| dbo:abstract
|
- Pottoka (en euskera petit cavall) és el nom amb què es coneix una raça de cavall de petita envergadura o poni, que van habitar des del paleolític, i gairebé sense canvis fins a l'actualitat, els territoris muntanyosos de la Serralada Cantàbrica de la península Ibèrica i dels Pirineus occidentals en ambdues vessants. Es distingeixen almenys sis subtipus en aquest grup càntabre-pirinenc: la Garrana de Portugal, el Cavall de pura raça gallega de Galícia, l'asturcó d'Astúries, el Cavall monchino de Cantàbria, el Cavall losino del nord de Burgos i la pottoka que es conserva en àrees del País Basc, on és especialment criada. (ca)
- Das Pottok-Pony ['pocok] ist eine alte, seltene Ponyrasse aus dem Baskenland. Pottok, mit bestimmtem Artikel auch Pottoka, bedeutet in der baskischen Sprache „kleines Pferd“. Die Tiere leben noch heute halbwild in den westlichen Pyrenäen, sowohl in Frankreich als auch in Spanien. In Spanien sind sie auch unter dem Namen Poni Vasco Navarro bekannt, da sie in den autonomen Regionen Baskenland und Navarra gehalten werden. (de)
- Pottoka Euskal Herriko berezko eta bertako poni motako zaldia da. Bere tamaina zein hainbat ezaugarriengatik, Europako gertuko beste hainbat zaldi txiki arrazen kasuan bezala, ponien sailkapen taldean sartzen da. Landa eremu latzenetara ondo egokitutako abere indartsua izaki, pottoka milurtekoetan zehar Euskal Herriko mendi zein basoetara moldatutako zaldia da. Bere jatorria oso aspaldian kokatzen da. Azken Izotz Aroa eta gero, Mendebaldeko Europan eta zehazki gure inguruan iraun zuten basa ponietan, hain zuzen. Poni hauen arbasoen hainbat marrazki Euskal Herrian zein gure inguruetan ugaria den labar-artean agertzen dira, haien artean Ekaingo harpean dauden zaldi marrazkiak bikainenak izanik. Dena den, pottokaren jatorriaren inguruko eztabaidak pizturik dirau, Europako beste hainbat poni arraza zaharren kasuan bezala. Euskal ponia antzinatik Euskal Herriko ohitura, kondaira eta mitoetan nabarmena izan da. Bestalde, Euskal Herriko mendietan libre bizi izan den aberea da, negu gorrian ukuilua zapaldu gabe eta gizakiak emandako bazkarik gabe irauteko gai dena. Garai batean hainbat pottoka jabeek euren animaliak harrapatzeko benetako uxaldiak antolatu behar izaten zituzten, abere zeharo basatiak zirelako. Ez dakigu noiz desagertu ziren benetan basatiak ziren azken euskal poniak, baina badakigu erromatarren garaietan zaldi talde ugari libre zebilela Iberiar penintsulako iparralde guztian barrena, halaxe aipatzen baitira erromatar testuetan. Badago euskal esaera zahar bat zera esaten duena pottoken basatasuna azpimarratuz: "Pottokak mendian ez dira heziak". Jose Migel Barandiaranek garrantzi handia eman zion zaldiari eta Euskal Herrian berezko arraza den pottokari euskal kultura, mitologia eta folkloreari buruzko bere ikerketan. Zaldi honen ezaugarri orokorrei dagokienez, ondo osatutako aberea da, neurri ertain eta proportzionatuak ditu eta gorputz gihartsu eta sendoa. Izakeraz berriz azkarrak, gogorrak eta bezatuz gero jabearekiko leialak dira. Baron araberako sailkapenean pottokak ezaugarriak ditu, baina eta hainbat eraginekin. Samaldek mendian egoera basatian dauden zaldien ohitura berberak dauzkate. Taldean behor nagusi bat dago, behor "" delakoa, samaldako zaldiarekin batera hierarkian