| dbo:abstract
|
- Portál (latinsky porta – brána) je architektonicky a umělecky zdůrazněný vchod nebo vjezd do objektu. Architektura vstupu a následně vlastní vstoupení do objektu má velký psychický účinek a vytváří první dojem o prostoru a jeho vlastníku. Historicky a typologicky je portál vázán k bráně, triumfálnímu oblouku a k propylajím. (cs)
- El portal és, en llenguatge col·loquial, la porta gran d'entrada a un edifici o la porta d'entrada a qualsevol casa o habitació.Una portalada és el conjunt d'elements arquitectònics que formen la porta i la seva ornamentació que acostuma a recollir imprès els seus peculiars caràcters l'estil de l'edifici. A l'art grecoromà, la portalada es componia sovint de columnes superposades adossades a la paret o poc sortints i disposades en ambdós costats de les portes que enquadren. Entre les portalades d'estil romà d'Orient o romàniques hi ha les de Sant Marc de Venècia i la catedral d'Angulema. Entre les d'estil gòtic són cèlebres les de les catedrals de Reims, Estrasburg, Notre-Dame de París i, a Espanya, les de les catedrals de Tarragona, Lleó o Burgos entre altres. Són també molt notables les portades dels monestirs d' i Ripoll i a l'arquitectura moderna, les de Basílica de Sant Pere del Vaticà a Roma, Saint Paul de Londres, l'església de la Madeleine de París, etc. Portal és també la porta d'entrada d'una ciutat o una vila. (ca)
- Als Portal wird der durch architektonische Gliederung oder plastischen Schmuck hervorgehobene Eingang von Bauwerken bezeichnet. Insbesondere Hofeinfahrten und Zugänge von repräsentativen Gebäuden wie Tempeln, Kirchen, Palästen, Bürgerhäusern und Rathäusern wurden in der Vergangenheit mit stattlichen Portalen ausgestattet. Tunneleinfahrten werden auch heute noch durch monumental gestaltete Portale hervorgehoben. (de)
- Portalo estas art(ism)e formita enirejo. Modelo por la okcidenteŭropaj portaloj estas la romiaj triumfaj pordegoj. La termino portalo etendiĝis en komputiko por aludi al enirejo al aparta paĝaro. Laŭ Francisko Azorín portalo estas Enirejo monumenta. Fasado kies ĉefaĵo estas la pordo k. ĝiaj ĉirkaŭornamoj. Li indikas etimologion el la latina porta (pordo). (eo)
- Ataria edo portalea arkitektura apaingarri mota bat da, eraikin dotore edo nabarmenetako fatxada nagusiko atea edo sarrera apaintzeko egindakoa. Atea eta haren apaingarria osatzen duten elementu arkitektonikoek eraikuntzaren estiloa eta ezaugarriak azpimarratzen ditu, moldura edo eskultura elementuen bidez. Erlijio-arkitektura monumentuetan ematen da batez ere. (eu)
- Una portada es el ornato arquitectónico que guarnece y adorna las puertas principales de los edificios suntuosos. Es el conjunto de elementos arquitectónicos que conforman la puerta y su ornamentación y en el cual aparece impreso, con sus peculiares caracteres, el estilo del edificio. Se dice principalmente de los monumentos arquitectónicos religiosos. En el arte grecorromano, la portada se compone a menudo de columnas superpuestas adosadas a la pared o poco salientes y dispuestas a ambos lados de las puertas a las cuales encuadran sin enmascarar.
* Entre las más hermosas portadas de estilo bizantino o románico se citan las de San Marcos de Venecia y la de la Catedral de Angulema.
* Ente las de estilo gótico son célebres las de las catedrales de Reims, Estrasburgo, Notre Dame de París y, en España, las de las catedrales de Tarragona, León o Burgos, entre otras. Son también muy notables y lujosas las portadas de los monasterios de Oseira y Ripoll
* En arquitectura moderna, las de San Pedro, en Roma, Saint Paul, de Londres, y la iglesia de la Madeleine, de París, entre otras.
