| dbo:abstract
|
- El concerto delle donne (literalment conjunt de les dones) era un grup professional de cantants femenines de finals del Renaixement, actiu a la ciutat italiana de Ferrara, que va tenir molt de renom pel seu virtuosisme tècnic i artístic. El grup va ser fundat per Alfons II, duc de Ferrara, l'any 1580 i va estar actiu fins que la cort es va dissoldre l'any 1597. , un editor musical, lloà a aquestes dones com a virtuose giovani (joves virtuoses) fent-se ressò del sentiments dels comentaristes del moment. Els orígens del grup es troben en un conjunt d'afeccionats de cortesans ben situats que interpretaven música els unes per als altres en el context de la informal musica secreta del Duc, durant els 70. El grup va anar evolucionant fins a esdevenir un grup professional de dones cantants que donava concerts formals per a membres del reduït cercle de la cort i per a visitants importants. El seu estil interpretatiu distintiu consistent en un cant amb gran profusió d'ornamentació no sols va aportar un notable prestigi a la cort de Ferrara sinó que va motivar i inspirar notables compositors del moment. El concerto delle donne fou un element de revolució del paper de les dones en el context de la interpretació musical professionalitzada, i va mantenir la tradició de la cort dels Este com un centre musical prestigiós. La seva anomenada es va difondre per tot Itàlia i va inspirar imitacions a les poderoses corts dels Medici i dels Orsini. La fundació d'aquesta institució va ser l'esdeveniment més important de la música profana italiana de finals del segle xvi; les innovacions musicals que van tenir lloc en aquella cort varen ser d'importància per al desenvolupament tant del madrigal com de la . (ca)
- Il Canto delle Dame di Ferrara, auch Concerto delle Donne, waren drei und manchmal mehr professionell singend und musizierende Frauen – einzeln, zu zweit und „A Tre Soprani“ mit Generalbassbegleitung – am Hofe des Herzogs Alfonsos II. d’Este in Ferrara (1533–1597) zur Zeit der Spätrenaissance. Ihr Wirken ist insbesondere durch die für sie geschriebenen zwölf Madrigale Luzzasco Luzzaschis von 1601 überliefert und veranschaulicht. Die akkordische Generalbassstimme wurde dabei mitunter abwechselnd von ihnen selbst gespielt. Fünf Jahre lang wirkte als vierte Virtuosin Tarquinia Molza mit. (de)
- La Koncerto de Virinoj (Concerto delle donne) estis virina grupo de profesiaj kantistoj kaj instrumentistoj de la kortego de Ferrara, en Italio, kiu disvolviĝis je la fino de la 16-a jarcento. La ensemblo estis fondita en 1580 de la duko , granda sponsoro kaj protektanto de artoj kaj sciencoj. Tiu grupo atingis grandegan famon, pro sia arta nivelo kaj pro sia teknika virtuozeco. Ĝi restis aktiva ĝis la kortego dissolviĝis en 1598, kiam la duko forpasis sen heredanto. En la kortego de Ferrara, muzikemaj virinoj inspiris komponiston Luzzasco Luzzaschi kaj kaptis la atenton de la duko. La korteganinoj kiuj kaŭzis la kreadon de la Koncerto de virinoj, estis prezentantaj regulan serion de ĉambraj koncertoj, kadre de la tiel nomata ‘sekreta muziko’. Tio estas, privata kaj ekskluziva renkontiĝo de la duko de Ferrara kaj liaj amikoj. Origine la grupo konsistis el talentaj sed amatoraj membroj de la kortego: la fratinoj kaj , , kaj . Dum la unuaj jaroj partoprenis ankaŭ viro por la basa voĉo, sed poste li estis eksigita. Ĉi tiu amatora ensemblo estis aktiva dum la 1570-aj jaroj, kaj ĝia membraro stabiliĝis en 1577. Nur poste profesiulinoj anstataŭis ĉi tiujn originajn kantistinojn. La grupo evoluis al ekskluzive virina triopo de profesiaj muzikistinoj, kies ensemblo prenis la nomon Koncerto de Virinoj. La unua registrita prezentado de tiaj profesiaj sinjorinoj estis la 20-an de novembro de 1580. La plej elstaraj membroj