| dbo:abstract
|
- المذهب الذرّي فكرة فلسفية تطوّرت في اليونان خلال القرن الخامس قبل الميلاد. يعتقد الذرّيون أن العناصر الأساسية للحقيقة تتشكّل من الذرة غير القابلة للانقسام والإتلاف، وهي مادة سابحة في الفضاء. ويظنّون أن الذرّة لها حركة، ولكنها تنعدم وترتدُّ بعد ارتطامها. وقد تكوّنت الدنيا نتيجة هذه الحركات. ووجدت لفترة من الزمن ثم اختفت. وهذه العوالم والأشياء الظاهرية التي وجدت عليها تختلف فقط في الحجم والشكل وموضع ذراتها. ويعتقد الذريون أن حركة الذرَّات تُحكم بالضرورة. إذن كل حدث هو نتيجة تصادم، وفي النظرية يمكن التنبؤ بها مبكرًا. وقد أدخل الفيلسوف أبيقور الفكرة التي تقول إن الذرات هدف للانحراف العَرضي، وظن أن الانحراف كسر نموذج الأحداث بحتمية وقدم قواعد للإدارة الحرة. وقد صاغ العالم ليوقبوس المذهب الذري وطوره بتوسع أكثر ديموقريطوس، ثم عدله وبسطه إلى حد ما أبيقور، ونال شهرته على يد الشاعر الروماني لوكريشيس. وقد تم استقاء المصادر الأصلية لهذا المذهب من خلال قصيدة الشاعر لوكريتيوس: طبيعة الأشياء. (ar)
- Atomismus je filosofický směr, který chápe vesmír jako složený z nedělitelných (řecky a-tomos), neměnných a věčných částeček, které se pohybují v prázdnu. Atomismus vznikl ve Starověkém Řecku, patrně v 5. století př. n. l., jeho hlavními představiteli byli Leukippos a Démokritos. Atomisté se snažili o materialistický a deterministický výklad světa, popírali spojitost látky, ale na rozdíl od Eleatů připouštěli vznik, změnu a zánik, které vysvětlovali jako projevy spojení nebo rozpojení atomů. Jejich nauku dále rozvinul Epikúros a Lucretius ve své básni „O povaze věcí“ (De rerum natura, asi 60 př. n. l.) podává soustavný výklad atomismu. Atomistická nauka zjevně odporovala běžné lidské zkušenosti o spojitosti a dělitelnosti látky, takže později upadla v zapomenutí. Znovu se objevila v novověké filosofii: Descartes vykládá rozmanité vlastnosti látek vlastnostmi nepatrných částeček, z nichž jsou složeny. Atomistická představa se hodila jako výkladová hypotéza chemikům 18. století, kterou jejich následovníci rozvinuli až do podoby Mendělejevovy periodické tabulky prvků a koncem 19. století už byla atomická povaha hmoty prokázána. Jaderná fyzika a štěpení atomu ovšem ukázaly, že atomy nejsou neměnné ani nezničitelné, nýbrž naopak se rozpadají (samovolně i zásahem člověka) a mohou také vznikat. Současná představa atomu je nesmírně složitá a také se vymyká běžné představivosti. V metaforickém smyslu se označení atomismus používá jako protiklad holismu a znamená metodu zkoumání, při níž se složité předměty rozkládají na nejjednodušší a dále nedělitelné složky, z nichž se dá celek zpětně rekonstruovat. Toto mechanistické pojetí nelze ovšem obhájit v biologii, a ve společenských vědách se označuje jako redukcionismus. Logický atomismus v tomto smyslu zastával např. Bertrand Russell a Alfred North Whitehead. (cs)
- L'atomisme és un sistema filosòfic que va sorgir a Grècia durant el segle v aC, segons el qual l'univers està constituït per combinacions de petites partícules indivisibles denominades àtoms (en grec significa que no es pot dividir). L'àtom és definit com l'element més petit, alhora extens i indivisible, del qual estan fetes totes les coses. Segons l'atomisme mecanicista de Leucip i Demòcrit (segles V i IV aC), els àtoms són unes partícules materials indestructibles, desproveïdes de qualitats, que no es distingeixen entre si més que per la forma i dimensió, i que per les seves diverses combinacions en el buit constituïxen els diferents cossos. La concepció de la natura és absolutament materialista, i explica tots els fenòmens naturals en termes de nombre, forma i grandària dels àtoms. Fins i tot, redueix les propietats sensorials de les coses a les diferències quantitatives dels àtoms. Aquest moviment filosòfic tindrà continuïtat amb la filosofia d'Epicur i Lucreci. (ca)
