| dbo:abstract
|
- L'abdicació és la renúncia voluntària d'un monarca (com un rei/reina, emperador/a, etc.) al seu títol, poder i drets. Quan un monarca abdica, el seu successor hereta el càrrec; si no n'hi ha cap de designat, es passa a un període de regència en el qual una persona assumeix la corona de manera temporal. En certes dinasties, com la japonesa, l'abdicació és més freqüent que en d'altres, en les quals sol ser deguda a circumstàncies extremes com malaltia greu del rei, actes contraris a la llei o situació política de revolta. (ca)
- التنازل هو فعل التخلي عن السلطة الملكية رسمياً. لعب التنازل الأدوار المختلفة في إجراءات الخلافة في الأنظمة الملكية. في حين أن بعض الثقافات نظرت إلى التنازل عن التخلي عن الواجب تمامًا، في المجتمعات الأخرى (مثل استعراش مييجي لليابان)، كان التنازل عن الأحداث حدثًا منتظمًا، وساعد في الحفاظ على الاستقرار أثناء الخلافة السياسية. تاريخيا، حدث التنازل على حد سواء بالقوة (حيث النهج السائد أجبر على التنازل عن العرش تحت طائلة الموت أو عواقب وخيمة أخرى) وطواعية. يُحكم على بعض الحكّام بالتخلي عن السلطة ، وإخلاء العرش، وبالتالي وضعهم في السلطة، على الرغم من أن هذه الأحكام صدرت عمومًا من قِبل خلفاء في رؤية العرش يتنازل عن العرش، وغالبًا دون أو على الرغم من المدخلات المباشرة للعاهل المتنازل عن العرش. في الآونة الأخيرة، بسبب الطبيعة الاحتفالية إلى حد كبير للريجنت في العديد من الملكيات الدستورية، تنازل العديد من الملوك بسبب تقدمهم في السن، مثل ملوك إسبانيا وكمبوديا وهولندا واليابان والبابوية. (ar)
- Abdikace (z lat. abdicatio – odřeknutí) je odstoupení hlavy státu. U předsedů vlád a ministrů se používá pojmu demise. (cs)
- Abdication is the act of formally relinquishing monarchical authority. Abdications have played various roles in the succession procedures of monarchies. While some cultures have viewed abdication as an extreme abandonment of duty, in other societies (such as pre-Meiji Restoration Japan), abdication was a regular event and helped maintain stability during political succession. Historically, abdications have occurred both by force (where the regnant was forced to abdicate on pain of death or other severe consequences) and voluntarily. Some rulers are deemed to have abdicated in absentia, vacating the physical throne and thus their position of power, although these judgements were generally pronounced by successors with vested interests in seeing the throne abdicated, and often without or despite the direct input of the abdicating monarch. Recently, due to the largely ceremonial nature of the regnant in many constitutional monarchies, many monarchs have abdicated due to old age, such as the monarchs of Spain, Cambodia, the Netherlands and Japan. (en)
- Die Abdikation (von lateinisch abdicare ‚sich lossagen‘), auch Abdankung oder Renunziation genannt, ist der förmliche Verzicht auf ein öffentliches Amt durch den Inhaber, insbesondere der Thronverzicht eines Monarchen. Auch ein Thronprätendent kann in Hinblick auf seinen Thronanspruch abdanken, doch spricht man in diesem Fall von Verzicht. In der europäischen Geschichte ist die Abdankung von Monarchen – im Gegensatz zur Antike – ein relativ häufiger Vorgang. Meist erfolgte sie unter Zwang durch feindliche Dynastien, den Thronfolger, Bürgerkriege oder (seit dem 19. Jahrhundert) durch Revolutionen. In Luxemburg und den Niederlanden ist die Abdikation des Monarchen zur Tradition geworden. Der niederländische Monarch gab mit der Abdankung von Königin Beatrix seit der Abdankung Königin Wilhelminas im Jahre 1948 zum dritten Mal in Folge zu Lebzeiten die Königswürde an den Sohn oder die Tochter weiter. Der abdankende Monarch verzichtet entweder nur für sich selbst, wie Prajadhipok von Thailand 1934, oder auch für seine von der direkten Erbfolge nicht betroffenen Abkömmlinge auf das Amt des Staatsoberhauptes. (de)
- Abdiko estas rezigno pri ofico aŭ rango de reganto. La esprimo estas uzata precipe pri regantaj nobeloj aŭ ekleziaj altranguloj. En aliaj kuntekstoj oni uzas la vorton "demisio". La vorto devenas de la latina vorto abdicare = de-diri. Kvankam ĝi formale implicas la propran iniciaton de la abdikanto, ĝi ne elkludas eksterajn premojn. Nuntempe oni ĝenerale akceptas, ke ĉiu reganto rajtas abdiki, aŭ persone, aŭ ofice. La juraj konsekvencoj estas malsamaj:
* Se reganto abdikas persone, la konsekvencoj normale identas kun tiuj de lia morto; t. e. lia respondeco transiras al heredanto.