de la nova ensemblo estis , kaj . La nova ensemblo ludis madrigalojn kaj diversajn aliajn pecojn komponitajn de kortegaj muzikistoj. Ili ankaŭ ludis instrumentojn: liuton, harpon kaj aldviolonon, sed koncentris siajn energiojn por disvolvi voĉan virtuozecon. Ili baldaŭ famiĝis, kaj estis konataj tra la tuta Italio kiel la Sinjorinoj de Ferrara. Okaze, la duko vojaĝis prezentante ilin tra aliaj italiaj kortegoj, kio donis al li famon kaj prestiĝon. Unue tiuj virinoj estis registritaj en la juĝaj registroj kiel ‘honordamoj de la dukino’, sed poste ili aperis kiel ‘virinaj muzikistoj’, kio indikas ilian profesiigon. Sendube, la Koncerto de Virinoj revoluciis la profesian rolon de virinoj en la muziko. Ili estis dungitaj kiel kantistoj, ricevis salajrojn kaj aliajn avantaĝojn, kiel dotojn kaj apartamentojn en la duka palaco. Tiuj virinoj devis ludi ĝis ses horojn tage, kantante sian propran repertuaron, aŭ legante librojn, aŭ partoprenante en baletoj kiel kantistinoj kaj dancistinoj. Unu el la ĉefaj karakterizaĵoj de la kantostilo de ĉi tiu tre admirita ensemblo estis ĝia riĉa ornamado. La koncertoj de la ‘Sinjorinoj de Ferrara’, konsistis el la interpreto de tiamaj madrigaloj, adaptitaj al virinaj voĉoj kiel soloj, duetoj kaj triopoj, akompanataj de instrumentoj, kiuj ludis la malaltajn voĉojn. La plej granda muzika novigo de la Koncerto de Virinoj estis la multobligo de la pli altaj voĉoj ornamitaj, el unu voĉo kantante diminuojn super instrumenta akompano ĝis du aŭ tri voĉoj kantante variajn diminuojn samtempe. Ĉi tio kondukis al la evoluo el la madrigalo en kiu regas la ekvilibro de voĉoj, al speco de kanto en kiu la ĉefa voĉo estas akompanata de pluraj instrumentoj aŭ voĉoj. Tio klare kondukis al la akompana melodio karakteriza por la baroko, tio estas la nova stilo (itale nuovo stile). La muzika rondo de Ferrara en tiuj jaroj estis probable la plej moderna kaj pionira en Italio. , unu el la plej prestiĝaj muzikeldonistoj de tiu tempo, priskribis ĉi tiujn virinojn kiel "virtuozajn junulinojn". Tia estis la ĝenerala opinio de la tiamaj kortegaj muzikaj rondoj. Eĉ tia modelo de virinaj ensembloj komencis disvastiĝi, precipe al la prestiĝaj kortegoj de Gonzaga, en Mantuo, kaj al la kortegoj de Medici kaj Orsini, en Florenco, ankaŭ tra Eŭropo, kaj restis elstara dum preskaŭ kvindek jaroj. La Koncerto de virinoj atingis grandan prestiĝon interne kaj ekstere de Ferrara, inspirante komponistojn verki pecojn tre ornamitajn por unu, du aŭ tri sopranaj partoj. Inkluzive de Carlo Gesualdo, Luca Marenzio kaj Claudio Monteverdi, inter aliaj estis komponistoj kiuj verkis muzikon inspiritan de la Concerto delle donne aŭ specife por ili. Tiaj verkoj estis karakterizitaj per alta ‘tessitura’, virtuoza kaj flora stilo, kaj vasta gamo. La tria libro de madrigaloj de Ludovico Agostini estis eble la unua eldonaĵo tute dediĉita al la nova kantmaniero. La ‘Canzonette a tre voci’ de Monteverdi probable estis influita de la "Sinjorinoj de Ferrara". Fonto de tiu teksto estas artikolo numero 28 en la artikolserio Virinoj en muziko en la Esperanta Retradio, verkita de Sonia Risso el Urugvajo. (eo)
- The concerto delle donne (lit. 'consort of ladies'; also concerto di donne or concerto delle (or di) dame) was a group of professional female singers in the late Italian Renaissance, primarily in the court of Ferrara, Italy. Renowned for their technical and artistic virtuosity, the ensemble was founded by Alfonso II, Duke of Ferrara, in 1580 and was active until the court was dissolved in 1597. Giacomo Vincenti, a music publisher, praised the women as "virtuose giovani" (young virtuosas), echoing the sentiments of contemporaneous diarists and commentators. The origins of the ensemble lay in an amateur group of high-placed courtiers who performed for each other within the context of the Duke's informal musica secreta (lit. 