- La atomismo estas greka filozofia skolo, kies laŭ lia ĉefa teorio, la universo komponiĝas nur el vakuo kaj materio sub formo de atomoj. La atomoj, nedivideblaj kaj neŝanĝantaj, estas ĉiuj el la sama substanco, kaj diferenciĝas unu el la aliaj pro siaj formoj kaj lokiĝo. En la universo estas nenio krom amaso da atomoj. Tiu doktrino estas proksima de la materiisma monismo. La helena filozofo Leŭkipo (ĉ 440 a.K) kaj lia disĉiplo Demokrito (ĉ ) estas rigarditaj kiel la kreintoj de la atomismo.Tiun doktrinon pluigos Epikuro (ĉ 360 a.K) kaj Lukrecio (-99 - -55). Giordano Bruno (1548 - 1600) asociis atomismon kajspiritecon en la nocio pri monado, samtempe ero de materiokaj de spirito. (eo)
- Atomism (from Greek ἄτομον, atomon, i.e. "uncuttable, indivisible") is a natural philosophy proposing that the physical universe is composed of fundamental indivisible components known as atoms. References to the concept of atomism and its atoms appeared in both ancient Greek and ancient Indian philosophical traditions. Leucippus is the earliest figure whose commitment to atomism is well attested and he is usually credited with inventing atomism. He and other ancient Greek atomists theorized that nature consists of two fundamental principles: atom and void. Clusters of different shapes, arrangements, and positions give rise to the various macroscopic substances in the world. The particles of chemical matter for which chemists and other natural philosophers of the early 19th century found experimental evidence were thought to be indivisible, and therefore were given by John Dalton the name "atom", long used by the atomist philosophy. Although the connection to historical atomism is at best tenuous, elementary particles have become a modern analogue of philosophical atoms. (en)
- Der Ausdruck Atomismus bezeichnet entsprechend seiner griechischen Etymologie (a-tomos, „nicht-teilbar“) ganz allgemein die Annahme, dass ein Bereich aus kleinsten, fundamentalen, nicht teilbaren oder auf andere Elemente reduzierbaren Elementen besteht. Am verbreitetsten ist die Verwendung des Begriffs im Zusammenhang der Naturphilosophie, Metaphysik und Kosmologie, wobei eine gewisse Kontinuität von vorsokratischen Annahmen weniger materieller Elemente bis zum Atombegriff der modernen Teilchenphysik besteht. Auch in anderen Kontexten wird von Atomismus gesprochen, wenn kleinste, nicht weiter erklärbare oder reduzierbare theoretische Begriffe oder Objekte der Wirklichkeit beschrieben werden, beispielsweise bei einer Annahme fundamentaler semantischer Einheiten, wie dies u. a. der Logische Atomismus entwickelte (siehe auch Elementarsatz). (de)
- El atomismo es una teoría filosófica que apareció en la Antigua Grecia durante el siglo V a. C. y en la India hacia el año 600 a. C. —aunque tal vez surgiera mucho antes (Mosco de Sidón)—, según la cual el universo está constituido por combinaciones de pequeñas partículas indivisibles denominadas átomos (del griego ἄτομον, «que no se puede cortar», «indivisible»). (es)
- Atomismoa zenbaitetan garatutako teoria da, zeinaren arabera natura zatiezinezko partikulak diren atomoz eta hutsez osaturik dagoen. Antzinako Indian garatutako tradizio filosofikoetan hautematen da lehenengo aldiz atomismoan oinarritzen diren naturaren filosofiak. Mendebaldean, ordea, presokratikoen taldean daude atomismoa gehien baieztatu zuten filosofo nagusiak, hala nola Leuzipo eta Demokrito. Beranduago, Epikuro eta Lukrezio ere atomistak izan ziren. Atomismo hitzaren lehenengo aipamenak ikusteko, antzinako greziara eta antzinako Indiara erreparatu behar diegu. Mendebaldean, atomismoaren lehen apaimenak K.a. 5. urtean arizen ditugu, Leuzipo eta Demokritoren eskutik. Bestetik, Indian atomismoaren lehen