| dbo:abstract
|
- Els esfíngids (Sphingidae) són una família de lepidòpters heteròcers coneguts vulgarment com a borinots i també com a borinos (Mallorca) o barrinols (Eivissa i Formentera). La família conté uns 200 gèneres, amb unes 1.450 espècies. El nom "esfinx" amb què de vegades es coneixen no és el seu veritable nom comú en català, car està derivat de la nomenclatura científica o nom llatí de la família. (ca)
- الفَراش الصقريّ أو عثث أبو الهول أو العثث الصقرية أو الديدان القرنية (الاسم العلمي: Sphingidae) هي فصيلة من الحشرات تتبع رتبة حرشفيات الأجنحة من طائفة الحشرات. تلك الفصيلة التي تشمل 1450 نوعًا. وهي ممثلة جيدًا في المناطق الاستوائية ولكن توجد منها أنواع في جميع الأقاليم. يتراوح حجمها بين المتوسط إلى الكبير وتتميز بين الفراشات بقدرتها السريعة والطويلة على الطيران. تمثل الأجنحة الضيقة والبطن الانسيابي وسائل تكيف من أجل الطيران السريع. ترفرف بعض فراشات الصقرية مثل الفراش الصقري الطنان في الهواء بينما تتغذى على الرحيق من الأزهار وأحيانًا يُخلَط بينها وبين الطائر الطنان. تطورت تلك القدرة على التحليق أربع مرات فقط في مقتاتات الرحيق: الطائر الطنان وخفافيش معينة والذباب المحلّق وتلك المسماة سفنجدس (مثال على ). لقد تمت دراسة السفنجيدات كثيرًا نظرًا لقدرتها على الطيران وخصوصًا قدرتها على الحركة بسرعة من جانب لآخر أثناء التحليق فيما يعرف باسم «التحليق المتأرجح» أو «الانزلاق الجانبي». لقد تم تطوير ذلك لكي تتعامل مع كمائن المفترسات التي تكمن لها في الأزهار. إن السفنجيدات هي واحدة من أسرع الحشرات الطائرة حيث يستطيع بعضها أن يطير بسرعة أكبر من 5.3 م / ث (12 ميلاً في الساعة). وتبلغ المسافة بين جناحيها من 40 مم إلى ما يزيد عن 10 سم. (ar)
- Lišajovití (Sphingidae) je čeleď motýlů, kterou popsal poprvé v roce 1802 francouzský entomolog Pierre André Latreille. Na celém světě se vyskytuje přibližně 1100 druhů a to převážně v tropických a subtropických oblastech. Pro čeleď je charakteristické, že její zástupci mají atypicky proudnicově tvarované tělo, což jim umožňuje létat rychlostí nad 50 km/h. Řadí se tak mezi nejrychleji létající hmyz. Lišajovití se dělí na podčeledi:
* (Grote & Robinson, 1865)
* (Latreille, 1802)
* (Harris, 1839) (cs)
- Die Schwärmer (Sphingidae) sind eine Familie der Schmetterlinge. Sie kommen weltweit mit etwa 1200 Arten vor, davon sind 40 aus Europa bekannt, in Mitteleuropa leben davon 21 Arten. Ihr Hauptverbreitungsgebiet sind die Tropen. (de)
- Los esfíngidos (Sphingidae) son una familia de lepidópteros glosados del clado Ditrysia de cuerpo robusto y vuelo generalmente rápido; la mayoría de ellas tienen las alas anteriores estrechas y apuntadas, aunque algunas tienen las alas más anchas, festoneadas y vuelan con mayor lentitud. Las alas suelen mantenerse planas y dirigidas hacia atrás, como flechas, durante el reposo. La mayoría de las esfinges tienen una probóscide muy larga y se alimentan de néctar mientras permanecen en vuelo frente a la flor, de forma similar a un colibrí, pero algunas carecen de probóscide y no ingieren alimento durante el estadio adulto o imago. Al igual que los colibríes son buenos polinizadores. Las flores adaptadas a este tipo de polinización suelen ser tubulares, de colores pálidos o blancos, y se abren de noche. Este conjunto de caracteres es un síndrome floral llamado . Hay alrededor de mil cuatrocientas cincuenta especies descritas en aproximadamente doscientos géneros. (es)
- Esfinge (Sphingidae) zenbait tximeleta handi kolore bizikori ematen zaien izena da. Burua eta gorputza iletsua dute. Badira gutxienez 13 mota.
