| dbo:abstract
|
- Jitřní dar (lat. donum matutinale, něm. Morgengabe) býval dar, který muž dával ženě po první noci od uzavření manželství. Vyskytoval se především v právu Franků, zpočátku bez smyslu potvrzení předmanželského panenství, od 13. století ale začal převažovat právě tento jeho význam. Jeho dodržování se do moderní doby zachovalo především u německé šlechty, kodifikován však byl i např. ve všeobecném zákoníku občanském, který na českém území platil až do roku 1950. (cs)
- Wittum (lateinisch Vidualitium), Widum, Widdum, Witthum oder Wedem ist ein Begriff aus der mittelalterlichen Rechtssprache. Das Wort „widum“ und „wittum“ leitet sich von derselben Wurzel her wie „widmen“; Widum und Wittum bezeichnet also ein „gewidmetes Gut“, in Tirol und Südtirol heute noch gebraucht als Bezeichnung für einen Pfarrhof. Im deutschen, mittelalterlichen Recht wurde damit auch die Witwenversorgung aus dem Nachlass genannt, da auch diese „gewidmete Güter“ waren; die Verknüpfung des Wortes Widum mit Witwe ist eine Volksetymologie. (de)
- Morgengabe ist eine in Bezug auf die Eheschließung vorgenommene Zuwendung von Geld oder Gütern des Bräutigams an die Braut, manchmal aber auch eine Zuwendung der (verwitweten) Frau an den zweiten Ehemann oder eine gegenseitige Gabe der beiden Eheleute. Die Morgengabe war im traditionellen deutschen Recht von Bedeutung und ist es in islamischen Rechtsordnungen heute noch. (de)
- Dower is a provision accorded traditionally by a husband or his family, to a wife for her support should she become widowed. It was settled on the bride (being gifted into trust) by agreement at the time of the wedding, or as provided by law. The dower grew out of the practice of bride price, which was given over to a bride's family well in advance for arranging the marriage, but during the early Middle Ages, was given directly to the bride instead. However, in popular parlance, the term may be used for a life interest in property settled by a husband on his wife at any time, not just at the wedding. The verb to dower is sometimes used. In popular usage, the term dower may be confused with:
* A dowager is a widow (who may receive her dower). The term is especially used of a noble or royal widow who no longer occupies the position she held during the marriage. For example, Queen Elizabeth was technically the dowager queen after the death of George VI (though she was referred to by the more informal title "Queen Mother"), and Princess Lilian was the Dowager Duchess of Halland in heraldic parlance. Such a dowager will receive the income from her dower property. (The term "Empress Dowager", in Chinese history, has a different meaning.)
* Property brought to the marriage by the bride is called a dowry. But the word dower has been used since Chaucer (The Clerk's Tale) in the sense of dowry, and is recognized as a definition of dower in the Oxford English Dictionary.
