| dbo:abstract
|
- Les llengües mandé són un conjunt d'unes 60 a 70 llengües parlades pels pobles mandés de l'Àfrica Occidental, des de Nigèria al Senegal. Entre les llengües mandé hi ha el mandenkà o mandinga (dialectes bàmbara, julà, diferents varietats de maninkà, mandinkà, kasongà, kagoro, etc.), el soninké, el bozo, el , el yacouba i el . Les llengües mandé tenen milions de parlants, principalment a Gàmbia, Senegal, Guinea, Guinea Bissau, Mali, Costa d'Ivori, Burkina Faso, Sierra Leone, Libèria, Ghana i Nigèria. Aquest grup lingüístic forma part de les llengües nigerocongoleses. El terme mandé es deu a Joseph Greenberg. El terme mandenkà o mandinga (sovint anomenat en la literatura lingüística francesa manding o mandingue) actualment es reserva per a un subgrup d'aquestes llengües. (ca)
- اللغات الماندية فرع من اللغات النيجرية الكونغوية. يتكلم بها أكثر من 30 مليونًا في بوركينا فاسو وكوت ديفوار وغامبيا وغينيا وغينيا بيساو ومالي والسنغال. ويتكلم بها كذلك الناس في أقصى شمال بنين وليبيريا وسيراليون وشرق غينيا بيساو. (ar)
- Die Mande-Sprachen (kurz Mande genannt) bilden einen Primärzweig der Niger-Kongo-Sprachen. Die etwa 60 Sprachen werden in den westafrikanischen Ländern Mali, Liberia, Elfenbeinküste, Guinea-Bissau, Sierra Leone, Guinea, Senegal, Gambia, im nordwestlichen und südöstlichen Burkina Faso und im Grenzgebiet von Benin und Nigeria von etwa 19 Millionen Menschen gesprochen. (de)
- La mandea lingvaro estas granda lingvofamilio ene de la niĝerkonga lingvaro uzataj en Okcidentafriko. Laŭ Ethnologue estas 74 mandeaj lingvoj, dum Encyclopædia Britannica taksas la nombron de mandeaj lingvoj je 40, uzataj de ĉirkaŭ 20 milionoj da homoj kaj la Oxford Research Encyclopedia of Linguistics taksas ilin je 60 ĝis 75, uzataj de inter 30 kaj 40 milionoj da homoj. La mandeaj lingvoj estas ĉefe uzataj en la okcidentafrikaj landoj Burkino, Malio, Senegalo, Gambio, Gvineo, Gvineo Bisaŭa, Sieraleono, Liberio kaj Ebur-Bordo. La plej grandaj lingvoj (laŭ denaskuloj) estas la bambara (14,1 milionoj) kaj la ĝula (dyula, 12,5 milionoj). La mandeaj lingvoj estas tradicie rigardataj kiel branĉo de la niĝer-konga lingvofamilio, kvankam ĉi tiu vidpunkto estas pridubata de iuj lingvistoj. Iuj el la mandeaj lingvoj en Sieraleono kaj Liberio havas siajn proprajn skribsistemojn, inkluzive de la vaja lingvo (Vai, ꕙꔤ, malkovrita de la germana misiisto Sigismund Kölle en 1849), poste ankaŭ la mendea (Mɛnde yia), la loma (Looma) kaj la kpelea (Kpɛlɛɛ). Nova skribsistemo estas la N'Ko-skribo (en Esperanto Nokoa skribo, 1949), kiu estas uzata inter alie por la bambara. La Nokoa skribo estas pli kaj pli uzata. Lernejoj en Gvineo kaj Malio instruas la Nokoan skribon jam de jaroj. (eo)
- Mande hizkuntzak Afrikako mendebaldean hitz egiten duten hizkuntza multzoa dira. Mandinga, Soninkera, Bambara, Dioula, , , , , eta dira hizkuntzarik garrantzitsuenak. (eu)
- Las lenguas mandé son un conjunto de unas 60 a 70 lenguas habladas por los pueblos mandé de África Occidental, desde Nigeria a Senegal. Entre las lenguas mandé están el mandenká (bámbara, yulá, mandinká, diferentes variedades de , kasongá, kagoro, etcétera), soninké, bozo, mende, yacouba, y vai. Existen millones de hablantes, principalmente en Gambia, Senegal, Guinea, Guinea-Bisáu, Malí, Costa de Marfil, Burkina Faso, Sierra Leona, Liberia, Ghana y Nigeria. Este grupo lingüístico forma parte de las lenguas Níger-Congo. El término mandé se debe a Joseph Greenberg. El término mandingá o mandenká (a menudo llamado en la literatura lingüística francesa manding o mandingue) actualmente se reserva para un subgrupo de estas lenguas. (es)
