| dbo:abstract
|
- Piktština je mrtvý jazyk, který používal kmen Piktů žijících na území Skotska. Piktština byla postupně nahrazována skotskou gaelštinou, až piktština na začátku 12. století zcela zmizela. O podobně piktštiny není mnoho známo, jedinými zdroji o podobě jazyka je několik málo písemných památek, zapsaných v písmu ogam a vyrytých do kamenů. Dalšími zdroji jsou slova přejatá z piktštiny ve skotské gaelštině, osobní piktská jména v různých záznamech nebo některé místní názvy ve Skotsku (z piktštiny pocházejí názvy měst Aberdeen, Perth, Cupar, Keith nebo Kirkcaldy). Piktština se obvykle řadí mezi keltské jazyky, jelikož s ostatními keltskými jazyky (například s velštinou) vykazuje určité podobnosti. Existuje také teorie, která není příliš přijímána, ale není ani vyvrácena; ta tvrdí, že piktština není indoevropský jazyk, ale že je to jazyk původních obyvatel britských ostrovů, kteří zde žili před příchodem indoevropských Keltů. Jelikož je o podobě piktštiny známo jen velmi málo, označuje se někdy jako neklasifikovaný jazyk. (cs)
- El picte és una de les llengües celtes de classificació més controvertida. Idioma parlat a Escòcia i extingit abans del segle x, es coneix sobretot per topònims i inferències. Els noms de llocs semblaven similars als de la Gàl·lia, per la qual cosa se'l va introduir en la família cèltica, però altres estudiosos apunten que es tractava d'una llengua germànica o fins i tot d'origen no indoeuropeu. Alguns dels prefixos més freqüents en toponímia picta són pit- i aber-, si bé aquest darrer té també ascendència bretona, fet que va complicar encara més la filiació de les inscripcions sobre roca que es conserven. (ca)
- Οι Πικτικές γλώσσες είναι νεκρές γλώσσες που ομιλούνταν από τους Πίκτους, ένα λαό που ζούσε στη σημερινή βόρεια και κεντρική Σκωτία στον πρώιμο Μεσαίωνα (5ος - 10ος αι μ.Χ). Δεν υπάρχει άμεση επιβεβαίωση των Πικτικών πέρα από ονομασίες ανθρώπων και περιοχών που βρέθηκαν σε μνημεία και αρχεία στην περιοχή που ήταν το βασίλειο των Πίκτων. Όμως αυτές οι ελάχιστες ενδείξεις μαρτυρούν την ύπαρξη δύο γλωσσών η μία συγγενική με τη Βρυθονική κι η άλλη με τη Βασκική γλώσσα. Οι Πικτικές γλώσσες αντικαταστάθηκαν από την Γαελική προς τους τελευταίους αιώνες της περιόδου. Η ύπαρξη των Πικτικών γλωσσών κατά τον πρώιμο Μεσαίωνα βεβαιώνεται από τον αγιο Βέδα (Βενεδικτίνο μοναχό) στην Εκκλησιαστική Ιστορία του γένους των Άγγλων που γράφτηκε στις αρχές του 8ου αιώνα μ.Χ. Εκεί ονοματίζει τις Πικτικές ως γλώσσες διαφορετικές από αυτές που μιλούσαν οι Βρύθονες, οι Ιρλανδοί και οι Άγγλοι. (el)
- La pikta lingvo estas nomo por mortinta lingv(ar)o verŝajne iam parolata de la piktoj, gento en norda-centra Skotlando en la komenca mezepoko. Ĝian iaman ekziston asertas la historia teksto Historia ecclesiastica gentis Anglorum. La scio pri ĝi estas malgranda kaj konsistas nur el kelkaj nomoj de lokoj kaj personoj; ĝi ne sufiĉas por fiksi la terenon de la lingvo aŭ ĝian parencecon al aliaj lingvoj. Ekzemple oni supozas, ke loknomoj komenciĝantaj per "Aber-" (riverbuŝo) aŭ "Lhan-" (tombejo) estas piktaj (Aberdeen, Lhanbryde); sed nomoj kun "Aber-" ekzistas ankaŭ en Kimrujo kaj aliloke. Unuajn esplorojn pri la lingvo faris George Buchanan en la 16-a jarcento. Li supozis, ke la lingvo estis kelta. (eo)
- El picto era la lengua de los antiguos pictos, en el norte de la actual Escocia. Los únicos restos de esta lengua están en topónimos, nombres propios encontrados en monumentos y en los registros de la época. En su máxima extensión debía de hablarse desde las islas Shetland hasta Fife. Fue reemplazada por el gaélico en el siglo IX tras la unión del reino picto con el resto de Escocia. (es)
- Piktoera antzina Eskoziako iparraldean piktoek mintzatzen zuten hizkuntza izan zen. Gaur egun hizkuntza honen aztarna bakarrak bertako toponimian topa litezke. Hizkuntza honen zabalkunde handienaren garaian Shetalnd uharteetatik Fife eskualdera hedatzen zen, baina IX. mendean gaelerak ordezkatu zuen. (eu)
