| dbo:abstract
|
- El sistema de numeració ciríl·lica va ser derivat de l'alfabet ciríl·lic, usat pels pobles eslaus del sud i l'est europeus. El sistema va ser usat a Rússia fins al segle xviii, quan Pere el Gran el va canviar pel sistema de numeració aràbiga. El sistema era pseudodecimal, estava basat en la numeració grega i s'escrivia amb les corresponents grafemes de l'alfabet ciríl·lic. Cada lletra estava assignada a una unitat (1, 2… 9), a un múltiple de deu (10, 20… 90) i a un múltiple de cent (100, 200… 900). Els nombres s'escrivien tal com es pronunciaven, normalment d'esquerra a dreta, amb l'excepció dels nombres de l'11 al 19. Aquests nombres es pronunciaven i escrivien de dreta a esquerra. Per exemple, el 17 es pronuncia sem-na-dzat ('set-més de-deu'), similar al català "setze". Per poder convertir nombres ciríl·lics a Numeració aràbiga o aràbica era necessari sumar totes les figures de què es componia el nombre. Com que les grafemes de l'alfabet i els símbols numèrics ciríl·lics són idèntics, per distingir uns dels altres els nombres s'escrivien amb un títol o titlo (҃) a sobre; encara que el "titlo" no era precisament un signe diacrític, s'usava com a tal en aquest cas, tal com es pot apreciar en els nombres reproduïts a baix. Així mateix, si el nombre era major de 1000, s'escrivia el signe des milers (҂) abans del nombre, era necessari escriure el signe de miler amb la respectiva lletra de les unitats. (ca)
- Číslice cyrilice je číselná soustava odvozená od cyrilice, která vznikla v První bulharské říši na konci 10. století. Soustava se používala v První bulharské říši a u jižních a východních Slovanů. Tento systém byl používán v Rusku nejpozději až do počátku 18. století, kdy ho Petr Veliký nahradil v rámci své iniciativy občanské reformy písma arabskými číslicemi. Číslice cyrilice hrály také roli v plánech měnové reformy Petra Velikého, stříbrné kopějky vydané po roce 1696 a strojně ražených mincí vydaných mezi 1700 a 1722 s vepsaným datem pomocí číslic cyrilice. Do roku 1725 byly ruské imperiální mince převedeny na arabské číslice. Číslice cyrilice lze stále nalézt v knihách napsaných církevní slovanštinou. (cs)
- الأرقام السريلية (بالإنجليزية: Cyrillic numerals) هو نظام عد تم اشتقاقه من الأبجدية السريلية واستخدم من قبل شعب السلاف الغربيين والشرقيين. وبقي هذا النظام يستخدم في روسيا حتى أوائل القرن الثامن عشر عندما استبدلة بيتر الأول بالأرقام العربية.يشبه هذا النظام بشكل كبير ، حيث يعين حرف يعبر عن كل رقم من الأرقام المفردة (1, 2, ... 9) ومضاعفات العدد 10 (10, 20, ... 90) ومضاعفات العدد 100 (100, 200, ... 900). تكتب الألفاظ كما تلفظ من اليسار إلى اليمين، ما عدا الأعداد من 11 إلى 19 فإنها تلفظ وتكتب من اليمين إلى اليسار. ولتمييز الأعداد عن النص المكتوب توضع إشارة تشبه علامة المدة (بالإنجليزية: titlo) فوق الأرقام. ] (ar)
- Die kyrillische Zahlschrift beruht auf den kyrillischen Buchstaben. Sie wird bei den Süd- und Ostslawen in vor allem kirchenslawischen Texten benutzt, die in alter Kyrilliza geschrieben sind. Seit dem 16. Jahrhundert wurden daneben auch indische und römische Zahlzeichen benutzt. In der von Peter I. 1708 eingeführten bürgerlichen Schrift werden kyrillische Zahlenzeichen nicht mehr verwendet. (de)