'secret music') in the 1570s. The ensemble evolved into an all-female group of professional musicians, the concerto delle donne, who performed formal concerts for members of the inner circle of the court and important visitors. Their signature style of florid, highly ornamented singing brought prestige to Ferrara and inspired composers of the time. The concerto delle donne revolutionized the role of women in professional music, and continued the tradition of the Este court as a musical center. Word of the ladies' ensemble spread across Italy, inspiring imitations in the powerful courts of the Medici and Orsini. The founding of the concerto delle donne was the most important event in secular Italian music in the late sixteenth century; the musical innovations established in the court were important in the development of the madrigal, and eventually the seconda pratica. (en)
- El concerto delle donne o concerto delle dame (literalmente, «conjunto de las mujeres» o «agrupación de las damas») fue un grupo profesional de cantantes femeninas de finales del Renacimiento, activo en la ciudad italiana de Ferrara, que tuvo mucho renombre por su virtuosismo técnico y artístico. Fundado por Alfonso II de Este, duque de Ferrara, en 1580, estuvo activo hasta que la corte se disolvió en 1597. , un editor musical, alabó a estas mujeres como virtuose giovani (jóvenes virtuosas), haciéndose eco del sentimiento de los comentaristas del momento. Los orígenes del grupo se encuentran en un conjunto aficionado de cortesanos bien situados que interpretaban música los unos para los otros en el contexto de la informal musica secreta del duque, durante los años 1570. El grupo fue evolucionando hasta convertirse en un grupo profesional de mujeres cantantes que daba conciertos formales para miembros del reducido círculo de la corte y para visitantes importantes. Su estilo interpretativo distintivo consistente en un canto con gran profusión de ornamentación no solo aportó un notable prestigio en la corte de Ferrara, sino que motivó e inspiró a notables compositores del momento. El concerto delle donne fue un elemento de revolución del papel de las mujeres en el contexto de la interpretación musical profesionalizada y mantuvo la tradición de la Casa de Este como un centro musical prestigioso. Su fama se difundió por toda Italia e inspiró imitaciones en las poderosas cortes de los Médici y los Orsini. La fundación de esta institución fue el acontecimiento más importante de la música profana italiana de finales del siglo XVI y las innovaciones musicales que tuvieron lugar en esa corte fueron de importancia para el desarrollo tanto del madrigal como de la seconda pratica. (es)
- Concerto delle donne edo Concerto delle Dame (literalki, emakumeen edo damen taldea), Errenazimentu amaierako emakume abeslarien talde profesional bat izan zen. Italiako Ferrara hirian aktiboa izan zen. Bere birtuosismo tekniko eta artistikoagatik ospe handia izan zuen. Taldea Ferrarako dukea zen sortu zuen, 1580an, eta aktibo egon zen 1597an gortea desegin zen arte. editore musikalak emakume hauek goretsi zituen virtuose giovani (gazte birtuosoak) bezala, garaiko iruzkingileen sentimenduaren berri emanez. (eu)