* Property made over to the bride's family at the time of the wedding is a bride price. This property does not pass to the bride herself. (en)
- El Morgengabe ("regalo de la mañana"; término germánico) es la prestación matrimonial que tiene por objeto la parte de los bienes que el marido destina a su esposa para el caso de que muriera antes que ella. Era un institución diferente de la dote y no sólo consistía en una remuneración pecuniaria, sino también en la ofrenda de bestias o armas. (es)
- Le douaire, soit coutumier soit préfix (ou conventionnel), est un terme de droit ancien désignant la portion de biens que le mari réserve à son épouse dans le cas où celle-ci lui survivrait. La bénéficiaire est dite douairière. Le douaire est un élément fondamental du droit des gens mariés sous l'Ancien Régime. Le terme douaire est aujourd'hui toujours utilisé en anthropologie de la parenté pour désigner les biens donnés lors d'une alliance par le mari à son épouse. (fr)
- La controdote (contraddote, sopraddote, dodario o dotario, antefato o antifato)(in latino dotarium, donatio propter nuptias, bizantino: hypobolon; francese douaire, inglese dower, olandese weduwgift, tedesco Wittum) è il complesso dei beni che secondo la legge lo sposo o la famiglia dello sposo corrisponde alla sposa successivamente al matrimonio. La controdote nacque dall'istituto germanico del weotuma (inglese antico) o prezzo della sposa, che veniva corrisposto non alla sposa, bensì alla sua famiglia da parte della famiglia dello sposo all'atto del contratto di matrimonio; nell'alto medioevo veniva invece corrisposto direttamente alla sposa. Il termine mefio, di istituzione longobarda, indica per l'appunto tale tributo, che lo sposo doveva al mundualdo, o amministratore dei beni della sposa. (it)
- Il morgengabio (morgengabe, morgengab, morgingab), o dono del mattino, era il regalo che secondo il rito longobardo il marito faceva alla propria moglie il giorno immediatamente dopo la prima notte di nozze. Crocetta longobarda Era anche chiamato praetium virginitatis o morgincapitis. (it)
- De morgengave of morgengift is een geschenk, gegeven door een man aan zijn vrouw de morgen na de huwelijksnacht, in de context van het morganatisch huwelijk. Het is eigenlijk een onderdeel van de huwelijkse voorwaarden en is vergelijkbaar met vruchtgebruik. De vrouw is eigenaar van het geschenk, maar ze heeft pas beschikking over de zaken die tot haar morgengave behoren nadat haar man overlijdt en er uit het huwelijk geen kinderen in leven zijn. Ze verliest haar morgengave als ze scheidt. Degenen die niet van de ridderlijke stand zijn, mogen als morgengave niet meer geven dan het beste paard of vee dat ze bezitten. Het geschenk was vooral bedoeld om een vrouw, en in het bijzonder de op een later tijdstip geworden weduwe te voorzien van extra (luxe) ondersteuning. Tevens bevestigt de morgengave de functie van de vrouw als huisvrouw. (nl)
- Een weduwengoed of douarie (doarium, dotalicium) is al datgene aan goederen dat een man aan zijn vrouw voor haar onderhoud na zijn dood overmaakt. (nl)
- Oprawa wdowia – pojęcie funkcjonujące w średniowiecznej i nowożytnej Polsce, a oznaczające zawarcie w testamencie, czy innym akcie prawnym, finansowego i majątkowego zabezpieczenia dla żony po zmarłym mężu. Z pierwszymi informacjami o zapisie testamentalnym oprawy mamy do czynienia w przypadku ostatniej woli Bolesława Krzywoustego, na mocy której wdowa po nim, hrabianka Salomea z Bergu (zmarła w 1144 roku) otrzymała w dożywotnie władanie księstwo łęczyckie (wydzielone z dzielnicy senioralnej) oraz kilka grodów i miejscowości rozrzuconych po całej Polsce (Pajęczno, Małogoszcz, Radziejów, Kwieciszewo). Pod względem prawno-publicznym uprawnienia księżnej-wdowy dorównywało propagatywom pozostałych książąt dzielnicowych, tzn. istniała możliwość kreowania aktów, takich jak objazdy administracyjne, zwoływanie