що переступає чи перевершує, що виходить за межі) — філософський термін, що характеризує те, що принципово недоступне досвідному пізнанню або не ґрунтується на досвіді. Протилежність — іманентність. У широкому сенсі трансцендентне розуміється як «потойбічне» на відміну від іманентного. Термін «трансцендентний» вживався у філософії Канта для позначення таких понять, як Бог, душа і інших. (uk)
|
