| dbo:abstract
|
- Městské právo je pojem, který označuje soubor práv, která vymezují vztah středověkého města k panovníkovi, resp. vrchnosti a vzájemné vztahy členů této komunity. Konkrétně se tato práva nejčastěji týkala správního zřízení města, možností trestních a procesních pravomocí a osobních svobod obyvatel. Pouze město, které vlastnilo toto městské právo, mohlo být považováno za institucionální, přestože i jiné významné lokality s centrálními funkcemi mohly ve středověku plnit některé funkce spojované obvykle s městem (např. centrum obchodu, správní, právní nebo kulturní funkce apod.). (cs)
- Drets de ciutat és el terme global utilitzat a per a designar el conjunt de drets i privilegis atorgat pel senyor feudal a una ciutat a l'edat mitjana. Aquests drets diferien d'una ciutat a l'altra i d'una època a l'altra. (ca)
- امتيازات بلدة أو حقوق مدينة هي واحدة من السمات المهمة للمدن الأوروبية خلال معظم الألفية الثانية. من ناحية قانونية، كان يتم تمييز أي بلدة عن الأراضي المجاورة لها من خلال صك يصدره العاهل الحاكم، ويحدد امتيازات وقوانين البلدة. كثير من هذه الامتيازات كان متعلقا بالتجارة (أحقية افتتاح سوق أو تخزين بضائع..الخ) وإنشاء النقابات. بعض هذه الامتيازات كانت دائمة وقد تعني ضمنيا أن المدينة حصلت على حق بتسميتها بالمدينة، ومن هنا أتت تسمية «حقوق مدينة». (ar)
- Τα προνόμια πόλης, ή δικαιώματα δήμου, ήταν σημαντικά χαρακτηριστικά των ευρωπαϊκών πόλεων κατά το μεγαλύτερο μέρος της δεύτερης χιλιετίας. Το δίκαιο των πόλεων που συνηθίζεται στην Κεντρική Ευρώπη πιθανότατα ανάγεται στα πρότυπα, τα οποία με τη σειρά τους προσανατολίζονταν στις παραδόσεις της αυτοδιοίκησης των ρωμαϊκών πόλεων. Από δικαστική άποψη, ένας δήμος (ή ελεύθερη πόλη) διακρίνονταν από την ύπαιθρο μέσω ενός καταστατικού χάρτη του κυβερνώντος μονάρχη που καθόριζε τα προνόμια και τους νόμους του. Τα κοινά προνόμια περιλάμβαναν το εμπόριο (αγορά, αποθήκευση αγαθών, κ.λπ.) και την ίδρυση συντεχνιών. Ορισμένα από αυτά τα προνόμια ήταν μόνιμα και θα μπορούσαν να υπονοήσουν ότι η πόλη απέκτησε το δικαίωμα να ονομάζεται δήμος, εξ ου και ο όρος «δικαιώματα δήμου» (γερμανικά: Stadtrecht, ολλανδικά: stadsrechten). Θα μπορούσε επίσης να χορηγηθεί κάποιος βαθμός αυτοδιοίκησης, εκπροσώπηση μέσω δίαιτας και φορολογικές ελαφρύνσεις. Υπήρχαν πολλαπλές βαθμίδες. για παράδειγμα, στη , ο βασικός βασιλικός χάρτης που καθιέρωσε μια περιφέρεια επέτρεπε το εμπόριο, αλλά όχι το εξωτερικό εμπόριο, το οποίο απαιτούσε έναν χάρτη υψηλότερης βαθμίδας που παραχωρούσε βασικά δικαιώματα. (el)
- Urborajto estas privilegio donata al loĝloko por mem estri sin kaj havi kelkajn aliajn liberecojn. Plej ofte ĝi estis donata de terposedantoj en la Mezepoko. Bazaj partoj de urbaj rajtoj estis la rajto konstrui defendan muron, okazigi bazarojn kaj postuli doganojn. La bazara rajto estis ofte donita ankaŭ al vilaĝoj ne-urbaj kaj do konsistigas malpli altan ŝtupon. La privilegiaroj de kelkaj urboj ofte sekvis kiel modeloj por aliaj urboj kaj tiel akiris certan konatecon. Tiel la "Magdeburga juro" disvastiĝis tra grandaj partoj de orienta Eŭropo; la "juro de Lübeck" etendiĝis al hansaj kaj aliaj urboj ĉe la bordo de la Balta maro. (eo)
- Stadtrecht ist ursprünglich das kaiserliche oder landesherrliche Vorrecht (Stadtregal), durch das ein Dorf oder eine vorstädtische Siedlung zur Stadt erhoben wurde und Inbegriff der in dem betreffenden Rechtsbezirk gültigen Rechtssätze war. Im Gegensatz dazu wurde das Landrecht zumeist von der Landesherrschaft festgelegt. Das Stadtrecht ist kein einheitliches „Stadtgesetz“, sondern besteht aus mehreren Privilegien (Niederlagsrecht, Zölle) und Einzelrechten, von denen meist das Marktrecht das älteste ist. Als Minderstadt werden Orte mit eingeschränktem Stadtrecht bezeichnet. Das im mitteleuropäischen Raum übliche Stadtrecht geht vermutlich ursprünglich auf italienische Vorbilder zurück, die ihrerseits an den Traditionen der Selbstverwaltung der römischen Städte ausgerichtet waren. Heute ist das „Stadtrecht“ in den DACH-Ländern mit keinen besonderen Rechten mehr verbunden. „Stadt“ ist heute also nicht mehr als eine bloße Bezeichnung und/oder Namensbestandteil einiger Gemeinden. (de)