* Se reganto abdikas ofice, lia ofico nuliĝas; normale tio okazas sub ekstera premo de iu(j), kiu(j) emas transpreni la regadon. En la historio estas ekzemploj, ke iuj provis rifuzi al iu la rajton je persona abdiko:
* Al papo Celesteno la 5-a oni provis rifuzi la rajton je abdiko (li tamen abdikis)
* La sveda reĝino abdikis, kvankam la Krona Konsilio de Svedio ne volis akcepti tion. Pri la motivoj estas disputate. Ofica abdiko okazis ekzemple:
* En 1917 en Rusio, kiam Nikolao la 2-a abdikis pro la rusia revolucio
* En 1918 en Germanio, kiam Vilhelmo la 2-a rezignis pri la tronoj de Prusio kaj Germanio. Li ne havis posteulon.
* Papo Benedikto la 16-a anoncis sian abdikon je la 28-a de februaro 2013.
* Alberto la 2-a, (eksa) "reĝo de la Belgoj" abdikis la 21-an de julio 2013, por sian filo Filipo, reĝo de la Belgoj
* Johano Karlo, reĝo de Hispanio, abdikis la 19-an de junio 2014, por sian filo Filipo, reĝo de Hispanio. Ankoraŭ ofica abdiko okazos :
* Akihito, Imperiestro de Japanio anoncis sian volotan abdikon en 2016. Nova japona leĝo, la 8-an de junio 2017, permesas ĝin.La dato de lia abdiko ne jam estas konata; eble la 31-an de decembro 2018 aŭ la 1-an de januario 2019, laŭ la japanaj novaĵagentejoj. (eo)
- Abdicación (del latín abdicatio, renegar, renunciar; de ab de, y dicare, declarar, proclamar como no perteneciente a uno) es el acto según el cual una persona renuncia y cede por sí misma su cargo antes de que expire el tiempo para el cual se tomó el mismo. En el derecho romano, el término se aplicaba especialmente para desposeer a un miembro de una familia, como al desheredar a un hijo, pero en tiempos más recientes, esta palabra se usa raramente excepto en el sentido de renunciar al poder supremo de un Estado. Un término similar para un electo o un funcionario es renuncia (al cargo). (es)
- L’abdication est l'acte selon lequel une personne renonce et cède d'elle-même sa fonction avant l'expiration du temps correspondant à l'exercice de celle-ci. Dans le droit romain, on appliquait le terme spécialement pour dépourvoir un membre d'une famille, comme déshériter un enfant. Aujourd'hui, ce mot s'utilise rarement sauf dans le sens de renoncer au pouvoir suprême d'un État. Un terme similaire pour un élu ou un fonctionnaire serait renonciation ; pour un salarié une démission. (fr)
- Turun takhta atau abdikasi (dari bahasa Latin abdicatio; kemudian diserap ke dalam bahasa Inggris menjadi "abdication") adalah pelepasan hak, wewenang, atau kekuasaan (tentang pembesar atau penguasa); turun takhta dengan sukarela (tentang seorang raja). Pada masa Orde Baru, Presiden Indonesia, Soeharto sering menggunakan kata lengser untuk menerjemahkan kata ini. (in)
- 退位（たいい、英語: abdication）は、君主がその地位を手放すことである。対義語は即位。権力を手放すかどうかはケースバイケースである。しばしば譲位と混同されるが、その意味合いは異なる。 (ja)