wieców państwowych, nadania ziemskie dla kościoła czy osób prywatnych w posiadanych miejscowościach (chyba że testament nakładał jakieś ograniczenia lub sama księżna wdowa rezygnowała z części swoich uprawnień). Z uwagi jednak na dożywotni charakter władztwa wdowa nie mogła przekazać swojego dziedzictwa nikomu spoza grona osób wskazanych przez testament. Wszelkie odejście od tej reguły wymagało więc konsensusu prawnych następców wdowy. Ewentualna utrata oprawy wdowiej następowała tylko w dwóch przypadkach: powtórnego zamążpójścia lub złożenia ślubów zakonnych (nie licząc samodzielnej rezygnacji), a więc w wypadkach znalezienia alternatywnych źródeł utrzymania (chociaż czasami obserwujemy zachowanie oprawy także i w tych wypadkach). W czasach późniejszych obserwujemy pewną ewolucję charakteru oprawy wdowiej z majątkowego na finansowy. Od XIV stulecia coraz częściej widzimy próby zabezpieczenia dostatniego życia żonie przez umierających mężów także poza panującą dynastią (najprawdopodobniej działo się to już wcześniej, jednak szczupłość źródeł nie pozwala na wcześniejszą datację tego zjawiska). We współczesnym prawie pozostałością po oprawach wdowich jest możliwość przejścia na emeryturę po zmarłym mężu, nawet jeżeli kobieta nigdy wcześniej nie pracowała. (pl)
- Morgengabe (niem. "dar poranny"), też Morgengeld – występujący w społecznościach germańskich zwyczaj polegający na tym, że mężczyzna po spędzeniu nocy poślubnej składał swej żonie podarunek stanowiący dla niej "rekompensatę" za utracone dziewictwo. W przypadku niezadowolenia z nocy poślubnej nie składał go wcale. Podarunek taki, w wysokości 12 000 dukatów w złocie, otrzymała m.in. cesarzowa austriacka Elżbieta, zw. Sissi. (pl)
- Contradote é um acordo permitido por lei, mas, tradicionalmente, pelo marido ou sua família, para garantir o sustento da esposa na eventualidade de sua viuvez. Era acordado com a noiva (sendo doado em vida), no momento do casamento ou previsto por lei. O contradote acabou com a prática germânica, chamada preço da noiva (Brautpreis), que era entregue à família da noiva com antecedência, para organizar o casamento, mas durante o início da Idade Média, passou a ser entregue diretamente à noiva. No uso popular, o termo contradote pode ser confundido com:
* Uma viúva rica é uma viúva (que pode receber o seu contradote). O termo é usado especialmente para uma viúva nobre ou real, que não ocupa mais a posição que ocupava durante o casamento. Por exemplo, a Rainha Isabel Bowes-Lyon era, tecnicamente, uma rainha viúva, após a morte de Jorge VI (apesar de refrida pelo título mais informal de "Rainha-Mãe"), e a Duquesa Liliana, era uma duquesa viúva de Halândia, na linguagem heráldica. Esse tipo de viúva recebe a renda de sua propriedade do contradote. (O termo "Imperatriz viúva", na história chinesa, tem um significado diferente).
* A propriedade trazida ao casamento pela noiva é chamada de dote. Mas a palavra contradote tem sido usada, desde "O Conto de Caixeiro" (grupo E do fragmento VI de Os Contos da Cantuária), de Geoffrey Chaucer, no sentido de dote, e é reconhecida como uma definição de contradote, no Oxford English Dictionary.
* A propriedade passada à família da noiva na ocasião do casamento é um preço de noiva. Esta propriedade não passar para a própria noiva. (pt)
