| dbo:abstract
|
- Letecký katapult je zařízení používané na letadlových lodích pro asistovaný vzlet letadel. V minulosti se používal i na dalších kategoriích plavidel (od bitevních lodí až po torpédoborce, minonosky a ponorky) pro asistovaný start hydroplánů, létajících člunů, či pro asistovaný start prvních střel s plochou dráhou letu. Taktéž se používal po omezenou dobu na transoceánských parnících a během druhé světové války též na civilních nákladních lodích pro asistovaný vzlet stíhacích letounů pro ochranu konvojů. Katapult je používán zejména z důvodu zkrácení dráhy letounu potřebné pro jeho vzlet. Další výhodou je možnost vzletu bez omezení vzletové hmotnosti, letoun tedy může vzlétnout bez potřeby omezovat množství paliva nebo výzbroje, či výstroje pro plnění svých úkolů. Některé letouny používané na letadlových lodích pro svůj vzlet přímo vyžadují katapulty a samy by nebyly z letové paluby schopné vzlétnout bez pomoci katapultu z důvodu příliš krátké dráhy. Letoun vzlétající s pomocí katapultu bývá označován anglickou zkratkou CATO (Catapult Assisted Take Off). Naprostá většina letadel s pevnými křídly, používaných na letadlových lodích US Navy, má charakteristiky CATOBAR (Catapult Assisted Take Off But Arrested Recovery) – vzlet s katapultem a přistání s pomocí brzdných lan. (cs)
- المجنقة (بالإنجليزية: Aircraft catapult) أداة تستعمل لإطلاق طائرات الإقلاع والهبوط التقليدي من على متن حاملات الطائرات. وتستعمل هذه التقنية في إطلاق المقاتلات النفاثة في أغلب حاملات الطائرات الموجودة حاليا. غير أن ثمة بعض الاستثناءات مثل حاملة الطائرات الروسية أدميرال كوزنتسوف التي تستعمل طريقة الجذب بالحبال مع مقفز في أخر . تقوم المجنقة بتعجيل سرعة الطائرة التي تنوي الإقلاع من 0 كم/س إلى أكثر من 200 كم/س في غضون 2-4 ثوان مما يتيح للطائرة الإقلاع. (ar)
- Ο Καταπέλτης απονήωσης, γνωστότερος και ως καταπέλτης αεροπλανοφόρου είναι ένας συγκεκριμένος μηχανισμός καταπέλτη, ο οποίος εκτινάσσει τα φερόμενα επί του καταστρώματος του πολεμικού πλοίου αεροπλάνα. (el)
- Flugzeugkatapulte (veraltet auch Flugzeugschleudern) werden in der Luftfahrt als Starthilfevorrichtung verwendet, wenn Flugzeuge nicht durch eigene Kraft die nötige Startgeschwindigkeit erreichen.Dies kann der Fall sein, wenn etwa die Startbahn zu kurz oder die Antriebsleistung des Fluggerätes zu schwach für einen Start ist. Die häufigste Anwendung finden solche Katapulte auf Flugzeugträgern, da die dort eingesetzten Kampfjets auf den extrem kurzen Startstrecken ohne Unterstützung keinen ausreichenden Auftrieb erzielen können. Aber auch viele unbemannte Luftfahrzeuge werden mittels eines Katapults gestartet. (de)
- An aircraft catapult is a device used to allow aircraft to take off from a very limited amount of space, such as the deck of a vessel, but can also be installed on land-based runways in rare cases. It is now most commonly used on aircraft carriers, as a form of assisted take off. In the form used on aircraft carriers the catapult consists of a track, or slot, built into the flight deck, below which is a large piston or shuttle that is attached through the track to the nose gear of the aircraft, or in some cases a wire rope, called a , is attached to the aircraft and the catapult shuttle. Other forms have been used historically, such as mounting a launching cart holding a seaplane on a long girder-built structure mounted on the deck of a warship or merchant