| dbo:abstract
|
- Mihály Vörösmarty (1. prosince 1800, , dnes – 19. listopadu 1855, Pešť, nyní Budapešť) byl maďarský romantický spisovatel, básník, dramatik a překladatel, společně s Jószefem Bajzou a Ferencem Toldym nejvýznamnější propagátor romantických tendencí v maďarské literatuře. (cs)
- Mihály Vörösmarty ( 1 de desembre del 1800 - Pest, 19 de novembre del 1855) fou un important poeta i dramaturg hongarès, considerat un dels màxims exponents del Romanticisme al son país. (ca)
- VÖRÖSMARTY Mihály (naskiĝis la 1-an de decembro, 1800 Kápolnásnyék, mortis la 19-an de novembro, 1855 Pest (urbo)) estis hungara poeto, redaktoro kaj tradukisto. Lia filo estis Béla Vörösmarty. (eo)
- Mihály Vörösmarty [ˈmihaːj ˈvørøʃmɒrti] (* 1. Dezember 1800 in Pusztanyék; † 19. November 1855 in Pest) war ein ungarischer Dichter, Schriftsteller und Übersetzer. (de)
- Mihály Vörösmarty hungariar idazlea izan zen. (eu)
- Mihály Vörösmarty (1 de diciembre de 1800-19 de noviembre de 1855), fue un poeta y dramaturgo húngaro, considerado uno de los máximos representantes del Romanticismo en su país. (es)
- Mihály Vörösmarty (prononciation : [ˈvøɾøʃmɒɾti]) est un écrivain hongrois de l'époque romantique, né le 1er décembre 1800 à Kápolnásnyék et mort le 19 novembre 1855 à Pest. Il est l'auteur de plusieurs poèmes, considérés comme des épopées nationales en Hongrie, et du célèbre Szózat, devenu un second hymne officiel. (fr)
- Mihály Vörösmarty (archaically English: Michael Vorosmarthy 1 December 1800 – 19 November 1855) was an important Hungarian poet and dramatist. (en)
- ヴェレシュマルティ・ミハーイ （ハンガリー語: Vörösmarty Mihály、1800年12月1日 – 1855年11月19日）は、出身のハンガリーの著作家。 (ja)
- Mihály Vörösmarty (Kápolnásnyék 1 december 1800 – Pest 19 november 1855) was een prominente Hongaars dichter uit de 19e eeuw. Vörösmarty was lid van een adellijke, rooms-katholieke familie. Hij kreeg zijn opleiding in Székesfehérvár. Na tutor geweest te zijn bij de familie vervolgde hij zijn academische scholing in Pest. Na 1825 werden zijn werken steeds sterker beïnvloed door zijn aanwakkerende patriottisme en schreef hij een van zijn bekendere werken; Zalán Futása, (Zaláns Vlucht). Tussen 1823 en 1831 schreef Vörösmarty vier drama's en acht kleinere gedichten, waaronder "Cserhalom" (1825), dat hij zelf als zijn beste werk beschouwde en "A Két Szomszédvár" (1831), (De twee buurkastelen) dat tegenwoordig wordt gezien als zijn meesterwerk. Na 1830 schreef hij nog een aantal werken, waarvan de bekendste zijn:
* "Csongor és Tünde" (Drama, 1830),
* "Vérnász" ("Bloedbruiloft, Drama, 1833),
* "Az elhagyott anya" ("De Verlaten Moeder", 1837),
* "Az uri hölgyhöz" (Aan de Edele Dame, 1841). In 1836 schreef hij zijn veruit bekendste gedicht. Szózat (Oproep) was een zangdicht gewijd aan het Hongaarse volk, dat de status van een "tweede volkslied" kreeg. In 1854 schreef Vörösmarty zijn laatste gedicht, A Vén Cigány (De Oude Zigeuner). Toen zijn gezondheid achteruit ging verhuisde hij naar Boedapest waar hij op 55-jarige leeftijd overleed. De dag van zijn begrafenis, 21 november 1855, was een dag van nationale rouw. Zijn kinderen werden opgevangen door hun beschermheer; Ferenc Deák. Op het plein dat naar hem vernoemd is staat een monument gemaakt door . (nl)
