| dbo:abstract
|
- Der Reichsrat (schwedisch riksråd) war zwischen ungefähr 1220 und 1789 eine der wichtigsten politischen Institutionen Schwedens. In den 1220er Jahren wurde zum ersten Mal ein Reichsrat als Vormund für den unmündigen König Erik Eriksson erwähnt. Erst um 1280 etablierte sich der Reichsrat als eine politische Institution, die sich als Vermittler zwischen König und Volk sah. Doch verfolgte der Reichsrat, der sich bis ungefähr 1680 aus dem Hochadel rekrutierte (bis zur Reformation waren auch die Bischöfe Mitglieder im Reichsrat), oft die Interessen der Aristokratie. Das Verhältnis zur Königsmacht war kompliziert. Zum einen versuchten viele Könige, die Macht des Reichsrates zu beschränken, andererseits kamen fast alle Könige dieser Zeit aus den im Reichsrat vertretenen Adelsgeschlechtern. In den Staatsreformen Anfang des 17. Jahrhunderts entwickelte sich der Reichsrat mehr und mehr zu einem Staatsorgan, während die Mittlerrolle zwischen Volk und König insbesondere durch die Errichtung des Ständereichstages unter Gustav II. Adolf in Frage gestellt und schließlich 1680 von den Ständen verneint wurde. In weiterer Folge übernahm der Reichsrat die Funktion einer Regierung unter der Regentschaft König Karls XI. und dessen Nachfolgers Karl XII. Die Mitglieder des Reichsrates wurden nicht mehr aus dem Hochadel rekrutiert, sondern aus der neu entstandenen Beamtenschaft, deren soziale Herkunft ziemlich heterogen war. Mit dem Beginn der so genannten Freiheitszeit in Schweden 1720 wurde der Reichsrat anfänglich aufgewertet. Die neue Verfassung sah vor, dass der König an die Beschlüsse des Reichsrates gebunden war. Doch geriet der Reichsrat schon bald unter die Kontrolle des Ständereichstages, der unter anderem die Mitglieder des Reichsrates ernennen und den Reichsrat durch ein spezielles Verfahren an der Ausübung seiner Tätigkeit hindern konnte. Der erfolgreiche Putsch des Königs Gustav III. von 1772 und die Einführung einer absolutistischen Staatsordnung schwächte die Position des Reichsrates gegenüber dem König, der schließlich im Vereinigungs- und Sicherheitsgesetz von 1789 ermächtigt wurde, die Anzahl der Reichsratsmitglieder selbst festzulegen. Gustav III. senkte deren Anzahl auf Null, womit der Reichsrat zu bestehen aufhörte. (de)
- The Council of the Realm, or simply The Council (Swedish: Riksrådet or Swedish: Rådet: sometimes in Latin: Senatus Regni Sueciae), was a cabinet of medieval origin, consisting of magnates (Swedish: stormän) which advised, and at times co-ruled with, the King of Sweden. The 1634 Instrument of Government, Sweden's first written constitution in the modern sense, stipulated that the King must have a council, but he was free to choose whomever he might find suitable for the job, as long as they were of Swedish birth. At the introduction of absolutism, Charles XI had the equivalent organ named as Royal Council (Swedish: Kungligt råd). In the Age of Liberty, the medieval name was reused, but after the bloodless revolution of Gustav III, the old organ was practically abolished. The 1809 Instrument of Government, created a Council of State, also known as the King in Council (Swedish: Konungen i Statsrådet) which became the constitutionally mandated cabinet