| dbo:abstract
|
- La dek kaj duono da milionoj da loĝantoj de Hungario dividas inter si 360 mil familiajn nomojn. Troviĝas nomo, kiun gardas nur unu familio, eĉ nur unu persono, sed troviĝas ankaŭ tiaj nomoj - laŭ nia ĉiutaga sperto -, kiun deklaras sia pluraj dekmiloj da homoj. Vicordo de la nomoj en hungara lingvo estas familia nomo kaj poste la persona nomo (baptonomo, aŭ postnomo, kiel en dokumentoj oni oficiale nomas ĝin). La akcento estas ĉiam sur la unua silabo. La familia nomo havas adjektivan karakteron malgraŭ ĝia substantiveco: oni ĉiam demandas kia Johano kaj ne kiu Johano. La plej ofte uzata familinomo en Hungario estas Nagy (nadj = granda) - antaŭanta nur iomete la nomon Kovács (KOvaĉ' = forĝisto). Se ni fiksas la nombron de la portantoj de la nomo NAGY kiel 100-on, la ofteco-indico de la homoj portantaj la saman familian nomon varias laŭ la ĉi-sekvaj:
* Nagy
* Kovács (KOVÁCH, KOVÁTS) 98
* Szabó (SAbo' = tajloro) 90
* Tóth (tot' = slovako) 88
* Horváth (HORvat'= kroato)77
* Kiss (familia nomo) (kiŝ = malgranda) 63
* Varga (familia nomo) (= ŝuisto) 56
* Molnár (MOLnar' = muelisto) 48
* Németh, (= germano) 42
* Farkas (farkaŝ = lupo) 32 La lokon de la listopintulo (tiun de NAGY) minacas nur la nomoj KOVÁCS, SZABÓ kaj TÓTH. Sed okulfrape estas, ke la simile oftaj MOLNÁR-oj troviĝas nur duone tiom multaj kaj FARKAS-oj nur trione tiom multaj ol la NAGY-oj. Ne malpli interesa estas la ĉi-malsupra listo:
* Balogh (balog = maldekstramana) 28
* Takács (TAKÁCH, TAKÁTS) (TAkaĉ' = teksisto) 25
* Pap(p) (= pastro) 23
* Juhász (JUhas' = ŝafisto) 21
* Mészáros (MEsa'roŝ = buĉisto, viand(vend)isto) 21
* Gál (Gaál, Gáll) (gal' = franco) 20
* Simon (ŝimon = Simono) 18
* Fekete (FEkete = nigra) 16
* Szilágyi (SIla'dji = Szilágy-ano) 16
* Szűcs, (Szőcs) (siĉ' = peltisto) 16
* Veres (Veress), aŭ Vörös, (Vöröss) (vereŝ = ruĝa) 16
* Balázs (familia nomo) (BALaS) (BAlaĵ' = Blazio) 14
* Hegedűs (Hegedős) (HEgediŝ'; HEgedeŝ' = violonisto) 14
* Szalay (Szalai) (SAlai= Zala-ano) 14
* Bíró, pli malofte Biró 'bi'ro' = juĝisto) 13
* Fehér (FEher' = blanka) 13
* Fodor (= krispa) 13
* Török (terek = turka, turko) 13
* Pintér (PINter' = barelisto) 12
* Székely (sekej = síkulo) 12
* Kocsis (koĉiŝ = koĉero) 11
* (LASlo' = Ladislao) 11
* Magyar (madjar = hungaro, madjaro) 11
* (= Marteno) 11
* Oláh (ola' = vlaĥo, rumano) 11
* Rácz, (rac' = serbo) 11
* (Ŝomodji = Somogy-ano) 11
* Bálint (= Valenteno) 10
* , (Boros (boroŝ = vin (vendisto)) 10
* (DEak' = studento) 10
* Fazekas (FAzekaŝ = pot(far)iato) 10
* Fülöp (Fülep) (Filep = Filipo) 10
* Hajdú (HAJdu' = hajduko) 10
* Halász (HAlaa' = fiŝisto) 10
* (KElemen = Klemento) 10
* (Kiraj' = reĝo) 10
* Lakatos (LAkatoŝ = seruristo) 10
* Lengyel (lendjel = polo) 10
* (ŝandor = Aleksandro) 10
* , (Sipos) (ŝipoŝ = ŝalmisto) 10
* (ŝoŝ' = sal(vend)isto) 10