- Le concerto delle donne ou concerto delle dame est un groupe de cantatrices professionnelles dans la cour du duc Alfonso II à Ferrare, en Italie, à la fin de la Renaissance. Cet ensemble est créé par Alfonso II en 1580, à l'arrivée de sa troisième épouse, Margherita Gonzaga. Trois chanteuses, Laura Peverara, Livia d'Arco et Anna Guarini, la fille du poète Giovanni Battista Guarini, dames de petite noblesse, appartenaient à l'entourage de la duchesse Margherita. La beauté de leurs voix et leur virtuosité devint un véritable phénomène social, politique et culturel. Elles furent l'objet d'abondants témoignages dans les chroniques de l'époque. Leur style très orné, plein de fioritures, a inspiré de nombreux compositeurs. Le concerto delle donne a révolutionné le rôle des femmes dans la musique professionnelle et a contribué à la renommée de la cour de Ferrare comme centre musical. La renommée du groupe se répandit dans l'Italie et inspira des imitations dans les cours des Médicis et des Orsini, ce qui constitue un des plus importants événements de la musique italienne profane du XVIe siècle ; les innovations musicales induites ont eu une grande importance dans le développement du madrigal. (fr)
- Il concerto delle dame, definito anche canto delle dame o concerto delle donne, era un piccolo consesso di musiciste che eseguiva concerti presso la corte di Alfonso II d'Este a Ferrara nel secondo Cinquecento. Oltre a essere rinomate virtuose nel canto, le dame erano abili suonatrici e in alcuni casi compositrici. Il 'concerto' fu attivo fino alla morte del duca nel 1597. La formazione variò, ma la più famosa fu probabilmente quella della duchessa Margherita Gonzaga d'Este (moglie del duca), composta da Laura Peperara, Anna Guarini e Livia D’Arco. La notorietà delle dame si diffuse in tutta la penisola italiana e altre formazioni analoghe, a imitazione di quella ferrarese, nacquero presso le corti dei Medici e degli Orsini. Le loro esecuzioni influirono sullo sviluppo del madrigale e della cosiddetta seconda pratica. (it)
- Concerto delle donne ('Damernas konsert') var en berömd orkester av kvinnliga musiker verksamma vid hovet i renässansens Ferrara i Italien mellan 1580 och 1597. Orkestern grundades av den musikintresserade hertig Alfonso II av Este, formellt för att roa hans nya maka Margareta Gonzaga, och kvinnorna fick på papperet ställning som hennes hovdamer. Dess ursprung låg i de informella musikaliska sammankomster där manliga och kvinnliga musiker spelade musik för Alfonso under 1570-talet, och ledde till bildandet av en orkester av professionella kvinnliga yrkesmusiker. De var hovmusiker som uppträdde för hertigens hov och dess gäster. Bland dess mest berömda medlemmar Concerto delle donne blev berömd i hela renässansens Italien, och uppmuntrade till bildandet av flera liknande orkestrar. Det uppfattas som den kanske mest betydelsefulla innovationen av sekulär musik i den sena renässansens Italien, och revolutionerade kvinnors ställning inom professionell musik. Medlemmar i urval
* Isabella Bendidio
* Leonora Sanvitale
* Vittoria Bentivoglio
* Laura Peverara
* Livia d'Arco
* Anna Guarini (sv)
|
| rdfs:comment
|
- Il Canto delle Dame di Ferrara, auch Concerto delle Donne, waren drei und manchmal mehr professionell singend und musizierende Frauen – einzeln, zu zweit und „A Tre Soprani“ mit Generalbassbegleitung – am Hofe des Herzogs Alfonsos II. d’Este in Ferrara (1533–1597) zur Zeit der Spätrenaissance. Ihr Wirken ist insbesondere durch die für sie geschriebenen zwölf Madrigale Luzzasco Luzzaschis von 1601 überliefert und veranschaulicht. Die akkordische Generalbassstimme wurde dabei mitunter abwechselnd von ihnen selbst gespielt. Fünf Jahre lang wirkte als vierte Virtuosin Tarquinia Molza mit. (de)
- Concerto delle donne edo Concerto delle Dame (literalki, emakumeen edo damen taldea), Errenazimentu amaierako emakume abeslarien talde profesional bat izan zen. Italiako Ferrara hirian aktiboa izan zen. Bere birtuosismo tekniko eta artistikoagatik ospe handia izan zuen. Taldea Ferrarako dukea zen sortu zuen, 1580an, eta aktibo egon zen 1597an gortea desegin zen arte. editore musikalak emakume hauek goretsi zituen virtuose giovani (gazte birtuosoak) bezala, garaiko iruzkingileen sentimenduaren berri emanez. (eu)