- Les privilèges urbains sont une forme de privilèges médiévaux qui sont une caractéristique importante de l'essor des villes européennes durant la majeure partie du deuxième millénaire. Juridiquement, un ancien bourg se distinguait de la campagne par une charte accordée par le monarque au pouvoir et qui définissait les privilèges et le droit local. Les privilèges les plus courants impliquaient celui du commerce (droit de tenir un marché, d'entreposer les biens et denrées, notamment) et l'établissement de guildes. Certains de ces privilèges étaient permanents et pouvait impliquer qu'un bourg puisse prendre le titre de ville. Un certain degré d'autonomie administrative, la représentation au sein d'une diète et des exemptions fiscales pouvaient également être accordés. Différents niveaux de privilèges urbains existaient. Ainsi, en Suède, une charte royale accordant un privilège urbain pouvait autoriser le commerce, mais n'autorisait pas le commerce vers l'étranger. Afin de pouvoir commercer à l'étranger, il fallait obtenir un droit d'étape. (fr)
- Town privileges or borough rights were important features of European towns during most of the second millennium. The city law customary in Central Europe probably dates back to Italian models, which in turn were oriented towards the traditions of the self-administration of Roman cities. Judicially, a borough (or burgh) was distinguished from the countryside by means of a charter from the ruling monarch that defined its privileges and laws. Common privileges involved trade (marketplace, the storing of goods, etc.) and the establishment of guilds. Some of these privileges were permanent and could imply that the town obtained the right to be called a borough, hence the term "borough rights" (German: Stadtrecht; Dutch: stadsrechten). Some degree of self-government, representation by diet, and tax-relief could also be granted. Multiple tiers existed; for example, in Sweden, the basic royal charter establishing a borough enabled trade, but not foreign trade, which required a higher-tier charter granting staple right. (en)
- 도시법(都市法) 또는 도시 특권(都市 特權)은 중세 유럽에서 영주가 영지 간의 교역에 관한 권한, 길드 결성에 관한 권한을 명시한 법률이자 권한이다. 이들 권리를 부여한 마을은 이웃한 마을보다 많은 권한을 가진 "도시"로 명명되었으며 자치권, 과세권이 부여되었다. (ko)
- Il titolo di città è un titolo onorifico storico che distingue le comunità di tipo urbano da quelle di tipo rurale. (it)
- 都市法（としほう、（英語：City rightsまたはTown privileges）とは、中世のヨーロッパで領主が領地内の町に与えた交易権やギルド結成権などの諸権利（または法）のこと。これらの権利を得た町は周辺の町より力を持ち「都市（City）」とよばれた。また、自治権や課税権も与えられることが多かった。 都市権や都市特権と翻訳されている場合もある。 (ja)
- Stadsrechten waren in het middeleeuwse Europa bijzondere rechten en privileges die aan een plaats konden worden toegekend door de eigenaar of bezitter van de grond waarop de nederzetting zich bevond. Verlening van deze rechten maakte deel uit van het zogenaamde leenstelsel, waarbij grootgrondbezitters als een vorst of bisschop, een deel van hun eigendomsrechten in bruikleen gaven in ruil voor allerlei verplichtingen en diensten als politieke en militaire steun. Aanvankelijk werd vooral het bezit over een stuk grond in leen gegeven met het recht de grond te bewerken en een deel van de opbrengst te houden, later werden allerlei andere mogelijke rechten verleend. In Europa komen stadsrechten voornamelijk voor in de gebieden waar de Romeinse politieke structuur