* Como ejemplos de las portadas posteriores, merece destaque la de las Escuelas Mayores de Salamanca y la de la Iglesia de Nuestra Señora de la Asunción de Manzanares, quizás la más importante del arte plateresco de la provincia de Ciudad Real. (es)
- Le mot portail est employé pour désigner toute porte plus monumentale qu'une porte ordinaire. Le sens ancien était « grand panneau de bois servant de porte », puis dès le XVIIe siècle, on note les sens actuels restreints aux édifices religieux de « façade d'une église où est la porte principale » et « grande porte d'une église ou d'un temple ». (fr)
- A portal is an opening in a wall of a building, gate or fortification, especially a grand entrance to an important structure. Doors, metal gates, or portcullis in the opening can be used to control entry or exit. The surface surrounding the opening may be made of simple building materials or decorated with ornamentation. The elements of a portal can include the voussoir, tympanum, an ornamented mullion or trumeau between doors, and columns with carvings of saints in the westwork of a church. (en)
- ポータル（portal、フランス語ではポルタイユ、仏: Portail）とは、教会、記念建築物、宮殿といった重要な建造物の正面玄関のことである。扉（door）、金属製の門（gate）、落とし格子で出入りを管理することができる。表面は素朴な建材で作られているか、オーナメントで装飾されている。 (ja)
- 포털은 건물, 문 또는 성채의 벽에 존재하는 통로이다. 특히, 중요한 구조물로 연결되는 거대한 입구다. 통로에 존재하는 문, 금속 관문 또는 포트컬리는 출입을 통제하는 용도로 사용될 수 있다. 통로를 둘러싼 표면은 간단한 건축재료 또는 장식물로 꾸며진다. 포털은 홍예석, 팀파늄, 장식된 멀리온 또는 문 사이의 기둥 및 교회의 서쪽 기념문 조각으로 만든 기둥들으로 구성될 수 있다. (ko)
- Un portale in architettura è una porta monumentale di un edificio, che generalmente dà all'esterno. (it)
- Een portaal (van het Latijn porta - deur, poort) is een architectonisch sterk benadrukte ingang van een groot, meestal publiek gebouw zoals een tempel, kerk of gerechtshof. Een indrukwekkend portaal geldt als statussymbool van een gebouw. Hoe gewichtiger de functie of de bouwheer, hoe groter en rijker het portaal werd uitgebouwd en versierd. Bij kerkgebouwen heeft het portaal als overgangsgebied tussen de buiten- en binnenruimte soms ook andere functies. Zo vonden in sommige kerkportalen in de middeleeuwen rechtszittingen plaats (zie Bergportaal#Rechtsplaats). Ook was en is het een geliefkoosde plek voor bedelaars en daklozen. Sommige grotere kerken, zoals kathedralen of bedevaartkerken, tellen meerdere portalen, waarbij het centrale westportaal meestal de voornaamste toegang vormt; de zijportalen zijn dan over het algemeen kleiner en minder rijkversierd. In de romaanse periode, maar vooral in de gotiek, werden portalen uitbundig versierd met beeldhouwwerk, waarbij het beeldprogramma tevens een educatieve functie had. Veel voorkomende thema's zijn de Majestas Domini of de verheerlijking van Maria. De meeste gebeeldhouwde portalen bevatten één of meerdere reliëfvoorstellingen in een timpaan boven de centrale toegangspoort. Daaromheen bevinden zich rond- of spitsbogige archivolten, meestal bestaande uit gestapelde heiligenbeelden. Grotere portalen hebben soms gebeeldhouwde zijwanden en worden aan de buitenkant afgesloten door een hekwerk of een extra poort, waardoor in feite een afgesloten ruimte is ontstaan. In de renaissance- en barokarchitectuur werden het gebeeldhouwde timpaan en de archivolten vervangen door classicistische bouwelementen, zoals zuilen, pilasters, architraven en frontons.