- Cirilaj ciferoj estas nombrosistemo (sistemo de priskribo de nombroj) uzanta literojn de la cirila alfabeto. Ĝi estis uzata de kaj slavoj. La sistemo estis uzata en Rusio ĝis komenco de la 18-a jarcento kiam Petro la Granda anstataŭigis ĝin per la arabaj ciferoj. La sistemo estas kvazaŭ-dekuma, bazita sur la grekaj ciferoj (ionika cifereca sistemo) kaj skribita per la respektivaj signoj de la cirila alfabeto. Apartaj literoj estis asignitaj al ĉiu el la nombroj 1, 2, ..., 8, 9, 10, 20, ..., 80, 90, 100, 200, ..., 800, 900. Por ricevi la valoron necesas adicii valorojn respektivajn al ĉiuj uzataj en la nombro signoj. Se la nombro estas pli granda ol 1000, la mila signo ҂ (Unikoda U+0482) estis skribata antaŭ la signo priskribanta la milojn, kaj estas uzata la litero asignita al la unuoj. La nombroj estas skribataj kaj prononcataj plejparte de pli grandaj ciferoj al pli malgrandaj. La escepto estas nombroj 11 ... 19, kaj ankaŭ nombroj kiuj finiĝas je ĉi tiuj, do 111 ... 119, 211 ... 219, ... . En ĉi tiuj nombroj la litero signifanta unuojn estas metata antaŭ la litero signifanta dekon, kaj ĝi estas respektive prononcata. Ekzemple, 17 estas prononcata kiel sem-na-dcat ("sep-super-dek"), simile al angla seven-teen. Por distingi nombron de teksto, speciala supersigno estis desegnata super la nombro, ĝi estas simila al longa tildo "~", tiel ke la sola titlo estas super ĉiuj literoj de la nombro. Ekzemploj:
* ҂АѰЅ = 1706
* ҂ЗРИІ = 7118 estas similaj, la nombraj valoroj estas asignitaj laŭ la alfabeta ordo de la glagolico. En komenco de la 18-a jarcento estadis uzata ankaŭ kombina skribado de nombroj, kun uzo de cirilaj ciferoj kune kun ciferoj 0...9. Ekzemple, sur moneroj estis skribita jaro kiel 17К1 kio estas 1721. (eo)
- Cyrillic numerals are a numeral system derived from the Cyrillic script, developed in the First Bulgarian Empire in the late 10th century. It was used in the First Bulgarian Empire and by South and East Slavic peoples. The system was used in Russia as late as the early 18th century, when Peter the Great replaced it with Hindu numerals as part of his civil script reform initiative. Cyrillic numbers played a role in Peter the Great's currency reform plans, too, with silver wire kopecks issued after 1696 and mechanically minted coins issued between 1700 and 1722 inscribed with the date using Cyrillic numerals. By 1725, Russian Imperial coins had transitioned to Hindu numerals. The Cyrillic numerals may still be found in books written in the Church Slavonic language. (en)
- El sistema de numeración cirílica fue derivado del alfabeto cirílico, usado por los pueblos eslavos del sur y el este europeos. El sistema fue usado en Rusia hasta el siglo XVIII, cuando Pedro el Grande lo reemplazó por el sistema de numeración arábiga. Se trata de un , no propiamente decimal, (porque no es posicional) que se basaba originalmente en la numeración griega y se escribía con los correspondientes grafemas del alfabeto cirílico. Cada letra estaba asignada o a una unidad (1, 2… 9), a un múltiplo de diez (10, 20… 90) y a un múltiplo de cien (100, 200… 900). Los números se escribían tal y como se pronunciaban, normalmente de izquierda a derecha, con la excepción de los números del 11 al 19. Estos números se pronunciaban y escribían de derecha a izquierda. Por ejemplo, el 17 se pronuncia sem-nad-zat ('siete-más de-diez'), en contraste con el número en español "dieciséis" o "diez y seis"). Para poder convertir números cirílicos a indoarábigos o arábigos era necesario sumar todas las cifras de que se componía el número. Debido a que los grafemas del alfabeto y los símbolos numéricos cirílicos son idénticos, para distinguir unos de otros los números se escribían con un título o titlo (҃) encima; aunque el "titlo" no era precisamente un signo diacrítico, se usaba como tal en este caso, tal como se puede apreciar en los números reproducidos abajo. Asimismo, si el número era mayor de 1000, se escribía el signo de los millares (҂) antes del número, era necesario escribir el signo de millar con la respectiva letra de las unidades. Ejemplos:
* - 1706
* - 7118 (año de la Creación, equivalente a 1610 EC) La numeración glagolítica también funcionaba así, salvo por el hecho de que los valores numéricos se asignaban por el orden alfabético en la lengua glagolítica, en vez de tomarlos verbatim del alfabeto griego. (es)
- キリル数字（キリルすうじ）とは、キリル文字を用いた記数法である。イオニア式のギリシアの数字をほぼそのままキリル文字に置き換えたものであり、ギリシャ文字にない文字は原則として使用しない。現在も教会スラブ語のテキストなどに用いることがある。 各キリル文字は、対応するギリシャ文字と同じ値を持つ。キリル文字を数値として使用するときは上にティトロと呼ばれる線を引く。 なお、グラゴール文字でも文字を数値として用いることがあるが、あるキリル文字と対応するグラゴール文字が数値として同じ値を持つとは限らない。 (ja)
- I numerali cirillici erano un sistema numerico derivato dall'alfabeto cirillico, usato dalle popolazioni slave meridionali ed orientali. Questo sistema venne usato in Russia, fino al XVIII secolo, quando Pietro il Grande lo abolì rimpiazzandolo col sistema numerico occidentale. 1 000 000 nel sistema cirillico Il sistema era quasi-decimale, basato sul sistema di numerazione greco e scritto con i corrispondenti grafemi dell'alfabeto cirillico. Una lettera separata veniva assegnata ad ogni unità (1, 2, ... 9), ad ogni multiplo di dieci (10, 20, ... 90), e ad ogni multiplo di cento (100, 200, ... 900). I numeri venivano scritti come pronunciati, per la maggior parte da sinistra verso destra, con l'eccezione dei numeri da 11 a 19. Questi numeri erano pronunciati e scritti da destra verso sinistra, perché nella lingua parlata venivano formati in maniera particolare. Ad esempio, 17 veniva formato e pronunciato come sem-na-dzat ("sette-su-dieci"). Per traslitterare i numerali cirillici nel sistema dei numeri arabi usato in occidente bisogna sommare tutte le figure. Per distinguere i numeri dal testo veniva disegnato un titlo sopra le cifre. Se i numeri superavano il migliaio, veniva usato uno speciale segno per indicare mille ҂ sopra la figura, e le migliaia venivano allora espresse con una lettera che rappresenta le unità. Per i numeri superiori al milione veniva utilizzato il simbolo ҉ in combinazione con un numero che, sovrapposto al carattere, viene moltiplicato per un milione. Il simbolo è rappresentato in Unicode come "Combining Cyrillic Millions Sign" (U+0489) e scritto in HTML usando l'entità ҉. Esempi:
* - 1706
* - 7118 (anni dalla Creazione, equivalenti al 1610 DC) I numerali glagolitici funzionavano similmente, con l'eccezione che i valori numerici erano assegnati alle lettere secondo l'ordine alfabetico proprio dell'alfabeto glagolitico, piuttosto che assegnati in base all'ordine numerico dell'alfabeto greco. (it)
- De Cyrillische cijfers werden gebruikt in het cyrillisch door Slavische volkeren. In Rusland werd dit systeem gebruikt tot 1700, toen Peter de Grote het systeem liet vervangen door het Arabische. (nl)
- System liczbowy cyrylicy – addytywny system liczbowy języka cerkiewnosłowiańskiego składający się z 27 liter, którym przypisywano określoną wartość liczbową (1…9, 10…90 i 100…900), używając w tym celu znaku tytło. Od reformy alfabetu za czasów Piotra I Wielkiego w latach 1708-1711 nieużywany. Liczby zapisywano poczynając od (litery) największej do najmniejszej; wyjątkiem były liczby 11…19, w których pisano zgodnie z wymową „cyfry“ 1…9 przed „dziesiątką“. Np.: р҃г҃і҃ („sъto tri na desęti“, czyli sto trzy na ście (dziesięć)).