aurrenekoa dena eta beste behorrak gobernatzen dituena. Adituek zelta poniak delako taldean sailkatzen dute pottoka. Bertan, besteak beste, Asturiasko asturkoi zaldia dago, Ingalaterrako hego aldeko Dartmoor poniak, Exmoor poni eta New Forest poni arrazak, Galiziako zaldia edo "Faco galegoa", Portugaleko garrano zaldia, Irlandako Connemarako ponia zein Eskoziako Shetland poniarekin batera. Europako beste zenbait poni arraza kokatzen dira baita ere zelta ponien multzo honetan. Euskal Herrian bertako beste hainbat zaldi arraza egon arren, gehienek pottoka dute arbasotzat, eta bertako pottokak kanpoko arrazekin nahastearen ondorioz sortu ziren. Salbuespenak Ordunteko behorra (Lausako zaldia ere deitua) eta zaldi montxinoa lirateke. Azken bi hauek ere antzinako arrazak direlako, genetikoki eta pottokatik nahiko hurbil daude biak. Zenbait adituk Nafar behoka delako arraza ere nahastu gabeko antzinako arrazatzat jotzen dute.Dena den, pottoka, Euskal Herriko mendiko zaldia, Nafar behoka eta Aurizko zaldiarekin egindako azterketa genetiko batean, hiru erabiliz, frogaturik geratu zen pottoka dela kanpoko arrazen eragin txikien jaso duen bertako zaldi arraza, losino eta montxino zaldiak kontutan hartu gabe. Kanpoko arrazekiko nahasketa handiena jaso duena Auritzeko zaldia da, gero Euskal Herriko mendiko zaldia eta ondoren nafar behoka. Azkena pottoka da. Ordunteko behorren kasuan, arraza hau pottokaren oso antzekoa da, zelta poni deritzona ere bada, euskal ponia baino apur bat handiagoa izanik. Gainera bi arrazen banaketa eremua Ordunteko mendilerroan bertan gainezartzen da. Kontutan hartu behar da abereen elikadurak ere eragina duela tamainan, eta oro har Ordunteko behorrak, lautzako zaldiak deituak baita ere, pottokak baina larre hobeagoetan bazkatzen ohi direla. Egun Lausako edo losino arrazak Burgosko ipar aldean bakarrik irauten badu ere, duela gutxi arte Arabako Gaubea haranera zein Aiara aldera ere zabaltzen omen zen. Baliteke oraindik aleren bat geratzea euskal eskualde hauetan. Arraza honen ipar-ekialdeko gunean, bi arraza historikoki lotu diren gunean hain zuzen, pottokaren eragin nabarmena jaso du. Pottoka arrazak gutxitze eta nahasketa prozesu etengabea nozitu du aspalditik, ia galtzeraino. Azken urteetan ordea, Euskal Herriko zenbait tokitan arraza babesteko eta jatorrizko ezaugarriekin mantentzeko ekimenak abiatu dira, bai herritarren zein erakunde publikoen aldetik. Hala ere, Euskal Herriko poni erdi-basati hauek oraindik ez daude erabat galtzeko arriskutik salbu. Are gehiago, Espainiar Nekazaritzako Ministeritzaren arabera pottoka desagertzeko arrisku egoeran dagoen abere arraza da. (eu)
- Le pottok est une race de poneys vivant principalement à l'ouest du Pays basque, dans les Pyrénées. D'origine très ancienne (probablement du Paléolithique), il présente des ressemblances morphologiques avec les chevaux des peintures rupestres de la même région. Utilisé pendant des siècles par les habitants du Pays basque pour divers travaux d'agriculture, il fut également mis au travail dans les mines. (fr)
