| dbo:abstract
|
- En lingüística, un substrat és la llengua o llengües que en un territori determinat ha estat substituïda per una llengua dominant, per causes d'una colonització o una conquesta, i la seva influència en la nova llengua amb alguns trets lingüístics. Es tracta d'una proposta d'anàlisi de les llengües en contacte basat en una metàfora geològica en la qual les diferents influències lingüístiques d'una llengua es classifiquen com estrats superposats. Així doncs, quan es produeix un procés de substitució lingüística, la segona llengua (L2) conserva elements de la llengua anterior (L1), és a dir, del seu substrat lingüístic. En primer lloc, alguns elements de la L1 (la llengua en procés de substitució) es transfereixen a la interllengua L1/2, és a dir, la llengua resultant de l'esforç inicial per adquirir la L2 . Aquesta llengua resultant es tracta d'una llengua plena d'interferències lingüístiques de la L1. En segon lloc, els trets de la L1 es mantenen quan els parlants ja dominen la L2. Finalment, aquests trets passen a formar part de la L2 i són transmesos de generació en generació un cop ja s'ha consumat el procés de substitució. (ca)
- Der Begriff Substrat (von lateinisch Stratum ‚Schicht‘) wurde etwa um 1875 von dem italienischen Sprachforscher Graziadio Ascoli im Zusammenhang mit seinen Untersuchungen zu den Ursachen von Lautwandel geprägt. Heute wird der Begriff vor allem in der diachronen Sprachwissenschaft im Zusammenhang mit Sprachkontakt bzw. -mischung verwendet und bezeichnet sowohl
* die Ursprungssprache eines Gebietes, die kontakt-induzierten Wandel in einer oder mehreren neu eingewanderten Sprachen auslöst, als auch
* die Ergebnisse dieses kontakt-induzierten Wandels in der überlagernden Sprache. Letztere werden auch Substratinterferenzen genannt. Die überlagernde Sprache, die ebenfalls kontakt-induzierten Wandel in die entgegengesetzte Richtung auslösen kann, wird dementsprechend Superstrat genannt.Im Falle der Beeinflussung durch Nachbarsprachen spricht man von Adstrat. (de)
- En lingvoscienco, subtavolo estas lingvo aŭ lingvoj, kiuj sur difinita teritorio, estis anstataŭitaj de alia (plej ofte pro koloniado aŭ konkero), sed kiuj ankoraŭ influas en la novan lingvon per lingvaj trajtoj, plej ofte vortoj. Ekzemple la gaŭla lingvo estas subtavolo de la franca lingvo. La gaŭloj -kelta gento- loĝis en Gaŭlio antaŭ la romia konkero. La gaŭloj iom post iom forlasis sian lingvon favore al Latino. La gaŭla lingvo malaperis, sed lasis spurojn sur la franca. (eo)
- El sustrato lingüístico o substrato lingüístico es, sobre todo en caso de pueblos conquistados por otros de lengua distinta, el conjunto de influencias léxicas, fonéticas y gramaticales que ejerce la lengua originalmente hablada en el territorio sobre la lengua que la sustituye. Cuando el fenómeno ocurre al revés se habla de superestrato. Por ejemplo, el dominio romano en la península ibérica produjo la desaparición de las lenguas aborígenes de la región, con excepción del vasco. Sin embargo, muchas de sus características aún quedan como substrato en el castellano; así, algunos lingüistas consideran que la desaparición de la inicial latina f- resultando una h-, inicialmente aspirada y posteriormente muda, parece deberse a la influencia vascuence, pues esta lengua rechazaba el fonema “f”. (es)
- Hizkuntza-substratu kontzeptuak herri baten hizkuntza, normalean inbaditzailea den beste batekin ordezkatzen denean, hizkuntza berrian aurrekoaren elementu eta ezaugarriak agertzearen fenomenoa izendatzen du. Jatorrizko hizkuntzak berrian eragin lexikoa, fonetikoa eta gramatikala izan dezake. Beste fenomeno desberdina da; kasu horretan hizkuntza inbaditzaileak atzera egiten du baina haren ezaugarriak, modu batez, hizkuntza inbadituan gelditzen dira. Euskararen kasuan horrelako adibide asko daude. Euskara desagertu den lurraldetan oraindik orain euskal toponimoak, hitzak, ahozkerak...aurkitzen dira. Gaztelaniaren kasuan, bestetik, euskararen eraginez hasierako "f"a desagertu zen. (eu)
- En linguistique historique et en sociolinguistique, le terme « substrat » désigne la totalité des éléments de la langue d’un peuple autochtone, qui ont pénétré dans une autre langue, à la suite de l’adoption de celle-ci par le peuple en question. La langue adoptée peut ou non devenir une nouvelle langue. (fr)