vessel, but most catapults share a similar sliding track concept. Different means have been used to propel the catapult, such as weight and derrick, gunpowder, flywheel, air pressure, hydraulic, and steam power, and solid fuel rocket boosters. The U.S. Navy is developing the use of Electromagnetic Aircraft Launch Systems with the construction of the Gerald R. Ford-class aircraft carriers. Historically it was most common for seaplanes to be catapulted, allowing them to land on the water near the vessel and be hoisted on board, although in WWII (before the advent of the escort carrier) conventional fighter planes (notably the Hawker Hurricane) would sometimes be catapulted from "catapult-equipped merchant" (CAM) vessels to drive off enemy aircraft, forcing the pilot to either divert to a land based airstrip, or to jump out by parachute or ditch in the water near the convoy and wait for rescue. (en)
- En náutica, la catapulta de aviones es un dispositivo usado para hacer despegar aeronaves desde un barco, generalmente aviones embarcados, en lo que sería una forma de despegue asistido. (es)
- Katapel pesawat terbang adalah alat yang digunakan untuk meluncurkan pesawat dari kapal khususnya dalam ruang yang sangat terbatas. Alat ini terdiri dari track yang dibangun ke dalam dek penerbangan, yang dibawahnya terdapat piston besar atau shuttle yang terpasang melalui trek ke gigi hidung pesawat, atau dalam beberapa kasus tali kawat disebut kekang katapel melekat pada pesawat dan shuttle ketapel. (in)
- Une catapulte est un dispositif utilisé pour donner à un avion la vitesse nécessaire à son décollage notamment lorsque la piste est trop courte pour qu'il puisse l'atteindre par ses propres moyens, en particulier sur les porte-avions et les porte-aéronefs. Toutefois, des navires plus « conventionnels » (cuirassés, croiseurs...) ont également été dotés de catapultes pour lancer des hydravions. (fr)
- La catapulta per aerei è un tipo di attrezzatura meccanica a vapore atta a fornire una spinta iniziale per favorire il decollo dei velivoli imbarcati ovviando al problema del ridotto spazio disponibile per l'acquisizione della velocità di distacco dal suolo. (it)
- 항공모함 캐터펄트(航空母艦 - , 영어: aircraft catapult)는 항공모함에서 CATOBAR 방식으로 함재기를 이륙시킬 때 쓰는 장치이다. 함재기를 최고 속도로 가속해도 활주로 길이가 매우 짧기 때문에 이륙이 불가능하므로 이 장비를 사용하여 함재기의 이함을 가능하게 한다. (ko)
- カタパルト (英:Aircraft catapult) は、艦艇（現代では主に航空母艦）などから航空機を射出するための機械である。また宇宙船や架空のロボットなどを射出する装置もカタパルトと呼ばれる。射出機（しゃしゅつき）とも呼ばれる。また、地上から滑走路を使わずに離陸する場合に使われる、動力つきの発射台もカタパルトと呼ばれ、世界初の動力有人機ライトフライヤー号も、杭打ちやぐらとカウンターウエイトの組み合わせで機体を撃ち出すカタパルトを用いて飛行に成功している。 (ja)
- Uma catapulta de avião é um dispositivo usado para permitir que a aeronave decole de uma quantidade muito limitada de espaço, como o convés de uma embarcação, mas também instalado pistas terrestres em casos raros. Agora é mais comumente usado em porta-aviões, como uma forma de decolagem assistida. (pt)
