| dbo:abstract
|
- Skála nebo skalisko je označení pro větší souvislý výchoz skalních hornin na zemský povrch, který může být lehce zvětralý. Skály mohou mít charakter terénních stupňů, osamělých skal či skalisek. Vznikají zvětráváním, erozí a denudací hornin, které mají obvykle selektivní ráz. (cs)
- Als Fels, Felsen oder auch Felsformation wird unspezifisch ein größerer, zusammenhängender Körper aus Festgestein bezeichnet, insbesondere dann, wenn er an der Erdoberfläche aufgeschlossen und von Verwitterung und Erosion gezeichnet ist. (de)
- Roko estas malmola tavolo de la terkrusto, kuŝanta sub la humo, aŭ parto el tia tavolo, elstaranta masive super la tero akvo. Laŭ sia genezo, situo la rokoj povas havi siajn specifajn nomojn: rokkudrilo, rokturo, rokmuro, rokremparo, rokpiramido, rokfumtubo, rokelstaraĵo kaj simile. Pli ampleksaj teritorioj kun rokoj estas nomataj . La rokoj estas ekstremaj postenoj, ilia ekstrema karaktero dependas ne nur de minerala substrato kaj ties ecoj, sed ankaŭ de ekstera formo, orientado kaj ekspozicio de rokmuroj. Vegetaloj kreskantaj sur rokoj nomiĝas . Rokoj estas ne nur hejmo de vegetaloj, sed ili estas ankaŭ elserĉata hejmo de birdoj. Rokoj kun vertikalaj muroj pro sia nealirebleco fariĝis objekto de interesoj de homoj, kiuj klopodas venki nature kreitajn altaĵojn. Superante ilin ĉiu montogrimpanto elektas sian stilon, per kiu li superas la rokon (libera grimpado kaj teknika grimpado). (eo)
- Una peña es una colina, monte o protuberancia rocosa, generalmente aislada de otras elevaciones de mayor altitud en relación con esta. Normalmente, las peñas se forman cuando un glaciar o una capa de hielo pasan por encima de un área que contiene capas de rocas particularmente elásticas, tratándose a menudo de un tapón de granito o alguna otra estructura volcánica. La fuerza del glaciar erosiona el material más débil que la rodea, dejando al bloque rocoso erguido con respecto al terreno circundante. Frecuentemente la peña sirve como resguardo parcial al material más blando que se encuentra en la estela del glaciar, la cual permanece como una cresta formando una rampa estrecha (llamada cola) en la cara que da a sotavento de la peña. En otros ejemplos, o en aquellos en los cuales la formación se ha visto rodeada por el mar, la cola desaparece a menudo, habiendo sido eliminada por la erosión posterior al efecto del glaciar. Ejemplos de formaciones de peñas y colas son:
* en Edimburgo, Escocia es la peña sobre la cual se asienta el Castillo de Edimburgo.
* El Castillo de Stirling está ubicado en una peña en Stirling, Escocia.
* La Peña de Bernal, ubicada en el estado de Querétaro, México.
* , en Asturias, España.
* Peña Oroel en la Jacetania, provincia de Huesca, España Una formación similar, con una menor concentración de materiales caracterizados por su elasticidad en su núcleo se conoce con el nombre de drumlin. (es)
- Haitza edo harkaitza harrizko muino, mendi edo tontorra da. Maiz, glaziar edo izotz-geruza batek eremu baten gainetik pasatuta bigunagoa den materiala eraman zuelako eratua da haitza. (eu)
- Une formation rocheuse est un agencement naturel de roches. Il en existe de plusieurs sortes, parmi lesquelles les arches naturelles, les coulées de lave, les falaises, etc. (fr)
- Una formación rocosa, en geomorfología, es un accidente que describe afloramientos rocosos aislados, que en general destacan por sus cualidades paisajísticas. Son generalmente el resultado de la meteorización y la erosión que han ido esculpiendo la roca existente. Las formaciones rocosas, en general, se refieren a determinados estratos sedimentarios o a una unidad de roca en otros estudios estratigráficos y petrológicos. Una estructura de roca se pueden crear en cualquier tipo o combinación de rocas:
* las rocas sedimentarias fueron creadas a partir de fragmentos de rocas que se desprendieron de otras rocas por erosión eólica e hídrica, y que luego fueron depositados por el viento, el hielo o el agua. La erosión luego las expuso en su forma actual. Un ejemplo son los múltiples afloramientos rocoso o en el parque nacional del Cañón Bryce, en Utah;
* las rocas metamórficas se crearon por las rocas que se habían transformado en otro tipo de roca, por lo general por el calor y la presión. Un ejemplo son los en Virginia Occidental;
* las rocas ígneas se crearon cuando la roca fundida se enfrió y solidificó, con o sin cristalización. Pueden ser plutónicas o extrusivas. Una vez más, las fuerzas erosivas esculpieron sus formas actuales. Un ejemplo es Half Dome, en el parque nacional de Yosemite. Los geólogos han creado una serie de términos para describir las diferentes estructuras de rocas en el paisaje que se pueden formar por procesos naturales, muchas de ellas de uso local que describen más o menos accidentes geomorfológicos similares con ciertas particularidades regionales:
* Inselberg es un accidente del relieve residual. Puede ser un tanto un cerro aislado, un mando, dorsal o pequeña montaña que se eleva abruptamente, como una isla, con una suave pendiente o prácticamente al mismo nivel del mar que la rodea. Inselberg es una palabra alemana que significa «montaña isla». Uluru/Ayers Rock, en Australia, es un ejemplo señalado.