- Abdicatie of troonsafstand is het neerleggen van een meestal vorstelijke functie (bijvoorbeeld koning- of keizerschap) bij het leven, in tegenstelling tot beëindiging door overlijden. Vroeger was dit hoogst ongebruikelijk (een bekend voorbeeld is dat van Karel V ten gunste van zijn zoon Filips II), tegenwoordig komt het vaker voor. In het Verenigd Koninkrijk, Monaco, de Scandinavische landen en Japan is abdicatie/troonsafstand nog steeds ongebruikelijk. (nl)
- L'abdicazione è l'abbandono volontario del potere da parte di un sovrano (dal latino abdicatio, 'rinunciare'. Ab: 'da'; dicare: 'dichiarare'). Oggi la parola si usa in caso di rinuncia al trono compiuta da un monarca. Nel caso di una carica diversa si parla oggi di dimissioni. (it)
- Abdykacja (łac. abdicatio – zrzeczenie się) – przedwczesna rezygnacja panującego monarchy z tronu i zrzeczenie się przysługujących mu z tego tytułu praw. Może być dobrowolna, np. cesarza Karola V, królowych Niderlandów Wilhelminy, Juliany i Beatrycze, króla Jana Kazimierza, lub wymuszona przez okoliczności, uniemożliwiające dalsze skuteczne sprawowanie władzy, np. cara Mikołaja II, Gustawa IV Adolfa, Napoleona I, Wilhelma II, Edwarda VIII, Augusta Mocnego, Stanisława Leszczyńskiego, Stanisława Augusta. Pozbawienia władzy nie zaakceptowali i abdykacji nie podpisali np. cesarz Austrii i król Węgier Karol I, król Grecji Konstantyn II, car Bułgarii Symeon II, król Włoch Humbert II, którzy nadal uważali się za prawowitych monarchów. (pl)
- Abdicação é o ato jurídico pelo qual um soberano abandona o poder, geralmente no benefício de um membro de sua família. A abdicação pode ser ligada às considerações pessoais, às pressões nacionais (insurreição) ou internacionais (guerra). O caráter essencial da abdicação é ser voluntário, mas é raro que o seja completamente. Trata-se, quase sempre, do abandono de um poder em que as circunstâncias não permitem conservar-se nele por mais tempo. Segundo Maria Helena Diniz, trata-se de um ato formal pelo qual se opera a renúncia voluntária ou forçada de um monarca ao trono, consignando a desistência definitiva, absoluta e irrevogável de todos os seus direitos, que se transmitem ao sucessor legítimo da coroa. (pt)
- Abdikation (av lat. ab-, "av", och dicare, "förkunna"), avsäga sitt ämbete, eller avsäga sig regeringsmakten eller tronen; när en regent avgår i förtid. Begreppet används normalt endast beträffande monarker eller andra statschefer som normalt sitter på livstid. Formellt görs en abdikation självmant, men ofta är den påtvingad av yttre omständigheter. I bland annat Nederländerna och Luxemburg har det ofta förekommit att regenten abdikerar vid hög ålder. Några regenter som abdikerat:
* den romerska diktatorn Sulla, 79 f.Kr.