- Dalam ilmu bahasa, stratum (serapan dari bahasa Latin, berarti "lapisan") atau strata adalah bahasa yang mempengaruhi, atau dipengaruhi oleh yang lain melalui kontak. Substratum atau substrata adalah bahasa yang memiliki pengaruh atau gengsi yang lebih rendah dari yang lain, sedangkan superstratum atau superstrata adalah bahasa yang memiliki pengaruh atau gengsi yang lebih tinggi. Kedua bahasa substratum dan superstratum saling mempengaruhi, tetapi dengan cara yang berbeda. Adstratum atau adstrata adalah bahasa yang berhubungan dengan bahasa lain tanpa memiliki gengsi dan pengaruh yang lebih tinggi ataupun lebih rendah. Gagasan "strata" pertama kali dikembangkan oleh ahli bahasa Italia bernama (1829–1907). Kedua konsep tersebut berlaku untuk situasi di mana bahasa pendatang memantapkan dirinya di wilayah lain, biasanya sebagai hasil perpindahan penduduk. Kasus superstratum (bahasa lokal bertahan dan bahasa pendatang menghilang) atau kasus substratum (bahasa lokal menghilang dan digantikan oleh bahasa pendatang) berlaku biasanya hanya akan terlihat setelah beberapa generasi, di mana bahasa pendatang ada dalam budaya diaspora. Agar bahasa pendatang tetap bertahan (kasus substratum), pendatang perlu mengambil posisi yang sangat berpengaruh (secara politik atau ekonomi) atau berimigrasi dalam jumlah yang relatif lebih besar dibanding penduduk lokal (seperti invasi atau penjajahan. Contoh yang terkenal yaitu Kekaisaran Romawi yang memunculkan bahasa-bahasa Roman di luar Semenanjung Italia, menggantikan bahasa Galia dan bahasa Indo-Eropa lainnya). Kasus superstratum mengacu pada populasi invasi oleh kalangan yang berpengaruh, yang pada akhirnya mengadopsi bahasa asli kalangan jelata. Contohnya adalah suku Burgundia dan Franka di Prancis kuno, yang akhirnya meninggalkan bahasa Jermanik mereka dan beralih menuturkan bahasa Roman, yang menciptakan bahasa atau ragam yang lebih baru, yaitu bahasa Prancis. (in)
- In linguistics, a stratum (Latin for "layer") or strate is a language that influences or is influenced by another through contact. A substratum or substrate is a language that has lower power or prestige than another, while a superstratum or superstrate is the language that has higher power or prestige. Both substratum and superstratum languages influence each other, but in different ways. An adstratum or adstrate is a language that is in contact with another language in a neighbor population without having identifiably higher or lower prestige. The notion of "strata" was first developed by the Italian linguist Graziadio Isaia Ascoli (1829–1907), and became known in the English-speaking world through the work of two different authors in 1932. Thus, both concepts apply to a situation where an intrusive language establishes itself in the territory of another, typically as the result of migration. Whether the superstratum case (the local language persists and the intrusive language disappears) or the substratum one (the local language disappears and the intrusive language persists) applies will normally only be evident after several generations, during which the intrusive language exists within a diaspora culture. In order for the intrusive language to persist (substratum case), the immigrant population will either need to take the position of a political elite or immigrate in significant numbers relative to the local population (i. e., the intrusion qualifies as an invasion or colonisation; an example would be the Roman Empire giving rise to Romance languages outside Italy, displacing Gaulish and many other Indo-European languages). The superstratum case refers to elite invading populations that eventually adopt the language of the native lower classes. An example would be the Burgundians and Franks in France, who eventually abandoned their Germanic dialects in favor of other Indo-European languages of the Romance branch, profoundly influencing the local speech in the process. (en)
- 基層言語（きそうげんご、英: substratum）または基層語あるいは単に基層とは、 1.
* 2つの言語を併用する社会において、威信の低い方の言語。対して、威信の高い方の言語を上層言語、上層語、上層 (superstratum) という。威信に明確な差がない複数の言語が使用されている場合、お互いに傍層 (adstratum) の関係にある、という。 2.
