| dbo:abstract
|
- Palladium či počeštěně paládium (řecky palladion, název je zdrobnělinou ke jménu Pallas = Panna) byla ve starověkém Řecku posvátná socha bohyně Pallas Athény, uctívaná v jejím chrámu v Tróji. Byla dřevěná, proto se nazývala také xoanon, tj. dřevěný špalek. Palladion vlastnila některá města, především zmíněná Trója, dále Argos a Lindos na Rhodu. Trójská palladion prý spadla z nebe, kdežto ostatní palladia už byla lidskými výtvory. I v křesťanském prostředí se tímto slovem označuje nejvýše posvátný předmět, často ostatky světce, milostný obraz, socha apod., uctívané jako záštita, ochrana celé země nebo města před nebezpečím. V Čechách je nejznámější Palladium země české, starobylý reliéf Panny Marie ze Staré Boleslavi, který takto nazval Bohuslav Balbín. Nejznámějším moravským paládiem je Madona Svatotomská (Brněnská). Stejné označení dostal i chemický prvek palladium, a to podle planetky Pallas, která byla rovněž pojmenována podle řecké bohyně, a například i obchodní dům Palladium v Praze, jehož název byl vybrán na základě veřejné ankety. (cs)
- El Pal·ladi (en grec: Παλλάδιον; Palládion), en la mitologia grecoromana, era una estàtua arcaica de fusta que representava la deessa Atena i es conservava a Troia des dels temps de la seva fundació. Segons la tradició, Eneas va fugir fins a Roma amb el Pal·ladi, allà es conservava al temple de Vesta. (ca)
- في الأساطير الإغريقية والرومانية، البالاديوم أو البالاديون وثن قديم جدًّا، يُعتَقد أن أمان طروادة ثمّ روما كان يعتمد عليه، وهو تمثال خشبي لبالاس أثينا الذي سرقه أوديسيوس وديوميدس من قلعة طروادة ثُمّ نقله أينياس إلى روما. يشير فيرجيل إلى القصة الرومانية في إنيادته وأعمال أخرى له. كان لروما صنم تعتبره البالاديوم الحقيقي قرونًا عديدة، وكان تحت رعاية عذارى فستال كل الوقت تقريبًا. في الإنجليزية، استعملت كلمة بالاديوم منذ نحو عام 1600 استعمالًا مجازيًّا لتدلّ على أي شيء يُعتَقد أنه يقدّم الحماية أو الأمان، ولا سيما في السياقات المسيحية إذ استُعمل ليدل على التماثيل المقدسة والأيقونات التي يُعتقد أن لها دورًا في حماية المدينة أو الناس أو الأمّة في سياقات الحرب. أصبحت هذه المعتقدات سائدة في الكنيسة الشرقية في الفترة التي تلت حكم الإمبراطور البيزنطي جستينيان الأول، ثم انتشرت بعد ذلك وبلغت الكنيسة الغربية. كانت البالاديومات تعلّق على جدران المدن المحاصرة وأحيانًا تُحمل إلى المعركة نفسها. (ar)
- Das Palladion (altgriechisch Παλλάδιον Palládion, lateinisch Palladium) ist der griechischen Mythologie zufolge ein altes Schnitzbild der Städteschirmerin Athene, welches auf der Burg von Troja als Unterpfand der öffentlichen Wohlfahrt aufbewahrt wurde. Es sei drei Ellen hoch gewesen und habe die stehende Athene mit eng aneinander geschlossenen Füßen, in der Rechten den gezückten Speer, in der Linken Spindel und Rocken oder einen Schild tragend gezeigt. Zeus soll es dem Ilos bei der Gründung Trojas als günstiges Zeichen vom Himmel zugeworfen haben. Nach anderer Mitteilung war es ein Weihgeschenk der Elektra. Da Troja nicht habe erobert werden können, solange es im Besitz des Palladions war, hätten Odysseus und Diomedes das Bild geraubt und es dem Demophon in Verwahrung gegeben, der es nach Athen gebracht habe. Auch Argos rühmte sich, das Palladion zu besitzen. Nach wieder anderer Sage gab es zwei Palladien in Troja, welche Chryse dem Dardanos als Mitgift zugebracht haben soll; das eine soll Odysseus geraubt haben, während das andre Aeneas als Unterpfand für einen neuen Staat nach Italien mitgenommen habe, wodurch Rom ebenfalls in Besitz eines Palladions gekommen sei. Es sei hier im Tempel der Vesta bewahrt und vor allen profanen Blicken aufs Strengste gehütet worden. Angeblich ließ Kaiser Konstantin der Große um 330 das Palladion nach Konstantinopel bringen und in einem Hohlraum unterhalb der Konstantinssäule verbergen. Im übertragenen Sinn heißt „Palladion“ oder „Palladium“ jede heilig gehaltene Sache, die etwas schützt, und auf deren Erhaltung viel ankommt. (de)