* Romaans westportaal Sint-Servaasbasiliek, Maastricht
* Gotisch zuidportaal, Sint-Janskathedraal, Den Bosch
* (Deels) renaissanceportaal Sint-Jacobskerk, Luik
* Barokportaal abdij van Sint-Truiden (nl)
- Portal – ozdobne architektoniczne obramienie drzwi wejściowych (czasami też wewnętrznych) w kościołach, pałacach, ratuszach, bogatszych kamienicach. Ozdoba ta zróżnicowana była pod względem architektonicznym, w zależności od epoki. W starożytnej Grecji była to opaska, w starożytnym Rzymie natomiast fryz, niekiedy portyk. W czasach romańskich portal stanowiła półkolista archiwolta z kilkoma rzędami łuków cofających się w głąb ściany i zamknięta tympanonem nad wejściem. Łuki były zazwyczaj pełne rzeźbiarskich ozdób. Podparcie łuków formowano w kształcie filarów, kolumn lub pilastrów. W okresie gotyku został zmieniony kształt archiwolty z półkolistego na ostrołukowy. Renesans i barok cechuje powrót do rozwiązań antycznych, często wzbogaconych o rzeźby kariatyd, atlantów, herm. Po połączeniu z balkonem znajdującym się nad wejściem utworzono nową kompozycję dwukondygnacyjną. We wnętrzach elementy dekoracyjne wykonywane były najczęściej w tynku, stiuku lub drewnie (przy połączeniu z boazerią).
* Portal romański – kościół St. Pierre w Moissac we Francji
* Portal romańsko-gotycki – kościół św. Jerzego w Ziębicach
* Portal gotycki – katedra w Bordeaux we Francji
* Portal renesansowy – pałac Górków w Poznaniu
* Portal barokowy – Opactwo Cystersów w Henrykowie
* Portal klasycystyczny – Panteon w Paryżu
* Portal neoromański – budynek Dyrekcji Poczty w Poznaniu
* Portal neogotycki – kościół Zmartwychwst. Pańskiego w Stroniu Śląskim
* Portal secesyjny – kamienica Pod Żabami w Bielsku-Białej (pl)
- Em arquitetura, um portal, também chamado de pórtico, portela e portador, é a entrada principal (ou conjunto de entradas principais) de uma igreja, catedral ou grande edifício. Geralmente, se apresenta de forma ornamentada. As portas surgiram dos antigos portais, na Grécia antiga. (pt)
- Portal (av latin porta, "port", "ingång") är en arkitektoniskt gestaltad ingång till en byggnad. Särskilt under renässans- och barockepokerna kunde portalerna vara rikligt skulpterade. Portalen har sina rötter i antiken och förknippas med medeltida och klassiserande arkitektur. Den medeltida portalen är vanligen flersprångig och inbyggd i mur, medan en renässans- eller barockportal ofta består av utanpåliggande former. (sv)
- Порта́л — архітектурно оформлений вхід до монументальної споруди, переважно громадського призначення; архітектурне обрамлення сцени, яке відокремлює її від залу для глядачів. Також може матися на увазі різновид вікон та спосіб швидкого переміщення в фантастиці. (uk)
- Портал (лат. porta — дверь, ворота) — архитектурно оформленный вход в здание. В древности функцию портала выполняли пилоны (греч. Πυλών, от πυλai — ворота, вход) — опорные столбы квадратного или прямоугольного сечения (в отличие от круглой колонны или плоской пилястры). Парные трапециевидные пилоны обрамляют вход в древнеегипетские храмы. В античной и средневековой архитектуре пилоны служат опорой арок и сводов, оформляют пропилеи и порталы. В Древней Греции пропилеи (др.-греч. προπύλαιον, от др.-греч. προ — перед и др.-греч. πύλαι — ворота) — парадный проход, проезд, образованный портиками. В архитектуре Ближнего и Среднего Востока — айван, пештак. Поэтому собственно порталом следует называть оформление входов зданий в западноевропейской архитектуре. (ru)
|
| rdfs:comment
|
- Portál (latinsky porta – brána) je architektonicky a umělecky zdůrazněný vchod nebo vjezd do objektu. Architektura vstupu a následně vlastní vstoupení do objektu má velký psychický účinek a vytváří první dojem o prostoru a jeho vlastníku. Historicky a typologicky je portál vázán k bráně, triumfálnímu oblouku a k propylajím. (cs)