- Is Briotainice í Cruithnis, labhartha ag na Cruithnigh, dream lonnaithe in oirthear agus tuaisceart na Alban ón gCianaoise Déanach go dtí Luath-Mheánaois. Is pas bheag deimhnithe díreacha atá ann den teanga, seanchas roinnt agus ar séadchomharthaí agus i taifid chomhaimseartha na gCruithneach. Cuireann an fhianaise teangan úd in úil gur ghaolmhar le Briotainis Choiteann é an Chruithnis, ach pléitear seo fós. Measadh sa 20ú haois gur teanga aonraíoch neamh-Phróit-Ind-Eorpais í. Is miontuairim é seo anois, áfach. Tháinig Meán-Ghaeilge in áit na Cruithnise. Le linn réimis Dhómhnall II na h-Alban (889–900), tugadh ag eachtrannaigh an t-ainm Alba don ríocht. Ní bhfuair Cruithnis bás go tobann, ámh, go dtí b'fhéidir an t-aonú haois déag. (ga)
- Pictish is the extinct Brittonic language spoken by the Picts, the people of eastern and northern Scotland from Late Antiquity to the Early Middle Ages. Virtually no direct attestations of Pictish remain, short of a limited number of geographical and personal names found on monuments and the contemporary records in the area controlled by the kingdoms of the Picts, dating to the early medieval period. Such evidence, however, points strongly to the language being an Insular Celtic language related to the Brittonic language spoken prior to Anglo-Saxon settlement in what is now southern Scotland, England, and Wales. The prevailing view in the second half of the 20th century was that Pictish was a non-Indo-European language isolate, predating a Gaelic colonisation of Scotland or that a non-Indo-European Pictish and Brittonic Pictish language coexisted. Pictish was replaced by – or subsumed into – Gaelic in the latter centuries of the Pictish period. During the reign of Domnall mac Causantín (889–900), outsiders began to refer to the region as the kingdom of Alba rather than the kingdom of the Picts. However, the Pictish language did not disappear suddenly. A process of Gaelicisation (which may have begun generations earlier) was clearly underway during the reigns of Domnall and his successors. By a certain point, probably during the 11th century, all the inhabitants of Alba had become fully Gaelicised Scots, and the Pictish identity was forgotten. (en)
- Le picte était la langue parlée par les Pictes, peuple des Lowlands d'Écosse, entre le IIIe siècle et le IXe siècle. Les preuves de l'existence de cette langue se limitent à des noms de lieux et de personnes trouvés sur des monuments et dans des textes d'époque. À son apogée, il semblerait qu'elle ait été parlée des Shetland au Fife. (fr)
- Il pittico (codice ISO 639-3 xpi) è una lingua celtica estinta parlata dall'antico popolo dei Pitti, che un tempo abitava nell'attuale Scozia, nel territorio a Nord della linea Glasgow-Edimburgo. (it)
- Pictisch was de taal van de Picten, die in Noord-Schotland leefden. Onder druk van de Schotten en de Vikingen is deze beschaving echter ten onder gegaan en het Pictisch is dan ook al zo’n 12 eeuwen uitgestorven. Aan de hand van de overgebleven plaatsnamen is het waarschijnlijkst dat het een Keltische taal is. Hier is men echter nog lang niet over uit en sommige taalkundigen suggereren zelfs dat de taal pre-Keltisch is en verwant kan zijn aan het Baskisch. Er is echter te weinig informatie beschikbaar om een waterdichte classificatie te kunnen maken. Kronieken vertellen dat Columba van Iona, toen hij in de 6e eeuw de Picten kwam kerstenen, een tolk nodig had om met hen te praten. Bepaalde Ogham-inscripties op stenen lijken wel op vandaag nog bestaande Keltische woorden, zoals meq, wat 'zoon' zou kunnen betekenen (zoals mac in het Schots). (nl)
- ピクト語（ピクトご、Pictish）は、中世初期にスコットランドのピクト人によって話されていた言語。 (ja)