eskolak K.a 4. mendekoak dira; hala nola, Jain, Ajivika eta Carvka eskolak. Gerora, Nyaya eta Vaishesshika eskolek atomomen konbinazioaz eta konbinazio horiek sortzen dituzten gorputz konplexuagoez arituko dira. Materia kimikoa elementu zatiezina zela pentsatzen zuten, hortaz, XIX. mendeko kimikariek atomo hitza erabili zuten elementu zatiezin horiei erreferentzia egiteko. Hitz hau grekoengandik jaso zuten, grekoz atomoa zatiezina adierazten baitu. Baina, XX. mendean, ordurarte sinesten zen kontrako aurkikuntza gertatu zen. Atomoak ez dira substantzia zatiezin eta bakunak, atomoak beste elementuz konposatutako elementuak dira. Hortaz, atomoa baino txikiagoak diren beste substantzia batzuk existitzen dira, atomoaren baitan daudenak; hala nola, elektroiak, neutroiak eta protoiak. Gerora egindako esperimentu batek agerian utzi zuen protoiak eta neutroiak txikiagoak ziren beste elementuz konposatuta zeudela: quarks. (eu)
- Coincheap is ea an tAdamhachas a bhí ann chomh fada siar leis an 5ú céad RC, a bhain leis na heolaithe is fealsaimh Ghréagacha Deamócratas is , a thairg go bhfuil gach damhna comhdhéanta as cáithníní doroinnte agus gur gá a n-airíonna a mhíniú i dtéarmaí na gcáithníní sin is a n-airíonna siúd. (ga)
- Atomisme adalah filsafat alam yang berkembang di beberapa peradaban kuno. Di dalam peradaban Barat, atomisme merujuk pada Leukippos dan muridnya, Democritus dari abad ke-5 SM. Pengikut atomisme ini mengajukan teori bahwa dunia alami terdiri dari dua benda yang mendasar, saling berlawanan, dan tidak dapat dibagi -- atom dan kehampaan. Atom tidak dapat diisi oleh sesuatupun, atom bergerak di kehampaan menuju klaster yang berbeda-beda (dan klaster-klaster ini membentuk senyawa-senyawa penghambat). Atom adalah kenyataan bendawi terkecil, satuan bangunan yang tidak dapat dimusnahkan (Aristoteles, Metafisika, I, 4, 985 b, 10-15). Kata atomisme diturunkan dari kata sifat bahasa Yunani, atomos, yang arti harfiahnya adalah tidak dapat dipenggal (a - tomos (tidak dapat dipenggal) -- tomos adalah sekawan dari kata kerja bahasa Yunani temnein (memenggal)). Konsep atomisme terbentuk akibat kecelakaan sejarah, yaitu fakta bahwa para kimiawan dan fisikawan sebelum abad ke-19 mengira bahwa partikel tidak dapat dibagi, sehingga dikenali sebagai a-tom tak terpenggal dari tradisi kuno. Namun, pada abad ke-20 diketahuilah bahwa atom ternyata terdiri dari entitas yang lebih kecil: elektron, neutron, dan proton. Bahkan percobaan tahap lanjut menunjukkan bahwa proton dan neutron terdiri dari beberapa kuark. Kuark yang dimaksud ini secara empirik belum terbukti memiliki substruktur. Meskipun penamaan ini menjadi kurang relevan, ungkapan "kenyataan bendawi yang tidak dapat dibagi" masih menjadi kalimat sakti di dalam atomisme. (in)
- L'atomisme est un courant philosophique et physicien affirmant que la matière est discontinue et composée d'éléments insécables. Leucippe et son élève Démocrite sont les Grecs considérés comme les fondateurs de l'atomisme au Ve siècle av. J.-C., doctrine reprise par Épicure, puis à Rome par Lucrèce au Ier siècle av. J.-C. Les atomistes anciens appelaient atomes les éléments microscopiques, insécables, solides et localisés dont ils pensaient que la matière était constituée. (fr)
- 原子論（げんしろん、英: atomism）とは、自然はそれ以上分割できない最小単位としての原子（げんし、希: τὸ ἄτομον, ἡ ἄτομος、英: atom）から成り立つとする理論・仮説である。唯物論や機械論と重なる。 「元素#歴史」も参照 (ja)
- ( 이 문서는 철학 사상에 관한 것입니다. 과학 이론에 대해서는 원자론 문서를 참고하십시오.) 원자주의(原子主義, atomism)는 "모든 물질은 매우 작은, 분할 불가능한 입자 (Atom, 원자)로 구성되어 있다"는 사상이다. (ko)