- Pottoka, voz del euskera que significa caballito, es el nombre con el que se conoce una raza de Equus caballus de pequeña envergadura o poni, que habitaron casi sin cambios, desde el Paleolítico y hasta la actualidad, los territorios montañosos de la cordillera Cantábrica, en la península ibérica y de los Pirineos en ambas vertientes. Se distinguen al menos ocho razas autonómicas en este grupo cántabro-pirenaico: el garrano de Portugal, el Caballo de Pura Raza Gallega en Galicia, el asturcón en Asturias, el monchino en Cantabria, el losino en el norte de Burgos, la jaca navarra en Navarra, la Pottoka también en Navarra, el caballo de Merens en los Pirineos y el pottoka en el País Vasco.La Jaca Navarra, y la Pottoka, son dos razas similares, pero diferentes. La Pottoka ancestral todavía se puede ver en algunos caserios o baserris del País Vasco y Navarra. La Jaca Navarra es una raza recuperada de la que solo hay trescientos cincuenta ejemplares, aproximadamente, y se encuentran en la finca Sabaiza, propiedad de Diputación Foral de Navarra.Otra raza emparentada, de poca alzada, pero mucho más musculoso y pesado, a veces llamado de Anca Partida, es el Caballo de Burguete, resultado del cruce con razas de tiro francesas. El caballo de Merens también es incluido en este grupo de caballos por parte de diversos autores, y se trata probablemente de una mezcla con caballos ibéricos y bereberes. (es)
- The Pottok or Pottoka (/ˈpɒtək, -kə/ or /pəˈtjɒk, -kə/, Basque: pottoka [poˈcoka]), is an endangered, semi-feral breed of pony native to the Pyrenees of the Basque Country in France and Spain. It is considered an ancient breed of horse, particularly well adapted to the harsh mountain areas it traditionally inhabits. Once common, it is endangered through habitat loss, mechanization and crossbreeding but efforts are increasingly made to safeguard the future of this breed. It is considered iconic by the Basque people. (en)
- Il pottok pony o semplicemente pottok o pottoka (plurale, in basco: pottokiak; plurale in francese: pottoks), noto anche come Vasconavarro, è una razza di pony originaria del Paese Basco, presente sia nella zona spagnola (Hegoalde) che nella parte francese (Iparralde). È la razza simbolo della cultura e del costume baschi. È considerata una delle razze più antiche data la sua conformazione pressoché inalterata rispetto alle sue origini. Vive principalmente nella catena montuosa dei Pirenei, per questo è una razza particolarmente adatta al lavoro in ambiente montano. A causa della riduzione areale del suo habitat e dagli incroci con altre razze (in particolare con l'Anglo-Arabo dando vita alla razza Tarbais) è una razza in pericolo di estinzione. (it)
- ポトック（フランス語:pottok, スペイン語:pottoka）は、フランスからスペインにまたがるバスク地方に産するポニーの品種。ピレネー山脈一帯で生育し、ピレネー馬とも呼ばれる。ポトックの名はバスク語で「小さい馬」を意味する語に由来している。 ポトックの起源は、先史時代のマドレーヌ文化期（紀元前14000年-紀元前7000年）のウマにまでさかのぼると考えられている。この時期の洞窟絵画にもポトックに似たウマの絵が描かれている。黒毛もしくは鹿毛で、肩までの高さが1.15m - 1.47m程度である。頭は大きく、小さな耳、短い首、長い背中に粗いたてがみをもつ。 大半は半野生馬であるが、農耕馬や鉱山の荷馬、サーカスの曲馬などにも使われた。混血が増えているため、では純血種を守るための試みが行なわれている。 エスプレットではポトックの馬市がたつ。バイヨンヌのラグビーチーム、アビロン・バイヨンヌはポトックをチームマスコットにしている。 (ja)
- De pottok, pottock of pottoka (Baskisch voor "klein paard") is ook wel bekend onder de naam Baskische pony naar zijn geboortegrond, een gebied in de Pyreneeën dat in Frans- en Spaans Baskenland valt. (nl)
