| dbo:abstract
|
- El calumet, pipa cerimonial, pipa sagrada o pipa de la pau era una mena de pipa que fumaven els pobles indígenes d'Amèrica del Nord, especialment els pobles algonquins de les Grans Planes i els del sud-est dels Estats Units. El terme calumet significa 'canya', la qual cosa atén un origen etimològic clarament descriptiu; és d'origen francès, i va ser donat pels europeus per definir aquesta mena de pipa. El seu ús era costum en les reunions del consell tribal i en les cerimònies d'agermanament, símbol d'un llaç d'amistat entre diferents persones, basat en una adopció figurativa, una confraternitat en pau entre pobles i individus. La cerimònia s'iniciava, en la major part dels casos, amb l'actuació de l'amfitrió, que llançava glopades de fum cap al cel, als quatre vents i, finalment, a la terra, invocant així tant el món diví com l'humà, per deixar que després la pipa circulés entre els seus congèneres. L'acte de fumar, doncs, com a nexe d'unió entre allò humà i allò diví, era una forma superior de diàleg. En altres ocasions, la càrrega simbòlica del fet de fumar el calumet s'enfocava, de manera més exclusiva, cap a la divinitat, com a mitjà de relació directa entre el xaman i els esperits que governen el món supraterrenal, demanant als déus, per exemple, pluges i temps propici que assegurés les collites i, amb aquestes, el bon futur de la tribu. La pipa era, per tant, objecte de culte i de màxima consideració i cura. I no sols això: la seva elegant i acurada ornamentació les convertia en peces de gran bellesa com l'os o les cornamentes de cèrvids utilitzats en la seva elaboració. Es donen, fins i tot, interessants combinacions rituals i, en cert sentit, paradoxes simbòliques, de destral de guerra i pipa de pau, realitzades en metall, amb mànec o canya cilíndrica de fusta profusament decorada. (ca)
- Die Friedenspfeife (Lakota: Chanunpa Wakan, Cheyenne: He’ohko) oder Calumet beziehungsweise Kalumet (französisch chalumeau von nordfranzösisch calyme „Pfeifenrohr-Pflanze“ wie Symphoricarpos albus) ist eine bei einigen nordamerikanischen Indianerstämmen verwendete rituelle Pfeife. Ursprünglich stammt die rituelle Pfeife – die anfangs nur aus einem bemalten und mit Federn verzierten Rohr ohne Pfeifenkopf bestand – aus dem südöstlichen Kulturareal. Von dort aus haben sich sowohl die Pfeife als auch die damit verbundenen Rituale bei vielen Prärie- und Plainsstämmen verbreitet. (de)
- A ceremonial pipe is a particular type of smoking pipe, used by a number of cultures of the indigenous peoples of the Americas in their sacred ceremonies. Traditionally they are used to offer prayers in a religious ceremony, to make a ceremonial commitment, or to seal a covenant or treaty. The pipe ceremony may be a component of a larger ceremony, or held as a sacred ceremony in and of itself. Indigenous peoples of the Americas who use ceremonial pipes have names for them in each culture's Indigenous language. Not all cultures have pipe traditions, and there is no single word for all ceremonial pipes across the hundreds of diverse Native American languages. (en)