* Cyfry cyrylicy. Jako 900 używano, ze względu na podobieństwo do greckiej litery sampi (Ͳ) o tej samej wartości, również litery Ѧ
* zegar na w Suzdalu W celu zapisania liczb od 1000 wzwyż stawiano przed literami znak tysiącznika (҂), mnożąc w ten sposób wartość znaku przez 1000.Np.: ҂а҃ = 1 000, ҂к҃ = 20 000 albo nawet ҂ц҂ч҂ѳ҃цчѳ = 999 999.Ponadto istniała możliwość zapisu jeszcze większych liczb, opisując je różnie skonstruowanymi kręgami (zob. rys. poniżej). (pl)
- Система записи чисел кириллицей, цифи́рь — способ алфавитной записи чисел с использованием кириллицы или глаголицы[уточнить], использовавшийся на Руси с X века до начала XVIII века, когда была заменена на систему записи чисел, основанную на арабских цифрах. В основных чертах схожа с греческой системой записи чисел. В настоящее время используется в книгах на церковнославянском языке. (ru)
- Кирилична система числення — система числення, поширена у старослов'янських пам'ятках і сучасній церковнослов'янській мові. Полягає у позначенні чисел буквами кирилиці — за зразком іонійської системи нумерації. Також існувала глаголична система числення. Інші назви — «кирилична система числення», «бу́квена ци́фір». (uk)
- 西里爾數字是西里爾字母發展而成的記數系統，是保加利亞第一帝國於十世紀晚期發展起來的，由南部斯拉夫民族和東斯拉夫民族使用，採用類似十進制的系統。俄羅斯使用西里爾數字一直延續至1700年代早期彼得大帝決定使用阿拉伯數字。 (zh)
|
| rdfs:comment
|
- Číslice cyrilice je číselná soustava odvozená od cyrilice, která vznikla v První bulharské říši na konci 10. století. Soustava se používala v První bulharské říši a u jižních a východních Slovanů. Tento systém byl používán v Rusku nejpozději až do počátku 18. století, kdy ho Petr Veliký nahradil v rámci své iniciativy občanské reformy písma arabskými číslicemi. Číslice cyrilice hrály také roli v plánech měnové reformy Petra Velikého, stříbrné kopějky vydané po roce 1696 a strojně ražených mincí vydaných mezi 1700 a 1722 s vepsaným datem pomocí číslic cyrilice. Do roku 1725 byly ruské imperiální mince převedeny na arabské číslice. Číslice cyrilice lze stále nalézt v knihách napsaných církevní slovanštinou. (cs)
- Die kyrillische Zahlschrift beruht auf den kyrillischen Buchstaben. Sie wird bei den Süd- und Ostslawen in vor allem kirchenslawischen Texten benutzt, die in alter Kyrilliza geschrieben sind. Seit dem 16. Jahrhundert wurden daneben auch indische und römische Zahlzeichen benutzt. In der von Peter I. 1708 eingeführten bürgerlichen Schrift werden kyrillische Zahlenzeichen nicht mehr verwendet. (de)
- Cyrillic numerals are a numeral system derived from the Cyrillic script, developed in the First Bulgarian Empire in the late 10th century. It was used in the First Bulgarian Empire and by South and East Slavic peoples. The system was used in Russia as late as the early 18th century, when Peter the Great replaced it with Hindu numerals as part of his civil script reform initiative. Cyrillic numbers played a role in Peter the Great's currency reform plans, too, with silver wire kopecks issued after 1696 and mechanically minted coins issued between 1700 and 1722 inscribed with the date using Cyrillic numerals. By 1725, Russian Imperial coins had transitioned to Hindu numerals. The Cyrillic numerals may still be found in books written in the Church Slavonic language. (en)
- キリル数字（キリルすうじ）とは、キリル文字を用いた記数法である。イオニア式のギリシアの数字をほぼそのままキリル文字に置き換えたものであり、ギリシャ文字にない文字は原則として使用しない。現在も教会スラブ語のテキストなどに用いることがある。 各キリル文字は、対応するギリシャ文字と同じ値を持つ。キリル文字を数値として使用するときは上にティトロと呼ばれる線を引く。 なお、グラゴール文字でも文字を数値として用いることがあるが、あるキリル文字と対応するグラゴール文字が数値として同じ値を持つとは限らない。 (ja)
- De Cyrillische cijfers werden gebruikt in het cyrillisch door Slavische volkeren. In Rusland werd dit systeem gebruikt tot 1700, toen Peter de Grote het systeem liet vervangen door het Arabische. (nl)