- Mihály Vörösmarty (Kápolnásnyék, 1º dicembre 1800 – Pest, 19 novembre 1855) è stato un poeta ungherese. (it)
- Mihály Vörösmarty, född 1 december 1800 i Kápolnásnyék, död 19 november 1855 i Pest, var en ungersk skald. Han var Ungerns störste diktare under István Széchenyis nationella reformperiod, en av den ungerska litteraturens grundläggare och det poetiska språkets nydanare. Efter juridiska studier blev Vörösmarty 1824 advokat, men hade då redan länge ägnat sig åt författarskap och framträdde 1825 med ett romantisk-patriotiskt epos Zalán futása (Zaláns flykt) i 10 sånger på hexameter, vilket hör till hans bästa alster och på en gång gjorde honom berömd. Vörösmarty anslöt sig till Károly Kisfaludys krets, ägnade sig helt åt skaldskap och publicerade nya episka dikter, bland annat Cserhalom (1826) och den dystert romantiska medeltidsdikten Ket szomszédvár (De två grannslotten; 1832). Hans dramatiska verk är av mindre betydelse; dock framstår här fedramat Csongor és Tünde (Csongor och Tünde; 1831). Innerst var Vörösmarty emellertid lyriker; särskilt uppskattade blev hans epigram- och kärleksdikter och hans mäktiga Szózat (Maning; 1836; svensk översättning 1845) är en av ungrarnas nationalhymner. Bruten av den ungerska revolutionens utgång och sitt folks olyckor, sjöng han i A vén cigány (Den gamle zigenaren; 1855) sin svanesång. Hans samlade skrifter utgavs av Pál Gyulai 1864, i fullständig upplaga 1884. (sv)
- Mihály Vörösmarty [ˈmihaːj ˈvørøʃmɒrti] (ur. 1 grudnia 1800 w , zm. 19 listopada 1855 w Peszcie) – węgierski poeta, pisarz i tłumacz. Mihály Vörösmarty urodził się w szlacheckiej, katolickiej rodzinie, jego ojciec był zarządcą u . Mihály uzyskał staranne wychowanie u cystersów w Székesfehérvárze i u pijarów w Peszcie. Śmierć ojca w 1817 spowodowała ruinę materialną rodziny i skrajną biedę. Vörösmarty zdołał jednak dzięki pracy jako guwerner u Perczelich opłacić swe akademickie wykształcenie w Peszcie. Niespełniona miłość do Etelki Perczel sprawiła, że Vörösmarty bez pamięci oddał swój poetycki talent w służbę patriotyzmu. Z tego czasu pochodzi Szózat („Wezwanie”, 1826), które stało się węgierską pieśnią narodową, dramat Salomon i epos Zalán futása („Ucieczka Zalana”, 1824) który stanowi granicę pomiędzy literaturą oświecenia i romantyzmu na Węgrzech. To za jej sprawą Vörösmarty został uznany przez Karola Kisfaludyego i innych romantyków za jednego z czołowych przedstawicieli tego prądu. Mimo tego z publikowanych utworów mógł sobie pozwolić tylko na bardzo skromne życie. W okresie od 1823 do 1831 napisał 4 dramaty i 8 małych powieści, między innymi Cserhalom (1825) i A két szomszédvár („Sąsiednie zamki”, 1831). Po założeniu Węgierskiej Akademii Nauk Vörösmarty został w 1830 powołany na członka jej oddziału filologicznego, a następnie, po Karolu Kisfaludym, na jej dyrektora z roczną pensją w wysokości 500 forintów. Był