- Pacopipo estas indiana ceremonio, per kiu oni montras, ke oni ne volas plu militi. La ceremonio estas tabakfumado, ĉe kiu saman pipon fumas anoj de ambaŭ flankoj de ĉesigita milito. La pipoj mem estis sanktaĵo por ĉiuj triboj. Oni faris tiajn pipojn el sankta ruĝa ŝtono, elfosita el la ŝtonminejo de Minesoto, kie oni observis neŭtralecon. Indianoj havis ankaŭ pipojn por aliaj ceremonioj, sed oni faris ilin el aliaj materialoj. Krome, ekzistis aliaj samcelaj ceremonioj: enterigi armilojn (arkojn, tomahokojn, ekzemple). Nuntempe nomoj de la du ceremonioj estas uzataj en multaj lingvoj por metafore esprimi reamikiĝon. En Eŭropo ekzistas ceremonio por simila celo: germana "Bruderschaft" (oni kune trinkas kaj oni per sia mano tenas la glason ne por si mem, sed por ke la kuntrinkanto el ĝi trinku). (eo)
- El término calumet —cuyo significado es 'caña', lo cual atiende a un origen etimológico claramente descriptivo—, es de origen francés, y fue dado por los europeos para definir aquellas pipas sagradas que fumaban los pueblos indígenas de América del Norte, especialmente los pueblos algonquinos de las Grandes Llanuras y los del Sureste de Norteamérica. Su empleo era costumbre en las reuniones del consejo tribal y en las ceremonias de hermanamiento, símbolo de un lazo de amistad entre diferentes personas, basado en una adopción figurativa, una confraternización en paz entre pueblos e individuos. La ceremonia se iniciaba, en la mayor parte de los casos, con la actuación del anfitrión, quien lanzaba bocanadas de humo hacia el cielo, a los cuatro vientos y, por último, a la tierra, invocando así tanto al mundo divino como al humano, para dejar que luego la pipa circulara entre sus congéneres. El acto de fumar es, pues, como nexo de unión entre lo humano y lo divino, una forma superior de diálogo. En otras ocasiones, la carga simbólica del hecho de fumar el calumet se enfocaba, de modo más exclusivo, hacia la divinidad, como medio de relación directa entre el chamán y los espíritus que gobiernan el mundo supraterrenal, solicitando a los dioses, por ejemplo, lluvias y tiempo propicio que asegurase las cosechas y, con ellas, el buen porvenir de la tribu. La pipa era, por tanto, objeto de culto y de máxima consideración y cuidado. Y no sólo eso, su elegante y esmerada ornamentación las convertían en piezas de gran belleza como el hueso o las cornamentas de cérvidos utilizados en su elaboración. Se dan, incluso, interesantes combinaciones rituales y, en cierto sentido, paradojas simbólicas, de hacha de guerra y pipa de paz, realizadas en metal, con mango o caña cilíndrica en madera profusamente decorada. (es)
- Un calumet est une pipe utilisée par les Amérindiens pour fumer du tabac (pétun). Il est utilisé dans la vie courante, mais aussi lors de tabagies, et pour décréter la paix entre deux tribus ou deux puissances ou dans le cadre de la médecine traditionnelle. (fr)
- Il calumet ([kaly'mɛ]; pronuncia italiana calumé o calumèt), in italiano anche calumè, è una pipa da cerimonia degli Indiani dell'America Settentrionale. (it)
- 칼루멧(calumet)은 아메리카 원주민들이 종교적인 용도로 사용한 담뱃대이다. (ko)
- 聖なるパイプ（せいなるパイプ）は、アメリカ、カナダのインディアン部族が使う儀式の道具。部族によって呼び名は異なり、アメリカでは一般的に「カルメット」（Calumet）と呼ばれている。1741年にアラスカ沿岸でアレウト族と遭遇したベーリング探検隊は、鷲の羽を付けられた赤塗りの棒を進呈され、隊員の一人で歴史家のゲラルド・ミュラーは「calumet」を思い起こしている。 (ja)
- Een vredespijp of calumet is een ceremoniële pijp die door veel indianenvolkeren in de VS wordt gebruikt, traditioneel als symbool van de vrede. Met vredespijpen rookte men heilig geachte tabak. Tijdens het vullen van de pijp zei men een gebed in alle vier windrichtingen, maar ook richting moeder aarde en vader hemel. Nadat de pijp gevuld was, werd enig tabak op de aarde gestrooid. (nl)