where the King had to make all state decisions in the presence of his cabinet ministers (Swedish: Statsråd). Throughout the 19th century and reaching its culmination with the enactment of the 1974 Instrument of Government, this new Council gradually transformed into an executive cabinet of ministers known as The Government (Swedish: Regeringen), chaired and formed by the Prime Minister who since 1975 is elected by the Riksdag, and which governs the Realm independently of a purely ceremonial monarch. (en)
- Il Riksråd, o Consiglio del Regno, talvolta latinizzato come Senatus Regni Sueciae, era un'istituzione della Svezia con il compito di coadiuvare il re nell'esercizio delle sue funzioni di governo; aveva inoltre poteri giurisdizionali, fungendo da corte di ultima istanza. Fu soppresso nel 1789, contestualmente all'istituzione del (re in Consiglio). (it)
- De Zweedse rijksraad of riksråd was een staatsorgaan dat sinds de middeleeuwen samen met de koning het nationale bestuur vormde van het koninkrijk Zweden. Op geregelde tijdstippen was er ook een rijksdag, een nationale bijeenkomst van de vijf hoogste colleges, de rijksdrost, rijksconstable, rijksadmiraal, rijkskanselier en de groot-schatbewaarder. De raad diende ook als hooggerechtshof. De overdracht tussen de rijksraad en de lokale besturen werd verzorgd door de landshövding. De rijksraad als instelling werd afgeschaft door koning Gustaaf III van Zweden in 1789. (nl)
- Riksrådet, Det svenska rådet, var ett slags regering som, sedan medeltiden, tillsammans med kungen utgjorde riksstyrelsen. Det hade också en mellanställning mellan riksdagen (rikets ständer) och kungen, men hade dock olika ställning under olika tider. Under 1600-talet var dess främsta ledamöter de fem höga riksämbetsmännen vilka var och en ledde ett varsitt ämbetsverk (kollegium): Riksdrotsen, Riksmarsken, Riksamiralen, Rikskanslern, och Riksskattmästaren. Under 1700-talet kom Kanslikollegiums kanslipresident att överta rollen som riksrådets ledare. Rådet fungerade även som högsta domstol då det utövade konungens domsrätt som var fastslagen i medeltida lagar. Dess dömande avdelning kallades Justitierevisionen. Kontakten mellan kollegierna och Sveriges regionala och lokala myndigheter sköttes av landshövdingarna. Riksrådet som institution avskaffades av Gustav III efter införandet av Förenings- och säkerhetsakten efter Riksdagen 1789. (sv)
- Szwedzka rada królewska (szw.: Riksrådet aż do roku 1687; czasem latynizowane jako Senatus Regni Sueciae). Powstała w X wieku, najważniejszym jej ówczesnym członkiem był dowódca zbrojny riksjarl.Od roku 1275 była stałą instytucją.W roku 1634 kanclerz Axel Oxenstierna wydał konstytucję ustanawiającą skład rady. Od tego roku kraj rządzony był przez pięciu urzędników:
* – wymiar sprawiedliwości
* Riksmarsk – odpowiednik konetabla francuskiego, dowódca wojsk lądowych
* – królewski admirał
* – kanclerz
* – skarbnik
* wielkie znaczenie miał też urząd landmarszałka (lantmarskalk) – przewodniczącego stanowego parlamentu Ståndsriksdagen. W wieku XVIII obok przewodniczącego rady (kanceli president) był to najważniejszy urząd w kraju. Przed XVIII wiekiem jego funkcję pełnili poszczególni urzędnicy ustanowieni na mocy konstytucji z 1634 roku.