* このような言語接触状況において、基層語が使用されなくなり上層語に置き換えられることがある。置き換えられて消滅した言語を、残った上層語に対する基層という。このような置き換えの結果、上層語に基層語の影響が残ることがある。歴史言語学における言語変化を何らかの基層言語に由来すると説明することを基層説、基層理論（substratum theory）という。 (ja)
- In linguistica, un sostrato (o substrato) è una lingua non più parlata su un territorio che però prima di sparire ha influenzato quella (o quelle) da cui è stata soppiantata. È uno dei tre tipi possibili di interferenza linguistica. C'è un generale accordo tra gli studiosi nell'individuare nel linguista italiano Graziadio Isaia Ascoli il primo ad aver collegato il fenomeno alla diversificazione dei dialetti. D'altra parte, un precursore nell'individuazione del concetto può essere stato lo storico italiano Carlo Cattaneo. (it)
- Een substraat of substraattaal (Latijn sub, onder en stratum, laag) is een taal die oorspronkelijk werd gesproken in een gemeenschap waarbinnen nu een andere omgangstaal wordt gebruikt. Substraattalen blijven soms herkenbaar in de taal die ze is opgevolgd. Historische taalkundigen houden zich bezig met onderzoek naar substraattalen. De opvolgende taal is dan de superstraattaal of het superstraat. Hierbij ter illustratie: in de provincie Groningen wordt sinds de 14e eeuw een serie Nedersaksische variëteiten (het Gronings) gesproken. Voorheen was Groningen met uitzondering van de stad Groningen, het Gorecht en het Westerwolde evenwel Friestalig. Het Nedersaksisch van Groningen verschilt op tal van punten van het Nedersaksisch van andere streken door kenmerken die uit de Friese substraattaal zijn overgenomen. Een Fries substraat wordt bijvoorbeeld ook algemeen aangenomen voor het Hollands en, veel minder zeker, voor het West-Vlaams. Andere interessante voorbeelden uit andere taalfamilies zijn het Japans en het Egyptisch-Arabisch. Het Japans zou een Altaïsche taal zijn met een Austronesisch substraat. Daarentegen is het Egyptisch-Arabisch een bepaalde variëteit van het standaard Arabisch met een Koptisch substraat. Ook van de Germaanse talen als geheel wordt wel verondersteld dat sommige van de woorden waarvoor geen Indo-Europees equivalent bestaat uit een substraattaal komen, waarschijnlijk behorend tot een nu uitgestorven taalfamilie. Zie hierover het artikel Pre-Indo-Europees substraat van het Germaans. (nl)
- Substrat językowy (łac. substratum, „podłoże”) – pierwotne podłoże językowe (lub etniczno-językowe) na określonym obszarze zamieszkanym później przez ludność używającą innego języka. Substrat zazwyczaj pozostawia pewne ślady w nowszym języku. Na przykład gwary północno-wschodniej Polski, podobnie jak polszczyzna północnokresowa, powstały na substracie białorusko-litewskim. Śladami substratu białoruskiego w tych gwarach jest m.in. akanie, ruchomy akcent, występowanie spółgłoski r [r] w miejsce ogólnopolskiego rz [ʒ] (np. reka, treba wobec ogólnopolskiego rzeka, trzeba). Substratem na terenie obecnej Francji były języki celtyckie Gallów, Belgów i Akwitańczyków (wspomnianych przez Cezara), zastąpione przez łacinę, a następnie przez wywodzące się z niej języki romańskie, zwłaszcza nowożytny francuski. Wpływem jakiegoś substratu można wyjaśnić obecność elementów niesystemowych, różnego rodzaju innowacji w nowym języku czy też pewne zjawiska fonologiczne, na przykład przesuwkę germańską. (pl)
- Na linguística, um estrato ou estratos (do latim stratum, significando camada) é uma língua que influencia ou é influenciada por outra através de contacto. Um substrato é uma língua que tem menor poder ou influência do que outra, enquanto um superestrato é uma língua que tem maior presença ou influência. Substrato e superestrato influenciam-se mutuamente, mas de formas diferentes. Um adstrato refere-se a uma linguagem que está em contato com outro idioma de uma população vizinha, sem por isso ter uma influência identificável maior ou menor. (pt)
- Субстрат (від лат. sub — «під» і stratum — «шар», тобто «нижній шар») у мовознавстві — в лінгвістиці так називають мову, яка впливає на іншу мову, що витискує її з ужитку. Це один з трьох видів мовних контактів; іншими словами під мовним субстратом слід розуміти «сукупність фактів і явищ усіх рівнів мови в поширеній на якійсь території мові, що походженням пов'язані зі зниклою мовою, яка раніше існувала на цій території». (uk)