- Język piktyjski – język używany w czasach rzymskich oraz we wczesnym średniowieczu przez Piktów – lud zamieszkujący północną i środkową część Szkocji. Ze względu na znikomą liczbę zachowanych dokumentów, głównie w postaci inskrypcji, klasyfikacja genetyczna tego języka jest wśród językoznawców kwestią sporną. Biorąc pod uwagę współczesne nazwy miejscowości terenów starożytnego Królestwa Piktów, język ten kojarzy się z grupą brytańską języków celtyckich. Wielu specjalistów uważa język piktyjski za język celtycki spokrewniony z grupą goidelską, do której należą język gaelicki szkocki oraz irlandzki. Niektórzy łączą go z językami azjanickimi. Istnieją również zwolennicy istnienia dwóch (lub więcej) języków piktyjskich, z których jeden byłby językiem indoeuropejskim, a drugi (lub pozostałe) nieindoeuropejskimi. Pod koniec okresu panowania Piktów, język piktyjski został zastąpiony językiem gaelickim. (pl)
- Línguas pictas são o conjunto de línguas extintas que se pensa terem sido faladas pelos pictos, um povo que habitou o norte e centro da Escócia no início da Idade Média. A ideia de que uma língua picta distinta teria sido usada em algum momento da História é atestada claramente no livro História Eclesiástica do Povo Inglês, escrito no início do século VIII por Beda, o qual nomeia o dialecto pito como uma língua distinta do galês e do gaélico. Não há praticamente nenhuma prova directa sobre a língua, devido ao número limitado de nomes de lugares e nomes de pessoas encontrados em monumentos e em registos da época na área controlada pelo Reino dos Pictos. O termo "picto" foi usada por (1955), e depois por (1997), para se referir à língua falada, principalmente ao norte da linha Forth-Clyde na Idade Média. Eles usam o termo "Pritennic" para se referir à língua proto-picta falada nesta área durante a Idade do Ferro. (pt)
- Piktiska är det språk som talades av pikterna i Skottland vid tiden för romarnas erövring av England, det dog ut slutgiltigt någon gång under äldre medeltiden. Termen pikter användes första gången av romarna och övertogs av efterkommande historieskrivare. Språkets skriftsystem är okänt. (sv)
- Пиктский язык — мёртвый язык (или группа языков), предположительно использовавшийся пиктами — народом, обитавшим в Раннем Средневековье на севере Шотландии. (ru)
- 皮克特语是一种已经灭亡了的语言，使用者为中世纪早期位于苏格兰北部和中部的皮克特人。與其他死語一樣，学术界對於皮克特語起源，以及它與其他語言的關係的了解均非常少。 (zh)
- Піктська мова — мертва мова, якою до 12 століття говорили племена піктів, котрі населяли східну та північну частини теперішньої Шотландії. Мову не вдається точно класифікувати, оскільки майже не існує писемних пам'яток, за якими її можна було б віднести до певної мовної групи. Теоретично як джерело для вивчення піктської мови розглядають географічні назви (напр. Абердин), особові імена та короткі написи, виконані огамом та латиницею (приблизно 30), які були знайдені на території, що контролювалась Королівством піктів. Уцілілі написи погано збереглися, а тому ледве піддаються читанню. Більшість дослідників, спираючись на ці джерела, відносять піктську до бритських мов кельтської мовної групи. Піктська мова була витіснена гельськими мовами на території Шотландії та германськими мовами на островах. Процес зникнення мови почався під час правління шотландського короля Костянтина ІІ (900 - 943) та продовжився під час правління його наступників. На думку більшості дослідників, піктська ідентичність серед населення повністю зникла на початку 11 століття. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- El picte és una de les llengües celtes de classificació més controvertida. Idioma parlat a Escòcia i extingit abans del segle x, es coneix sobretot per topònims i inferències. Els noms de llocs semblaven similars als de la Gàl·lia, per la qual cosa se'l va introduir en la família cèltica, però altres estudiosos apunten que es tractava d'una llengua germànica o fins i tot d'origen no indoeuropeu. Alguns dels prefixos més freqüents en toponímia picta són pit- i aber-, si bé aquest darrer té també ascendència bretona, fet que va complicar encara més la filiació de les inscripcions sobre roca que es conserven. (ca)