- En la mitología grecorromana, el Paladio o Paladión (del griego: Παλλάδιον; Palládion) era una estatua arcaica de madera que representaba a la diosa Atenea y se conservaba en Troya desde los tiempos de su fundación. (es)
- Dans la mythologie grecque, le Palladium ou Palladion (en grec ancien Παλλάδιον / Palládion) était une statue sacrée de Pallas Athéné en arme, portant la javeline et l'égide d'Athéna. (fr)
- In Greek and Roman mythology, the Palladium or Palladion (Greek Παλλάδιον (Palladion), Latin Palladium) was a cult image of great antiquity on which the safety of Troy and later Rome was said to depend, the wooden statue (xoanon) of Pallas Athena that Odysseus and Diomedes stole from the citadel of Troy and which was later taken to the future site of Rome by Aeneas. The Roman story is related in Virgil's Aeneid and other works. Rome possessed an object regarded as the actual Palladium for several centuries; it was in the care of the Vestal Virgins for nearly all this time. Since around 1600, the word palladium has been used figuratively to mean anything believed to provide protection or safety, and in particular in Christian contexts a sacred relic or icon believed to have a protective role in military contexts for a whole city, people or nation. Such beliefs first become prominent in the Eastern church in the period after the reign of the Byzantine Emperor Justinian I, and later spread to the Western church. Palladia were carried in procession around the walls of besieged cities and sometimes carried into battle. (en)
- Dalam mitologi Yunani dan Romawi, palladion adalah berhala pada masa antikuitas yang dipercaya sebagai pelindung suatu kota. "Palladion" secara khusus merujuk kepada patung kayu yang dicuri oleh Odysseus dan Diomedes dari di Troya dan yang kemudian dibawa ke tempat yang kelak menjadi kota Roma oleh Aineias. (in)
- パラディオン（古希: Παλλάδιον, palladion, ラテン語: palladium）とは、ギリシア神話やローマ神話において、都市の安全を守るとされた非常に古い像である。ラテン語ではパラディウム。ギリシア神話では特にオデュッセウスとディオメーデースがトロイアーの城塞から盗んだアテーナーのを指す。この像は後にアイネイアースがローマとなる地に持ち去った。ローマに関わる伝説は、ウェルギリウスの叙事詩『アエネーイス』や他の作品と関連している。 (ja)
- ( 이 문서는 신에 관한 것입니다. 금속 원소에 대해서는 팔라듐 문서를 참고하십시오.) 팔라디움(palladium) 또는 팔라디온(palladion)은 그리스 신화나 로마 신화에서 도시의 안전을 지킨다고 여겨진 매우 낡은 상이다. 특히, 오디세우스와 디오메데스가 트로이의 성새로부터 훔친 아테나의 목제상을 가리킨다. 이 상은 후에 아이네이아스가 로마가 되는 땅에 가지고 사라졌다. 로마에 관련된 전설은 베르길리우스의 '아이네이스'나 다른 작품과 관련하고 있다. (ko)
- Il Palladio (in greco antico: Παλλάδιον, Palládion) è un simulacro ligneo che, secondo le credenze dell'antichità, aveva il potere di difendere un'intera città. Il più famoso era custodito nella città di Troia, a cui garantiva l'immunità: la città fu distrutta infatti solo dopo che Ulisse e Diomede riuscirono a rubarlo. Un'altra versione del mito dice che il Palladio era custodito nell'antica città di Roma, dove giunse portato da Enea. (it)