- Morgongåva är en gåva som en man ger till sin hustru på morgonen efter . Ursprungligen var morgongåvan något som skulle trygga hustruns eventuella änkedom. De senaste 200 åren har morgongåvan oftast bestått av ett smycke som bärs om kvinnans hals. Morgongåvan finns omtalad hos de flesta germanfolk redan i dess äldsta lagar, och hade ursprungligen till syfte att trygga kvinnans försörjning efter mannens död. På grund av alltför stor frikostighet vid morgongåvegivandet inskred lagstiftningen med bestämmelser på 640-talet hos visigoterna, och år 1350 i Magnus Erikssons landslag, och förordningar år 1577 i Danmark samt år 1664 i Sverige. Från år 1644 erhöll i Sverige änkan endast nyttjanderätt till morgongåvan i jordagods men hade äganderätten till lösöret. I 1734 års lag kvarstod regleringar av morgongåvorna med bibehållen skillnad mellan stads- och landsrätt. När lika arvsrätt mellan man och kvinna infördes 1845 infördes även samma regler rörande morgongåvor i stad som på landsbygden, det vill säga att endast barnlösa änkor fick rätt att njuta avkastningen av en morgongåva. 1920, när änkor gavs arvsrätt efter maken, om det inte fanns bröstarvingar eller adoptivbarn, avskaffades regleringarna av morgongåvorna i lagtext. Vissa fideikommissbrev medger dock fortfarande utanordnande av morgongåvan för fideikommissaries änka. I landskapslagarna fastslogs att morgongåvan skulle utlovas redan på fästningsstämman, då äktenskapsavtalet slöts mellan parterna. På 1700-talet och framåt blev det vanligt med en öppningsbar medaljong med mannens hårlock inuti, eller en handmålad miniatyrbild av mannen. När fotografierna blev vanliga kom de att ersätta hårlockar och handmålade miniatyrbilder. Idag består morgongåvan oftast av ett med diamanter och färgstenar eller ett pärlband med odlade pärlor. Det kan även vara en ring att bära på höger hands ringfinger eller lillfinger. I äldre tider åtnjöt hustrun ej lott i mannens bo och syftet med morgongåvan var att nödtorftigt sörja för hennes underhåll efter mannens död. Morgongåvan bestod på den tiden vanligen av ett torp eller liknande, med ett mindre markområde för att kunna odla det viktigaste, och det var en gåva på bröllopsdagen från mannens föräldrar. De i forntidens Grekland och i Gamla Testamentet omtalade gåvorna, diaparthenia, mohar, har ibland översatts med morgongåva, men torde i själva verket syfta på en form av brudpris. (sv)
|
| rdfs:comment
|
- Jitřní dar (lat. donum matutinale, něm. Morgengabe) býval dar, který muž dával ženě po první noci od uzavření manželství. Vyskytoval se především v právu Franků, zpočátku bez smyslu potvrzení předmanželského panenství, od 13. století ale začal převažovat právě tento jeho význam. Jeho dodržování se do moderní doby zachovalo především u německé šlechty, kodifikován však byl i např. ve všeobecném zákoníku občanském, který na českém území platil až do roku 1950. (cs)
- Wittum (lateinisch Vidualitium), Widum, Widdum, Witthum oder Wedem ist ein Begriff aus der mittelalterlichen Rechtssprache. Das Wort „widum“ und „wittum“ leitet sich von derselben Wurzel her wie „widmen“; Widum und Wittum bezeichnet also ein „gewidmetes Gut“, in Tirol und Südtirol heute noch gebraucht als Bezeichnung für einen Pfarrhof. Im deutschen, mittelalterlichen Recht wurde damit auch die Witwenversorgung aus dem Nachlass genannt, da auch diese „gewidmete Güter“ waren; die Verknüpfung des Wortes Widum mit Witwe ist eine Volksetymologie. (de)
- Morgengabe ist eine in Bezug auf die Eheschließung vorgenommene Zuwendung von Geld oder Gütern des Bräutigams an die Braut, manchmal aber auch eine Zuwendung der (verwitweten) Frau an den zweiten Ehemann oder eine gegenseitige Gabe der beiden Eheleute. Die Morgengabe war im traditionellen deutschen Recht von Bedeutung und ist es in islamischen Rechtsordnungen heute noch. (de)
- El Morgengabe ("regalo de la mañana"; término germánico) es la prestación matrimonial que tiene por objeto la parte de los bienes que el marido destina a su esposa para el caso de que muriera antes que ella. Era un institución diferente de la dote y no sólo consistía en una remuneración pecuniaria, sino también en la ofrenda de bestias o armas. (es)
- Le douaire, soit coutumier soit préfix (ou conventionnel), est un terme de droit ancien désignant la portion de biens que le mari réserve à son épouse dans le cas où celle-ci lui survivrait. La bénéficiaire est dite douairière. Le douaire est un élément fondamental du droit des gens mariés sous l'Ancien Régime. Le terme douaire est aujourd'hui toujours utilisé en anthropologie de la parenté pour désigner les biens donnés lors d'une alliance par le mari à son épouse. (fr)