- El picto era la lengua de los antiguos pictos, en el norte de la actual Escocia. Los únicos restos de esta lengua están en topónimos, nombres propios encontrados en monumentos y en los registros de la época. En su máxima extensión debía de hablarse desde las islas Shetland hasta Fife. Fue reemplazada por el gaélico en el siglo IX tras la unión del reino picto con el resto de Escocia. (es)
- Piktoera antzina Eskoziako iparraldean piktoek mintzatzen zuten hizkuntza izan zen. Gaur egun hizkuntza honen aztarna bakarrak bertako toponimian topa litezke. Hizkuntza honen zabalkunde handienaren garaian Shetalnd uharteetatik Fife eskualdera hedatzen zen, baina IX. mendean gaelerak ordezkatu zuen. (eu)
- Le picte était la langue parlée par les Pictes, peuple des Lowlands d'Écosse, entre le IIIe siècle et le IXe siècle. Les preuves de l'existence de cette langue se limitent à des noms de lieux et de personnes trouvés sur des monuments et dans des textes d'époque. À son apogée, il semblerait qu'elle ait été parlée des Shetland au Fife. (fr)
- Il pittico (codice ISO 639-3 xpi) è una lingua celtica estinta parlata dall'antico popolo dei Pitti, che un tempo abitava nell'attuale Scozia, nel territorio a Nord della linea Glasgow-Edimburgo. (it)
- ピクト語（ピクトご、Pictish）は、中世初期にスコットランドのピクト人によって話されていた言語。 (ja)
- Piktiska är det språk som talades av pikterna i Skottland vid tiden för romarnas erövring av England, det dog ut slutgiltigt någon gång under äldre medeltiden. Termen pikter användes första gången av romarna och övertogs av efterkommande historieskrivare. Språkets skriftsystem är okänt. (sv)
- Пиктский язык — мёртвый язык (или группа языков), предположительно использовавшийся пиктами — народом, обитавшим в Раннем Средневековье на севере Шотландии. (ru)
- 皮克特语是一种已经灭亡了的语言，使用者为中世纪早期位于苏格兰北部和中部的皮克特人。與其他死語一樣，学术界對於皮克特語起源，以及它與其他語言的關係的了解均非常少。 (zh)
- Piktština je mrtvý jazyk, který používal kmen Piktů žijících na území Skotska. Piktština byla postupně nahrazována skotskou gaelštinou, až piktština na začátku 12. století zcela zmizela. O podobně piktštiny není mnoho známo, jedinými zdroji o podobě jazyka je několik málo písemných památek, zapsaných v písmu ogam a vyrytých do kamenů. Dalšími zdroji jsou slova přejatá z piktštiny ve skotské gaelštině, osobní piktská jména v různých záznamech nebo některé místní názvy ve Skotsku (z piktštiny pocházejí názvy měst Aberdeen, Perth, Cupar, Keith nebo Kirkcaldy). (cs)
- Οι Πικτικές γλώσσες είναι νεκρές γλώσσες που ομιλούνταν από τους Πίκτους, ένα λαό που ζούσε στη σημερινή βόρεια και κεντρική Σκωτία στον πρώιμο Μεσαίωνα (5ος - 10ος αι μ.Χ). Δεν υπάρχει άμεση επιβεβαίωση των Πικτικών πέρα από ονομασίες ανθρώπων και περιοχών που βρέθηκαν σε μνημεία και αρχεία στην περιοχή που ήταν το βασίλειο των Πίκτων. Όμως αυτές οι ελάχιστες ενδείξεις μαρτυρούν την ύπαρξη δύο γλωσσών η μία συγγενική με τη Βρυθονική κι η άλλη με τη Βασκική γλώσσα. Οι Πικτικές γλώσσες αντικαταστάθηκαν από την Γαελική προς τους τελευταίους αιώνες της περιόδου. (el)
- La pikta lingvo estas nomo por mortinta lingv(ar)o verŝajne iam parolata de la piktoj, gento en norda-centra Skotlando en la komenca mezepoko. Ĝian iaman ekziston asertas la historia teksto Historia ecclesiastica gentis Anglorum. La scio pri ĝi estas malgranda kaj konsistas nur el kelkaj nomoj de lokoj kaj personoj; ĝi ne sufiĉas por fiksi la terenon de la lingvo aŭ ĝian parencecon al aliaj lingvoj. Ekzemple oni supozas, ke loknomoj komenciĝantaj per "Aber-" (riverbuŝo) aŭ "Lhan-" (tombejo) estas piktaj (Aberdeen, Lhanbryde); sed nomoj kun "Aber-" ekzistas ankaŭ en Kimrujo kaj aliloke. (eo)