- Kalumet (z fr. „wydrążona trzcina”, znany także jako święta fajka lub fajka pokoju) – ozdobna obrzędowa fajka części plemion północnoamerykańskich Indian, palona podczas niektórych ceremonii religijnych, uroczystości społecznych i szczególnie ważnych spotkań towarzyskich, a także w trakcie indywidualnej modlitwy. Obrzędowe indiańskie fajki w poszczególnych regionach, plemionach i okresach historycznych różniły się rodzajem zastosowanych materiałów, techniką wykonania i zdobienia oraz sposobem użytkowania. Np. Indianie z tzw. Pięciu Cywilizowanych Narodów wykonywali fajki z wypalanej gliny i trzciny oraz błękitno-zielonkawego kwarcu, plemiona Wielkiej Kotliny _ z łososiowego alabastru z Kolorado, a plemiona i Wielkich Równin – z dostępnych lokalnie lub pozyskiwanych w drodze handlu określonych rodzajów kamienia (głównie łupków kwarcytowych) i różnych gatunków drewna. Podobne – twarde, ale obrabialne prostymi metodami i narzędziami – materiały służyły Indianom także do wyrobu prywatnych fajek codziennego użytku, głowic maczug wojennych, rzeźb o charakterze religijnym, przedmiotów codziennego użytku i zabawek. Fajek o charakterze ceremonialnym, magicznym, nie palono dla przyjemności (służyły do tego zwykłe fajki). W fajkach palono różne mieszanki dzikiego tytoniu i innych aromatycznych ziół (miały one różne nazwy, w niektórych językach Indian mieszankę taką zwano kinnikinnick). Wśród Indian Ameryki Północnej mieszanki te nie miały właściwości halucynogennych. Podczas spotkań Indian z różnych grup, a później także podczas spotkań z białymi ceremonia palenia kalumetu przez przywódców obu stron bywała elementem mającym uwiarygodnić (zwłaszcza w oczach Indian) szczerość intencji uczestników spotkania, podnieść rangę negocjacji, potwierdzić trwałość zawieranych porozumień i traktatów. Rytuał palenia obrzędowej fajki był też istotnym elementem innych, bardziej rozbudowanych, ceremonii o charakterze religijnym, takich jak oczyszczający , doroczny Taniec Słońca Indian Wielkich Równin i inne uroczystości charakterystyczne dla poszczególnych kultur tubylczych ludów Ameryki. Cybuch (główka) kalumetu wykonany jest zazwyczaj z gliny lub miękkiego kamienia fajkowego, zwanego , wydobywanego przez Indian od wieków m.in. w uważanym przez nich za święte miejsce kamieniołomie Pipestone w obecnym stanie Minnesota (od 1937 roku jest to pomnik narodowy, eksploatowany wyłącznie przez tubylczych Amerykanów), a także w Dakocie Południowej i Manitobie. Z charakterystyczną czerwonawą barwą katlinitu poszczególne plemiona wiązały rozmaite mity o jego pochodzeniu, mające w ich przekonaniu dowodzić szczególnej mocy danej fajki i ceremonii z jej użyciem. Indianie Równin wyrabiali kalumety także z błękitnej odmiany katlinitu oraz białych, zielonych i biało-czarnych marmurów z Dakoty Pd. i Wyomingu. Wykonanie kalumetu wiązało się zawsze z określonymi przygotowaniami o duchowym charakterze i zrytualizowanymi zasadami postępowania. Ustnik (lulka), wykonany zazwyczaj z jednego kawałka wydrążonego w środku drewna lub trzciny, ozdabiany jest w różny sposób, charakterystyczny dla poszczególnych plemion i kręgów kulturowych kontynentu. Sposoby ozdabiania różniły się znacznie między sobą i zależały od wzorów danej kultury tubylczej, czasu i miejsca powstania fajki oraz indywidualnych upodobań i zdolności twórcy lub właściciela. Kamień fajkowy i drewno na kalumety obrabiano od stuleci przy pomocy prostych, lecz skutecznych narzędzi, takich jak wiertła łukowe i krzemienne groty. Polerowano je przy pomocy kamieni, żwiru, piasku, surowej skóry i wody, często rzeźbiono lub malowano, a na końcu natłuszczano i ozdabiano. Do