* Acherontia atropos. 13 cm inguru izaten da luze. Gaineko hegoak marroi ilunak, eta azpikoak horiak, zerrenda beltzekikoak, izaten ditu. Toraxaren gaineko aldean burezurraren antzeko irudi bat du, hori-beltza. Asian, Europan, Afrikan eta Ameriketan bizi da.
* Daphnis nerii. Hego berdeak dituen tximeleta handi iletsua, 10 cm inguru luze dena. Afrikako eta Mediterraneo inguruko lurraldeak ditu ohiko bizileku, baina urte beroetan Danimarkaraino eta Suediaraino ere igotzen da. (eu)
- Leamhán meánach nó mór, de ghnáth le sciatháin thriantánacha fhada is colainn fhadaithe. Eitlíonn sé go tapa, agus é ábalta dul ar foluain. An próboscas fada go minic, agus úsáideann sé é le neachtar a shú. An-fhlúirseach sna trópaicí. Tugtar an seabhacleamhán air freisin. (ga)
- Les sphingidés (Sphingidae) ou Sphinx sont une famille de lépidoptères (hétérocères) appartenant à la super-famille des Bombycoidea.On en dénombre actuellement un peu plus de 1 500 espèces, mais ce nombre est évolutif. Les sphingidés sont des papillons de taille moyenne à grande, ils ont le corps fusiforme et pour la plupart des ailes étroites disposées en delta chez l'insecte au repos. Ce sont souvent d'excellents voiliers, certaines espèces pouvant atteindre 55 kilomètres à l'heure. Ils parcourent parfois des distances considérables au cours de leur vie adulte, d’une durée moyenne de dix à vingt-cinq jours. Beaucoup d'espèces sont migratrices, comme le Sphinx tête de mort. Si la plupart des sphinx sont nocturnes ou crépusculaires, beaucoup sont diurnes, comme le Moro-sphinx (Macroglossum stellatarum), Amphion floridensis, Proserpinus flavofasciata et l'ensemble des espèces du genre Hemaris. (fr)
- The Sphingidae are a family of moths (Lepidoptera) called sphinx moths, also colloquially known as hawk moths, with many of their caterpillars known as “hornworms”; it includes about 1,450 species. It is best represented in the tropics, but species are found in every region. They are moderate to large in size and are distinguished among moths for their agile and sustained flying ability, similar enough to that of hummingbirds as to be reliably mistaken for them. Their narrow wings and streamlined abdomens are adaptations for rapid flight. The family was named by French zoologist Pierre André Latreille in 1802. Some hawk moths, such as the hummingbird hawk-moth or the white-lined sphinx, hover in midair while they feed on nectar from flowers, so are sometimes mistaken for hummingbirds. This hovering capability is only known to have evolved four times in nectar feeders: in hummingbirds, certain bats, hoverflies, and these sphingids (an example of convergent evolution). Sphingids have been much studied for their flying ability, especially their ability to move rapidly from side to side while hovering, called "swing-hovering" or "side-slipping". This is thought to have evolved to deal with ambush predators that lie in wait in flowers. Sphingids are some of the faster flying insects; some are capable of flying at over 5.3 m/s (19 km/h). They have wingspans from 4 cm (1+1⁄2 in) to over 10 cm (4 in). (en)
- 박각시과는 나방들로 이루어진 과로, 200여속에 2000여종이 속해 있다.(Grimaldi & Engel, 2005) (ko)