- Katapulta startowa samolotu – urządzenie stałe lub przewoźne, umożliwiające start samolotu z pasa o ograniczonej długości. W przypadku samolotów pilotowych, przede wszystkim stosowane na okrętach – obecnie jedynie na lotniskowcach. Ze względu na dużą masę i małą wydajność nie zyskały popularności w lotnictwie lądowym. Opracowywane rozwiązania katapult wystrzeliwujących samoloty pilotowe z dowolnego miejsca na lądzie nie wyszły poza stadium eksperymentów i zaniechano dalszego rozwoju tego typu konstrukcji. Stosowane są natomiast w dalszym ciągu do wystrzeliwania bezzałogowych statków powietrznych. Zadaniem współcześnie stosowanych katapult startowych jest wspomaganie startu samolotów przez nadanie im większego przyspieszenia umożliwiającego osiągnięcie na krótkim odcinku pokładu startowego. Urządzenia tego typu mają postać wbudowanego w pokład startowy toru ze znajdującym się poniżej tłokiem wyposażonym w specjalny uchwyt do zaczepiania przedniego koła samolotu. Pod wpływem wysokiego ciśnienia pary poruszający się tłok ciągnie za sobą samolot i w czasie około 4 sekund nadaje mu prędkość, która wraz z prędkością lotniskowca i czołowego wiatru (start odbywa się przy kursie okrętu pod wiatr), zapewnia osiągnięcie odpowiedniej siły nośnej i start maszyny. Niektóre samoloty marynarki, np. North American FJ-2 Fury, posiadały wyższą goleń przedniego koła, dzięki temu zwiększał się kąt natarcia skrzydeł, co ułatwiało start. W okresie międzywojennym i podczas II wojny światowej w katapulty dla wodnosamolotów były wyposażane różne klasy większych okrętów, w tym krążowniki i pancerniki. Rzadziej stosowano wystrzeliwanie samolotów z podwoziem kołowym, np. ze statków typu CAM. Po wojnie ich użycie zostało ograniczone do wystrzeliwania samolotów z podwoziem kołowym z lotniskowców. Aż do zakończenia II wojny światowej większość katapult startowych była napędzana hydraulicznie, istniały też katapulty prochowe. Pierwsze, bardziej efektywne katapulty parowe zastosowano na brytyjskim lotniskowcu HMS „Perseus” w połowie lat 50. Zapewniały one większą moc niż hydrauliczne i umożliwiały start dużo cięższym myśliwcom odrzutowym. Na początku XXI wieku rozpoczęto prace nad zbudowaniem elektromagnetycznej katapulty startowej (Electromagnetic Aircraft Launch System, EMALS) opartej na silniku liniowym. Wprowadzenie katapult elektromagnetycznych ma na celu podniesienie niezawodności okrętu i kontynuowanie startów samolotów także w przypadku awarii systemów parowych. Pierwszym lotniskowcem, w którym zastosowano katapulty elektromagnetyczne, jest amerykański USS „Gerald R. Ford” (CVN-78), który wszedł do służby w 2017 r.. Zaletą jest też około dwukrotnie mniejsza masa (ok. 225 t) i ilość zajmowanego miejsca w stosunku do katapult parowych, zmniejszenie obciążeń działających na strukturę płatowca, zmniejszenie liczby obsługi oraz usunięcie gorącej pary jako nośnika. Od lat 70. XX wieku zaznaczyła się tendencja do stosowania samolotów pionowego/krótkiego startu i lądowania, głównie rodziny Harrier, które mogą startować ze znacznie mniejszych i tańszych jednostek pływających bez użycia katapult, jednakże mają one pewne ograniczenia. Także rosyjski samolot Su-33 jest w stanie wystartować z pokładu lotniskowca bez użycia urządzeń wspomagających, ale tylko przy zredukowanej masie paliwa i uzbrojenia. Dlatego katapulty pozostały w użyciu na części nowo budowanych okrętów, w szczególności na amerykańskich lotniskowcach uderzeniowych oraz w marynarce Francji. Marynarka Wojenna Stanów Zjednoczonych używa katapult do rozpędzania samolotów załadowanych uzbrojeniem o dużej masie, oraz większych maszyn, których ciąg silników nie zapewnia dostatecznej mocy do rozpędzenia ich do prędkości startowej na ograniczonej długości pasa startowego lotniskowca. Układ, w którym samoloty startują z lotniskowców przy pomocy katapult startowych określa się angielskim skrótem CATOBAR. W celu zapewnienia bezpiecznego lądowania tego typu maszyn na pokładach lotniskowców konieczne jest stosowanie lin hamujących skracających dobieg samolotu. (pl)