ich ozdabiania służyły rozmaite materiały – mogące symbolizować np. różne żywioły, elementy i stworzenia „Matki Ziemi” lub kolejne etapy w życiu człowieka – takie jak: skóra zwierząt, drobne kości, pióra ptaków, kamienie, muszle, włosy ludzkie lub zwierzęce, później także elementy szklane (koraliki) i metalowe. Współcześnie obrzędowa fajka pozostaje ważnym elementem rozmaitych ceremonii wyznawców plemiennych religii i uczestników tradycyjnych obrzędów tubylczych w całej Ameryce Północnej oraz jednym z typowych przedmiotów mocy uczestników ruchów New Age. Fajki takie, często przekazywane z pokolenia na pokolenie, otaczane są przez ich opiekunów i użytkowników szczególną czcią i stosownie przechowywanie. Fajki tego typu uważane są za przedmioty „święte”, kluczowe dla tożsamości grupowej i religijnej, obdarzone magiczną mocą i wymagające szczególnego traktowania (nie wolno ich np. profanować przez kontakt z alkoholem lub narkotykami, wykorzystywanie w złych intencjach lub sprzedaż innej osobie). Wykonywane współcześnie, lecz stylizowane na dawne kalumety, fajki (lub ich elementy, np. rzeźbione główki) są też obecnie typowym wyrobem wielu indiańskich (a także i nie-indiańskich) rzemieślników, posiadającym nierzadko wysoką wartość artystyczną i handlową. Z tych względów są eksponatami cenionymi przez muzea i galerie sztuki, gromadzonymi (a także wytwarzanymi) również przez prywatnych kolekcjonerów – indianistów. W kulturze popularnej jest to przedmiot i rytuał spopularyzowany, ale i zniekształcony – m.in. dzięki powieściom Karola Maya – jako „fajka pokoju”, rodzaj ogólnoindiańskiego (nieistniejącego nigdy w takiej uniwersalnej formie) symbolu pokoju, przyjaźni i harmonii z naturą. (pl)
- Fredspipa är en pipa som används i indianska ceremonier. Fredspipan användes som ett fredstecken. Piprökningen omfattades av en mängd olika ceremonier, noga fastlagda mönster och tabun. Kanske den mest enkla ceremoniella rökstunden ägde rum då en grupp äldre män kom tillsammans för att diskutera ett problem eller bara för att prata. Om de träffades i en tipi satte de sig i en cirkel runt eldstaden. Värden, som satt mittemot dörren, stoppade och tände pipan och offrade den första pipröken till andemakterna. Sedan tog han ett eller två bloss, innan han lämnade över pipan till personen som satt till vänster om honom. Även han tog några bloss på pipan för att sedan lämna över den till sin vänstra granne. Proceduren upprepades tills pipan kom till personen som satt vid dörren. När han hade rökt klart, fick han inte lämna över pipan till grannen som satt på andra sidan om dörren. Istället lämnades pipan tillbaka hela cirkeln runt av män, utan att någon rökte, vidare ner till mannen vid andra sidan om dörren. När han hade rökt klart, lämnade han över pipan till personen som satt till vänster om honom. När tobaken hade slocknat, gjorde man sig av med askan enligt respektive indianstams sed. Vanligtvis askade man på ett altare, som var beläget nära eldstaden. Varje stam och enskilda personer hade naturligtvis sina egna speciella röktraditioner och tabun. Shoshonerna krävde att en person i en rökgrupp var tvungen att ta av sig sina mockasiner innan rökningen påbörjades.[källa behövs] En del svartfötter vägrade röka i en tipi om det hängde ett par gamla mockasiner i den. Bland cheyennerna var det tradition att en person som ägde en helig sköld var tvungen att röka ensam. Orsaken till det var att han fick bara röka med andevärlden, och inte med människor.[källa behövs] (sv)