- Als Portal wird der durch architektonische Gliederung oder plastischen Schmuck hervorgehobene Eingang von Bauwerken bezeichnet. Insbesondere Hofeinfahrten und Zugänge von repräsentativen Gebäuden wie Tempeln, Kirchen, Palästen, Bürgerhäusern und Rathäusern wurden in der Vergangenheit mit stattlichen Portalen ausgestattet. Tunneleinfahrten werden auch heute noch durch monumental gestaltete Portale hervorgehoben. (de)
- Portalo estas art(ism)e formita enirejo. Modelo por la okcidenteŭropaj portaloj estas la romiaj triumfaj pordegoj. La termino portalo etendiĝis en komputiko por aludi al enirejo al aparta paĝaro. Laŭ Francisko Azorín portalo estas Enirejo monumenta. Fasado kies ĉefaĵo estas la pordo k. ĝiaj ĉirkaŭornamoj. Li indikas etimologion el la latina porta (pordo). (eo)
- Ataria edo portalea arkitektura apaingarri mota bat da, eraikin dotore edo nabarmenetako fatxada nagusiko atea edo sarrera apaintzeko egindakoa. Atea eta haren apaingarria osatzen duten elementu arkitektonikoek eraikuntzaren estiloa eta ezaugarriak azpimarratzen ditu, moldura edo eskultura elementuen bidez. Erlijio-arkitektura monumentuetan ematen da batez ere. (eu)
- Le mot portail est employé pour désigner toute porte plus monumentale qu'une porte ordinaire. Le sens ancien était « grand panneau de bois servant de porte », puis dès le XVIIe siècle, on note les sens actuels restreints aux édifices religieux de « façade d'une église où est la porte principale » et « grande porte d'une église ou d'un temple ». (fr)
- A portal is an opening in a wall of a building, gate or fortification, especially a grand entrance to an important structure. Doors, metal gates, or portcullis in the opening can be used to control entry or exit. The surface surrounding the opening may be made of simple building materials or decorated with ornamentation. The elements of a portal can include the voussoir, tympanum, an ornamented mullion or trumeau between doors, and columns with carvings of saints in the westwork of a church. (en)
- ポータル（portal、フランス語ではポルタイユ、仏: Portail）とは、教会、記念建築物、宮殿といった重要な建造物の正面玄関のことである。扉（door）、金属製の門（gate）、落とし格子で出入りを管理することができる。表面は素朴な建材で作られているか、オーナメントで装飾されている。 (ja)
- 포털은 건물, 문 또는 성채의 벽에 존재하는 통로이다. 특히, 중요한 구조물로 연결되는 거대한 입구다. 통로에 존재하는 문, 금속 관문 또는 포트컬리는 출입을 통제하는 용도로 사용될 수 있다. 통로를 둘러싼 표면은 간단한 건축재료 또는 장식물로 꾸며진다. 포털은 홍예석, 팀파늄, 장식된 멀리온 또는 문 사이의 기둥 및 교회의 서쪽 기념문 조각으로 만든 기둥들으로 구성될 수 있다. (ko)
- Un portale in architettura è una porta monumentale di un edificio, che generalmente dà all'esterno. (it)
- Em arquitetura, um portal, também chamado de pórtico, portela e portador, é a entrada principal (ou conjunto de entradas principais) de uma igreja, catedral ou grande edifício. Geralmente, se apresenta de forma ornamentada. As portas surgiram dos antigos portais, na Grécia antiga. (pt)
- Portal (av latin porta, "port", "ingång") är en arkitektoniskt gestaltad ingång till en byggnad. Särskilt under renässans- och barockepokerna kunde portalerna vara rikligt skulpterade. Portalen har sina rötter i antiken och förknippas med medeltida och klassiserande arkitektur. Den medeltida portalen är vanligen flersprångig och inbyggd i mur, medan en renässans- eller barockportal ofta består av utanpåliggande former. (sv)
- Порта́л — архітектурно оформлений вхід до монументальної споруди, переважно громадського призначення; архітектурне обрамлення сцени, яке відокремлює її від залу для глядачів. Також може матися на увазі різновид вікон та спосіб швидкого переміщення в фантастиці. (uk)