compleet was weggevaagd na de Grote Volksverhuizing van de late oudheid. In Spanje, Italië en Zuid-Frankrijk is het fenomeen minder duidelijk aanwezig, omdat hier veel steden, weliswaar kleiner, intact bleven. Er was niet sprake van één stadsrecht, aan een nederzetting en haar inwoners konden meerdere rechten worden toegekend zoals marktrecht, tolrecht en het recht om een stadsmuur te bouwen. Voor de stedelingen ging het uiteindelijk in essentie om het recht van hun stad op eigen regelgeving en eigen rechtspraak. Aan burgers werd het recht verleend hun zaak te bepleiten voor een rechtbank van "gelijken" in plaats van onderworpen te zijn aan het recht van en rechtspraak door de landsheer. Feitelijk is er dus geen sprake van stadsrecht maar van stadsrechten, voor Utrecht bijvoorbeeld was er de oorkonde met het stadsrecht en de oorkonde met het tolrecht. In een afzonderlijk privilege kon ook het recht op plaatselijke wetgeving (keur) worden verstrekt en het recht om de eigen schout en stadsbestuurders te benoemen. Stadsrechten waren een fase in de ontwikkeling van feitelijke en juridische (bestuurs-)systemen in Europa. Met de afbrokkeling van het feodaal stelsel, versterkt door de Franse revolutie eind 18e eeuw, en het toenemende belang dat werd gehecht aan een centrale (rechts-)staat, kwam er een einde aan de stelsels waar steden eigen rechten hadden op grond van een contract met de grondeigenaar, die van elkaar, en van het omliggende land konden verschillen. Wel kregen gemeentes vaak op grond van nationale wetgeving allemaal het recht eigen regels en verordeningen vast te leggen, een eigen stadsbestuur te kiezen etc. Er bestonden vergelijkbare rechten in oude culturen, zoals die van Mesopotamië, waar men de kidinnutu kende en van het oude Rome, waar een bepaalde inwoners het bestuur mocht kiezen en er aan deelnemen. (nl)
- Prawa miejskie – zbiór praw dotyczący mieszkańców miasta, szczególnie istotny w średniowieczu, gdyż wyjmował mieszczan spod jurysdykcji prawa ziemskiego (tzw. prawo dworskie). (pl)
- Stadsprivilegium var från medeltiden i Europa särskilda privilegier som utfärdades av kronan för en stads borgare att bedriva vissa näringar. Med stadsprivilegierna reglerades borgarnas förhållande till monarkens regale (i synnerhet myntregale) och . Med stadsprivilegierna konstituerades städerna. Privilegiebreven innehöll som regel bestämmelser om ett visst självstyre, där staden hade att ledas av en borgmästare och ett stadsråd. Städerna organiserades i skrån. Med stadsprivilegierna fick borgarna monopol på och handel (jämför landsköpman), rätten att sälja hantverk, och rätten att färdas inom och/eller utom riket. Hade staden fiskeprivilegium fanns fiskarborgare i staden, som fångade, saltade och handlade med fisk. I utbyte mot privilegierna fick borgarna betala skatt eller avrad till kronan. Vid städerna fanns stadstullar. Städerna hade till skydd för sina privilegier stadsmurar. Städernas monopol och statens regleringar via stadsprivilegierna var attackerade av dem som ville införa näringsfrihet. Ibland används begreppet stadsprivilegier eller stadsrättigheter något oegentligt även om moderna kommuner med benämningen stad, även om det inte innebär några särskilda privilegier utan endast är en nominell titel. I Tyskland är beteckningen Stadt skyddad och kan utdelas av förbundsländernas delstatsregeringar, vilket är en nominell form av stadsprivilegier, då en stadskommun har samma förvaltningsrättsliga status som en landskommun. (sv)