* Pico piramidal
* Stack
* Mesa (geomorfología)
* Butte
* Escarpe
* Barranco
* Acantilado (marino o de río)
* Río de piedra
* Aguja
* Tor (es)
- A rock formation is an isolated, scenic, or spectacular surface rock outcrop. Rock formations are usually the result of weathering and erosion sculpting the existing rock. The term rock formation can also refer to specific sedimentary strata or other rock unit in stratigraphic and petrologic studies. A rock structure can be created in any rock type or combination:
* Igneous rocks are created when molten rock cools and solidifies, with or without crystallisation. They may be either plutonic bodies or volcanic extrusive. Again, erosive forces sculpt their current forms.
* Metamorphic rocks are created by rocks that have been transformed into another kind of rock, usually by some combination of heat, pressure, and chemical alteration.
* Sedimentary rocks are created by a variety of processes but usually involving deposition, grain by grain, layer by layer, in water or, in the case of terrestrial sediments, on land through the action of wind or sometimes moving ice. Erosion later exposes them in their current form. Geologists have created a number of terms to describe different rock structures in the landscape that can be formed by natural processes:
* Butte
* Cliff
* Cut bank
* Escarpment
* Gorge
* Inselberg, or monadnock
* Mesa
* Peak
* Promontory
* River cliff
* Sea cliff
* Stack
* Stone run
* Tor Here is a list of rock formations by continent. (en)
- Een rots is een grote samenhangende steenmassa die vaak opvallend boven het land uitsteekt, zoals Ayers Rock in centraal Australië, of de Falkenstein, in Saksisch Zwitserland in Duitsland. Een van de grote rotsgebergten op de Aarde zijn de Rocky Mountains. In Monument Valley bevinden zich rotsmassa's, zuilen en tafelbergen, die na een langdurig proces van erosie als hoogten in het landschap zijn achtergebleven. Ook vulkanen produceren rotsklompen, die bij een heftige eruptie als zogenaamde 'bommen' uitgeworpen worden. Enkele voorbeelden van rotsformaties in Europa:
* Frankrijk (Cevennen zoals Chaos de Montpellier-le-Vieux)
* Tsjechië (Boheems Zwitserland zoals Pravčická brána en Panská skála en in het Boheems Paradijs zoals Prachovské skály) Rotsen zijn geliefde objecten voor klimmers om te bestijgen. Zij kunnen in drie hoofdgroepen worden ingedeeld: kalksteen, zandsteen en graniet. (nl)
- Formacja skalna – naturalna, wypukła lub wklęsła forma ukształtowania terenu zbudowana najczęściej z litej skały. Termin ten jest różnie rozumiany przez geomorfologów, wspinaczy, turystów i krajoznawców. Można wyróżnić następujące formacje skalne, ze względu na ich postać:
* wypukłe, takie jak: grzbiet, grzęda, grań, , koń skalny, filar, żebro, szczyt, turnia, twardzielec, skalica, skałka, tor, ambona, baszta, , igła skalna, kolumna, chybotek, mogot, grzyb skalny, głowa cukru, mur skalny, maczuga skalna, skalne miasto, , okap, próg skalny, , rygiel skalny, muton, kuesta, urwisko, klif, klif mrozowy, , terasa krioplanacyjna.Wypukłe formacje skalne są często tworzone przez wychodnie skalne;
* wklęsłe, takie jak: cyrk lodowcowy, żleb, komin, rysa, zachód, rów grzbietowy, szczerba, przewieszka, most skalny, łuk skalny, skalna brama, okno skalne, ;
* płaskie, takie jak: ściana, płyta, płaśń. Niektóre z podanych wyżej terminów odnoszą się nie tylko do form zbudowanych ze skał litych, ale i niezlityfikowanych skał osadowych (gruntów lub np. gliny), ziemi, itp. (pl)