- Palladion (stgr. παλλάδιον palládion, łac. palladium) – w mitologii greckiej i rzymskiej magiczny posążek Ateny o przydomku Pallas. Według mitu palladion miał być przez Zeusa zrzucony z Olimpu Dardanosowi lub jego potomkowi Ilosowi – założycielowi Troi. Ponieważ według wierzeń Troi nie można było zdobyć, dopóki palladion będzie się znajdował w tamtejszej świątyni Ateny, Diomedes z Odyseuszem (w innej wersji Demofont) nocą wykradli święty posążek. Według odmiennej wersji mitu Grecy zdobyli jedynie kopię posążka, a oryginał uniósł ze sobą Eneasz podczas ucieczki z Troi. Późniejsze legendarne palladiony greckie (m.in. w Argos, Sparcie, , Atenach, na Samotrace) oraz rzymskie (w Lawinium, Rzymie) miały tradycyjnie pochodzenie trojańskie. W rzeczywistości były to najstarsze (poza ksoanonami) wizerunki sakralne, obecnie znane jedynie z przedstawień malarstwa wazowego. Wyciosane z drewna, miały prymitywną formę i odziane w szaty i zbroję, otaczane były niezwykłą czcią. Być może inspirowały wyobrażenie Ateny Promachos i tkwiły w genezie tropajonu. (pl)
- Het palladion (Oudgrieks Παλλάδιον) of palladium (Lat.) was een oud beeld van de godin Pallas Athena (Minerva), dat in het allerheiligste van de Tempel van Vesta te Rome werd bewaard. Volgens de Romeinse overlevering had het oorspronkelijk de stad Troje beschermd: daar zou het door Zeus persoonlijk uit de Olympus geworpen zijn, omdat Ilos, of volgens anderen Dardanos, de legendarische stichters van Troje, erom gebeden hadden. Bij de Val van Troje werd het door Aeneas gered en plichtsgetrouw meegevoerd naar Italië, waar het later tot heil van Rome in de Vestaalse tempel werd ondergebracht. Het bezit van een palladion als talisman was in de Oudheid ook elders, in andere steden gebruikelijk. Het ging dan om een oeroud beeld van de schutsgodin van een stedelijke gemeenschap, en de veiligheid van de stad hing dan af van de zorgvuldige bewaring van dat beeld. Zo zou Troje door de Grieken veroverd zijn omdat Odysseus en Diomedes het palladion eerst hadden geroofd en onteerd. Reeds in de Minoïsche en Myceense periode bestond het geloof dat het Palladion uit de hemel was geworpen. De Grieken vereenzelvigden het met Pallas Athena, de Romeinen met Minerva. Het is onbekend hoe een palladion eruitzag. Pallas is mogelijk een vóór-Grieks woord voor 'maagd' of 'meisje' en volgens de Griekse traditie zou het een beeld geweest zijn van Pallas Athene. In 1957 werd in een grot in Sperlonga (Italië) een marmeren beeldengroep gevonden die de diefstal van het palladion door Odysseus voorstelt. Hier is het palladion inderdaad weergegeven als een beeldje van Athena in wapenrusting. Maar ook een baetyl (heilige steen) werd als mogelijkheid genoemd. Van het Romeinse palladion werd wel gezegd dat het de scepter was van koning Priamos van Troje, en dat hij de vorm had van een phallus. (nl)
- Palladium (grekiska palladion), grekisk mytologi), kallades hos antiken greker och romare en helig bild av gudinnan Pallas (Athena, Minerva), av vars bibehållande statens välfärd ansågs bero. Sådana bilder fanns i flera städer, men ryktbarast bland dem alla samt på sätt och vis urtypen för de övriga var den trojanska statens palladion, vilket enligt sagan fallit ned från himlen och av Zeus förärats åt Ilos. Emedan Troja, så länge denna bild fanns i behåll, inte kunde intas, rövades den bort av Odysseus och Diomedes, vilken senare medförde den till Grekland. Såväl Aten som Argos och senare även Rom gjorde anspråk på att vara i besittning av den. Palladierna, av vilka åtskilliga avbildningar fortfarande finns kvar, var i allmänhet skurna i trä och av en strängt arkaisk typ. De framställde gudinnan i upprättstående ställning, med lans och sköld. Som stilfigur används ordet "palladium" om varje som helig och av betydelse betraktad sak eller inrättning, vilken anses vara betydelsefull för det allmännas väl. (sv)