- Лю́лька ми́ру — один з культурних символів американських індіанців, що став загальносвітовим терміном. Вираз «викурити люльку миру» — означає укласти мирні угоди. Вислів пішов від індіанського обряду завершення війни, коли ворогуючі вожді та представники племен сідали поруч і пускали «на круг» курильну люльку. Цей звичай став відомим багато в чому завдяки книгам і кінематографу. Іноді в ручці сокири висвердлюються наскрізний отвір по всій довжині, а на кінці — виїмка для тютюну. Таким чином, томагавком можна було користуватися як курильною люлькою. Такі томагавки використовувалися в дипломатії як дари, тому що являли собою яскравий символ: з одного боку люлька миру, з іншого — сокира війни. (uk)
- Трубка мира, калюмет — курительная трубка североамериканских индейцев. Выражение «раскурить трубку мира» означает «заключить мирные соглашения» и происходит от индейского обряда завершения войны, когда враждующие вожди и представители племён садились рядом и пускали её по кругу. Благодаря книгам и кинематографу трубка мира стала одним из культурных символов коренных жителей Северной Америки. (ru)
|
| rdfs:comment
|
- Die Friedenspfeife (Lakota: Chanunpa Wakan, Cheyenne: He’ohko) oder Calumet beziehungsweise Kalumet (französisch chalumeau von nordfranzösisch calyme „Pfeifenrohr-Pflanze“ wie Symphoricarpos albus) ist eine bei einigen nordamerikanischen Indianerstämmen verwendete rituelle Pfeife. Ursprünglich stammt die rituelle Pfeife – die anfangs nur aus einem bemalten und mit Federn verzierten Rohr ohne Pfeifenkopf bestand – aus dem südöstlichen Kulturareal. Von dort aus haben sich sowohl die Pfeife als auch die damit verbundenen Rituale bei vielen Prärie- und Plainsstämmen verbreitet. (de)
- A ceremonial pipe is a particular type of smoking pipe, used by a number of cultures of the indigenous peoples of the Americas in their sacred ceremonies. Traditionally they are used to offer prayers in a religious ceremony, to make a ceremonial commitment, or to seal a covenant or treaty. The pipe ceremony may be a component of a larger ceremony, or held as a sacred ceremony in and of itself. Indigenous peoples of the Americas who use ceremonial pipes have names for them in each culture's Indigenous language. Not all cultures have pipe traditions, and there is no single word for all ceremonial pipes across the hundreds of diverse Native American languages. (en)
- Un calumet est une pipe utilisée par les Amérindiens pour fumer du tabac (pétun). Il est utilisé dans la vie courante, mais aussi lors de tabagies, et pour décréter la paix entre deux tribus ou deux puissances ou dans le cadre de la médecine traditionnelle. (fr)
- Il calumet ([kaly'mɛ]; pronuncia italiana calumé o calumèt), in italiano anche calumè, è una pipa da cerimonia degli Indiani dell'America Settentrionale. (it)
- 칼루멧(calumet)은 아메리카 원주민들이 종교적인 용도로 사용한 담뱃대이다. (ko)
- 聖なるパイプ（せいなるパイプ）は、アメリカ、カナダのインディアン部族が使う儀式の道具。部族によって呼び名は異なり、アメリカでは一般的に「カルメット」（Calumet）と呼ばれている。1741年にアラスカ沿岸でアレウト族と遭遇したベーリング探検隊は、鷲の羽を付けられた赤塗りの棒を進呈され、隊員の一人で歴史家のゲラルド・ミュラーは「calumet」を思い起こしている。 (ja)
- Een vredespijp of calumet is een ceremoniële pijp die door veel indianenvolkeren in de VS wordt gebruikt, traditioneel als symbool van de vrede. Met vredespijpen rookte men heilig geachte tabak. Tijdens het vullen van de pijp zei men een gebed in alle vier windrichtingen, maar ook richting moeder aarde en vader hemel. Nadat de pijp gevuld was, werd enig tabak op de aarde gestrooid. (nl)