- Het atomisme is de filosofische leer die stelt dat alle stoffen zijn opgebouwd uit ontelbare minuscule ondeelbare blokjes: atomen, afgeleid van het Griekse atomos (ondeelbaar). Leucippus en Democritus volgden deze leer. was van mening dat deze twee de inspiratie voor de naam atomos hadden opgedaan na een reis naar Egypte, waar zij leerden over de Egyptische god Atum. In de moderne scheikunde werd het atomisme ingevoerd door John Dalton. Atomisten worden soms gezien als de latere natuurfilosofen. Van belang voor het filosofische concept van het atomisme is dat een feit dat werd aangenomen aan het begin van de negentiende eeuw, namelijk dat atomen niet kleiner konden worden opgedeeld, niet bleek te kloppen. In de twintigste eeuw ontdekte men dat deze bestaan uit nog kleinere deeltjes: elektronen, neutronen en protonen. Verdere experimenten tonen aan dat de protonen en neutronen bestaan uit nog kleinere quarks. Op het moment zijn dit voor ons de kleinst deelbare deeltjes; maar vanuit de ervaring dat de deeltjes toch steeds weer deelbaar lijken te zijn vloeit de vraag: is materie oneindig deelbaar? Aangezien de afwezigheid van bewijs niet gelijkstaat aan bewijs van afwezigheid, kan dit nog niet bewezen of verworpen worden. Gebruik van het woord atoom kan zijn binnen twee contexten: binnen de context van de fysica en binnen de context van de filosofie. Het Atomisme wordt in traditie geassocieerd met de tweede, waarbinnen filosofen discussieerden over de bouwblokken van de realiteit, waar werkelijk alles uit bestaat. Ze stelden dat het intens kleine objecten zijn zonder fysiek aantoonbare delen, die niet konden worden verdeeld in kleinere stukjes en die óf 0-dimensionaal zijn (geen grootte hebben) óf heel erg klein zijn. Die met een kleine grootte (in tegenstelling tot geen grootte) worden geassocieerd met Democritus. Indiase boeddhisten hebben ook op substantiële wijze bijgedragen aan het Atomisme; zij stelden onder andere dat de atomen in en uit het bestaan flitsen. Dit laatste lijkt te zijn bevestigd in de Westerse wetenschap; dit is het waarschijnlijkheidsprincipe van Heisenberg. Een van de belangrijkste stellingen binnen het Atomisme is, dat als we ervan uitgaan dat er enkel atomen bestaan, dat zou betekenen dat er eigenlijk geen objecten buiten atomen om bestaan (enkel informatie en informatiedragers). Dit betekent dat lichamen, wolken, planeten, etc. niet werkelijk zouden bestaan; in ieder geval niet in de vormen waarin onze zintuigen deze aan ons presenteren. Deze stelling is het metafysisch nihilisme. Deze consequentie werd veelal besproken door Atomisten zoals Democritus, Hobbes en misschien zelfs Kant, al is men er niet helemaal uit of hij nu wel of niet een Atomist was. (nl)
- L'atomismo è una teoria filosofica che presuppone una pluralità di costituenti fondamentali all'origine della materia fisica, che tenderebbero ad aggregarsi e disgregarsi prevalentemente per cause meccaniche. Perché questo modello sia valido, gli atomisti ritengono che il mondo naturale sia da separare in due aspetti: gli atomi indivisibili e il vuoto in cui si muovono. Atomi componenti la materia. (it)
- Atomismo (em grego clássico: ἄτομον atomon o que não pode ser cortado, indivisível) é uma filosofia natural que se desenvolveu em várias tradições antigas. Os atomistas teorizaram que a natureza consiste em dois princípios fundamentais: átomo e vazio. Ao contrário de seu homônimo científico moderno em teoria atômica, os átomos filosóficos vêm em uma variedade infinita de formas e tamanhos cada uma delas sendo indestrutíveis, imutáveis e cercadas por um vazio onde colidem com os outros ou se reúnem em juntos formando arranjos. O aglomerado de diferentes formas, arranjos e posições dão origem a várias substâncias macroscópicas no mundo. Referências ao conceito de atomismo e seus átomos são encontrados na Índia antiga e Grécia Antiga. Na Índia as escolas atomistas Jainistas, Ajivika e Carvaka remontam ao século VI a.C.. As escolas Nyaya e Vaisheshika desenvolveram teorias sobre como os átomos se combinavam para formar objetos mais complexos. No Ocidente, o atomismo surgiu no século V a.C., com Leucipo e Demócrito. A questão sobre se cultura indiana influenciou gregos ou vice-versa, ou se ambos evoluíram de forma independente ainda está em disputa. (pt)