- Paládio (em grego clássico: Παλλάδιον; romaniz.: Paládion), na mitologia greco-romana, era uma estátua de madeira associada a Minerva, correspondente à Atena (na mitologia grega). Que representava Palas e ficava em Troia. Apolo havia previsto que o Troia não cairia enquanto o Paládio se encontrasse dentro de suas muralhas. Havia duas outras estátuas, na Antiguidade Clássica, também chamadas de Paládio: uma delas ficava em Roma, no templo de Vesta, e estava ligada ao destino de Roma, e outra ficava na cidadela de Atenas, e havia sido colocada lá por Nícias. (pt)
- Палладиум, также палладий, палладион (др.-греч. παλλάδιον), в древнегреческой и римской мифологиях, — священная статуя-оберег, изображавшая Палладу. По наиболее распространённой версии мифа, её сбросил с Олимпа на землю Зевс, и поначалу она хранилась в Трое. По преданию, до тех пор, пока статуя находилась в городе, Троя оставалась неприступной. Палладиум похитили Диомед с Одиссеем. По другой версии, она была вынесена Энеем из горящего города. В Древнем Риме артефакт хранился вместе с другими реликвиями в сокровенном месте храма Весты. Доступ в храм был ограничен; только женщинам разрешалось посещать его раз в год. Сам же палладий оставался недоступным. О месте расположения святынь должны были знать лишь жрицы храма весталки и великий понтифик. Римляне, хоть и не видели статуи, считали её неприкосновенность и сохранность залогом безопасности, благосостояния и мощи государства. При императоре Константине был перенесён из Рима в Константинополь, где его захоронили под колонной Константина. В переносном смысле палладиум — талисман, сакральный предмет, приносящий удачу владельцу (чаще стране). (ru)
- Палладій (грец. παλλάδιον) — ксоан, священна скульптура (як правило, дерев'яна) озброєного божества, яка вважалася покровителькою й захисницею міста. Палладій передовсім зображував Афіну Палладу, від імення якої скульптура дістала назву, або Аполлона чи Афродіту. Шанування палладія сягає в глибоку, ще крито-мікенську, давнину. За міфом, перший палладій подарував троянцям Зевс (за іншою версією — Дардан). Троянці вважали, що доки палладій буде лишатись у Трої, міста ніхто не здолає. Діомед та Одіссей викрали скульптуру і нібито тим самим дали змогу грекам здобути Трою. Згідно з римською версією, у Трої було два палладії, один з яких потрапив до Греції, а другого забрав із собою Еней. Цей палладій зберігався в Римі у храмі Вести. З недоторканністю та збереженням палладія римляни пов'язували безпеку й добробут своєї держави. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- El Pal·ladi (en grec: Παλλάδιον; Palládion), en la mitologia grecoromana, era una estàtua arcaica de fusta que representava la deessa Atena i es conservava a Troia des dels temps de la seva fundació. Segons la tradició, Eneas va fugir fins a Roma amb el Pal·ladi, allà es conservava al temple de Vesta. (ca)
- En la mitología grecorromana, el Paladio o Paladión (del griego: Παλλάδιον; Palládion) era una estatua arcaica de madera que representaba a la diosa Atenea y se conservaba en Troya desde los tiempos de su fundación. (es)