* de romerska kejsarna Diocletianus och Maximianus, 305
* Maria I av Skottland, 1567
* drottning Kristina av Sverige (som valde att flytta till Rom) 1654, frivilligt till förmån för sin kusin Karl X Gustaf
* Ulrika Eleonora av Sverige, frivilligt till förmån för sin man Fredrik I 1720
* Gustav IV Adolf av Sverige, påtvingat vid statskuppen 1809
* kejsar Napoleon I av Frankrike, när hans trupper hade besegrats 1814 och åter 1815
* Kejsar Austín I av Mexiko, 1823
* Karl X av Frankrike, påtvingat vid julirevolutionen 1830
* Ferdinand I av Österrike, med anledning av ungerska revolutionen 1848–1849
* Ludvig Filip I av Frankrike, påtvingat vid februarirevolutionen 1848
* Amadeus I av Spanien, 1873
* Nikolaus II av Ryssland, påtvingat vid ryska revolutionen 1917
* Kejsar Vilhelm II av Tyskland, till följd av första världskrigets slut och den tyska revolutionen den 9 November 1918
* Kejsar & Konung Karl av Österrike-Ungern, till följd av rikets upplösning och monarkins avskaffande vid slutet av första världskriget 1918
* Edvard VIII av Storbritannien, frivilligt 1936, eftersom regeringen inte ville godkänna hans tilltänkta äktenskap
* Vilhelmina av Nederländerna, frivilligt av åldersskäl 1948
* Leopold III av Belgien, 1951, eftersom han kritiserades för en för stor beredvillighet mot den tyska ockupationensmakten under andra världskriget
* Juliana av Nederländerna, frivilligt av åldersskäl 1980
* Beatrix av Nederländerna, frivilligt av åldersskäl 2013
* Juan Carlos I av Spanien, frivilligt av åldersskäl 2014
* Akihito, Japans kejsare, frivilligt av åldersskäl 2019 (sv)
- 逊位，或称退位，是指君主或其他统治者（通常特指世袭产生的统治者）放弃自己的职务和地位的行为，但並不等同於交出權力。 (zh)
- Абдика́ция (лат. abdicatio — отречение) — добровольное или вынужденное отречение от престола, отказ от власти, должности или сана. Как указывается в «Энциклопедическом словаре Брокгауза и Эфрона», наиболее известными в новой истории явились следующие добровольные отречения от престола: королевы Христины Шведской (1654), испанского короля Филиппа V (1724), голландского короля Людовика Бонапарта (1810), сардинских королей Карла Эммануила, Виктора Эммануила и Карла Альберта (1802, 1821, 1849), короля Амадея Испанского (1873); в Германии короля Людвига I Баварского (1848), герцога Иосифа Саксен-Альтенбургского (1848) в пользу его брата, князя Гогенцоллернского (1849) в пользу Пруссии, герцога Бернгарда Саксен-Мейнингенского (1866) в пользу его сына Георга. Не совсем добровольно отрёкся от престола Виллем I, король нидерландский (1840). Под влиянием внешних сил были вынуждены отречься от престола польские короли Август II Сильный (1706), Станислав Лещинский (1738) и Станислав Август Понятовский (1795), король Испании Карл IV (1808). Дважды отрекался от престола Наполеон Бонапарт — 11 апреля 1814 года после вступления войск антифранцузской коалиции в Париж и 22 июня 1815 года после поражения в битве при Ватерлоо. Король Франции Карл X в условиях революции предпочёл отречься от престола (1830) и потребовал тотчас же отречения также от старшего своего сына Луи-Антуана, герцога Ангулемского (который в течение 20 минут формально был королём Людовиком XIX). Недобровольные отречения от престола чаще всего бывали последствиями народных восстаний. Монархи, не желавшие официально отречься от своих прав, подвергались изгнанию из страны. (ru)
- Абдикація (лат. abdicatio — зречення) — у праві зарубіжних країн: відмова від влади, посади. Напевно, найвідоміший приклад абдикації останніх часів — зречення короля Едуарда VIII Великої Британії у 1936. Едуард відмовився від трону заради одруження на громадянці США Волліс Сімпсон, проти якого виступала монарша родина та Англіканська церква. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- L'abdicació és la renúncia voluntària d'un monarca (com un rei/reina, emperador/a, etc.) al seu títol, poder i drets. Quan un monarca abdica, el seu successor hereta el càrrec; si no n'hi ha cap de designat, es passa a un període de regència en el qual una persona assumeix la corona de manera temporal. En certes dinasties, com la japonesa, l'abdicació és més freqüent que en d'altres, en les quals sol ser deguda a circumstàncies extremes com malaltia greu del rei, actes contraris a la llei o situació política de revolta. (ca)