- Kuc Pottok (kuc baskijski lub pottok, ang. Pottok lub Pottoka, bask. pottoka) – kuc żyjący w stanie dzikim w Pirenejach, regionie częściowo należącym do Francji, a częściowo do Hiszpanii. Pottok jest baskijskim słowem, oznaczającym małego konia. Dzieli się na trzy odmiany: standard, podwójny i srokaty. Posłuszny, a równocześnie energiczny, niezawodny i nadzwyczajnie mocny Pottok świetnie nadaje się jako kuc wierzchowy dla dzieci. Księgę stadną dla tej rasy założono w roku 1970, dzieląc kuce na trzy sekcje. Sekcja A to pottoki czystej krwi, umaszczone ciemno i jednolicie, nieprzekraczające 130 cm wzrostu. W sekcji B znajdują się kuce czystej krwi, bez ograniczeń dotyczących maści. Ich wzrost nie może przekraczać 140 centymetrów. Sekcja C natomiast to krzyżówki z kucami walijskimi i arabami, posiadające co najmniej 50% krwi pottoków i nie wyższe niż 147 cm. (pl)
- Pottoken, eller den Baskiska ponnyn som den även kallas, är en hästras av ponnytyp som härstammar från Baskien. Rasen finns i tre olika varianter och är en ättling i akt nedstigande till den förshistoriska, numera utdöda och primitiva Tarpanen. Ponnyn har ett unikt utseende med en inåtbuktning eller grop på nosryggen precis i höjd med ögonen, på en övrigt rak eller utåtbuktande nosrygg, vilket ger ett säreget utseende åt rasen. Hästens namn Pottok eller Pottoka uttalas Pot-chå-ka /pəˈtjɒk, -kə/, på baskiska, eller Pot-ee-ok på andra håll i Europa[källa behövs]. Namnet kommer från ordet pottoka som är synonymt med "pony" på baskiska med koppling till ordet pottolo (diminutiv form av "tjock" / "tjockis"). Många pottokponnyer lever halvvilt eller förvildat i bergen och under vintern består deras föda främst av taggiga snår och buskar vilket gör att Pottokponnyn får kraftigt morrhår runt mulen för att skydda den känsliga huden runt munnen. (sv)
|
| rdfs:comment
|
- Das Pottok-Pony ['pocok] ist eine alte, seltene Ponyrasse aus dem Baskenland. Pottok, mit bestimmtem Artikel auch Pottoka, bedeutet in der baskischen Sprache „kleines Pferd“. Die Tiere leben noch heute halbwild in den westlichen Pyrenäen, sowohl in Frankreich als auch in Spanien. In Spanien sind sie auch unter dem Namen Poni Vasco Navarro bekannt, da sie in den autonomen Regionen Baskenland und Navarra gehalten werden. (de)
- Le pottok est une race de poneys vivant principalement à l'ouest du Pays basque, dans les Pyrénées. D'origine très ancienne (probablement du Paléolithique), il présente des ressemblances morphologiques avec les chevaux des peintures rupestres de la même région. Utilisé pendant des siècles par les habitants du Pays basque pour divers travaux d'agriculture, il fut également mis au travail dans les mines. (fr)
- The Pottok or Pottoka (/ˈpɒtək, -kə/ or /pəˈtjɒk, -kə/, Basque: pottoka [poˈcoka]), is an endangered, semi-feral breed of pony native to the Pyrenees of the Basque Country in France and Spain. It is considered an ancient breed of horse, particularly well adapted to the harsh mountain areas it traditionally inhabits. Once common, it is endangered through habitat loss, mechanization and crossbreeding but efforts are increasingly made to safeguard the future of this breed. It is considered iconic by the Basque people. (en)