- Atomizm fizykalny – teoria o ziarnistej, nieciągłej strukturze materii, twierdzenie, że materia składa się z niepodzielnych elementów, niegdyś atomów, a współcześnie: cząstek elementarnych. (pl)
- Atomism är en filosofisk tendens eller inriktning, som vill lösa alla problem genom att bryta ned dem i någon form av minsta beståndsdelar och utifrån dessa minsta beståndsdelar förklara och lösa problemen. I västerländsk filosofi avser man med atomism de idéer som företräddes av de under antiken grekiska atomisterna. se atomteori. Motsatsen är holism. Denna filosofiartikel saknar väsentlig information. Du kan hjälpa till genom att lägga till den. (sv)
- Атоми́зм — натурфилософская и физическая теория, согласно которой чувственно воспринимаемые (материальные) вещи состоят из химически неделимых частиц — атомов. Возникла в древнегреческой философии. Дальнейшее развитие получила в философии и науке Средних веков и Нового времени. Термин атомизм употребляется в двух смыслах. В широком смысле атомизмом называется любое учение об атомах, в узком — древнегреческая философская школа V—IV веков до н. э., учение которой является самой ранней исторической формой атомизма. В обоих случаях употребляется также термин атоми́стика. Термин атомисти́ческий материали́зм является более узким, так как некоторые сторонники учения об атомах считали атомы идеальными. (ru)
- Атомі́стика, або Атомі́зм — натурфілософська концепція будови Всесвіту, в основу якої покладено поняття атому як гранично неподільної частки. В атомістиці стверджується, що всі об'єкти у Всесвіті складаються з дуже малого розміру неподільних часток, званих атомами. В класичній атомістиці різноманітність речей і явищ пояснюється поєднанням і взаємодією атомів різних видів. Атомістика була і залишається ареною боротьби матеріалізму проти ідеалізму, діалектики проти метафізики. Визнання атомістики об'єктивно-реального буття мікрочастинок матерії, можливості пізнання їх властивостей та законів взаємодії веде до матеріалістичного розуміння світу як закономірного руху матерії, тим часом як заперечення об'єктивної реальності частинок матерії і можливості їх пізнання приводить до ідеалістичного погляду на світ. (uk)
- 原子論（英語：Atomism，來自古希臘語atomos，含義為“不可分割”），非，是在一些古代傳統中發展出的一種自然哲學。原子論者將自然世界理論化為由兩基本部分所構成：不可分割的原子和空無的虛空（void）。 (zh)
|
| rdfs:comment
|
- El atomismo es una teoría filosófica que apareció en la Antigua Grecia durante el siglo V a. C. y en la India hacia el año 600 a. C. —aunque tal vez surgiera mucho antes (Mosco de Sidón)—, según la cual el universo está constituido por combinaciones de pequeñas partículas indivisibles denominadas átomos (del griego ἄτομον, «que no se puede cortar», «indivisible»). (es)
- Coincheap is ea an tAdamhachas a bhí ann chomh fada siar leis an 5ú céad RC, a bhain leis na heolaithe is fealsaimh Ghréagacha Deamócratas is , a thairg go bhfuil gach damhna comhdhéanta as cáithníní doroinnte agus gur gá a n-airíonna a mhíniú i dtéarmaí na gcáithníní sin is a n-airíonna siúd. (ga)
- L'atomisme est un courant philosophique et physicien affirmant que la matière est discontinue et composée d'éléments insécables. Leucippe et son élève Démocrite sont les Grecs considérés comme les fondateurs de l'atomisme au Ve siècle av. J.-C., doctrine reprise par Épicure, puis à Rome par Lucrèce au Ier siècle av. J.-C. Les atomistes anciens appelaient atomes les éléments microscopiques, insécables, solides et localisés dont ils pensaient que la matière était constituée. (fr)