- Система записи чисел кириллицей, цифи́рь — способ алфавитной записи чисел с использованием кириллицы или глаголицы[уточнить], использовавшийся на Руси с X века до начала XVIII века, когда была заменена на систему записи чисел, основанную на арабских цифрах. В основных чертах схожа с греческой системой записи чисел. В настоящее время используется в книгах на церковнославянском языке. (ru)
- Кирилична система числення — система числення, поширена у старослов'янських пам'ятках і сучасній церковнослов'янській мові. Полягає у позначенні чисел буквами кирилиці — за зразком іонійської системи нумерації. Також існувала глаголична система числення. Інші назви — «кирилична система числення», «бу́квена ци́фір». (uk)
- 西里爾數字是西里爾字母發展而成的記數系統，是保加利亞第一帝國於十世紀晚期發展起來的，由南部斯拉夫民族和東斯拉夫民族使用，採用類似十進制的系統。俄羅斯使用西里爾數字一直延續至1700年代早期彼得大帝決定使用阿拉伯數字。 (zh)
- الأرقام السريلية (بالإنجليزية: Cyrillic numerals) هو نظام عد تم اشتقاقه من الأبجدية السريلية واستخدم من قبل شعب السلاف الغربيين والشرقيين. وبقي هذا النظام يستخدم في روسيا حتى أوائل القرن الثامن عشر عندما استبدلة بيتر الأول بالأرقام العربية.يشبه هذا النظام بشكل كبير ، حيث يعين حرف يعبر عن كل رقم من الأرقام المفردة (1, 2, ... 9) ومضاعفات العدد 10 (10, 20, ... 90) ومضاعفات العدد 100 (100, 200, ... 900). تكتب الألفاظ كما تلفظ من اليسار إلى اليمين، ما عدا الأعداد من 11 إلى 19 فإنها تلفظ وتكتب من اليمين إلى اليسار. ولتمييز الأعداد عن النص المكتوب توضع إشارة تشبه علامة المدة (بالإنجليزية: titlo) فوق الأرقام. (ar)
- El sistema de numeració ciríl·lica va ser derivat de l'alfabet ciríl·lic, usat pels pobles eslaus del sud i l'est europeus. El sistema va ser usat a Rússia fins al segle xviii, quan Pere el Gran el va canviar pel sistema de numeració aràbiga. (ca)
- Cirilaj ciferoj estas nombrosistemo (sistemo de priskribo de nombroj) uzanta literojn de la cirila alfabeto. Ĝi estis uzata de kaj slavoj. La sistemo estis uzata en Rusio ĝis komenco de la 18-a jarcento kiam Petro la Granda anstataŭigis ĝin per la arabaj ciferoj. Por distingi nombron de teksto, speciala supersigno estis desegnata super la nombro, ĝi estas simila al longa tildo "~", tiel ke la sola titlo estas super ĉiuj literoj de la nombro. Ekzemploj:
* ҂АѰЅ = 1706
* ҂ЗРИІ = 7118 estas similaj, la nombraj valoroj estas asignitaj laŭ la alfabeta ordo de la glagolico. (eo)
- El sistema de numeración cirílica fue derivado del alfabeto cirílico, usado por los pueblos eslavos del sur y el este europeos. El sistema fue usado en Rusia hasta el siglo XVIII, cuando Pedro el Grande lo reemplazó por el sistema de numeración arábiga. Ejemplos:
* - 1706
* - 7118 (año de la Creación, equivalente a 1610 EC) La numeración glagolítica también funcionaba así, salvo por el hecho de que los valores numéricos se asignaban por el orden alfabético en la lengua glagolítica, en vez de tomarlos verbatim del alfabeto griego. (es)
- I numerali cirillici erano un sistema numerico derivato dall'alfabeto cirillico, usato dalle popolazioni slave meridionali ed orientali. Questo sistema venne usato in Russia, fino al XVIII secolo, quando Pietro il Grande lo abolì rimpiazzandolo col sistema numerico occidentale. 1 000 000 nel sistema cirillico Esempi:
* - 1706
* - 7118 (anni dalla Creazione, equivalenti al 1610 DC) (it)
- System liczbowy cyrylicy – addytywny system liczbowy języka cerkiewnosłowiańskiego składający się z 27 liter, którym przypisywano określoną wartość liczbową (1…9, 10…90 i 100…900), używając w tym celu znaku tytło. Od reformy alfabetu za czasów Piotra I Wielkiego w latach 1708-1711 nieużywany. Liczby zapisywano poczynając od (litery) największej do najmniejszej; wyjątkiem były liczby 11…19, w których pisano zgodnie z wymową „cyfry“ 1…9 przed „dziesiątką“. Np.: р҃г҃і҃ („sъto tri na desęti“, czyli sto trzy na ście (dziesięć)).
*
* zegar na w Suzdalu (pl)
|
