| dbo:abstract
|
- V sociologii a jiných sociálních vědách se jako evolucionismus (z latinského evolutio = rozvinutí papírového svitku, čtení) označují školy myšlení, které navazovaly na Darwinovu a aplikovaly ji přímočarým způsobem na společnost, v jejímž vývoji hledaly nižší a vyšší stádia, přičemž dobové společnosti evropského typu řadily na vrchol takto lineárně chápané evoluce. Evolucionismus ovlivňoval myšlení hlavně ve druhé polovině 19. století. Hlavní reprezentant původního proudu je Herbert Spencer, dalšími představiteli byli např. L. T. Hobhouse nebo B. Kidd. (V širším slova smyslu je evolucionismus názor, že realita i každá její součást se vyvíjejí, podléhají evoluci.) Evolucionismus v sociologii je součástí naturalistického a pozitivistického proudu a je sám o sobě hodně diferencovaný. Jedna z hlavních myšlenek je, že nejrůznější společnosti prochází stejnými vývojovými stadii. Tato stadia na sebe plynule navazují, přičemž mezi nimi neexistují žádné překryvy ani skoky. Revoluce je vnímána jako . Klasický evolucionismus je již překonaný, myšlenku evoluce společnosti v méně zjednodušené podobě však nadále hlásá . (cs)
- Als Evolutionismus wird eine theoretische Ausrichtung in der Ethnologie und benachbarten Sozialwissenschaften bezeichnet, die verschiedene Entwicklungsstufen menschlicher Gesellschaften mit einer Höherentwicklung annimmt. Diese theoretische Perspektive wurde einer tiefgreifenden Ideologiekritik unterzogen, wird heute jedoch als Neoevolutionismus modifiziert weiter beibehalten. (de)
- L’évolutionnisme, en anthropologie, est une théorie sociale qui postule qu'il est possible de générer des lois explicatives de l'évolution des sociétés. Certains anciens courants furent critiqués pour avoir postulé un mode d'évolution linéaire sur le modèle unique du développement de la société occidentale. Mais les différents anthropologues qui se qualifient d'évolutionnistes de nos jours, tel qu'Alain Testart et , proposent quant à eux des théories évolutives non téléologiques et non ethnocentrées. Au sens strict, l'évolutionnisme est un ensemble de théories élaborées dans la seconde moitié du XIXe siècle par les fondateurs de l'anthropologie dont Lewis Henry Morgan, Edward Tylor, Herbert Spencer et James George Frazer. Dès son apparition en tant que science au XIXe siècle, l'anthropologie se place dans un paradigme évolutionniste. Pour les anthropologues de cette époque, l'espèce humaine ne fait qu'un, et donc, chaque société suit la même évolution de l'état de « primitif » jusqu'au modèle de la civilisation occidentale. Morgan, après s'être fait connaître par une monographie sur les Iroquois, expose sa théorie dans son ouvrage Ancient Society. Il décrit trois stades d'évolution des sociétés : sauvage, barbare et civilisé. Chacun de ces stades se divise en trois sous-stades : inférieur, moyen, supérieur. Tylor s'intéresse plus à l'anthropologie sociale, notamment la religion. Il théorise lui aussi l'évolution des sociétés en trois stades : animiste, polythéiste, monothéiste. On peut rajouter un anthropologue britannique, Frazer, qui considère que l'évolution des croyances se fait de la magie à la science en passant par la religion. Ce paradigme fut exclusif en anthropologie durant de nombreuses années et il y a de nombreuses critiques à y apporter. Tout d'abord, il applique l'évolution (au sens de progrès) à des notions comme l'organisation sociale ou la religion. De plus, il considère que toutes les sociétés évoluent dans le même sens pour arriver à la vraie « civilisation », dont le modèle est la civilisation occidentale moderne. En effet, pour Mondher Kilani l'évolutionnisme est unilinéaire. (fr)
- Evolusi unilinear (bahasa Inggris: Unilineal evolution; juga disebut sebagai evolusi sosial klasik), adalah sebuah teori sosial abad ke-19 tentang dan budaya. Konsep ini terdiri dari banyak teori oleh berbagai antropolog dan sosiolog, yang percaya bahwa budaya Barat adalah puncak kontemporer dari evolusi sosial. Status sosial yang berbeda selaras dalam satu baris yang bergerak dari yang paling primitif sampai yang paling beradab. Teori ini sekarang umumnya dianggap di kalangan akademisi. (in)
- 単系進化（たんけいしんか、英: Unilineal evolution (classical social evolution(ism)とも）は社会と文化の進化に関する19世紀の社会理論である。当時、西洋の文化は社会進化の頂点だと信じていた種々の社会学者と人類学者の多くの競合した理論から成っている。一般的に学会ではこの理論は廃れた理論と見なされている。 (ja)