- Is Briotainice í Cruithnis, labhartha ag na Cruithnigh, dream lonnaithe in oirthear agus tuaisceart na Alban ón gCianaoise Déanach go dtí Luath-Mheánaois. Is pas bheag deimhnithe díreacha atá ann den teanga, seanchas roinnt agus ar séadchomharthaí agus i taifid chomhaimseartha na gCruithneach. Cuireann an fhianaise teangan úd in úil gur ghaolmhar le Briotainis Choiteann é an Chruithnis, ach pléitear seo fós. Measadh sa 20ú haois gur teanga aonraíoch neamh-Phróit-Ind-Eorpais í. Is miontuairim é seo anois, áfach. (ga)
- Pictish is the extinct Brittonic language spoken by the Picts, the people of eastern and northern Scotland from Late Antiquity to the Early Middle Ages. Virtually no direct attestations of Pictish remain, short of a limited number of geographical and personal names found on monuments and the contemporary records in the area controlled by the kingdoms of the Picts, dating to the early medieval period. Such evidence, however, points strongly to the language being an Insular Celtic language related to the Brittonic language spoken prior to Anglo-Saxon settlement in what is now southern Scotland, England, and Wales. (en)
- Pictisch was de taal van de Picten, die in Noord-Schotland leefden. Onder druk van de Schotten en de Vikingen is deze beschaving echter ten onder gegaan en het Pictisch is dan ook al zo’n 12 eeuwen uitgestorven. Aan de hand van de overgebleven plaatsnamen is het waarschijnlijkst dat het een Keltische taal is. Hier is men echter nog lang niet over uit en sommige taalkundigen suggereren zelfs dat de taal pre-Keltisch is en verwant kan zijn aan het Baskisch. Er is echter te weinig informatie beschikbaar om een waterdichte classificatie te kunnen maken. (nl)
- Język piktyjski – język używany w czasach rzymskich oraz we wczesnym średniowieczu przez Piktów – lud zamieszkujący północną i środkową część Szkocji. Ze względu na znikomą liczbę zachowanych dokumentów, głównie w postaci inskrypcji, klasyfikacja genetyczna tego języka jest wśród językoznawców kwestią sporną. Biorąc pod uwagę współczesne nazwy miejscowości terenów starożytnego Królestwa Piktów, język ten kojarzy się z grupą brytańską języków celtyckich. Wielu specjalistów uważa język piktyjski za język celtycki spokrewniony z grupą goidelską, do której należą język gaelicki szkocki oraz irlandzki. Niektórzy łączą go z językami azjanickimi. Istnieją również zwolennicy istnienia dwóch (lub więcej) języków piktyjskich, z których jeden byłby językiem indoeuropejskim, a drugi (lub pozostałe) ni (pl)
- Línguas pictas são o conjunto de línguas extintas que se pensa terem sido faladas pelos pictos, um povo que habitou o norte e centro da Escócia no início da Idade Média. A ideia de que uma língua picta distinta teria sido usada em algum momento da História é atestada claramente no livro História Eclesiástica do Povo Inglês, escrito no início do século VIII por Beda, o qual nomeia o dialecto pito como uma língua distinta do galês e do gaélico. (pt)
- Піктська мова — мертва мова, якою до 12 століття говорили племена піктів, котрі населяли східну та північну частини теперішньої Шотландії. Мову не вдається точно класифікувати, оскільки майже не існує писемних пам'яток, за якими її можна було б віднести до певної мовної групи. Теоретично як джерело для вивчення піктської мови розглядають географічні назви (напр. Абердин), особові імена та короткі написи, виконані огамом та латиницею (приблизно 30), які були знайдені на території, що контролювалась Королівством піктів. Уцілілі написи погано збереглися, а тому ледве піддаються читанню. Більшість дослідників, спираючись на ці джерела, відносять піктську до бритських мов кельтської мовної групи. Піктська мова була витіснена гельськими мовами на території Шотландії та германськими мовами на ост (uk)
|