- The Mande languages are spoken in several countries in West Africa by the Mandé peoples and include Maninka, Mandinka, Soninke, Bambara, Kpelle, Dioula, Bozo, Mende, Susu, and Vai. There are "60 to 75 languages spoken by 30 to 40 million people", chiefly in Burkina Faso, Mali, Senegal, the Gambia, Guinea, Guinea-Bissau, Sierra Leone, Liberia, and Ivory Coast, and also in northwestern Nigeria and northern Benin. The Mande languages show lexical similarities with the Atlantic–Congo language family, and the two have been classified together as a Niger–Congo language family since the 1950s. However, the Mande languages lack the noun-class morphology that is the primary identifying feature of the Atlantic–Congo languages. Without the help of that feature, a demonstration of the validity of Niger–Congo will require reconstructing both Proto-Mande and Proto-Atlantic–Congo. Until that work is done, linguists have increasingly decided to treat Mande and Atlantic–Congo as independent language families. (en)
- Les langues mandées sont une branche de la famille de langues nigéro-congolaises. Elles sont parlées par plus de 30 millions de locuteurs, au Burkina Faso, en Côte d'Ivoire, en Gambie, en Guinée, en Guinée-Bissau, au Mali, en Mauritanie et au Sénégal. Et très légèrement à l’extrême nord du Bénin, du Libéria et de la Sierra Leone, à l’est de la Guinée-Bissau mais les langues mandées y sont très minoritaires. Cette famille comprend notamment l'ensemble des langues mandingues, qui présentent un continuum linguistique et dont mêmes les variantes les plus éloignées restent mutuellement intelligibles : le bambara (bamanakan), le dioula (dioulakan), le malinké de l’Est, de Kita et de l’Ouest (maninka), le mandinka (mandingue, mandingo), le kagoro, etc., ainsi que d’autres langues telles que le kpèllé, le soninké et bozo, le mendé, le soussou le jalonké, et le san, etc. (fr)
- Le lingue mande (anche mandé o manden) sono una famiglia di lingue parlate in diversi paesi dell'Africa Occidentale, tra cui Gambia, Costa d'Avorio, Burkina Faso, Guinea, Sierra Leone, Liberia, Guinea-Bissau, Mali e Senegal. Sono considerate un braccio divergente della più ampia famiglia linguistica niger-kordofaniana. Le lingue mande nel loro complesso non vanno confuse con la lingua mandinga, né con la lingua mende, che sono tuttavia due tra le più diffuse lingue mande. I popoli che parlano una delle lingue appartenenti a questa famiglia sono chiamati popoli mandé. Questa definizione include Mandinka, Soninke, Bambara, , Dioula, , Bozo, Mende, Susu, , , , e altri gruppi etnici meno numerosi. Questo gruppo di lingue fu identificato per la prima volta nel 1854 da S. W. Koelle nel suo Polyglotta Africana. Egli identificò un gruppo di 13 idiomi correlati, all'interno della famiglia sudanese nord-occidentale, o famiglia Mandèga. , nell'Essai de manuel pratique de la langue mandé ou mandingue del 1901 