- Skałka, skałki – naturalna, wypukła forma terenu stanowiąca element rzeźby denudacyjnej. Skałki zbudowane są różnych skał, powstają w wyniku różnych procesów i osiągają różną wielkość. Większość skałek powstaje w wyniku selektywnego wietrzenia, w rezultacie którego z większych formacji pozostawiane są bardziej masywne i odporne fragmenty skał. Czasem powstają w wyniku wietrzenia podpowierzchniowego i są następnie odsłaniane. Do ich tworzenia przyczynia się także erozja wodna i wietrzna oraz osuwiska. Cechą charakterystyczną skałek jest ich odmienność od otoczenia – są one najczęściej twardzielcami lub ostańcami – wychodniami twardych skał występujących w podłożu lub (rzadziej) osobnymi, tkwiącymi na powierzchni terenu blokami skalnymi. Kształt, forma i miejsce występowania związane są z rodzajem skał, z których są zbudowane (piaskowcowe, zlepieńcowe, wapienne, dolomitowe, granitowe, bazaltowe, porfirowe, melafirowe, gnejsowe, amfibolitowe, zieleńcowe, kwarcytowe i in.). Skałki mogą mieć różne kształty: pojedyncze, zgrupowania, igły skalne, stopnie skalne, skalne wieże, kominy, mury (ściany) skalne, skalne bramy, mogoty. Większe zgrupowania noszą nazwę skalnych miast. W Polsce skałki występują głównie w pięciu obszarach:
* Sudety z Przedgórzem Sudeckim – bardzo zróżnicowane pod względem rodzaju tworzących je skał, w Karkonoszach i Górach Stołowych występują skałki osiągające 20 m i tworzące skupiska zwane skalnymi miastami,
* Beskidy – głównie zbudowane ze zlepieńców i piaskowców, tworzą izolowane baszty, ambony, czasem ciągi ścian skalnych,
* Wyżyna Krakowsko-Częstochowska i Wyżyna Śląska – głównie skałki wapienne, czasem w formie wież i iglic,
* Wyżyna Kielecko-Sandomierska (rejon miejscowości Niekłań Wielki) – głównie z piaskowców,
* Roztocze – skałki wapienne, nieliczne i niewielkie. Skałki bywają atrakcyjnym miejscem uprawiania wspinaczki skalnej. Skałki są też siedliskiem dla specyficznej roślinności naskalnej, na którą turystyka wspinaczkowa ma istotny, negatywny wpływ. W efekcie postulowana jest większa kontrola nad tą formą turystyki w celu ograniczenia jej negatywnych oddziaływań. (pl)
- Скала́ — каменная глыба с крутыми склонами и острыми выступами; выход каменных горных пород с крутыми или отвесными склонами и обычно остроконечными вершинами. Скалы, окружённые водой, представляют собой небольшой остров. (ru)
- Скеля в геології — високий вертикальний або майже вертикальний виступ гірської породи. Якщо скеля оточена водою, то вона може утворювати невеликий острів. За визначенням тлумачного словника української мови скеля — це кам'яна брила або гора з стрімкими схилами та гострими виступами. Синоніми: стрімчак, бескид, бескет, бескеття. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- Skála nebo skalisko je označení pro větší souvislý výchoz skalních hornin na zemský povrch, který může být lehce zvětralý. Skály mohou mít charakter terénních stupňů, osamělých skal či skalisek. Vznikají zvětráváním, erozí a denudací hornin, které mají obvykle selektivní ráz. (cs)
- Als Fels, Felsen oder auch Felsformation wird unspezifisch ein größerer, zusammenhängender Körper aus Festgestein bezeichnet, insbesondere dann, wenn er an der Erdoberfläche aufgeschlossen und von Verwitterung und Erosion gezeichnet ist. (de)
- Haitza edo harkaitza harrizko muino, mendi edo tontorra da. Maiz, glaziar edo izotz-geruza batek eremu baten gainetik pasatuta bigunagoa den materiala eraman zuelako eratua da haitza. (eu)
- Une formation rocheuse est un agencement naturel de roches. Il en existe de plusieurs sortes, parmi lesquelles les arches naturelles, les coulées de lave, les falaises, etc. (fr)
- Скала́ — каменная глыба с крутыми склонами и острыми выступами; выход каменных горных пород с крутыми или отвесными склонами и обычно остроконечными вершинами. Скалы, окружённые водой, представляют собой небольшой остров. (ru)
- Скеля в геології — високий вертикальний або майже вертикальний виступ гірської породи. Якщо скеля оточена водою, то вона може утворювати невеликий острів. За визначенням тлумачного словника української мови скеля — це кам'яна брила або гора з стрімкими схилами та гострими виступами. Синоніми: стрімчак, бескид, бескет, бескеття. (uk)