- Трубка мира, калюмет — курительная трубка североамериканских индейцев. Выражение «раскурить трубку мира» означает «заключить мирные соглашения» и происходит от индейского обряда завершения войны, когда враждующие вожди и представители племён садились рядом и пускали её по кругу. Благодаря книгам и кинематографу трубка мира стала одним из культурных символов коренных жителей Северной Америки. (ru)
- El calumet, pipa cerimonial, pipa sagrada o pipa de la pau era una mena de pipa que fumaven els pobles indígenes d'Amèrica del Nord, especialment els pobles algonquins de les Grans Planes i els del sud-est dels Estats Units. El terme calumet significa 'canya', la qual cosa atén un origen etimològic clarament descriptiu; és d'origen francès, i va ser donat pels europeus per definir aquesta mena de pipa. (ca)
- Pacopipo estas indiana ceremonio, per kiu oni montras, ke oni ne volas plu militi. La ceremonio estas tabakfumado, ĉe kiu saman pipon fumas anoj de ambaŭ flankoj de ĉesigita milito. La pipoj mem estis sanktaĵo por ĉiuj triboj. Oni faris tiajn pipojn el sankta ruĝa ŝtono, elfosita el la ŝtonminejo de Minesoto, kie oni observis neŭtralecon. Indianoj havis ankaŭ pipojn por aliaj ceremonioj, sed oni faris ilin el aliaj materialoj. Krome, ekzistis aliaj samcelaj ceremonioj: enterigi armilojn (arkojn, tomahokojn, ekzemple). (eo)
- El término calumet —cuyo significado es 'caña', lo cual atiende a un origen etimológico claramente descriptivo—, es de origen francés, y fue dado por los europeos para definir aquellas pipas sagradas que fumaban los pueblos indígenas de América del Norte, especialmente los pueblos algonquinos de las Grandes Llanuras y los del Sureste de Norteamérica. (es)
- Kalumet (z fr. „wydrążona trzcina”, znany także jako święta fajka lub fajka pokoju) – ozdobna obrzędowa fajka części plemion północnoamerykańskich Indian, palona podczas niektórych ceremonii religijnych, uroczystości społecznych i szczególnie ważnych spotkań towarzyskich, a także w trakcie indywidualnej modlitwy. W kulturze popularnej jest to przedmiot i rytuał spopularyzowany, ale i zniekształcony – m.in. dzięki powieściom Karola Maya – jako „fajka pokoju”, rodzaj ogólnoindiańskiego (nieistniejącego nigdy w takiej uniwersalnej formie) symbolu pokoju, przyjaźni i harmonii z naturą. (pl)
- Fredspipa är en pipa som används i indianska ceremonier. Fredspipan användes som ett fredstecken. Piprökningen omfattades av en mängd olika ceremonier, noga fastlagda mönster och tabun. Kanske den mest enkla ceremoniella rökstunden ägde rum då en grupp äldre män kom tillsammans för att diskutera ett problem eller bara för att prata. Om de träffades i en tipi satte de sig i en cirkel runt eldstaden. Värden, som satt mittemot dörren, stoppade och tände pipan och offrade den första pipröken till andemakterna. Sedan tog han ett eller två bloss, innan han lämnade över pipan till personen som satt till vänster om honom. Även han tog några bloss på pipan för att sedan lämna över den till sin vänstra granne. Proceduren upprepades tills pipan kom till personen som satt vid dörren. När han hade rökt (sv)
- Лю́лька ми́ру — один з культурних символів американських індіанців, що став загальносвітовим терміном. Вираз «викурити люльку миру» — означає укласти мирні угоди. Вислів пішов від індіанського обряду завершення війни, коли ворогуючі вожді та представники племен сідали поруч і пускали «на круг» курильну люльку. Цей звичай став відомим багато в чому завдяки книгам і кінематографу. (uk)
|