suddivise le lingue mandè in due sottogruppi, un gruppo settentrionale o mandé-tan e uno meridionale o mandé-fu, definite in base alla parola usata per esprimere il numero «dieci», rispettivamente tan o fu. Nel 1924 L. Tauxier mise in dubbio la fondatezza di questa distinzione, notando l'esistenza di (almeno) un terzo gruppo, che definì mandè-bu. Infine, a partire dagli anni '50, analisi più accurate basate sulla linguistica comparativa identificarono tre sottogruppi (Nordoccidentale, meridionale e orientale), ripresi da Joseph Greenberg nel suo fondamentale The Languages of Africa del 1963. Nel 1949 lo scrittore guineano Solomana Kante sviluppò un alfabeto specifico per le lingue mandè, lo N'Ko. (it)
- 만데어파는 서아프리카의 들이 사용하는 언어들이 속한 어파이다. 이 계통의 언어를 사용하는 사람들은 수백만이 넘으며 가나, 기니, 나이지리아, 라이베리아, 말리, 부르키나파소, 베냉, 세네갈, 시에라리온, 코트디부아르 등에서 널리 쓰이고 있다. 전통적으로 만데어파는 니제르콩고어족의 한 갈래로 여겨져 왔지만 논란의 여지가 있다. (ko)
- マンデ語派（マンデごは、Mande languages）またはマンデ諸語（マンデしょご）は、西アフリカのいくつかの国でによって話される言語群であるMandinka, Soninke, Bambara, Dioula, Bozo, Mende, Susu, Vaiなどが含まれる。話者はブルキナファソ、マリ、セネガル、ガンビア、ギニア、ギニアビサウ、シエラレオネ、リベリア、コートジボワールに数百万人いる。マンデ諸語は伝統的にニジェール・コンゴ語族の下位系統に属すとされてきたが、この分類には常に議論がある状態である。独立した語族とする場合は、マンデ語族と呼ばれる。 (ja)
- Języki mande – języki należące do rodziny języków nigero-kongijskich, według niektórych klasyfikacji na równi z językami atlantycko-kongijskimi i językami kordofańskimi. Grupa obejmuje 26 języków, którymi posługują się ludy Mande w krajach Afryki Zachodniej, m.in. w Gambii, Gwinei, Gwinei Bissau, Senegalu, Sierra Leone, Mali, Liberii, Burkina Faso i Wybrzeżu Kości Słoniowej. Do języków mande zaliczają się m.in.: , mandinka, soninke, bambara, diula, , , wai i kpelle. Są językami tonalnymi, a tony pełnią w nich przeważnie funkcję rozróżniania form gramatycznych. (pl)
- De Mandétalen zijn een groep verwante talen die worden gesproken in verschillende landen in West-Afrika door de -bevolking. Tot deze talengroep behoren het Mandinka, Maninka, Soninke, Bambara, Dioula, , , en Vai. Miljoenen mensen spreken deze talen, met namen in Burkina Faso, Mali, Senegal, Gambia, Guinea, Guinea-Bissau, Sierra Leone, Liberia en Ivoorkust. De Mandétalen werden in 1854 voor het eerst als aparte groep onderscheiden door Sigismund Wilhelm Kölle, die in zijn Polyglotta Africana 13 talen binnen deze familie onderscheidt. Later (1901) maakte de Franse taalkundige en etnograaf een verdere onderverdeling. (nl)
- As línguas mandês ou mandê, também conhecidas como línguas mandingas, são idiomas falados na África ocidental que pertencem ao grande ramo das línguas nigero-congolesas. (pt)
- Mandespråk är en grupp om 40 språk som talas i Västafrika och utgör en gren av språkfamiljen Niger-Kongospråk. Bland mandespråken finns mandinka, , bambara, dyula, , , , yacouba, vai och . Mandespråken har tillsammans ca 20 miljoner talare i Gambia, Guinea, Guinea-Bissau, Elfenbenskusten, Senegal, Ghana, Togo, Benin, Burkina Faso, Mauretanien, Niger, Sierra Leone, Nigeria och Mali. Språkgruppen beskrevs första gången 1854 av S. W. Koelle i sin Polyglotta Africana. Han nämnde då 13 språk. 1901 gjorde en åtskillnad mellan två grupper i sin Essai de manuel pratique de la langue mandé ou mandingue. Han talar där om en nordlig grupp mandé-tan och en sydlig grupp mandé-fu. 1924 framförde L. Tauxier att denna distinktion inte var välgrundad och att det finns minst en tredje undergrupp, som han kallade mandé-bu. Denna åsikt stöddes av A. Prost 1950. 