- Abdikace (z lat. abdicatio – odřeknutí) je odstoupení hlavy státu. U předsedů vlád a ministrů se používá pojmu demise. (cs)
- Abdicación (del latín abdicatio, renegar, renunciar; de ab de, y dicare, declarar, proclamar como no perteneciente a uno) es el acto según el cual una persona renuncia y cede por sí misma su cargo antes de que expire el tiempo para el cual se tomó el mismo. En el derecho romano, el término se aplicaba especialmente para desposeer a un miembro de una familia, como al desheredar a un hijo, pero en tiempos más recientes, esta palabra se usa raramente excepto en el sentido de renunciar al poder supremo de un Estado. Un término similar para un electo o un funcionario es renuncia (al cargo). (es)
- L’abdication est l'acte selon lequel une personne renonce et cède d'elle-même sa fonction avant l'expiration du temps correspondant à l'exercice de celle-ci. Dans le droit romain, on appliquait le terme spécialement pour dépourvoir un membre d'une famille, comme déshériter un enfant. Aujourd'hui, ce mot s'utilise rarement sauf dans le sens de renoncer au pouvoir suprême d'un État. Un terme similaire pour un élu ou un fonctionnaire serait renonciation ; pour un salarié une démission. (fr)
- Turun takhta atau abdikasi (dari bahasa Latin abdicatio; kemudian diserap ke dalam bahasa Inggris menjadi "abdication") adalah pelepasan hak, wewenang, atau kekuasaan (tentang pembesar atau penguasa); turun takhta dengan sukarela (tentang seorang raja). Pada masa Orde Baru, Presiden Indonesia, Soeharto sering menggunakan kata lengser untuk menerjemahkan kata ini. (in)
- 退位（たいい、英語: abdication）は、君主がその地位を手放すことである。対義語は即位。権力を手放すかどうかはケースバイケースである。しばしば譲位と混同されるが、その意味合いは異なる。 (ja)
- Abdicatie of troonsafstand is het neerleggen van een meestal vorstelijke functie (bijvoorbeeld koning- of keizerschap) bij het leven, in tegenstelling tot beëindiging door overlijden. Vroeger was dit hoogst ongebruikelijk (een bekend voorbeeld is dat van Karel V ten gunste van zijn zoon Filips II), tegenwoordig komt het vaker voor. In het Verenigd Koninkrijk, Monaco, de Scandinavische landen en Japan is abdicatie/troonsafstand nog steeds ongebruikelijk. (nl)
- L'abdicazione è l'abbandono volontario del potere da parte di un sovrano (dal latino abdicatio, 'rinunciare'. Ab: 'da'; dicare: 'dichiarare'). Oggi la parola si usa in caso di rinuncia al trono compiuta da un monarca. Nel caso di una carica diversa si parla oggi di dimissioni. (it)
- Abdykacja (łac. abdicatio – zrzeczenie się) – przedwczesna rezygnacja panującego monarchy z tronu i zrzeczenie się przysługujących mu z tego tytułu praw. Może być dobrowolna, np. cesarza Karola V, królowych Niderlandów Wilhelminy, Juliany i Beatrycze, króla Jana Kazimierza, lub wymuszona przez okoliczności, uniemożliwiające dalsze skuteczne sprawowanie władzy, np. cara Mikołaja II, Gustawa IV Adolfa, Napoleona I, Wilhelma II, Edwarda VIII, Augusta Mocnego, Stanisława Leszczyńskiego, Stanisława Augusta. Pozbawienia władzy nie zaakceptowali i abdykacji nie podpisali np. cesarz Austrii i król Węgier Karol I, król Grecji Konstantyn II, car Bułgarii Symeon II, król Włoch Humbert II, którzy nadal uważali się za prawowitych monarchów. (pl)
- 逊位，或称退位，是指君主或其他统治者（通常特指世袭产生的统治者）放弃自己的职务和地位的行为，但並不等同於交出權力。 (zh)
- Абдикація (лат. abdicatio — зречення) — у праві зарубіжних країн: відмова від влади, посади. Напевно, найвідоміший приклад абдикації останніх часів — зречення короля Едуарда VIII Великої Британії у 1936. Едуард відмовився від трону заради одруження на громадянці США Волліс Сімпсон, проти якого виступала монарша родина та Англіканська церква. (uk)