- De pijlstaarten (Sphingidae) zijn een familie van motten in de superfamilie Bombycoidea. De meeste pijlstaarten zijn grote vlinders die 's nachts vliegen; de kleinere soorten vliegen meestal overdag. Over de hele wereld zijn ruim duizend soorten bekend. Pijlstaarten zijn vooral soortenrijk in de tropen. In Nederland en België zijn ze erg zeldzaam, en de algemene soorten leven een verborgen leven. Sommige pijlstaarten, zoals de kolibrievlinder, zijn in staat om stil in de lucht te hangen terwijl ze zich voeden met nectar uit bloemen. Dit zweefvermogen is slechts vier keer geëvolueerd in nectardrinkende dieren: in kolibries, bepaalde vleermuizen, zweefvliegen en de pijlstaarten (een opmerkelijk voorbeeld van convergente evolutie). Pijlstaarten zijn veel bestudeerd vanwege hun behendige vlieggedrag. Naast zweven kunnen ze ook zeer snel zijwaarts vliegen, vermoedelijk een manier om aan roofdieren te ontsnappen. (nl)
- Gli Sfingidi (Sphingidae Latreille, 1802) sono una famiglia di lepidotteri di dimensioni grandi o medie, spesso con livrea sgargiante sia negli adulti, sia nelle larve. Comprendono 213 generi, divisi in 1583 specie, diffuse in tutto il mondo. (it)
- Zawisakowate (Sphingidae) – rodzina motyli. Na świecie żyje około 1200 gatunków, w Europie 33, a w Polsce zanotowano 20 gatunków. Rozprzestrzenione głównie w tropikach. Zawisakowate w przeważającej większości są motylami nocnymi, tylko nieliczne gatunki latają w ciągu dnia. Rodzina ta charakteryzuje się masywną budową ciała o doskonałych warunkach aerodynamicznych. Należą do najszybciej latających motyli i w ogóle owadów. Nawet na długich dystansach mogą osiągać prędkość do 50 km/h, a nawet 65 km/h, wykorzystując maksymalnie siłę nośną wiatrów, natomiast w porze bezwietrznej ich przemieszczanie się ma ograniczony charakter. Pokarm pobierają podobnie jak kolibry, zawisając w powietrzu dzięki szybkim trzepoczącym ruchom skrzydeł, stąd ich nazwa. Gąsienice żerują na liściach drzew, krzewów i roślin zielnych. Przepoczwarczają się w ziemi lub na jej powierzchni w oprzędach z połączonych liści i resztek roślin. Zimuje poczwarka, najczęściej występuje jedno pokolenie w ciągu roku. Wśród zawisaków zawisak borowiec (Sphinx pinastri) jest szkodnikiem lasów zjadającym igły sosny. Przy masowym pojawie może powodować gołożery. Zawisakiem chronionym w Polsce jest postojak wiesiołkowiec (Proserpinus proserpina). W Polsce pospolitym gatunkiem jest nastrosz lipowiec (Mimas tiliae). Do rodziny zawisaków należy jeden z największych polskich, a zarazem europejskich motyli zmierzchnica trupia główka (Acherontia atropos). (pl)
- スズメガ科（スズメガか、雀蛾、Sphingidae）とは、節足動物門・昆虫綱・鱗翅目（チョウ目）内の分類単位のひとつ。成虫の形態からは想像しにくいが、カイコガ科およびヤママユガ科に近縁と考えられている。 スズメガ科に属する蛾は世界中に1,200種ほどが知られている。成虫・幼虫共に比較的大型になる。成虫の4枚の翅は体に対して小さく、三角形になっていて、高速で飛行する。幼虫は「尾角」と呼ばれる突起を持っている。 (ja)
- As mariposas-falcão, esfingídeos, esfinges, mariposas-esfinge, fifes, bruxas, mariposas-beija-flor, mandarovás, lagartas-de-chifre ou "hornworms" são um grupo de insetos pertencente à família Sphingidae (Lepidoptera). O nome "esfinge" faz alusão à posição de repouso das lagartas, posição a qual é similar à da Esfinge de Gizé. Os adultos são mariposas majoritariamente de médio e grande porte, de tamanho robusto e aerodinâmico. Esfingídeos são conhecidos por sua habilidade de voo potente e constante, que muitas vezes se assemelha ao voo de beija-flores. Diversas espécies da família também são conhecidos por possuírem uma probóscide extremamente alongada, utilizada pelos adultos para se alimentar de néctar. A autoridade de descrição da família é Latreille. (pt)