- 城鎮特權（Town privileges）或自治市權利（borough rights），是歐洲市鎮在公元第二個千年大部分時間裡的其一重要特性。在中欧的城市法傳統，可能可以追溯到意大利模式，而意大利模式又以罗马城市自治的傳統為其前導。 於司法層面上，一個自治市鎮borough（或自治市burgh）要與鄉村地域區分開，是通過由管治君主所頒的特許狀實現，而這份文件會列出市鎮擁有的特权和法律。衡常賦予的特權，涉及贸易（市集地點、貨品存儲等）和行会的成立事項。其中一些特權是永久性質的，這樣就可能意味著獲取到的市鎮，是同時獲得被稱為自治市的權限利，因此又被稱為「自治市權利」（德語：Stadtrecht ;荷蘭語：stadsrechten ）。同一時間其也可獲得一定程度的自治、於議會的代表地位和稅負減免。這種賦權也有著多層級分類；例如，在瑞典，授權自治市鎮建立的基本皇家特許狀，是容許了一般貿易活動，但並未容許進行外貿，而需要有更高級別的特許狀授予外貿市場指定權Staple right才可進行。 (zh)
- Ста́тус го́рода (городские права) — система законодательных установлений, благодаря которым населённый пункт приобретает определённые права, выделяющие его из ряда сельских населённых пунктов. Ранее в России городом признавалось населённое место, которому правительство дало городское управление, то есть определяло его статус (лат. status — состояние, положение) в государстве. В Российской империи города были: столичные, губернские, уездные, и безуездные или заштатные. (ru)
- Ста́тус мі́ста (міське право) — система законодавчих засад, завдяки яким населений пункт набуває певних прав, що виділяють його з низки сільських населених пунктів. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- Městské právo je pojem, který označuje soubor práv, která vymezují vztah středověkého města k panovníkovi, resp. vrchnosti a vzájemné vztahy členů této komunity. Konkrétně se tato práva nejčastěji týkala správního zřízení města, možností trestních a procesních pravomocí a osobních svobod obyvatel. Pouze město, které vlastnilo toto městské právo, mohlo být považováno za institucionální, přestože i jiné významné lokality s centrálními funkcemi mohly ve středověku plnit některé funkce spojované obvykle s městem (např. centrum obchodu, správní, právní nebo kulturní funkce apod.). (cs)
- Drets de ciutat és el terme global utilitzat a per a designar el conjunt de drets i privilegis atorgat pel senyor feudal a una ciutat a l'edat mitjana. Aquests drets diferien d'una ciutat a l'altra i d'una època a l'altra. (ca)
- امتيازات بلدة أو حقوق مدينة هي واحدة من السمات المهمة للمدن الأوروبية خلال معظم الألفية الثانية. من ناحية قانونية، كان يتم تمييز أي بلدة عن الأراضي المجاورة لها من خلال صك يصدره العاهل الحاكم، ويحدد امتيازات وقوانين البلدة. كثير من هذه الامتيازات كان متعلقا بالتجارة (أحقية افتتاح سوق أو تخزين بضائع..الخ) وإنشاء النقابات. بعض هذه الامتيازات كانت دائمة وقد تعني ضمنيا أن المدينة حصلت على حق بتسميتها بالمدينة، ومن هنا أتت تسمية «حقوق مدينة». (ar)
- 도시법(都市法) 또는 도시 특권(都市 特權)은 중세 유럽에서 영주가 영지 간의 교역에 관한 권한, 길드 결성에 관한 권한을 명시한 법률이자 권한이다. 이들 권리를 부여한 마을은 이웃한 마을보다 많은 권한을 가진 "도시"로 명명되었으며 자치권, 과세권이 부여되었다. (ko)
- Il titolo di città è un titolo onorifico storico che distingue le comunità di tipo urbano da quelle di tipo rurale. (it)
- 都市法（としほう、（英語：City rightsまたはTown privileges）とは、中世のヨーロッパで領主が領地内の町に与えた交易権やギルド結成権などの諸権利（または法）のこと。これらの権利を得た町は周辺の町より力を持ち「都市（City）」とよばれた。また、自治権や課税権も与えられることが多かった。 都市権や都市特権と翻訳されている場合もある。 (ja)
- Prawa miejskie – zbiór praw dotyczący mieszkańców miasta, szczególnie istotny w średniowieczu, gdyż wyjmował mieszczan spod jurysdykcji prawa ziemskiego (tzw. prawo dworskie). (pl)
- 城鎮特權（Town privileges）或自治市權利（borough rights），是歐洲市鎮在公元第二個千年大部分時間裡的其一重要特性。在中欧的城市法傳統，可能可以追溯到意大利模式，而意大利模式又以罗马城市自治的傳統為其前導。 於司法層面上，一個自治市鎮borough（或自治市burgh）要與鄉村地域區分開，是通過由管治君主所頒的特許狀實現，而這份文件會列出市鎮擁有的特权和法律。衡常賦予的特權，涉及贸易（市集地點、貨品存儲等）和行会的成立事項。其中一些特權是永久性質的，這樣就可能意味著獲取到的市鎮，是同時獲得被稱為自治市的權限利，因此又被稱為「自治市權利」（德語：Stadtrecht ;荷蘭語：stadsrechten ）。同一時間其也可獲得一定程度的自治、於議會的代表地位和稅負減免。這種賦權也有著多層級分類；例如，在瑞典，授權自治市鎮建立的基本皇家特許狀，是容許了一般貿易活動，但並未容許進行外貿，而需要有更高級別的特許狀授予外貿市場指定權Staple right才可進行。 (zh)
- Ста́тус го́рода (городские права) — система законодательных установлений, благодаря которым населённый пункт приобретает определённые права, выделяющие его из ряда сельских населённых пунктов. Ранее в России городом признавалось населённое место, которому правительство дало городское управление, то есть определяло его статус (лат. status — состояние, положение) в государстве. В Российской империи города были: столичные, губернские, уездные, и безуездные или заштатные. (ru)