- Портал (лат. porta — дверь, ворота) — архитектурно оформленный вход в здание. В древности функцию портала выполняли пилоны (греч. Πυλών, от πυλai — ворота, вход) — опорные столбы квадратного или прямоугольного сечения (в отличие от круглой колонны или плоской пилястры). Парные трапециевидные пилоны обрамляют вход в древнеегипетские храмы. В античной и средневековой архитектуре пилоны служат опорой арок и сводов, оформляют пропилеи и порталы. В Древней Греции пропилеи (др.-греч. προπύλαιον, от др.-греч. προ — перед и др.-греч. πύλαι — ворота) — парадный проход, проезд, образованный портиками. В архитектуре Ближнего и Среднего Востока — айван, пештак. Поэтому собственно порталом следует называть оформление входов зданий в западноевропейской архитектуре. (ru)
- El portal és, en llenguatge col·loquial, la porta gran d'entrada a un edifici o la porta d'entrada a qualsevol casa o habitació.Una portalada és el conjunt d'elements arquitectònics que formen la porta i la seva ornamentació que acostuma a recollir imprès els seus peculiars caràcters l'estil de l'edifici. A l'art grecoromà, la portalada es componia sovint de columnes superposades adossades a la paret o poc sortints i disposades en ambdós costats de les portes que enquadren. Entre les portalades d'estil romà d'Orient o romàniques hi ha les de Sant Marc de Venècia i la catedral d'Angulema. Entre les d'estil gòtic són cèlebres les de les catedrals de Reims, Estrasburg, Notre-Dame de París i, a Espanya, les de les catedrals de Tarragona, Lleó o Burgos entre altres. Són també molt notables les (ca)
- Una portada es el ornato arquitectónico que guarnece y adorna las puertas principales de los edificios suntuosos. Es el conjunto de elementos arquitectónicos que conforman la puerta y su ornamentación y en el cual aparece impreso, con sus peculiares caracteres, el estilo del edificio. Se dice principalmente de los monumentos arquitectónicos religiosos. En el arte grecorromano, la portada se compone a menudo de columnas superpuestas adosadas a la pared o poco salientes y dispuestas a ambos lados de las puertas a las cuales encuadran sin enmascarar. (es)
- Portal – ozdobne architektoniczne obramienie drzwi wejściowych (czasami też wewnętrznych) w kościołach, pałacach, ratuszach, bogatszych kamienicach. Ozdoba ta zróżnicowana była pod względem architektonicznym, w zależności od epoki. W starożytnej Grecji była to opaska, w starożytnym Rzymie natomiast fryz, niekiedy portyk. W czasach romańskich portal stanowiła półkolista archiwolta z kilkoma rzędami łuków cofających się w głąb ściany i zamknięta tympanonem nad wejściem. Łuki były zazwyczaj pełne rzeźbiarskich ozdób. Podparcie łuków formowano w kształcie filarów, kolumn lub pilastrów. W okresie gotyku został zmieniony kształt archiwolty z półkolistego na ostrołukowy. Renesans i barok cechuje powrót do rozwiązań antycznych, często wzbogaconych o rzeźby kariatyd, atlantów, herm. Po połączeniu z (pl)
- Een portaal (van het Latijn porta - deur, poort) is een architectonisch sterk benadrukte ingang van een groot, meestal publiek gebouw zoals een tempel, kerk of gerechtshof. Een indrukwekkend portaal geldt als statussymbool van een gebouw. Hoe gewichtiger de functie of de bouwheer, hoe groter en rijker het portaal werd uitgebouwd en versierd. Bij kerkgebouwen heeft het portaal als overgangsgebied tussen de buiten- en binnenruimte soms ook andere functies. Zo vonden in sommige kerkportalen in de middeleeuwen rechtszittingen plaats (zie Bergportaal#Rechtsplaats). Ook was en is het een geliefkoosde plek voor bedelaars en daklozen. Sommige grotere kerken, zoals kathedralen of bedevaartkerken, tellen meerdere portalen, waarbij het centrale westportaal meestal de voornaamste toegang vormt; de zij (nl)
|