- Svärmare (Sphingidae) är en familj av fjärilar. De flesta svärmare är nattaktiva, men det finns även dagaktiva arter, till exempel större dagsvärmare eller humledagsvärmare. (sv)
- Бражники (лат. Sphingidae) — семейство бабочек, преимущественно сумеречных и ночных. Отличаются способностью зависать в воздухе над цветком, добывая нектар с помощью длинного хоботка. Некоторые виды не питаются. Гусеницы большинства бражников имеют характерный «рог» на заднем конце тела. (ru)
- Бра́жникові (Sphingidae) — родина великих або середнього розміру метеликів. Тіло товсте, сильне. Передні крила вузькі, довші за задні. Хоботок часто-густо довший за тіло. Більшість бражникових літає увечері та вночі. Гусінь велика, майже завжди з рогом на задньому кінці тіла; гусениці багатьох бражникових при подразненні набувають пози, в якій нагадують статую сфінкса, звідки походить латинська родова назва багатьох форм — Sphinx. Відомо близько 1 200 видів, найбільші за розміром (до 18 см в розмаху крил) в Бразилії. В Україні зустрічається понад 20 видів бражникових, у тому числі бражник мертва голова (Acherontia atropos), бражник тополевий (Laothoe populi), бражник бузковий (Sphinx ligustri) та інші. 7 видів бражникових занесено до Червоної книги України. Обтічним тілом, вузькими, витягнутими крилами бражники нагадують малесенький літак-винищувач. Ці комахи, дійсно, вправні літуни, найкращі серед метеликів. Швидкість їх перевищує 50-60 км/год.. (uk)
- 天蛾科（学名：Sphingidae）是鱗翅目的一科，科名取自希腊语“Sphinx”，即希腊神话中的怪物“斯芬克斯”。天蛾科下轄200多個屬，約1,450個品種。本科物種大多數於熱帶生活，但其每一個地區都有其踪影。本科昆虫主要特征是前翅狭长，后翅呈短三角形，复眼大，胸部粗壮，腹部末端尖及呈流線型，触角端部细而弯曲。體型中等到大，所以可作快速及持續的飛行，最長可達每小時40到50公里。 (zh)
|
| rdfs:comment
|
- Els esfíngids (Sphingidae) són una família de lepidòpters heteròcers coneguts vulgarment com a borinots i també com a borinos (Mallorca) o barrinols (Eivissa i Formentera). La família conté uns 200 gèneres, amb unes 1.450 espècies. El nom "esfinx" amb què de vegades es coneixen no és el seu veritable nom comú en català, car està derivat de la nomenclatura científica o nom llatí de la família. (ca)
- Lišajovití (Sphingidae) je čeleď motýlů, kterou popsal poprvé v roce 1802 francouzský entomolog Pierre André Latreille. Na celém světě se vyskytuje přibližně 1100 druhů a to převážně v tropických a subtropických oblastech. Pro čeleď je charakteristické, že její zástupci mají atypicky proudnicově tvarované tělo, což jim umožňuje létat rychlostí nad 50 km/h. Řadí se tak mezi nejrychleji létající hmyz. Lišajovití se dělí na podčeledi:
* (Grote & Robinson, 1865)
* (Latreille, 1802)
* (Harris, 1839) (cs)
- Die Schwärmer (Sphingidae) sind eine Familie der Schmetterlinge. Sie kommen weltweit mit etwa 1200 Arten vor, davon sind 40 aus Europa bekannt, in Mitteleuropa leben davon 21 Arten. Ihr Hauptverbreitungsgebiet sind die Tropen. (de)
- Esfinge (Sphingidae) zenbait tximeleta handi kolore bizikori ematen zaien izena da. Burua eta gorputza iletsua dute. Badira gutxienez 13 mota.