- Roko estas malmola tavolo de la terkrusto, kuŝanta sub la humo, aŭ parto el tia tavolo, elstaranta masive super la tero akvo. Laŭ sia genezo, situo la rokoj povas havi siajn specifajn nomojn: rokkudrilo, rokturo, rokmuro, rokremparo, rokpiramido, rokfumtubo, rokelstaraĵo kaj simile. Pli ampleksaj teritorioj kun rokoj estas nomataj . La rokoj estas ekstremaj postenoj, ilia ekstrema karaktero dependas ne nur de minerala substrato kaj ties ecoj, sed ankaŭ de ekstera formo, orientado kaj ekspozicio de rokmuroj. Vegetaloj kreskantaj sur rokoj nomiĝas . (eo)
- Una peña es una colina, monte o protuberancia rocosa, generalmente aislada de otras elevaciones de mayor altitud en relación con esta. Normalmente, las peñas se forman cuando un glaciar o una capa de hielo pasan por encima de un área que contiene capas de rocas particularmente elásticas, tratándose a menudo de un tapón de granito o alguna otra estructura volcánica. La fuerza del glaciar erosiona el material más débil que la rodea, dejando al bloque rocoso erguido con respecto al terreno circundante. Frecuentemente la peña sirve como resguardo parcial al material más blando que se encuentra en la estela del glaciar, la cual permanece como una cresta formando una rampa estrecha (llamada cola) en la cara que da a sotavento de la peña. (es)
- Una formación rocosa, en geomorfología, es un accidente que describe afloramientos rocosos aislados, que en general destacan por sus cualidades paisajísticas. Son generalmente el resultado de la meteorización y la erosión que han ido esculpiendo la roca existente. Las formaciones rocosas, en general, se refieren a determinados estratos sedimentarios o a una unidad de roca en otros estudios estratigráficos y petrológicos. Una estructura de roca se pueden crear en cualquier tipo o combinación de rocas: (es)
- A rock formation is an isolated, scenic, or spectacular surface rock outcrop. Rock formations are usually the result of weathering and erosion sculpting the existing rock. The term rock formation can also refer to specific sedimentary strata or other rock unit in stratigraphic and petrologic studies. A rock structure can be created in any rock type or combination: Geologists have created a number of terms to describe different rock structures in the landscape that can be formed by natural processes: Here is a list of rock formations by continent. (en)
- Een rots is een grote samenhangende steenmassa die vaak opvallend boven het land uitsteekt, zoals Ayers Rock in centraal Australië, of de Falkenstein, in Saksisch Zwitserland in Duitsland. Een van de grote rotsgebergten op de Aarde zijn de Rocky Mountains. In Monument Valley bevinden zich rotsmassa's, zuilen en tafelbergen, die na een langdurig proces van erosie als hoogten in het landschap zijn achtergebleven. Ook vulkanen produceren rotsklompen, die bij een heftige eruptie als zogenaamde 'bommen' uitgeworpen worden. Enkele voorbeelden van rotsformaties in Europa: (nl)
- Formacja skalna – naturalna, wypukła lub wklęsła forma ukształtowania terenu zbudowana najczęściej z litej skały. Termin ten jest różnie rozumiany przez geomorfologów, wspinaczy, turystów i krajoznawców. Można wyróżnić następujące formacje skalne, ze względu na ich postać: Niektóre z podanych wyżej terminów odnoszą się nie tylko do form zbudowanych ze skał litych, ale i niezlityfikowanych skał osadowych (gruntów lub np. gliny), ziemi, itp. (pl)
- Skałka, skałki – naturalna, wypukła forma terenu stanowiąca element rzeźby denudacyjnej. Skałki zbudowane są różnych skał, powstają w wyniku różnych procesów i osiągają różną wielkość. Większość skałek powstaje w wyniku selektywnego wietrzenia, w rezultacie którego z większych formacji pozostawiane są bardziej masywne i odporne fragmenty skał. Czasem powstają w wyniku wietrzenia podpowierzchniowego i są następnie odsłaniane. Do ich tworzenia przyczynia się także erozja wodna i wietrzna oraz osuwiska. W Polsce skałki występują głównie w pięciu obszarach: (pl)
|
.jpg){kind=link}
,_Three_Sisters_--_2019_--_1983.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}