jednym z założycieli Towarzystwa Kisfaludyego oraz czasopism „Athenäum” i „Figyelmező”. Pierwsze z nich stało się najważniejszym czasopismem beletrystycznym, drugie zaś wiodącym czasopismem krytyk literackich. Od 1830 do 1843 poświęcił się głównie dramatowi, tworząc m.in. Vérnász („Krwawe wesele”, 1833), ale pisał też patriotyczne wiersze, m.in. Az elhagyott anya („Opuszczona matka”, 1837) i Az uri hölgyhöz („Dla szlachetnej damy”, 1841). Po zawarciu w 1843 małżeństwa z Laurą Csajághy napisał cykl wierszy erotycznych. Od 1848 tłumaczył wraz z Jánosem Aranyem i Sándorem Petőfim dzieła Shakespeare’a. Jego dziełem jest przekład dramatów i Król Lear. Podczas rewolucji na Węgrzech w 1848 Vörösmarty był zastępcą Jankovicia w parlamencie, a w 1849 został sędzią Sądu Najwyższego. Narodowa katastrofa – klęska rewolucji marcowej lat 1848–1849 – dotknęła go boleśnie i zmusiła do krótkiej emigracji. Po powrocie 1850 na Węgry był przepełniony głęboką melancholią. Ostatni wielki wiersz – A vén cigány („Stary cygan”) napisał w 1854. Vörösmarty zmarł w 1855 w Peszcie, w tym samym domu, w którym 20 lat wcześniej zmarł Károly Kisfaludy. Pogrzeb Vörösmartyego odbył się 21 listopada 1855 i był ogłoszony dniem żałoby narodowej. Dziś jego imieniem nazwany jest jeden z głównych placów w centrum Budapesztu. (pl)
- Mihály Vörösmarty (Kápolnásnyék, 1 de dezembro de 1800 - 19 de novembro de 1855) foi um poeta e dramaturgo húngaro, considerado um dos máximos representantes do Romantismo no seu país. (pt)
- Михай Вёрёшмарти (венг. Vörösmarty Mihály; 1 декабря 1800, — 19 ноября 1855, Будапешт) — венгерский поэт, писатель и переводчик. (ru)
- 弗洛斯马提（Mihály Vörösmarty，1800年12月1日－1855年11月19日），匈牙利诗人，诗歌风格结合爱国主义与古典主义手法。 (zh)
- Міхай Верешмарті (також Вьорьошмарті; угор. Vörösmarty Mihály; 1 грудня 1800, Капольнашньек — 19 листопада 1855, Будапешт) — угорський поет, прозаїк і перекладач. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- Mihály Vörösmarty (1. prosince 1800, , dnes – 19. listopadu 1855, Pešť, nyní Budapešť) byl maďarský romantický spisovatel, básník, dramatik a překladatel, společně s Jószefem Bajzou a Ferencem Toldym nejvýznamnější propagátor romantických tendencí v maďarské literatuře. (cs)
- Mihály Vörösmarty ( 1 de desembre del 1800 - Pest, 19 de novembre del 1855) fou un important poeta i dramaturg hongarès, considerat un dels màxims exponents del Romanticisme al son país. (ca)
- VÖRÖSMARTY Mihály (naskiĝis la 1-an de decembro, 1800 Kápolnásnyék, mortis la 19-an de novembro, 1855 Pest (urbo)) estis hungara poeto, redaktoro kaj tradukisto. Lia filo estis Béla Vörösmarty. (eo)
- Mihály Vörösmarty [ˈmihaːj ˈvørøʃmɒrti] (* 1. Dezember 1800 in Pusztanyék; † 19. November 1855 in Pest) war ein ungarischer Dichter, Schriftsteller und Übersetzer. (de)
- Mihály Vörösmarty hungariar idazlea izan zen. (eu)
- Mihály Vörösmarty (1 de diciembre de 1800-19 de noviembre de 1855), fue un poeta y dramaturgo húngaro, considerado uno de los máximos representantes del Romanticismo en su país. (es)