* Acherontia atropos. 13 cm inguru izaten da luze. Gaineko hegoak marroi ilunak, eta azpikoak horiak, zerrenda beltzekikoak, izaten ditu. Toraxaren gaineko aldean burezurraren antzeko irudi bat du, hori-beltza. Asian, Europan, Afrikan eta Ameriketan bizi da.
* Daphnis nerii. Hego berdeak dituen tximeleta handi iletsua, 10 cm inguru luze dena. Afrikako eta Mediterraneo inguruko lurraldeak ditu ohiko bizileku, baina urte beroetan Danimarkaraino eta Suediaraino ere igotzen da. (eu)
- Leamhán meánach nó mór, de ghnáth le sciatháin thriantánacha fhada is colainn fhadaithe. Eitlíonn sé go tapa, agus é ábalta dul ar foluain. An próboscas fada go minic, agus úsáideann sé é le neachtar a shú. An-fhlúirseach sna trópaicí. Tugtar an seabhacleamhán air freisin. (ga)
- 박각시과는 나방들로 이루어진 과로, 200여속에 2000여종이 속해 있다.(Grimaldi & Engel, 2005) (ko)
- Gli Sfingidi (Sphingidae Latreille, 1802) sono una famiglia di lepidotteri di dimensioni grandi o medie, spesso con livrea sgargiante sia negli adulti, sia nelle larve. Comprendono 213 generi, divisi in 1583 specie, diffuse in tutto il mondo. (it)
- スズメガ科（スズメガか、雀蛾、Sphingidae）とは、節足動物門・昆虫綱・鱗翅目（チョウ目）内の分類単位のひとつ。成虫の形態からは想像しにくいが、カイコガ科およびヤママユガ科に近縁と考えられている。 スズメガ科に属する蛾は世界中に1,200種ほどが知られている。成虫・幼虫共に比較的大型になる。成虫の4枚の翅は体に対して小さく、三角形になっていて、高速で飛行する。幼虫は「尾角」と呼ばれる突起を持っている。 (ja)
- As mariposas-falcão, esfingídeos, esfinges, mariposas-esfinge, fifes, bruxas, mariposas-beija-flor, mandarovás, lagartas-de-chifre ou "hornworms" são um grupo de insetos pertencente à família Sphingidae (Lepidoptera). O nome "esfinge" faz alusão à posição de repouso das lagartas, posição a qual é similar à da Esfinge de Gizé. Os adultos são mariposas majoritariamente de médio e grande porte, de tamanho robusto e aerodinâmico. Esfingídeos são conhecidos por sua habilidade de voo potente e constante, que muitas vezes se assemelha ao voo de beija-flores. Diversas espécies da família também são conhecidos por possuírem uma probóscide extremamente alongada, utilizada pelos adultos para se alimentar de néctar. A autoridade de descrição da família é Latreille. (pt)
- Svärmare (Sphingidae) är en familj av fjärilar. De flesta svärmare är nattaktiva, men det finns även dagaktiva arter, till exempel större dagsvärmare eller humledagsvärmare. (sv)
- Бражники (лат. Sphingidae) — семейство бабочек, преимущественно сумеречных и ночных. Отличаются способностью зависать в воздухе над цветком, добывая нектар с помощью длинного хоботка. Некоторые виды не питаются. Гусеницы большинства бражников имеют характерный «рог» на заднем конце тела. (ru)
- 天蛾科（学名：Sphingidae）是鱗翅目的一科，科名取自希腊语“Sphinx”，即希腊神话中的怪物“斯芬克斯”。天蛾科下轄200多個屬，約1,450個品種。本科物種大多數於熱帶生活，但其每一個地區都有其踪影。本科昆虫主要特征是前翅狭长，后翅呈短三角形，复眼大，胸部粗壮，腹部末端尖及呈流線型，触角端部细而弯曲。體型中等到大，所以可作快速及持續的飛行，最長可達每小時40到50公里。 (zh)