- Il morgengabio (morgengabe, morgengab, morgingab), o dono del mattino, era il regalo che secondo il rito longobardo il marito faceva alla propria moglie il giorno immediatamente dopo la prima notte di nozze. Crocetta longobarda Era anche chiamato praetium virginitatis o morgincapitis. (it)
- Een weduwengoed of douarie (doarium, dotalicium) is al datgene aan goederen dat een man aan zijn vrouw voor haar onderhoud na zijn dood overmaakt. (nl)
- Morgengabe (niem. "dar poranny"), też Morgengeld – występujący w społecznościach germańskich zwyczaj polegający na tym, że mężczyzna po spędzeniu nocy poślubnej składał swej żonie podarunek stanowiący dla niej "rekompensatę" za utracone dziewictwo. W przypadku niezadowolenia z nocy poślubnej nie składał go wcale. Podarunek taki, w wysokości 12 000 dukatów w złocie, otrzymała m.in. cesarzowa austriacka Elżbieta, zw. Sissi. (pl)
- Dower is a provision accorded traditionally by a husband or his family, to a wife for her support should she become widowed. It was settled on the bride (being gifted into trust) by agreement at the time of the wedding, or as provided by law. In popular usage, the term dower may be confused with: (en)
- La controdote (contraddote, sopraddote, dodario o dotario, antefato o antifato)(in latino dotarium, donatio propter nuptias, bizantino: hypobolon; francese douaire, inglese dower, olandese weduwgift, tedesco Wittum) è il complesso dei beni che secondo la legge lo sposo o la famiglia dello sposo corrisponde alla sposa successivamente al matrimonio. (it)
- De morgengave of morgengift is een geschenk, gegeven door een man aan zijn vrouw de morgen na de huwelijksnacht, in de context van het morganatisch huwelijk. Het is eigenlijk een onderdeel van de huwelijkse voorwaarden en is vergelijkbaar met vruchtgebruik. De vrouw is eigenaar van het geschenk, maar ze heeft pas beschikking over de zaken die tot haar morgengave behoren nadat haar man overlijdt en er uit het huwelijk geen kinderen in leven zijn. Ze verliest haar morgengave als ze scheidt. (nl)
- Oprawa wdowia – pojęcie funkcjonujące w średniowiecznej i nowożytnej Polsce, a oznaczające zawarcie w testamencie, czy innym akcie prawnym, finansowego i majątkowego zabezpieczenia dla żony po zmarłym mężu. W czasach późniejszych obserwujemy pewną ewolucję charakteru oprawy wdowiej z majątkowego na finansowy. Od XIV stulecia coraz częściej widzimy próby zabezpieczenia dostatniego życia żonie przez umierających mężów także poza panującą dynastią (najprawdopodobniej działo się to już wcześniej, jednak szczupłość źródeł nie pozwala na wcześniejszą datację tego zjawiska). (pl)
- Contradote é um acordo permitido por lei, mas, tradicionalmente, pelo marido ou sua família, para garantir o sustento da esposa na eventualidade de sua viuvez. Era acordado com a noiva (sendo doado em vida), no momento do casamento ou previsto por lei. O contradote acabou com a prática germânica, chamada preço da noiva (Brautpreis), que era entregue à família da noiva com antecedência, para organizar o casamento, mas durante o início da Idade Média, passou a ser entregue diretamente à noiva. No uso popular, o termo contradote pode ser confundido com: (pt)
- Morgongåva är en gåva som en man ger till sin hustru på morgonen efter . Ursprungligen var morgongåvan något som skulle trygga hustruns eventuella änkedom. De senaste 200 åren har morgongåvan oftast bestått av ett smycke som bärs om kvinnans hals. 1920, när änkor gavs arvsrätt efter maken, om det inte fanns bröstarvingar eller adoptivbarn, avskaffades regleringarna av morgongåvorna i lagtext. Vissa fideikommissbrev medger dock fortfarande utanordnande av morgongåvan för fideikommissaries änka. (sv)
|