1958 publicerade Welmers en artikel The Mande Languages, där han indelade språken i tre undergrupper - nordväst, syd och öst, grundat på . Joseph Greenberg anammade denna uppdelning i sin The Languages of Africa (1963). Long (1971) och G. Galtier (1980) följer indelningen i tre grupper men med betydande skillnader. Numera indelar majoriteten av språkforskarna mandespråken i en västlig och en östlig gren, av vilka den västliga är större och omfattar 27 språk. Flera av de västliga språken har mer än en miljon talare, nämligen bambara, , , mende, dyula, och susu. Av dessa har bambara och dyula omkring 4 miljoner talare. Dyula är ett lingua franca inom handeln i norra Elfenbenskusten och västra delen av Burkina Faso. Den östliga gruppen omfattar 13 språk av vilka endast ett, dan, når upp till en miljon talare. (sv)
- 曼德語族（Mande languages，又譯曼迪語族）是所講的語言的分類，是與尼日爾-剛果語系比較疏離的一個支系，包含十多種語言，流行於西非各國，包括有：岡比亞、科特迪瓦、布基納法索、几内亚、塞拉利昂、利比里亞、几内亚比绍、塞內加爾及馬里，總共有數百萬語言人口。另外，以下四國亦有部分語言人口：毛里塔尼亞、加納、尼日利亞、貝寧。 (zh)
- Языки ма́нде́ — семья языков в рамках нигеро-конголезской макросемьи. Распространены в Западной Африке, главным образом в таких странах, как Сенегал, Мали, Либерия, Гвинея, Буркина-Фасо, Кот-д’Ивуар, Бенин и др. Включает до 65 языков с общим числом говорящих более 30 млн человек. (ru)
- Мови манде — сім'я мов у рамках нігеро-конголезької макросім'ї, генеалогічна належність яких не встановлена. Поширені в Західній Африці, головним чином у таких країнах, як Малі (основний масив), Сенегал, Ліберія, Гвінея, Буркіна-Фасо, Кот-д'Івуар, Бенін та ін. За різними даними від 26 до 68 мов, із загальною кількістю мовців понад 30 млн осіб. Єдність мови — це спадщина стародавніх державних об'єднань, які існували в Західному Судані ще у IX—XIII ст. (держава Гана), а в XIII—XV ст. — Малі. У XIX ст. країна була завойована французами почався період колоніального рабства. Протягом довгих століть найголовніші народи мандінґо — малинці, бамбара та диула, а також інші народи північної групи входили до складу однієї держави, Франції. Тут давно вже йшов процес утворення народності. Однак для створення мандінґської нації не було ще необхідних економічних умов. У XVII ст. державний розпад призвів до роз'єднання окремих частин народності. Діалекти не встигли стати єдиною мовою, і в даний час єдиної загальної мови ще немає. Мова мандінґо, має єдину граматичну структуру і синтаксис але неоднорідна у фонетичному відношенні. Більшість мов маде не має писемності. Разом з тим деякі манде народності (ваї, лоома, менде) розробили власні системи письма, які, однак, не отримали широкого поширення. За винятком старомандинґинґського письма на основі арабської графіки (у мандінка і сусу), письмові традиції мов манде складаються на основі латинського алфавіту. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- اللغات الماندية فرع من اللغات النيجرية الكونغوية. يتكلم بها أكثر من 30 مليونًا في بوركينا فاسو وكوت ديفوار وغامبيا وغينيا وغينيا بيساو ومالي والسنغال. ويتكلم بها كذلك الناس في أقصى شمال بنين وليبيريا وسيراليون وشرق غينيا بيساو. (ar)