- Unilineal evolution, also referred to as classical social evolution, is a 19th-century social theory about the evolution of societies and cultures. It was composed of many competing theories by various anthropologists and sociologists, who believed that Western culture is the contemporary pinnacle of social evolution. Different social status is aligned in a single line that moves from most primitive to most civilized. This theory is now generally considered obsolete in academic circles. (en)
- Unilineaire evolutie is een theorie van culturele evolutie met het idee dat alle samenlevingen zich ontwikkelen volgens een universeel geldende richting naar een steeds complexere en geavanceerdere samenleving. Dit idee ontstond in Europa gedurende de negentiende eeuw toen een vooruitgangsgeloof heerste dat 'primitievere' samenlevingen zag als overeenkomend met vroege stadia van de eigen samenleving. Tegenwoordig is dit idee binnen de academische wereld grotendeels verlaten, aangezien het wordt gezien als etnocentrisch of zelfs racistisch en onvoldoende in staat om de daadwerkelijke ontwikkelingen weer te geven. (nl)
- Evolução unilinear (também denominada evolucionismo social clássico) é uma teoria social da segunda metade do século XIX sobre a evolução das sociedades e culturas. Era composta de muitas teorias concorrentes de vários sociólogos e principalmente pelos fundadores da antropologia, dentre os quais Lewis Henry Morgan, Edward Burnett Tylor, Herbert Spencer e James George Frazer, que acreditavam que a cultura ocidental representava o ápice da evolução social. Segundo o pensamento evolucionista, predominante sobretudo entre os antropólogos da época, a espécie humana é uma só e, portanto, cada sociedade seguiria uma única trajetória - a partir do estado "primitivo," até alcançar o modelo clássico de civilização ocidental. No início do século XX, Franz Boas criticou radicalmente a essa vertente, demonstrando sua inconsistência em relação à realidade histórica observada, afora seus aspectos controversos, do ponto de vista ético. As civilizações seguem caminhos diferentes, não buscando os mesmos objetivos e a própria civilização ocidental, que supostamente seria o último estágio dessa evolução, continua a sofrer profundas mutações, não podendo portanto constituir-se em padrão. Os desenvolvimentos da etnologia, com a antropologia cultural de Claude Lévi-Strauss, por exemplo, também fundamentaram a crítica às concepções de progresso linear, que consideram a história como um processo cumulativo, e à pseudo-oposição entre "sociedades com história" e "sociedades sem história". Num esforço de superação, as abordagens contemporâneas da antropologia evolucionista tornaram-se menos simplistas, no sentido de privilegiar um maior rigor metodológico. Através do confronto de múltiplas fontes, da utilização de modelos matemáticos, de instrumentos de análise quantitativa das Ciências Sociais e contando com novos recursos tecnológicos, procuram desvincular-se das acusações de etnocentrismo, embora ainda busquem apoio em teorias derivadas da biologia, com eventuais acréscimos da psicologia . (pt)
- Еволюціоні́зм — напрям в антропології (від грецького ανθρωπος — людина, λογος — слово — наука про походження та розвиток (еволюцію) людини, утворення людських рас та нормальні варіації фізичної будови людини) і етнографії (від грецького етнос — плем'я, народ; графо — пишу — наука про культуру і побут, походження (етногенез), розселення, процеси культурно-побутових відносин на всіх етапах історії людства народів). Час зародження — 19 ст.Зацікавленість еволюційними ідеями змінювалась від кінця 19 ст., коли вони були широко поширені в світовій науці як універсальна теорія соціальних явищ і процесів, до початку 20 ст., коли стали нагромаджуватись безліч фактів, які не вкладалися в теоретичні викладки еволюціонізму. (uk)
- Эволюциони́зм (эволюционная школа) — направление в антропологии и этнографии, сторонники которого предполагали существование универсального закона общественного развития, заключающегося в эволюции культуры от низших форм к высшим, от дикости к цивилизации и т. д. Главная идея эволюционистов заключалась в убеждении о полном тождестве исторических путей разных народов. Историю эволюционисты рассматривали как сумму независимых эволюций единичных элементов культуры и социальной структуры. (ru)
|
| rdfs:comment
|
- Als Evolutionismus wird eine theoretische Ausrichtung in der Ethnologie und benachbarten Sozialwissenschaften bezeichnet, die verschiedene Entwicklungsstufen menschlicher Gesellschaften mit einer Höherentwicklung annimmt. Diese theoretische Perspektive wurde einer tiefgreifenden Ideologiekritik unterzogen, wird heute jedoch als Neoevolutionismus modifiziert weiter beibehalten. (de)