- Dans la mythologie grecque, le Palladium ou Palladion (en grec ancien Παλλάδιον / Palládion) était une statue sacrée de Pallas Athéné en arme, portant la javeline et l'égide d'Athéna. (fr)
- Dalam mitologi Yunani dan Romawi, palladion adalah berhala pada masa antikuitas yang dipercaya sebagai pelindung suatu kota. "Palladion" secara khusus merujuk kepada patung kayu yang dicuri oleh Odysseus dan Diomedes dari di Troya dan yang kemudian dibawa ke tempat yang kelak menjadi kota Roma oleh Aineias. (in)
- パラディオン（古希: Παλλάδιον, palladion, ラテン語: palladium）とは、ギリシア神話やローマ神話において、都市の安全を守るとされた非常に古い像である。ラテン語ではパラディウム。ギリシア神話では特にオデュッセウスとディオメーデースがトロイアーの城塞から盗んだアテーナーのを指す。この像は後にアイネイアースがローマとなる地に持ち去った。ローマに関わる伝説は、ウェルギリウスの叙事詩『アエネーイス』や他の作品と関連している。 (ja)
- ( 이 문서는 신에 관한 것입니다. 금속 원소에 대해서는 팔라듐 문서를 참고하십시오.) 팔라디움(palladium) 또는 팔라디온(palladion)은 그리스 신화나 로마 신화에서 도시의 안전을 지킨다고 여겨진 매우 낡은 상이다. 특히, 오디세우스와 디오메데스가 트로이의 성새로부터 훔친 아테나의 목제상을 가리킨다. 이 상은 후에 아이네이아스가 로마가 되는 땅에 가지고 사라졌다. 로마에 관련된 전설은 베르길리우스의 '아이네이스'나 다른 작품과 관련하고 있다. (ko)
- Il Palladio (in greco antico: Παλλάδιον, Palládion) è un simulacro ligneo che, secondo le credenze dell'antichità, aveva il potere di difendere un'intera città. Il più famoso era custodito nella città di Troia, a cui garantiva l'immunità: la città fu distrutta infatti solo dopo che Ulisse e Diomede riuscirono a rubarlo. Un'altra versione del mito dice che il Palladio era custodito nell'antica città di Roma, dove giunse portato da Enea. (it)
- Paládio (em grego clássico: Παλλάδιον; romaniz.: Paládion), na mitologia greco-romana, era uma estátua de madeira associada a Minerva, correspondente à Atena (na mitologia grega). Que representava Palas e ficava em Troia. Apolo havia previsto que o Troia não cairia enquanto o Paládio se encontrasse dentro de suas muralhas. Havia duas outras estátuas, na Antiguidade Clássica, também chamadas de Paládio: uma delas ficava em Roma, no templo de Vesta, e estava ligada ao destino de Roma, e outra ficava na cidadela de Atenas, e havia sido colocada lá por Nícias. (pt)
- في الأساطير الإغريقية والرومانية، البالاديوم أو البالاديون وثن قديم جدًّا، يُعتَقد أن أمان طروادة ثمّ روما كان يعتمد عليه، وهو تمثال خشبي لبالاس أثينا الذي سرقه أوديسيوس وديوميدس من قلعة طروادة ثُمّ نقله أينياس إلى روما. يشير فيرجيل إلى القصة الرومانية في إنيادته وأعمال أخرى له. كان لروما صنم تعتبره البالاديوم الحقيقي قرونًا عديدة، وكان تحت رعاية عذارى فستال كل الوقت تقريبًا. (ar)
- Palladium či počeštěně paládium (řecky palladion, název je zdrobnělinou ke jménu Pallas = Panna) byla ve starověkém Řecku posvátná socha bohyně Pallas Athény, uctívaná v jejím chrámu v Tróji. Byla dřevěná, proto se nazývala také xoanon, tj. dřevěný špalek. Palladion vlastnila některá města, především zmíněná Trója, dále Argos a Lindos na Rhodu. Trójská palladion prý spadla z nebe, kdežto ostatní palladia už byla lidskými výtvory. (cs)
- Das Palladion (altgriechisch Παλλάδιον Palládion, lateinisch Palladium) ist der griechischen Mythologie zufolge ein altes Schnitzbild der Städteschirmerin Athene, welches auf der Burg von Troja als Unterpfand der öffentlichen Wohlfahrt aufbewahrt wurde. Es sei drei Ellen hoch gewesen und habe die stehende Athene mit eng aneinander geschlossenen Füßen, in der Rechten den gezückten Speer, in der Linken Spindel und Rocken oder einen Schild tragend gezeigt. Zeus soll es dem Ilos bei der Gründung Trojas als günstiges Zeichen vom Himmel zugeworfen haben. (de)