- 原子論（げんしろん、英: atomism）とは、自然はそれ以上分割できない最小単位としての原子（げんし、希: τὸ ἄτομον, ἡ ἄτομος、英: atom）から成り立つとする理論・仮説である。唯物論や機械論と重なる。 「元素#歴史」も参照 (ja)
- ( 이 문서는 철학 사상에 관한 것입니다. 과학 이론에 대해서는 원자론 문서를 참고하십시오.) 원자주의(原子主義, atomism)는 "모든 물질은 매우 작은, 분할 불가능한 입자 (Atom, 원자)로 구성되어 있다"는 사상이다. (ko)
- L'atomismo è una teoria filosofica che presuppone una pluralità di costituenti fondamentali all'origine della materia fisica, che tenderebbero ad aggregarsi e disgregarsi prevalentemente per cause meccaniche. Perché questo modello sia valido, gli atomisti ritengono che il mondo naturale sia da separare in due aspetti: gli atomi indivisibili e il vuoto in cui si muovono. Atomi componenti la materia. (it)
- Atomizm fizykalny – teoria o ziarnistej, nieciągłej strukturze materii, twierdzenie, że materia składa się z niepodzielnych elementów, niegdyś atomów, a współcześnie: cząstek elementarnych. (pl)
- Atomism är en filosofisk tendens eller inriktning, som vill lösa alla problem genom att bryta ned dem i någon form av minsta beståndsdelar och utifrån dessa minsta beståndsdelar förklara och lösa problemen. I västerländsk filosofi avser man med atomism de idéer som företräddes av de under antiken grekiska atomisterna. se atomteori. Motsatsen är holism. Denna filosofiartikel saknar väsentlig information. Du kan hjälpa till genom att lägga till den. (sv)
- 原子論（英語：Atomism，來自古希臘語atomos，含義為“不可分割”），非，是在一些古代傳統中發展出的一種自然哲學。原子論者將自然世界理論化為由兩基本部分所構成：不可分割的原子和空無的虛空（void）。 (zh)
- المذهب الذرّي فكرة فلسفية تطوّرت في اليونان خلال القرن الخامس قبل الميلاد. يعتقد الذرّيون أن العناصر الأساسية للحقيقة تتشكّل من الذرة غير القابلة للانقسام والإتلاف، وهي مادة سابحة في الفضاء. ويظنّون أن الذرّة لها حركة، ولكنها تنعدم وترتدُّ بعد ارتطامها. وقد تكوّنت الدنيا نتيجة هذه الحركات. ووجدت لفترة من الزمن ثم اختفت. وهذه العوالم والأشياء الظاهرية التي وجدت عليها تختلف فقط في الحجم والشكل وموضع ذراتها. (ar)
- L'atomisme és un sistema filosòfic que va sorgir a Grècia durant el segle v aC, segons el qual l'univers està constituït per combinacions de petites partícules indivisibles denominades àtoms (en grec significa que no es pot dividir). (ca)
- Atomismus je filosofický směr, který chápe vesmír jako složený z nedělitelných (řecky a-tomos), neměnných a věčných částeček, které se pohybují v prázdnu. Atomismus vznikl ve Starověkém Řecku, patrně v 5. století př. n. l., jeho hlavními představiteli byli Leukippos a Démokritos. Atomisté se snažili o materialistický a deterministický výklad světa, popírali spojitost látky, ale na rozdíl od Eleatů připouštěli vznik, změnu a zánik, které vysvětlovali jako projevy spojení nebo rozpojení atomů. Jejich nauku dále rozvinul Epikúros a Lucretius ve své básni „O povaze věcí“ (De rerum natura, asi 60 př. n. l.) podává soustavný výklad atomismu. (cs)
- Der Ausdruck Atomismus bezeichnet entsprechend seiner griechischen Etymologie (a-tomos, „nicht-teilbar“) ganz allgemein die Annahme, dass ein Bereich aus kleinsten, fundamentalen, nicht teilbaren oder auf andere Elemente reduzierbaren Elementen besteht. (de)
- Atomism (from Greek ἄτομον, atomon, i.e. "uncuttable, indivisible") is a natural philosophy proposing that the physical universe is composed of fundamental indivisible components known as atoms. References to the concept of atomism and its atoms appeared in both ancient Greek and ancient Indian philosophical traditions. Leucippus is the earliest figure whose commitment to atomism is well attested and he is usually credited with inventing atomism. He and other ancient Greek atomists theorized that nature consists of two fundamental principles: atom and void. Clusters of different shapes, arrangements, and positions give rise to the various macroscopic substances in the world. (en)