- Evolusi unilinear (bahasa Inggris: Unilineal evolution; juga disebut sebagai evolusi sosial klasik), adalah sebuah teori sosial abad ke-19 tentang dan budaya. Konsep ini terdiri dari banyak teori oleh berbagai antropolog dan sosiolog, yang percaya bahwa budaya Barat adalah puncak kontemporer dari evolusi sosial. Status sosial yang berbeda selaras dalam satu baris yang bergerak dari yang paling primitif sampai yang paling beradab. Teori ini sekarang umumnya dianggap di kalangan akademisi. (in)
- 単系進化（たんけいしんか、英: Unilineal evolution (classical social evolution(ism)とも）は社会と文化の進化に関する19世紀の社会理論である。当時、西洋の文化は社会進化の頂点だと信じていた種々の社会学者と人類学者の多くの競合した理論から成っている。一般的に学会ではこの理論は廃れた理論と見なされている。 (ja)
- Unilineal evolution, also referred to as classical social evolution, is a 19th-century social theory about the evolution of societies and cultures. It was composed of many competing theories by various anthropologists and sociologists, who believed that Western culture is the contemporary pinnacle of social evolution. Different social status is aligned in a single line that moves from most primitive to most civilized. This theory is now generally considered obsolete in academic circles. (en)
- Unilineaire evolutie is een theorie van culturele evolutie met het idee dat alle samenlevingen zich ontwikkelen volgens een universeel geldende richting naar een steeds complexere en geavanceerdere samenleving. Dit idee ontstond in Europa gedurende de negentiende eeuw toen een vooruitgangsgeloof heerste dat 'primitievere' samenlevingen zag als overeenkomend met vroege stadia van de eigen samenleving. Tegenwoordig is dit idee binnen de academische wereld grotendeels verlaten, aangezien het wordt gezien als etnocentrisch of zelfs racistisch en onvoldoende in staat om de daadwerkelijke ontwikkelingen weer te geven. (nl)
- Еволюціоні́зм — напрям в антропології (від грецького ανθρωπος — людина, λογος — слово — наука про походження та розвиток (еволюцію) людини, утворення людських рас та нормальні варіації фізичної будови людини) і етнографії (від грецького етнос — плем'я, народ; графо — пишу — наука про культуру і побут, походження (етногенез), розселення, процеси культурно-побутових відносин на всіх етапах історії людства народів). Час зародження — 19 ст.Зацікавленість еволюційними ідеями змінювалась від кінця 19 ст., коли вони були широко поширені в світовій науці як універсальна теорія соціальних явищ і процесів, до початку 20 ст., коли стали нагромаджуватись безліч фактів, які не вкладалися в теоретичні викладки еволюціонізму. (uk)
- Эволюциони́зм (эволюционная школа) — направление в антропологии и этнографии, сторонники которого предполагали существование универсального закона общественного развития, заключающегося в эволюции культуры от низших форм к высшим, от дикости к цивилизации и т. д. Главная идея эволюционистов заключалась в убеждении о полном тождестве исторических путей разных народов. Историю эволюционисты рассматривали как сумму независимых эволюций единичных элементов культуры и социальной структуры. (ru)
- V sociologii a jiných sociálních vědách se jako evolucionismus (z latinského evolutio = rozvinutí papírového svitku, čtení) označují školy myšlení, které navazovaly na Darwinovu a aplikovaly ji přímočarým způsobem na společnost, v jejímž vývoji hledaly nižší a vyšší stádia, přičemž dobové společnosti evropského typu řadily na vrchol takto lineárně chápané evoluce. Evolucionismus ovlivňoval myšlení hlavně ve druhé polovině 19. století. Hlavní reprezentant původního proudu je Herbert Spencer, dalšími představiteli byli např. L. T. Hobhouse nebo B. Kidd. (V širším slova smyslu je evolucionismus názor, že realita i každá její součást se vyvíjejí, podléhají evoluci.) (cs)
- L’évolutionnisme, en anthropologie, est une théorie sociale qui postule qu'il est possible de générer des lois explicatives de l'évolution des sociétés. Certains anciens courants furent critiqués pour avoir postulé un mode d'évolution linéaire sur le modèle unique du développement de la société occidentale. Mais les différents anthropologues qui se qualifient d'évolutionnistes de nos jours, tel qu'Alain Testart et , proposent quant à eux des théories évolutives non téléologiques et non ethnocentrées. (fr)
- Evolução unilinear (também denominada evolucionismo social clássico) é uma teoria social da segunda metade do século XIX sobre a evolução das sociedades e culturas. Era composta de muitas teorias concorrentes de vários sociólogos e principalmente pelos fundadores da antropologia, dentre os quais Lewis Henry Morgan, Edward Burnett Tylor, Herbert Spencer e James George Frazer, que acreditavam que a cultura ocidental representava o ápice da evolução social. (pt)
|