- El concerto delle donne (literalment conjunt de les dones) era un grup professional de cantants femenines de finals del Renaixement, actiu a la ciutat italiana de Ferrara, que va tenir molt de renom pel seu virtuosisme tècnic i artístic. El grup va ser fundat per Alfons II, duc de Ferrara, l'any 1580 i va estar actiu fins que la cort es va dissoldre l'any 1597. , un editor musical, lloà a aquestes dones com a virtuose giovani (joves virtuoses) fent-se ressò del sentiments dels comentaristes del moment. (ca)
- La Koncerto de Virinoj (Concerto delle donne) estis virina grupo de profesiaj kantistoj kaj instrumentistoj de la kortego de Ferrara, en Italio, kiu disvolviĝis je la fino de la 16-a jarcento. La ensemblo estis fondita en 1580 de la duko , granda sponsoro kaj protektanto de artoj kaj sciencoj. Tiu grupo atingis grandegan famon, pro sia arta nivelo kaj pro sia teknika virtuozeco. Ĝi restis aktiva ĝis la kortego dissolviĝis en 1598, kiam la duko forpasis sen heredanto. (eo)
- The concerto delle donne (lit. 'consort of ladies'; also concerto di donne or concerto delle (or di) dame) was a group of professional female singers in the late Italian Renaissance, primarily in the court of Ferrara, Italy. Renowned for their technical and artistic virtuosity, the ensemble was founded by Alfonso II, Duke of Ferrara, in 1580 and was active until the court was dissolved in 1597. Giacomo Vincenti, a music publisher, praised the women as "virtuose giovani" (young virtuosas), echoing the sentiments of contemporaneous diarists and commentators. (en)
- El concerto delle donne o concerto delle dame (literalmente, «conjunto de las mujeres» o «agrupación de las damas») fue un grupo profesional de cantantes femeninas de finales del Renacimiento, activo en la ciudad italiana de Ferrara, que tuvo mucho renombre por su virtuosismo técnico y artístico. Fundado por Alfonso II de Este, duque de Ferrara, en 1580, estuvo activo hasta que la corte se disolvió en 1597. , un editor musical, alabó a estas mujeres como virtuose giovani (jóvenes virtuosas), haciéndose eco del sentimiento de los comentaristas del momento. (es)
- Le concerto delle donne ou concerto delle dame est un groupe de cantatrices professionnelles dans la cour du duc Alfonso II à Ferrare, en Italie, à la fin de la Renaissance. Cet ensemble est créé par Alfonso II en 1580, à l'arrivée de sa troisième épouse, Margherita Gonzaga. (fr)
- Il concerto delle dame, definito anche canto delle dame o concerto delle donne, era un piccolo consesso di musiciste che eseguiva concerti presso la corte di Alfonso II d'Este a Ferrara nel secondo Cinquecento. Oltre a essere rinomate virtuose nel canto, le dame erano abili suonatrici e in alcuni casi compositrici. Il 'concerto' fu attivo fino alla morte del duca nel 1597. La formazione variò, ma la più famosa fu probabilmente quella della duchessa Margherita Gonzaga d'Este (moglie del duca), composta da Laura Peperara, Anna Guarini e Livia D’Arco. (it)
- Concerto delle donne ('Damernas konsert') var en berömd orkester av kvinnliga musiker verksamma vid hovet i renässansens Ferrara i Italien mellan 1580 och 1597. Orkestern grundades av den musikintresserade hertig Alfonso II av Este, formellt för att roa hans nya maka Margareta Gonzaga, och kvinnorna fick på papperet ställning som hennes hovdamer. Dess ursprung låg i de informella musikaliska sammankomster där manliga och kvinnliga musiker spelade musik för Alfonso under 1570-talet, och ledde till bildandet av en orkester av professionella kvinnliga yrkesmusiker. De var hovmusiker som uppträdde för hertigens hov och dess gäster. Bland dess mest berömda medlemmar (sv)
|
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