* Vas (vaŝ = fero) 10 Konsiderinda parto de la loĝantaro en Hungario povas deklari kiel sian unu el tiuj ĉi-supraj 13 familiaj nomoj. Apenaŭ troviĝas eĉ malgranda (20-30-persona) grupo aŭ komunumo (ekz.lernej-klaso), en kiu ne troviĝus du aŭ eĉ pli multaj personoj portantaj unu el la diritaj nomoj. Iu parto de la nomoj aludas la devenlokon de ĝia portanto,ekz. SZILÁGYI (el Szilágy), SZALAI (el Zala), SOMOGYI (el Somogy). Aliaj estas interrilatigeblaj kun metio-nomoj,ekz. SZABÓ(=tajloro),VARGA (=ŝuisto), TAKÁCS (=), MÉSZÁROS (=buĉisto, viandisto),JUHÁSZ (=ŝafisto) k.a. Pluraj nomoj koncernas korpajn propraĵojn; tiuj estas nomoj signifantaj la koloron de la hararo aŭ haŭto, aŭ ĝian vilecon, ekz. FEHÉR (=blanka), FEKETE (=nigra), FODOR (=krispa), VERES (VÖRÖS) (=ruĝa). Ankaŭ pri aliaj korpaj propraĵoj aludas 13 nomoj KIS (=malgranda), NAGY (=granda),, BALOGH (=maldsketramana). Kiam ankoraŭ per la baptonomoj konis aŭ vokis la vilaĝanoj unu aliajn, la nomon KIS iu ricevis, ĉar li estis malaltstatura, pli juna aŭ pli malriĉa ol NAGY havanta la saman baptonomon. La praulo de la portanto de tiu ĉi lasta nomo iam estis pli grandkorpa, pli saĝa aŭ pli riĉa ol aliaj loĝantoj de la vilaĝo. Ĉar la plejparto de la hungara popolo estis malaltstruktura kaj ili vivtenis sin en malriĉeco, la personojn kun malsimila propraĵo okulfrapa oni nomis 1aŭ tio. BALOGH estis nomataj ĝenerale la maldekstramanuloj.Oftaj estas inter la hungaraj nomoj, la familiaj nomoj aludantaj naciecon: HORVÁTH (=kroata), NÉMETH (=germana), TÖRÖK (=turka), RÁCZ (=serba), OLÁH (=vlaĥa, rumana), MAGYAR (=madjara, hungara), LENGYEL (=pola), TÓTH (slovaka). Estas menciinde, ke antaŭ pli longa tempo ne nur slovako estis nomata "tót", sed ankaŭ kroato kaj sloveno. Unu el la plej oftaj personaj nomoj estas la ricevo de la patra nomo; tio estas kutimo ĉefe en Transilvanio: SIMON, LÁSZLÓ, KELEMEN, SÁNDOR, BALÁZS, BÁLINT kaj aliaj. Sed estas interese, ke la plej ofte uzataj baptonomoj (István -ISTvan'=Stefano, József joĵef=Jozefo, János - janoŝ=Johano, György -djerdj=Georgo) - escepte de László -LAS1o=Ladislao, kaj Sándor -ŝandar=Aleksandro - surprize malofte troviĝas kun sia plena formo, kiel familia nomo, ĉar ĝuste pro sia ofta troviĝo ili malpli bone taŭgas identigi senerare personon. Ĉu kiuj estas la plej oftaj hungaraj baptonomoj? Plej populara virnomo estas István (IŜTvan'=Stefano). La plua vicordo (mil personoj) (1994):
* (joĵef = Jozefo) 446
* (LASlo'= Ladislao) 418
* (janoŝ = Johano) 380
* (ŝandor= Aleksandro)267
* (= Francisko) 260
* Zoltán (ZOLtan' _ "Sultano") 227
* (= Gabrielo) 173
* (lajoŝ = Ludoviko) 154
* (= Emeriko) 149 Sesdek el cent viroj portas unu el la ĉi-supraj dek baptonomoj; tri el dek viroj estas István, József aŭ László. Nia plej ofta virinnomo estas * (MÁria); 600 mil hungarinoj estas nomataj Mária. La sekva vicordo estas (mil personoj en 1994)
* Erzsébet (ERĵe'bet = Elizabeta) 456
* Ilona (i'lona = Helena) 307
* (KAtalin= Katarina) 256
* (= Margareta) 217
* (= Eva) 211
* Anna 210
* (JUlianna = Julia, Juliana) 189
* (Ĵuĵanna= Suzana) 171