- Стартова катапульта — спеціальне пристосування на борту корабля (судна), невеличкому майданчику для запуску літальних апаратів, яке придає їм додаткове прискорення з метою скорочення дистанції зльоту. (uk)
- Стартовая катапульта — устройство для запуска летательных аппаратов с небольшой площадки, корабля или судна. Практически все современные катапульты, установленные на авианосцах, являются паровыми (приводятся в действие паром). (ru)
- 飞机彈射器（英語：aircraft catapult）是一种附助起飛設備，容許飛機在有限的空間內起飛，通常是航空母艦。在特別情況下，也會在陸上安裝飞机弹射器。 大多数航母配备的是蒸汽彈射器，這種以蒸汽作為驅動力的彈射器，可產生足夠的速度助推飛機起飛。伴随着技术进步，美国的福特級核動力航空母艦和中国的003、004型航空母舰已配备或即将配备更为先进的電磁彈射器。 (zh)
|
| rdfs:comment
|
- المجنقة (بالإنجليزية: Aircraft catapult) أداة تستعمل لإطلاق طائرات الإقلاع والهبوط التقليدي من على متن حاملات الطائرات. وتستعمل هذه التقنية في إطلاق المقاتلات النفاثة في أغلب حاملات الطائرات الموجودة حاليا. غير أن ثمة بعض الاستثناءات مثل حاملة الطائرات الروسية أدميرال كوزنتسوف التي تستعمل طريقة الجذب بالحبال مع مقفز في أخر . تقوم المجنقة بتعجيل سرعة الطائرة التي تنوي الإقلاع من 0 كم/س إلى أكثر من 200 كم/س في غضون 2-4 ثوان مما يتيح للطائرة الإقلاع. (ar)
- Ο Καταπέλτης απονήωσης, γνωστότερος και ως καταπέλτης αεροπλανοφόρου είναι ένας συγκεκριμένος μηχανισμός καταπέλτη, ο οποίος εκτινάσσει τα φερόμενα επί του καταστρώματος του πολεμικού πλοίου αεροπλάνα. (el)
- Flugzeugkatapulte (veraltet auch Flugzeugschleudern) werden in der Luftfahrt als Starthilfevorrichtung verwendet, wenn Flugzeuge nicht durch eigene Kraft die nötige Startgeschwindigkeit erreichen.Dies kann der Fall sein, wenn etwa die Startbahn zu kurz oder die Antriebsleistung des Fluggerätes zu schwach für einen Start ist. Die häufigste Anwendung finden solche Katapulte auf Flugzeugträgern, da die dort eingesetzten Kampfjets auf den extrem kurzen Startstrecken ohne Unterstützung keinen ausreichenden Auftrieb erzielen können. Aber auch viele unbemannte Luftfahrzeuge werden mittels eines Katapults gestartet. (de)
- En náutica, la catapulta de aviones es un dispositivo usado para hacer despegar aeronaves desde un barco, generalmente aviones embarcados, en lo que sería una forma de despegue asistido. (es)
- Katapel pesawat terbang adalah alat yang digunakan untuk meluncurkan pesawat dari kapal khususnya dalam ruang yang sangat terbatas. Alat ini terdiri dari track yang dibangun ke dalam dek penerbangan, yang dibawahnya terdapat piston besar atau shuttle yang terpasang melalui trek ke gigi hidung pesawat, atau dalam beberapa kasus tali kawat disebut kekang katapel melekat pada pesawat dan shuttle ketapel. (in)
- Une catapulte est un dispositif utilisé pour donner à un avion la vitesse nécessaire à son décollage notamment lorsque la piste est trop courte pour qu'il puisse l'atteindre par ses propres moyens, en particulier sur les porte-avions et les porte-aéronefs. Toutefois, des navires plus « conventionnels » (cuirassés, croiseurs...) ont également été dotés de catapultes pour lancer des hydravions. (fr)
- La catapulta per aerei è un tipo di attrezzatura meccanica a vapore atta a fornire una spinta iniziale per favorire il decollo dei velivoli imbarcati ovviando al problema del ridotto spazio disponibile per l'acquisizione della velocità di distacco dal suolo. (it)