- Il pottok pony o semplicemente pottok o pottoka (plurale, in basco: pottokiak; plurale in francese: pottoks), noto anche come Vasconavarro, è una razza di pony originaria del Paese Basco, presente sia nella zona spagnola (Hegoalde) che nella parte francese (Iparralde). È la razza simbolo della cultura e del costume baschi. È considerata una delle razze più antiche data la sua conformazione pressoché inalterata rispetto alle sue origini. Vive principalmente nella catena montuosa dei Pirenei, per questo è una razza particolarmente adatta al lavoro in ambiente montano. A causa della riduzione areale del suo habitat e dagli incroci con altre razze (in particolare con l'Anglo-Arabo dando vita alla razza Tarbais) è una razza in pericolo di estinzione. (it)
- ポトック（フランス語:pottok, スペイン語:pottoka）は、フランスからスペインにまたがるバスク地方に産するポニーの品種。ピレネー山脈一帯で生育し、ピレネー馬とも呼ばれる。ポトックの名はバスク語で「小さい馬」を意味する語に由来している。 ポトックの起源は、先史時代のマドレーヌ文化期（紀元前14000年-紀元前7000年）のウマにまでさかのぼると考えられている。この時期の洞窟絵画にもポトックに似たウマの絵が描かれている。黒毛もしくは鹿毛で、肩までの高さが1.15m - 1.47m程度である。頭は大きく、小さな耳、短い首、長い背中に粗いたてがみをもつ。 大半は半野生馬であるが、農耕馬や鉱山の荷馬、サーカスの曲馬などにも使われた。混血が増えているため、では純血種を守るための試みが行なわれている。 エスプレットではポトックの馬市がたつ。バイヨンヌのラグビーチーム、アビロン・バイヨンヌはポトックをチームマスコットにしている。 (ja)
- De pottok, pottock of pottoka (Baskisch voor "klein paard") is ook wel bekend onder de naam Baskische pony naar zijn geboortegrond, een gebied in de Pyreneeën dat in Frans- en Spaans Baskenland valt. (nl)
- Pottoka (en euskera petit cavall) és el nom amb què es coneix una raça de cavall de petita envergadura o poni, que van habitar des del paleolític, i gairebé sense canvis fins a l'actualitat, els territoris muntanyosos de la Serralada Cantàbrica de la península Ibèrica i dels Pirineus occidentals en ambdues vessants. (ca)
- Pottoka, voz del euskera que significa caballito, es el nombre con el que se conoce una raza de Equus caballus de pequeña envergadura o poni, que habitaron casi sin cambios, desde el Paleolítico y hasta la actualidad, los territorios montañosos de la cordillera Cantábrica, en la península ibérica y de los Pirineos en ambas vertientes. El caballo de Merens también es incluido en este grupo de caballos por parte de diversos autores, y se trata probablemente de una mezcla con caballos ibéricos y bereberes. (es)
- Pottoka Euskal Herriko berezko eta bertako poni motako zaldia da. Bere tamaina zein hainbat ezaugarriengatik, Europako gertuko beste hainbat zaldi txiki arrazen kasuan bezala, ponien sailkapen taldean sartzen da. Badago euskal esaera zahar bat zera esaten duena pottoken basatasuna azpimarratuz: "Pottokak mendian ez dira heziak". Jose Migel Barandiaranek garrantzi handia eman zion zaldiari eta Euskal Herrian berezko arraza den pottokari euskal kultura, mitologia eta folkloreari buruzko bere ikerketan. (eu)
- Kuc Pottok (kuc baskijski lub pottok, ang. Pottok lub Pottoka, bask. pottoka) – kuc żyjący w stanie dzikim w Pirenejach, regionie częściowo należącym do Francji, a częściowo do Hiszpanii. Pottok jest baskijskim słowem, oznaczającym małego konia. Dzieli się na trzy odmiany: standard, podwójny i srokaty. Posłuszny, a równocześnie energiczny, niezawodny i nadzwyczajnie mocny Pottok świetnie nadaje się jako kuc wierzchowy dla dzieci. (pl)
- Pottoken, eller den Baskiska ponnyn som den även kallas, är en hästras av ponnytyp som härstammar från Baskien. Rasen finns i tre olika varianter och är en ättling i akt nedstigande till den förshistoriska, numera utdöda och primitiva Tarpanen. Ponnyn har ett unikt utseende med en inåtbuktning eller grop på nosryggen precis i höjd med ögonen, på en övrigt rak eller utåtbuktande nosrygg, vilket ger ett säreget utseende åt rasen. (sv)
|