- Mihály Vörösmarty (prononciation : [ˈvøɾøʃmɒɾti]) est un écrivain hongrois de l'époque romantique, né le 1er décembre 1800 à Kápolnásnyék et mort le 19 novembre 1855 à Pest. Il est l'auteur de plusieurs poèmes, considérés comme des épopées nationales en Hongrie, et du célèbre Szózat, devenu un second hymne officiel. (fr)
- Mihály Vörösmarty (archaically English: Michael Vorosmarthy 1 December 1800 – 19 November 1855) was an important Hungarian poet and dramatist. (en)
- ヴェレシュマルティ・ミハーイ （ハンガリー語: Vörösmarty Mihály、1800年12月1日 – 1855年11月19日）は、出身のハンガリーの著作家。 (ja)
- Mihály Vörösmarty (Kápolnásnyék, 1º dicembre 1800 – Pest, 19 novembre 1855) è stato un poeta ungherese. (it)
- Mihály Vörösmarty (Kápolnásnyék, 1 de dezembro de 1800 - 19 de novembro de 1855) foi um poeta e dramaturgo húngaro, considerado um dos máximos representantes do Romantismo no seu país. (pt)
- Михай Вёрёшмарти (венг. Vörösmarty Mihály; 1 декабря 1800, — 19 ноября 1855, Будапешт) — венгерский поэт, писатель и переводчик. (ru)
- 弗洛斯马提（Mihály Vörösmarty，1800年12月1日－1855年11月19日），匈牙利诗人，诗歌风格结合爱国主义与古典主义手法。 (zh)
- Міхай Верешмарті (також Вьорьошмарті; угор. Vörösmarty Mihály; 1 грудня 1800, Капольнашньек — 19 листопада 1855, Будапешт) — угорський поет, прозаїк і перекладач. (uk)
- Mihály Vörösmarty (Kápolnásnyék 1 december 1800 – Pest 19 november 1855) was een prominente Hongaars dichter uit de 19e eeuw. Vörösmarty was lid van een adellijke, rooms-katholieke familie. Hij kreeg zijn opleiding in Székesfehérvár. Na tutor geweest te zijn bij de familie vervolgde hij zijn academische scholing in Pest. Na 1825 werden zijn werken steeds sterker beïnvloed door zijn aanwakkerende patriottisme en schreef hij een van zijn bekendere werken; Zalán Futása, (Zaláns Vlucht). Tussen 1823 en 1831 schreef Vörösmarty vier drama's en acht kleinere gedichten, waaronder "Cserhalom" (1825), dat hij zelf als zijn beste werk beschouwde en "A Két Szomszédvár" (1831), (De twee buurkastelen) dat tegenwoordig wordt gezien als zijn meesterwerk. (nl)
- Mihály Vörösmarty [ˈmihaːj ˈvørøʃmɒrti] (ur. 1 grudnia 1800 w , zm. 19 listopada 1855 w Peszcie) – węgierski poeta, pisarz i tłumacz. Mihály Vörösmarty urodził się w szlacheckiej, katolickiej rodzinie, jego ojciec był zarządcą u . Mihály uzyskał staranne wychowanie u cystersów w Székesfehérvárze i u pijarów w Peszcie. Śmierć ojca w 1817 spowodowała ruinę materialną rodziny i skrajną biedę. Vörösmarty zdołał jednak dzięki pracy jako guwerner u Perczelich opłacić swe akademickie wykształcenie w Peszcie. (pl)
- Mihály Vörösmarty, född 1 december 1800 i Kápolnásnyék, död 19 november 1855 i Pest, var en ungersk skald. Han var Ungerns störste diktare under István Széchenyis nationella reformperiod, en av den ungerska litteraturens grundläggare och det poetiska språkets nydanare. Efter juridiska studier blev Vörösmarty 1824 advokat, men hade då redan länge ägnat sig åt författarskap och framträdde 1825 med ett romantisk-patriotiskt epos Zalán futása (Zaláns flykt) i 10 sånger på hexameter, vilket hör till hans bästa alster och på en gång gjorde honom berömd. (sv)
|