- Die Mande-Sprachen (kurz Mande genannt) bilden einen Primärzweig der Niger-Kongo-Sprachen. Die etwa 60 Sprachen werden in den westafrikanischen Ländern Mali, Liberia, Elfenbeinküste, Guinea-Bissau, Sierra Leone, Guinea, Senegal, Gambia, im nordwestlichen und südöstlichen Burkina Faso und im Grenzgebiet von Benin und Nigeria von etwa 19 Millionen Menschen gesprochen. (de)
- Mande hizkuntzak Afrikako mendebaldean hitz egiten duten hizkuntza multzoa dira. Mandinga, Soninkera, Bambara, Dioula, , , , , eta dira hizkuntzarik garrantzitsuenak. (eu)
- 만데어파는 서아프리카의 들이 사용하는 언어들이 속한 어파이다. 이 계통의 언어를 사용하는 사람들은 수백만이 넘으며 가나, 기니, 나이지리아, 라이베리아, 말리, 부르키나파소, 베냉, 세네갈, 시에라리온, 코트디부아르 등에서 널리 쓰이고 있다. 전통적으로 만데어파는 니제르콩고어족의 한 갈래로 여겨져 왔지만 논란의 여지가 있다. (ko)
- マンデ語派（マンデごは、Mande languages）またはマンデ諸語（マンデしょご）は、西アフリカのいくつかの国でによって話される言語群であるMandinka, Soninke, Bambara, Dioula, Bozo, Mende, Susu, Vaiなどが含まれる。話者はブルキナファソ、マリ、セネガル、ガンビア、ギニア、ギニアビサウ、シエラレオネ、リベリア、コートジボワールに数百万人いる。マンデ諸語は伝統的にニジェール・コンゴ語族の下位系統に属すとされてきたが、この分類には常に議論がある状態である。独立した語族とする場合は、マンデ語族と呼ばれる。 (ja)
- Języki mande – języki należące do rodziny języków nigero-kongijskich, według niektórych klasyfikacji na równi z językami atlantycko-kongijskimi i językami kordofańskimi. Grupa obejmuje 26 języków, którymi posługują się ludy Mande w krajach Afryki Zachodniej, m.in. w Gambii, Gwinei, Gwinei Bissau, Senegalu, Sierra Leone, Mali, Liberii, Burkina Faso i Wybrzeżu Kości Słoniowej. Do języków mande zaliczają się m.in.: , mandinka, soninke, bambara, diula, , , wai i kpelle. Są językami tonalnymi, a tony pełnią w nich przeważnie funkcję rozróżniania form gramatycznych. (pl)
- As línguas mandês ou mandê, também conhecidas como línguas mandingas, são idiomas falados na África ocidental que pertencem ao grande ramo das línguas nigero-congolesas. (pt)
- 曼德語族（Mande languages，又譯曼迪語族）是所講的語言的分類，是與尼日爾-剛果語系比較疏離的一個支系，包含十多種語言，流行於西非各國，包括有：岡比亞、科特迪瓦、布基納法索、几内亚、塞拉利昂、利比里亞、几内亚比绍、塞內加爾及馬里，總共有數百萬語言人口。另外，以下四國亦有部分語言人口：毛里塔尼亞、加納、尼日利亞、貝寧。 (zh)
- Языки ма́нде́ — семья языков в рамках нигеро-конголезской макросемьи. Распространены в Западной Африке, главным образом в таких странах, как Сенегал, Мали, Либерия, Гвинея, Буркина-Фасо, Кот-д’Ивуар, Бенин и др. Включает до 65 языков с общим числом говорящих более 30 млн человек. (ru)
- Les llengües mandé són un conjunt d'unes 60 a 70 llengües parlades pels pobles mandés de l'Àfrica Occidental, des de Nigèria al Senegal. Entre les llengües mandé hi ha el mandenkà o mandinga (dialectes bàmbara, julà, diferents varietats de maninkà, mandinkà, kasongà, kagoro, etc.), el soninké, el bozo, el , el yacouba i el . Les llengües mandé tenen milions de parlants, principalment a Gàmbia, Senegal, Guinea, Guinea Bissau, Mali, Costa d'Ivori, Burkina Faso, Sierra Leone, Libèria, Ghana i Nigèria. Aquest grup lingüístic forma part de les llengües nigerocongoleses. (ca)
- La mandea lingvaro estas granda lingvofamilio ene de la niĝerkonga lingvaro uzataj en Okcidentafriko. Laŭ Ethnologue estas 74 mandeaj lingvoj, dum Encyclopædia Britannica taksas la nombron de mandeaj lingvoj je 40, uzataj de ĉirkaŭ 20 milionoj da homoj kaj la Oxford Research Encyclopedia of Linguistics taksas ilin je 60 ĝis 75, uzataj de inter 30 kaj 40 milionoj da homoj. La mandeaj lingvoj estas ĉefe uzataj en la okcidentafrikaj landoj Burkino, Malio, Senegalo, Gambio, Gvineo, Gvineo Bisaŭa, Sieraleono, Liberio kaj Ebur-Bordo. (eo)