- La atomismo estas greka filozofia skolo, kies laŭ lia ĉefa teorio, la universo komponiĝas nur el vakuo kaj materio sub formo de atomoj. La atomoj, nedivideblaj kaj neŝanĝantaj, estas ĉiuj el la sama substanco, kaj diferenciĝas unu el la aliaj pro siaj formoj kaj lokiĝo. En la universo estas nenio krom amaso da atomoj. Tiu doktrino estas proksima de la materiisma monismo. La helena filozofo Leŭkipo (ĉ 440 a.K) kaj lia disĉiplo Demokrito (ĉ ) estas rigarditaj kiel la kreintoj de la atomismo.Tiun doktrinon pluigos Epikuro (ĉ 360 a.K) kaj Lukrecio (-99 - -55). (eo)
- Atomismoa zenbaitetan garatutako teoria da, zeinaren arabera natura zatiezinezko partikulak diren atomoz eta hutsez osaturik dagoen. Antzinako Indian garatutako tradizio filosofikoetan hautematen da lehenengo aldiz atomismoan oinarritzen diren naturaren filosofiak. Mendebaldean, ordea, presokratikoen taldean daude atomismoa gehien baieztatu zuten filosofo nagusiak, hala nola Leuzipo eta Demokrito. Beranduago, Epikuro eta Lukrezio ere atomistak izan ziren. (eu)
- Atomisme adalah filsafat alam yang berkembang di beberapa peradaban kuno. Di dalam peradaban Barat, atomisme merujuk pada Leukippos dan muridnya, Democritus dari abad ke-5 SM. Pengikut atomisme ini mengajukan teori bahwa dunia alami terdiri dari dua benda yang mendasar, saling berlawanan, dan tidak dapat dibagi -- atom dan kehampaan. Atom tidak dapat diisi oleh sesuatupun, atom bergerak di kehampaan menuju klaster yang berbeda-beda (dan klaster-klaster ini membentuk senyawa-senyawa penghambat). Atom adalah kenyataan bendawi terkecil, satuan bangunan yang tidak dapat dimusnahkan (Aristoteles, Metafisika, I, 4, 985 b, 10-15). Kata atomisme diturunkan dari kata sifat bahasa Yunani, atomos, yang arti harfiahnya adalah tidak dapat dipenggal (a - tomos (tidak dapat dipenggal) -- tomos adalah sek (in)
- Het atomisme is de filosofische leer die stelt dat alle stoffen zijn opgebouwd uit ontelbare minuscule ondeelbare blokjes: atomen, afgeleid van het Griekse atomos (ondeelbaar). Leucippus en Democritus volgden deze leer. was van mening dat deze twee de inspiratie voor de naam atomos hadden opgedaan na een reis naar Egypte, waar zij leerden over de Egyptische god Atum. In de moderne scheikunde werd het atomisme ingevoerd door John Dalton. Atomisten worden soms gezien als de latere natuurfilosofen. (nl)
- Атоми́зм — натурфилософская и физическая теория, согласно которой чувственно воспринимаемые (материальные) вещи состоят из химически неделимых частиц — атомов. Возникла в древнегреческой философии. Дальнейшее развитие получила в философии и науке Средних веков и Нового времени. (ru)
- Atomismo (em grego clássico: ἄτομον atomon o que não pode ser cortado, indivisível) é uma filosofia natural que se desenvolveu em várias tradições antigas. Os atomistas teorizaram que a natureza consiste em dois princípios fundamentais: átomo e vazio. Ao contrário de seu homônimo científico moderno em teoria atômica, os átomos filosóficos vêm em uma variedade infinita de formas e tamanhos cada uma delas sendo indestrutíveis, imutáveis e cercadas por um vazio onde colidem com os outros ou se reúnem em juntos formando arranjos. O aglomerado de diferentes formas, arranjos e posições dão origem a várias substâncias macroscópicas no mundo. (pt)
- Атомі́стика, або Атомі́зм — натурфілософська концепція будови Всесвіту, в основу якої покладено поняття атому як гранично неподільної частки. В атомістиці стверджується, що всі об'єкти у Всесвіті складаються з дуже малого розміру неподільних часток, званих атомами. В класичній атомістиці різноманітність речей і явищ пояснюється поєднанням і взаємодією атомів різних видів. (uk)
|