- 항공모함 캐터펄트(航空母艦 - , 영어: aircraft catapult)는 항공모함에서 CATOBAR 방식으로 함재기를 이륙시킬 때 쓰는 장치이다. 함재기를 최고 속도로 가속해도 활주로 길이가 매우 짧기 때문에 이륙이 불가능하므로 이 장비를 사용하여 함재기의 이함을 가능하게 한다. (ko)
- カタパルト (英:Aircraft catapult) は、艦艇（現代では主に航空母艦）などから航空機を射出するための機械である。また宇宙船や架空のロボットなどを射出する装置もカタパルトと呼ばれる。射出機（しゃしゅつき）とも呼ばれる。また、地上から滑走路を使わずに離陸する場合に使われる、動力つきの発射台もカタパルトと呼ばれ、世界初の動力有人機ライトフライヤー号も、杭打ちやぐらとカウンターウエイトの組み合わせで機体を撃ち出すカタパルトを用いて飛行に成功している。 (ja)
- Uma catapulta de avião é um dispositivo usado para permitir que a aeronave decole de uma quantidade muito limitada de espaço, como o convés de uma embarcação, mas também instalado pistas terrestres em casos raros. Agora é mais comumente usado em porta-aviões, como uma forma de decolagem assistida. (pt)
- Стартова катапульта — спеціальне пристосування на борту корабля (судна), невеличкому майданчику для запуску літальних апаратів, яке придає їм додаткове прискорення з метою скорочення дистанції зльоту. (uk)
- Стартовая катапульта — устройство для запуска летательных аппаратов с небольшой площадки, корабля или судна. Практически все современные катапульты, установленные на авианосцах, являются паровыми (приводятся в действие паром). (ru)
- 飞机彈射器（英語：aircraft catapult）是一种附助起飛設備，容許飛機在有限的空間內起飛，通常是航空母艦。在特別情況下，也會在陸上安裝飞机弹射器。 大多数航母配备的是蒸汽彈射器，這種以蒸汽作為驅動力的彈射器，可產生足夠的速度助推飛機起飛。伴随着技术进步，美国的福特級核動力航空母艦和中国的003、004型航空母舰已配备或即将配备更为先进的電磁彈射器。 (zh)
- Letecký katapult je zařízení používané na letadlových lodích pro asistovaný vzlet letadel. V minulosti se používal i na dalších kategoriích plavidel (od bitevních lodí až po torpédoborce, minonosky a ponorky) pro asistovaný start hydroplánů, létajících člunů, či pro asistovaný start prvních střel s plochou dráhou letu. Taktéž se používal po omezenou dobu na transoceánských parnících a během druhé světové války též na civilních nákladních lodích pro asistovaný vzlet stíhacích letounů pro ochranu konvojů. (cs)
- An aircraft catapult is a device used to allow aircraft to take off from a very limited amount of space, such as the deck of a vessel, but can also be installed on land-based runways in rare cases. It is now most commonly used on aircraft carriers, as a form of assisted take off. (en)
- Katapulta startowa samolotu – urządzenie stałe lub przewoźne, umożliwiające start samolotu z pasa o ograniczonej długości. W przypadku samolotów pilotowych, przede wszystkim stosowane na okrętach – obecnie jedynie na lotniskowcach. Ze względu na dużą masę i małą wydajność nie zyskały popularności w lotnictwie lądowym. Opracowywane rozwiązania katapult wystrzeliwujących samoloty pilotowe z dowolnego miejsca na lądzie nie wyszły poza stadium eksperymentów i zaniechano dalszego rozwoju tego typu konstrukcji. Stosowane są natomiast w dalszym ciągu do wystrzeliwania bezzałogowych statków powietrznych. (pl)
|
,_F-14_on_catapult.jpg?width=300)
_in_the_1980s.jpg){kind=link}
,_F-14_on_catapult.jpg){kind=link}
_Aviation_Boatswain's_Mate_(Equipment)_1st_Class_Brandon_Benedict,_from_Tulsa,_Okla.,_performs_final_checks_on_an_aircraft_catapult_prior_to_flight_operations_aboard_the_Nim.jpg){kind=link}
_in_the_1980s.jpg){kind=link}
,_F-14_on_catapult.jpg){kind=link}
_Aviation_Boatswain's_Mate_(Equipment)_1st_Class_Brandon_Benedict,_from_Tulsa,_Okla.,_performs_final_checks_on_an_aircraft_catapult_prior_to_flight_operations_aboard_the_Nim.jpg){kind=link}