* (Iren' = Irena) 119 Rondcifere kvindek el cent hungarinoj ricevis unu el la ĉi-antaŭe listigitaj nomoj, de siaj gepatroj. La nomo Mária gvidinta tra jarcentoj (!) refalis en la duan lokon en la jaro 1970, inter novnaskitoj (post ), poste en 1990 ĝi falas en la 24-an lokon (tiam oni baptis plej multe da novnaskitaj bebinoj Alexandra - , Nikolett (Nlkolett), Anita (a'nita), Krisztina (KRIStina) kaj Katalin (KAtalin). En Hungario la gepatroj povas elekti nomon por sia bebo el 4400 nomoj, por siaj bebinoj el 4900 nomoj. Fine de la lasta jarcento la plej oftaj virnomoj estis:
* (= Jozefo)
* (= Stefano)
* (= Francisko)
* (= Johano)
* (=Ludoviko)
* Gyula (= Julio)
* (= Karlo)
* (= Aleksandro)
* (t= Belo, Adalberto)
* (= Ladislao) Kaj la plej popularaj virinaj nomoj:
* (= Maria)
* Erzsébet (= Elizabeta)
* (= Margareta)
* Ilona (= Helena)
* Anna (= Anna)
* (= Julia)
* (= )
* (= Tereza)
* (= Roza)
* (= Irena) (eo)
- Hungarian names include surnames and given names. Occasionally there are more than one of the latter, but normally just one is used. In the Hungarian language, whether written or spoken, these names are invariably given in the "Eastern name order", or family name followed by given name (in foreign-language texts in languages that use Western name order, names are often given with the family name last). The Hungarian language is one of the few national languages in Europe to use the Eastern name order, among languages like Chinese, Japanese, Korean, Vietnamese and some Basque nationalists. (en)
- ハンガリー人の姓名（ハンガリーじんのせいめい）では、ハンガリー人の姓と名について述べる。 (ja)
- 헝가리 이름은 헝가리인이 사용하는 이름으로, 성씨와 이름(때때로 두번째 이름인 가운데 이름을 포함)으로 구성되어 있다. 헝가리인의 성명은 본래 동양인과 마찬가지로 '성 · 이름'의 순서이다. 그러나 국외에서는 다른 유럽 국가처럼 서양식으로 '이름 · 성'의 순서로 표기하기 때문에, 동양국가(한국, 중국, 일본)에서도 이 순서(서양식)로 표기되는 경우가 많다. (ko)
- Венгерские имена выделяются на фоне всех остальных именных моделей Европы. Их особенностью является восточный порядок следования имени и фамилии (характерный для Китая, Кореи и Японии), при котором фамилия предшествует имени. Такой порядок объясняется тем, что фамилия выступает в качестве определения, а потому ставится перед определяемым словом (именем). Ударение в венгерских именах, как и во всех венгерских словах, всегда падает на первый слог. (ru)
- Na Węgrzech, podobnie jak np. w Polsce, przyjęty jest system "imię+nazwisko" aczkolwiek zwyczaj nakazuje umieszczać najpierw nazwisko, potem imię (imiona). Nazwisko dziedziczone jest zwykle po ojcu. Dopuszczalne jest posiadanie dwóch imion oraz podwójnych nazwisk. (pl)
- Угорські імена — прізвища та особові імена, які поширені серед угорців. Угорські імена виділяються на тлі всіх інших іменних моделей Європи. Їх особливістю є східний порядок проходження імені та прізвища (характерний для Китаю, Кореї і Японії), при якому прізвище передує імені. Такий порядок пояснюється тим, що прізвище виступає як визначення, а тому ставиться перед означуваним словом (ім'ям). Наголос в угорських іменах (як і в усіх угорських словах) завжди падає на перший склад. Раніше, виходячи заміж, жінки отримувалиали не лише прізвище чоловіка, але і його ім'я з закінченням -не. (uk)
- 匈牙利人名一般由姓氏和名字两部分组成，有时也有第二名。匈牙利人姓名的排列同欧洲其他一些国家的习惯相反，采用“东方姓名顺序”，姓氏在前，名字在后。匈牙利语是欧洲仅有的几种使用东方姓名顺序的语言之一。 由于匈牙利在相当长时间内受到奥地利帝國统治，近代直到一战结束前都是奧帝國及奥匈帝国的一部分，加之日耳曼人又是现代匈牙利的少数民族之一，因此匈牙利人名中有一定数量的德语人名。 (zh)