- Las lenguas mandé son un conjunto de unas 60 a 70 lenguas habladas por los pueblos mandé de África Occidental, desde Nigeria a Senegal. Entre las lenguas mandé están el mandenká (bámbara, yulá, mandinká, diferentes variedades de , kasongá, kagoro, etcétera), soninké, bozo, mende, yacouba, y vai. Existen millones de hablantes, principalmente en Gambia, Senegal, Guinea, Guinea-Bisáu, Malí, Costa de Marfil, Burkina Faso, Sierra Leona, Liberia, Ghana y Nigeria. Este grupo lingüístico forma parte de las lenguas Níger-Congo. (es)
- The Mande languages are spoken in several countries in West Africa by the Mandé peoples and include Maninka, Mandinka, Soninke, Bambara, Kpelle, Dioula, Bozo, Mende, Susu, and Vai. There are "60 to 75 languages spoken by 30 to 40 million people", chiefly in Burkina Faso, Mali, Senegal, the Gambia, Guinea, Guinea-Bissau, Sierra Leone, Liberia, and Ivory Coast, and also in northwestern Nigeria and northern Benin. (en)
- Les langues mandées sont une branche de la famille de langues nigéro-congolaises. Elles sont parlées par plus de 30 millions de locuteurs, au Burkina Faso, en Côte d'Ivoire, en Gambie, en Guinée, en Guinée-Bissau, au Mali, en Mauritanie et au Sénégal. Et très légèrement à l’extrême nord du Bénin, du Libéria et de la Sierra Leone, à l’est de la Guinée-Bissau mais les langues mandées y sont très minoritaires. (fr)
- Le lingue mande (anche mandé o manden) sono una famiglia di lingue parlate in diversi paesi dell'Africa Occidentale, tra cui Gambia, Costa d'Avorio, Burkina Faso, Guinea, Sierra Leone, Liberia, Guinea-Bissau, Mali e Senegal. Sono considerate un braccio divergente della più ampia famiglia linguistica niger-kordofaniana. Le lingue mande nel loro complesso non vanno confuse con la lingua mandinga, né con la lingua mende, che sono tuttavia due tra le più diffuse lingue mande. Nel 1949 lo scrittore guineano Solomana Kante sviluppò un alfabeto specifico per le lingue mandè, lo N'Ko. (it)
- De Mandétalen zijn een groep verwante talen die worden gesproken in verschillende landen in West-Afrika door de -bevolking. Tot deze talengroep behoren het Mandinka, Maninka, Soninke, Bambara, Dioula, , , en Vai. Miljoenen mensen spreken deze talen, met namen in Burkina Faso, Mali, Senegal, Gambia, Guinea, Guinea-Bissau, Sierra Leone, Liberia en Ivoorkust. (nl)
- Mandespråk är en grupp om 40 språk som talas i Västafrika och utgör en gren av språkfamiljen Niger-Kongospråk. Bland mandespråken finns mandinka, , bambara, dyula, , , , yacouba, vai och . Mandespråken har tillsammans ca 20 miljoner talare i Gambia, Guinea, Guinea-Bissau, Elfenbenskusten, Senegal, Ghana, Togo, Benin, Burkina Faso, Mauretanien, Niger, Sierra Leone, Nigeria och Mali. (sv)
- Мови манде — сім'я мов у рамках нігеро-конголезької макросім'ї, генеалогічна належність яких не встановлена. Поширені в Західній Африці, головним чином у таких країнах, як Малі (основний масив), Сенегал, Ліберія, Гвінея, Буркіна-Фасо, Кот-д'Івуар, Бенін та ін. За різними даними від 26 до 68 мов, із загальною кількістю мовців понад 30 млн осіб. У XVII ст. державний розпад призвів до роз'єднання окремих частин народності. Діалекти не встигли стати єдиною мовою, і в даний час єдиної загальної мови ще немає. (uk)
|