- Ста́тус мі́ста (міське право) — система законодавчих засад, завдяки яким населений пункт набуває певних прав, що виділяють його з низки сільських населених пунктів. (uk)
- Τα προνόμια πόλης, ή δικαιώματα δήμου, ήταν σημαντικά χαρακτηριστικά των ευρωπαϊκών πόλεων κατά το μεγαλύτερο μέρος της δεύτερης χιλιετίας. Το δίκαιο των πόλεων που συνηθίζεται στην Κεντρική Ευρώπη πιθανότατα ανάγεται στα πρότυπα, τα οποία με τη σειρά τους προσανατολίζονταν στις παραδόσεις της αυτοδιοίκησης των ρωμαϊκών πόλεων. (el)
- Urborajto estas privilegio donata al loĝloko por mem estri sin kaj havi kelkajn aliajn liberecojn. Plej ofte ĝi estis donata de terposedantoj en la Mezepoko. Bazaj partoj de urbaj rajtoj estis la rajto konstrui defendan muron, okazigi bazarojn kaj postuli doganojn. La bazara rajto estis ofte donita ankaŭ al vilaĝoj ne-urbaj kaj do konsistigas malpli altan ŝtupon. (eo)
- Stadtrecht ist ursprünglich das kaiserliche oder landesherrliche Vorrecht (Stadtregal), durch das ein Dorf oder eine vorstädtische Siedlung zur Stadt erhoben wurde und Inbegriff der in dem betreffenden Rechtsbezirk gültigen Rechtssätze war. Im Gegensatz dazu wurde das Landrecht zumeist von der Landesherrschaft festgelegt. Das Stadtrecht ist kein einheitliches „Stadtgesetz“, sondern besteht aus mehreren Privilegien (Niederlagsrecht, Zölle) und Einzelrechten, von denen meist das Marktrecht das älteste ist. Als Minderstadt werden Orte mit eingeschränktem Stadtrecht bezeichnet. (de)
- Les privilèges urbains sont une forme de privilèges médiévaux qui sont une caractéristique importante de l'essor des villes européennes durant la majeure partie du deuxième millénaire. Juridiquement, un ancien bourg se distinguait de la campagne par une charte accordée par le monarque au pouvoir et qui définissait les privilèges et le droit local. Les privilèges les plus courants impliquaient celui du commerce (droit de tenir un marché, d'entreposer les biens et denrées, notamment) et l'établissement de guildes. Certains de ces privilèges étaient permanents et pouvait impliquer qu'un bourg puisse prendre le titre de ville. Un certain degré d'autonomie administrative, la représentation au sein d'une diète et des exemptions fiscales pouvaient également être accordés. (fr)
- Town privileges or borough rights were important features of European towns during most of the second millennium. The city law customary in Central Europe probably dates back to Italian models, which in turn were oriented towards the traditions of the self-administration of Roman cities. (en)
- Stadsrechten waren in het middeleeuwse Europa bijzondere rechten en privileges die aan een plaats konden worden toegekend door de eigenaar of bezitter van de grond waarop de nederzetting zich bevond. Verlening van deze rechten maakte deel uit van het zogenaamde leenstelsel, waarbij grootgrondbezitters als een vorst of bisschop, een deel van hun eigendomsrechten in bruikleen gaven in ruil voor allerlei verplichtingen en diensten als politieke en militaire steun. Aanvankelijk werd vooral het bezit over een stuk grond in leen gegeven met het recht de grond te bewerken en een deel van de opbrengst te houden, later werden allerlei andere mogelijke rechten verleend. In Europa komen stadsrechten voornamelijk voor in de gebieden waar de Romeinse politieke structuur compleet was weggevaagd na de Gr (nl)
- Stadsprivilegium var från medeltiden i Europa särskilda privilegier som utfärdades av kronan för en stads borgare att bedriva vissa näringar. Med stadsprivilegierna reglerades borgarnas förhållande till monarkens regale (i synnerhet myntregale) och . (sv)
|
.jpg?width=300)
.JPG){kind=link}
.jpg){kind=link}