* innym ważnym urzędem było założone w 1651 Kommerskollegium. Na wzór kontrolowanej przez Rosjan szwedzkiej Rady Państwa powołano w I Rzeczypospolitej według projektu ambasadora rosyjskiego Radę Nieustającą. (pl)
- Os Grandes Oficiais do Reino (Sueco: De högre riksämbetsmännen) eram os cinco grande lideres membros do Conselho Privado da Suécia, entre o final do século dezesseis até meados de 1680. Com a constituição de 1634, os cinco oficiais tornaram-se ministros de diferentes braços do governo (Sueco:kollegium). A mesma constituição declarou que os detentores dos cargos deveriam atuar como regentes no impedimento da ocupação do trono. Todos os Grandes oficiais do reino foram abolidos pelo rei Carlos XI. O cargo de Lord High Steward e foram reabertos no final do século dezoito, mas logo foram abolidos. (pt)
|
| rdfs:comment
|
- Il Riksråd, o Consiglio del Regno, talvolta latinizzato come Senatus Regni Sueciae, era un'istituzione della Svezia con il compito di coadiuvare il re nell'esercizio delle sue funzioni di governo; aveva inoltre poteri giurisdizionali, fungendo da corte di ultima istanza. Fu soppresso nel 1789, contestualmente all'istituzione del (re in Consiglio). (it)
- De Zweedse rijksraad of riksråd was een staatsorgaan dat sinds de middeleeuwen samen met de koning het nationale bestuur vormde van het koninkrijk Zweden. Op geregelde tijdstippen was er ook een rijksdag, een nationale bijeenkomst van de vijf hoogste colleges, de rijksdrost, rijksconstable, rijksadmiraal, rijkskanselier en de groot-schatbewaarder. De raad diende ook als hooggerechtshof. De overdracht tussen de rijksraad en de lokale besturen werd verzorgd door de landshövding. De rijksraad als instelling werd afgeschaft door koning Gustaaf III van Zweden in 1789. (nl)
- Os Grandes Oficiais do Reino (Sueco: De högre riksämbetsmännen) eram os cinco grande lideres membros do Conselho Privado da Suécia, entre o final do século dezesseis até meados de 1680. Com a constituição de 1634, os cinco oficiais tornaram-se ministros de diferentes braços do governo (Sueco:kollegium). A mesma constituição declarou que os detentores dos cargos deveriam atuar como regentes no impedimento da ocupação do trono. Todos os Grandes oficiais do reino foram abolidos pelo rei Carlos XI. O cargo de Lord High Steward e foram reabertos no final do século dezoito, mas logo foram abolidos. (pt)
- Der Reichsrat (schwedisch riksråd) war zwischen ungefähr 1220 und 1789 eine der wichtigsten politischen Institutionen Schwedens. In den 1220er Jahren wurde zum ersten Mal ein Reichsrat als Vormund für den unmündigen König Erik Eriksson erwähnt. Erst um 1280 etablierte sich der Reichsrat als eine politische Institution, die sich als Vermittler zwischen König und Volk sah. Doch verfolgte der Reichsrat, der sich bis ungefähr 1680 aus dem Hochadel rekrutierte (bis zur Reformation waren auch die Bischöfe Mitglieder im Reichsrat), oft die Interessen der Aristokratie. Das Verhältnis zur Königsmacht war kompliziert. Zum einen versuchten viele Könige, die Macht des Reichsrates zu beschränken, andererseits kamen fast alle Könige dieser Zeit aus den im Reichsrat vertretenen Adelsgeschlechtern. (de)
- The Council of the Realm, or simply The Council (Swedish: Riksrådet or Swedish: Rådet: sometimes in Latin: Senatus Regni Sueciae), was a cabinet of medieval origin, consisting of magnates (Swedish: stormän) which advised, and at times co-ruled with, the King of Sweden. (en)
- Szwedzka rada królewska (szw.: Riksrådet aż do roku 1687; czasem latynizowane jako Senatus Regni Sueciae). Powstała w X wieku, najważniejszym jej ówczesnym członkiem był dowódca zbrojny riksjarl.Od roku 1275 była stałą instytucją.W roku 1634 kanclerz Axel Oxenstierna wydał konstytucję ustanawiającą skład rady. Od tego roku kraj rządzony był przez pięciu urzędników: Na wzór kontrolowanej przez Rosjan szwedzkiej Rady Państwa powołano w I Rzeczypospolitej według projektu ambasadora rosyjskiego Radę Nieustającą. (pl)
- Riksrådet, Det svenska rådet, var ett slags regering som, sedan medeltiden, tillsammans med kungen utgjorde riksstyrelsen. Det hade också en mellanställning mellan riksdagen (rikets ständer) och kungen, men hade dock olika ställning under olika tider. Under 1600-talet var dess främsta ledamöter de fem höga riksämbetsmännen vilka var och en ledde ett varsitt ämbetsverk (kollegium): Riksdrotsen, Riksmarsken, Riksamiralen, Rikskanslern, och Riksskattmästaren. Under 1700-talet kom Kanslikollegiums kanslipresident att överta rollen som riksrådets ledare. (sv)
|