|
| rdfs:comment
|
- Hungarian names include surnames and given names. Occasionally there are more than one of the latter, but normally just one is used. In the Hungarian language, whether written or spoken, these names are invariably given in the "Eastern name order", or family name followed by given name (in foreign-language texts in languages that use Western name order, names are often given with the family name last). The Hungarian language is one of the few national languages in Europe to use the Eastern name order, among languages like Chinese, Japanese, Korean, Vietnamese and some Basque nationalists. (en)
- ハンガリー人の姓名（ハンガリーじんのせいめい）では、ハンガリー人の姓と名について述べる。 (ja)
- 헝가리 이름은 헝가리인이 사용하는 이름으로, 성씨와 이름(때때로 두번째 이름인 가운데 이름을 포함)으로 구성되어 있다. 헝가리인의 성명은 본래 동양인과 마찬가지로 '성 · 이름'의 순서이다. 그러나 국외에서는 다른 유럽 국가처럼 서양식으로 '이름 · 성'의 순서로 표기하기 때문에, 동양국가(한국, 중국, 일본)에서도 이 순서(서양식)로 표기되는 경우가 많다. (ko)
- Венгерские имена выделяются на фоне всех остальных именных моделей Европы. Их особенностью является восточный порядок следования имени и фамилии (характерный для Китая, Кореи и Японии), при котором фамилия предшествует имени. Такой порядок объясняется тем, что фамилия выступает в качестве определения, а потому ставится перед определяемым словом (именем). Ударение в венгерских именах, как и во всех венгерских словах, всегда падает на первый слог. (ru)
- Na Węgrzech, podobnie jak np. w Polsce, przyjęty jest system "imię+nazwisko" aczkolwiek zwyczaj nakazuje umieszczać najpierw nazwisko, potem imię (imiona). Nazwisko dziedziczone jest zwykle po ojcu. Dopuszczalne jest posiadanie dwóch imion oraz podwójnych nazwisk. (pl)
- Угорські імена — прізвища та особові імена, які поширені серед угорців. Угорські імена виділяються на тлі всіх інших іменних моделей Європи. Їх особливістю є східний порядок проходження імені та прізвища (характерний для Китаю, Кореї і Японії), при якому прізвище передує імені. Такий порядок пояснюється тим, що прізвище виступає як визначення, а тому ставиться перед означуваним словом (ім'ям). Наголос в угорських іменах (як і в усіх угорських словах) завжди падає на перший склад. Раніше, виходячи заміж, жінки отримувалиали не лише прізвище чоловіка, але і його ім'я з закінченням -не. (uk)
- 匈牙利人名一般由姓氏和名字两部分组成，有时也有第二名。匈牙利人姓名的排列同欧洲其他一些国家的习惯相反，采用“东方姓名顺序”，姓氏在前，名字在后。匈牙利语是欧洲仅有的几种使用东方姓名顺序的语言之一。 由于匈牙利在相当长时间内受到奥地利帝國统治，近代直到一战结束前都是奧帝國及奥匈帝国的一部分，加之日耳曼人又是现代匈牙利的少数民族之一，因此匈牙利人名中有一定数量的德语人名。 (zh)
- La dek kaj duono da milionoj da loĝantoj de Hungario dividas inter si 360 mil familiajn nomojn. Troviĝas nomo, kiun gardas nur unu familio, eĉ nur unu persono, sed troviĝas ankaŭ tiaj nomoj - laŭ nia ĉiutaga sperto -, kiun deklaras sia pluraj dekmiloj da homoj. Vicordo de la nomoj en hungara lingvo estas familia nomo kaj poste la persona nomo (baptonomo, aŭ postnomo, kiel en dokumentoj oni oficiale nomas ĝin). La akcento estas ĉiam sur la unua silabo. La familia nomo havas adjektivan karakteron malgraŭ ĝia substantiveco: oni ĉiam demandas kia Johano kaj ne kiu Johano. (eo)
|