- In Greek and Roman mythology, the Palladium or Palladion (Greek Παλλάδιον (Palladion), Latin Palladium) was a cult image of great antiquity on which the safety of Troy and later Rome was said to depend, the wooden statue (xoanon) of Pallas Athena that Odysseus and Diomedes stole from the citadel of Troy and which was later taken to the future site of Rome by Aeneas. The Roman story is related in Virgil's Aeneid and other works. Rome possessed an object regarded as the actual Palladium for several centuries; it was in the care of the Vestal Virgins for nearly all this time. (en)
- Het palladion (Oudgrieks Παλλάδιον) of palladium (Lat.) was een oud beeld van de godin Pallas Athena (Minerva), dat in het allerheiligste van de Tempel van Vesta te Rome werd bewaard. Volgens de Romeinse overlevering had het oorspronkelijk de stad Troje beschermd: daar zou het door Zeus persoonlijk uit de Olympus geworpen zijn, omdat Ilos, of volgens anderen Dardanos, de legendarische stichters van Troje, erom gebeden hadden. Bij de Val van Troje werd het door Aeneas gered en plichtsgetrouw meegevoerd naar Italië, waar het later tot heil van Rome in de Vestaalse tempel werd ondergebracht. (nl)
- Palladion (stgr. παλλάδιον palládion, łac. palladium) – w mitologii greckiej i rzymskiej magiczny posążek Ateny o przydomku Pallas. Według mitu palladion miał być przez Zeusa zrzucony z Olimpu Dardanosowi lub jego potomkowi Ilosowi – założycielowi Troi. Ponieważ według wierzeń Troi nie można było zdobyć, dopóki palladion będzie się znajdował w tamtejszej świątyni Ateny, Diomedes z Odyseuszem (w innej wersji Demofont) nocą wykradli święty posążek. Według odmiennej wersji mitu Grecy zdobyli jedynie kopię posążka, a oryginał uniósł ze sobą Eneasz podczas ucieczki z Troi. (pl)
- Палладиум, также палладий, палладион (др.-греч. παλλάδιον), в древнегреческой и римской мифологиях, — священная статуя-оберег, изображавшая Палладу. По наиболее распространённой версии мифа, её сбросил с Олимпа на землю Зевс, и поначалу она хранилась в Трое. По преданию, до тех пор, пока статуя находилась в городе, Троя оставалась неприступной. Палладиум похитили Диомед с Одиссеем. По другой версии, она была вынесена Энеем из горящего города. В переносном смысле палладиум — талисман, сакральный предмет, приносящий удачу владельцу (чаще стране). (ru)
- Palladium (grekiska palladion), grekisk mytologi), kallades hos antiken greker och romare en helig bild av gudinnan Pallas (Athena, Minerva), av vars bibehållande statens välfärd ansågs bero. Sådana bilder fanns i flera städer, men ryktbarast bland dem alla samt på sätt och vis urtypen för de övriga var den trojanska statens palladion, vilket enligt sagan fallit ned från himlen och av Zeus förärats åt Ilos. Emedan Troja, så länge denna bild fanns i behåll, inte kunde intas, rövades den bort av Odysseus och Diomedes, vilken senare medförde den till Grekland. Såväl Aten som Argos och senare även Rom gjorde anspråk på att vara i besittning av den. (sv)
- Палладій (грец. παλλάδιον) — ксоан, священна скульптура (як правило, дерев'яна) озброєного божества, яка вважалася покровителькою й захисницею міста. Палладій передовсім зображував Афіну Палладу, від імення якої скульптура дістала назву, або Аполлона чи Афродіту. Шанування палладія сягає в глибоку, ще крито-мікенську, давнину. (uk)
|