- Языково́й субстра́т — язык коренного населения, обычно при переходе населения со своего языка на чужой (в результате завоевания, этнического поглощения, культурного преобладания и т. д.), по отношению к этому чужому языку. При этом местная языковая традиция обрывается, народ переключается на традицию другого языка, но в новом языке проявляются черты языка исчезнувшего. (ru)
|
| rdfs:comment
|
- En lingvoscienco, subtavolo estas lingvo aŭ lingvoj, kiuj sur difinita teritorio, estis anstataŭitaj de alia (plej ofte pro koloniado aŭ konkero), sed kiuj ankoraŭ influas en la novan lingvon per lingvaj trajtoj, plej ofte vortoj. Ekzemple la gaŭla lingvo estas subtavolo de la franca lingvo. La gaŭloj -kelta gento- loĝis en Gaŭlio antaŭ la romia konkero. La gaŭloj iom post iom forlasis sian lingvon favore al Latino. La gaŭla lingvo malaperis, sed lasis spurojn sur la franca. (eo)
- En linguistique historique et en sociolinguistique, le terme « substrat » désigne la totalité des éléments de la langue d’un peuple autochtone, qui ont pénétré dans une autre langue, à la suite de l’adoption de celle-ci par le peuple en question. La langue adoptée peut ou non devenir une nouvelle langue. (fr)
- 基層言語（きそうげんご、英: substratum）または基層語あるいは単に基層とは、 1.
* 2つの言語を併用する社会において、威信の低い方の言語。対して、威信の高い方の言語を上層言語、上層語、上層 (superstratum) という。威信に明確な差がない複数の言語が使用されている場合、お互いに傍層 (adstratum) の関係にある、という。 2.
* このような言語接触状況において、基層語が使用されなくなり上層語に置き換えられることがある。置き換えられて消滅した言語を、残った上層語に対する基層という。このような置き換えの結果、上層語に基層語の影響が残ることがある。歴史言語学における言語変化を何らかの基層言語に由来すると説明することを基層説、基層理論（substratum theory）という。 (ja)
- In linguistica, un sostrato (o substrato) è una lingua non più parlata su un territorio che però prima di sparire ha influenzato quella (o quelle) da cui è stata soppiantata. È uno dei tre tipi possibili di interferenza linguistica. C'è un generale accordo tra gli studiosi nell'individuare nel linguista italiano Graziadio Isaia Ascoli il primo ad aver collegato il fenomeno alla diversificazione dei dialetti. D'altra parte, un precursore nell'individuazione del concetto può essere stato lo storico italiano Carlo Cattaneo. (it)
- Na linguística, um estrato ou estratos (do latim stratum, significando camada) é uma língua que influencia ou é influenciada por outra através de contacto. Um substrato é uma língua que tem menor poder ou influência do que outra, enquanto um superestrato é uma língua que tem maior presença ou influência. Substrato e superestrato influenciam-se mutuamente, mas de formas diferentes. Um adstrato refere-se a uma linguagem que está em contato com outro idioma de uma população vizinha, sem por isso ter uma influência identificável maior ou menor. (pt)
- Субстрат (від лат. sub — «під» і stratum — «шар», тобто «нижній шар») у мовознавстві — в лінгвістиці так називають мову, яка впливає на іншу мову, що витискує її з ужитку. Це один з трьох видів мовних контактів; іншими словами під мовним субстратом слід розуміти «сукупність фактів і явищ усіх рівнів мови в поширеній на якійсь території мові, що походженням пов'язані зі зниклою мовою, яка раніше існувала на цій території». (uk)
- Языково́й субстра́т — язык коренного населения, обычно при переходе населения со своего языка на чужой (в результате завоевания, этнического поглощения, культурного преобладания и т. д.), по отношению к этому чужому языку. При этом местная языковая традиция обрывается, народ переключается на традицию другого языка, но в новом языке проявляются черты языка исчезнувшего. (ru)
- En lingüística, un substrat és la llengua o llengües que en un territori determinat ha estat substituïda per una llengua dominant, per causes d'una colonització o una conquesta, i la seva influència en la nova llengua amb alguns trets lingüístics. Es tracta d'una proposta d'anàlisi de les llengües en contacte basat en una metàfora geològica en la qual les diferents influències lingüístiques d'una llengua es classifiquen com estrats superposats. Així doncs, quan es produeix un procés de substitució lingüística, la segona llengua (L2) conserva elements de la llengua anterior (L1), és a dir, del seu substrat lingüístic. (ca)