- التنازل هو فعل التخلي عن السلطة الملكية رسمياً. لعب التنازل الأدوار المختلفة في إجراءات الخلافة في الأنظمة الملكية. في حين أن بعض الثقافات نظرت إلى التنازل عن التخلي عن الواجب تمامًا، في المجتمعات الأخرى (مثل استعراش مييجي لليابان)، كان التنازل عن الأحداث حدثًا منتظمًا، وساعد في الحفاظ على الاستقرار أثناء الخلافة السياسية. في الآونة الأخيرة، بسبب الطبيعة الاحتفالية إلى حد كبير للريجنت في العديد من الملكيات الدستورية، تنازل العديد من الملوك بسبب تقدمهم في السن، مثل ملوك إسبانيا وكمبوديا وهولندا واليابان والبابوية. (ar)
- Die Abdikation (von lateinisch abdicare ‚sich lossagen‘), auch Abdankung oder Renunziation genannt, ist der förmliche Verzicht auf ein öffentliches Amt durch den Inhaber, insbesondere der Thronverzicht eines Monarchen. Auch ein Thronprätendent kann in Hinblick auf seinen Thronanspruch abdanken, doch spricht man in diesem Fall von Verzicht. Der abdankende Monarch verzichtet entweder nur für sich selbst, wie Prajadhipok von Thailand 1934, oder auch für seine von der direkten Erbfolge nicht betroffenen Abkömmlinge auf das Amt des Staatsoberhauptes. (de)
- Abdication is the act of formally relinquishing monarchical authority. Abdications have played various roles in the succession procedures of monarchies. While some cultures have viewed abdication as an extreme abandonment of duty, in other societies (such as pre-Meiji Restoration Japan), abdication was a regular event and helped maintain stability during political succession. Recently, due to the largely ceremonial nature of the regnant in many constitutional monarchies, many monarchs have abdicated due to old age, such as the monarchs of Spain, Cambodia, the Netherlands and Japan. (en)
- Abdiko estas rezigno pri ofico aŭ rango de reganto. La esprimo estas uzata precipe pri regantaj nobeloj aŭ ekleziaj altranguloj. En aliaj kuntekstoj oni uzas la vorton "demisio". La vorto devenas de la latina vorto abdicare = de-diri. Kvankam ĝi formale implicas la propran iniciaton de la abdikanto, ĝi ne elkludas eksterajn premojn. Nuntempe oni ĝenerale akceptas, ke ĉiu reganto rajtas abdiki, aŭ persone, aŭ ofice. La juraj konsekvencoj estas malsamaj: En la historio estas ekzemploj, ke iuj provis rifuzi al iu la rajton je persona abdiko: Ofica abdiko okazis ekzemple: Ankoraŭ ofica abdiko okazos : (eo)
- Abdicação é o ato jurídico pelo qual um soberano abandona o poder, geralmente no benefício de um membro de sua família. A abdicação pode ser ligada às considerações pessoais, às pressões nacionais (insurreição) ou internacionais (guerra). O caráter essencial da abdicação é ser voluntário, mas é raro que o seja completamente. Trata-se, quase sempre, do abandono de um poder em que as circunstâncias não permitem conservar-se nele por mais tempo. (pt)
- Abdikation (av lat. ab-, "av", och dicare, "förkunna"), avsäga sitt ämbete, eller avsäga sig regeringsmakten eller tronen; när en regent avgår i förtid. Begreppet används normalt endast beträffande monarker eller andra statschefer som normalt sitter på livstid. Formellt görs en abdikation självmant, men ofta är den påtvingad av yttre omständigheter. I bland annat Nederländerna och Luxemburg har det ofta förekommit att regenten abdikerar vid hög ålder. Några regenter som abdikerat: (sv)
- Абдика́ция (лат. abdicatio — отречение) — добровольное или вынужденное отречение от престола, отказ от власти, должности или сана. Как указывается в «Энциклопедическом словаре Брокгауза и Эфрона», наиболее известными в новой истории явились следующие добровольные отречения от престола: королевы Христины Шведской (1654), испанского короля Филиппа V (1724), голландского короля Людовика Бонапарта (1810), сардинских королей Карла Эммануила, Виктора Эммануила и Карла Альберта (1802, 1821, 1849), короля Амадея Испанского (1873); в Германии короля Людвига I Баварского (1848), герцога Иосифа Саксен-Альтенбургского (1848) в пользу его брата, князя Гогенцоллернского (1849) в пользу Пруссии, герцога Бернгарда Саксен-Мейнингенского (1866) в пользу его сына Георга. Не совсем добровольно отрёкся от прес (ru)
|