- Der Begriff Substrat (von lateinisch Stratum ‚Schicht‘) wurde etwa um 1875 von dem italienischen Sprachforscher Graziadio Ascoli im Zusammenhang mit seinen Untersuchungen zu den Ursachen von Lautwandel geprägt. Heute wird der Begriff vor allem in der diachronen Sprachwissenschaft im Zusammenhang mit Sprachkontakt bzw. -mischung verwendet und bezeichnet sowohl
* die Ursprungssprache eines Gebietes, die kontakt-induzierten Wandel in einer oder mehreren neu eingewanderten Sprachen auslöst, als auch
* die Ergebnisse dieses kontakt-induzierten Wandels in der überlagernden Sprache. (de)
- El sustrato lingüístico o substrato lingüístico es, sobre todo en caso de pueblos conquistados por otros de lengua distinta, el conjunto de influencias léxicas, fonéticas y gramaticales que ejerce la lengua originalmente hablada en el territorio sobre la lengua que la sustituye. Cuando el fenómeno ocurre al revés se habla de superestrato. (es)
- Hizkuntza-substratu kontzeptuak herri baten hizkuntza, normalean inbaditzailea den beste batekin ordezkatzen denean, hizkuntza berrian aurrekoaren elementu eta ezaugarriak agertzearen fenomenoa izendatzen du. Jatorrizko hizkuntzak berrian eragin lexikoa, fonetikoa eta gramatikala izan dezake. Beste fenomeno desberdina da; kasu horretan hizkuntza inbaditzaileak atzera egiten du baina haren ezaugarriak, modu batez, hizkuntza inbadituan gelditzen dira. (eu)
- Dalam ilmu bahasa, stratum (serapan dari bahasa Latin, berarti "lapisan") atau strata adalah bahasa yang mempengaruhi, atau dipengaruhi oleh yang lain melalui kontak. Substratum atau substrata adalah bahasa yang memiliki pengaruh atau gengsi yang lebih rendah dari yang lain, sedangkan superstratum atau superstrata adalah bahasa yang memiliki pengaruh atau gengsi yang lebih tinggi. Kedua bahasa substratum dan superstratum saling mempengaruhi, tetapi dengan cara yang berbeda. Adstratum atau adstrata adalah bahasa yang berhubungan dengan bahasa lain tanpa memiliki gengsi dan pengaruh yang lebih tinggi ataupun lebih rendah. Gagasan "strata" pertama kali dikembangkan oleh ahli bahasa Italia bernama (1829–1907). (in)
- In linguistics, a stratum (Latin for "layer") or strate is a language that influences or is influenced by another through contact. A substratum or substrate is a language that has lower power or prestige than another, while a superstratum or superstrate is the language that has higher power or prestige. Both substratum and superstratum languages influence each other, but in different ways. An adstratum or adstrate is a language that is in contact with another language in a neighbor population without having identifiably higher or lower prestige. The notion of "strata" was first developed by the Italian linguist Graziadio Isaia Ascoli (1829–1907), and became known in the English-speaking world through the work of two different authors in 1932. (en)
- Substrat językowy (łac. substratum, „podłoże”) – pierwotne podłoże językowe (lub etniczno-językowe) na określonym obszarze zamieszkanym później przez ludność używającą innego języka. Substrat zazwyczaj pozostawia pewne ślady w nowszym języku. Na przykład gwary północno-wschodniej Polski, podobnie jak polszczyzna północnokresowa, powstały na substracie białorusko-litewskim. Śladami substratu białoruskiego w tych gwarach jest m.in. akanie, ruchomy akcent, występowanie spółgłoski r [r] w miejsce ogólnopolskiego rz [ʒ] (np. reka, treba wobec ogólnopolskiego rzeka, trzeba). (pl)
- Een substraat of substraattaal (Latijn sub, onder en stratum, laag) is een taal die oorspronkelijk werd gesproken in een gemeenschap waarbinnen nu een andere omgangstaal wordt gebruikt. Substraattalen blijven soms herkenbaar in de taal die ze is opgevolgd. Historische taalkundigen houden zich bezig met onderzoek naar substraattalen. De opvolgende taal is dan de superstraattaal of het superstraat. (nl)
|