- الفَراش الصقريّ أو عثث أبو الهول أو العثث الصقرية أو الديدان القرنية (الاسم العلمي: Sphingidae) هي فصيلة من الحشرات تتبع رتبة حرشفيات الأجنحة من طائفة الحشرات. تلك الفصيلة التي تشمل 1450 نوعًا. وهي ممثلة جيدًا في المناطق الاستوائية ولكن توجد منها أنواع في جميع الأقاليم. يتراوح حجمها بين المتوسط إلى الكبير وتتميز بين الفراشات بقدرتها السريعة والطويلة على الطيران. تمثل الأجنحة الضيقة والبطن الانسيابي وسائل تكيف من أجل الطيران السريع. (ar)
- Los esfíngidos (Sphingidae) son una familia de lepidópteros glosados del clado Ditrysia de cuerpo robusto y vuelo generalmente rápido; la mayoría de ellas tienen las alas anteriores estrechas y apuntadas, aunque algunas tienen las alas más anchas, festoneadas y vuelan con mayor lentitud. Las alas suelen mantenerse planas y dirigidas hacia atrás, como flechas, durante el reposo. Hay alrededor de mil cuatrocientas cincuenta especies descritas en aproximadamente doscientos géneros. (es)
- The Sphingidae are a family of moths (Lepidoptera) called sphinx moths, also colloquially known as hawk moths, with many of their caterpillars known as “hornworms”; it includes about 1,450 species. It is best represented in the tropics, but species are found in every region. They are moderate to large in size and are distinguished among moths for their agile and sustained flying ability, similar enough to that of hummingbirds as to be reliably mistaken for them. Their narrow wings and streamlined abdomens are adaptations for rapid flight. The family was named by French zoologist Pierre André Latreille in 1802. (en)
- Les sphingidés (Sphingidae) ou Sphinx sont une famille de lépidoptères (hétérocères) appartenant à la super-famille des Bombycoidea.On en dénombre actuellement un peu plus de 1 500 espèces, mais ce nombre est évolutif. Si la plupart des sphinx sont nocturnes ou crépusculaires, beaucoup sont diurnes, comme le Moro-sphinx (Macroglossum stellatarum), Amphion floridensis, Proserpinus flavofasciata et l'ensemble des espèces du genre Hemaris. (fr)
- De pijlstaarten (Sphingidae) zijn een familie van motten in de superfamilie Bombycoidea. De meeste pijlstaarten zijn grote vlinders die 's nachts vliegen; de kleinere soorten vliegen meestal overdag. Over de hele wereld zijn ruim duizend soorten bekend. Pijlstaarten zijn vooral soortenrijk in de tropen. In Nederland en België zijn ze erg zeldzaam, en de algemene soorten leven een verborgen leven. (nl)
- Zawisakowate (Sphingidae) – rodzina motyli. Na świecie żyje około 1200 gatunków, w Europie 33, a w Polsce zanotowano 20 gatunków. Rozprzestrzenione głównie w tropikach. Zawisakowate w przeważającej większości są motylami nocnymi, tylko nieliczne gatunki latają w ciągu dnia. Rodzina ta charakteryzuje się masywną budową ciała o doskonałych warunkach aerodynamicznych. Należą do najszybciej latających motyli i w ogóle owadów. Nawet na długich dystansach mogą osiągać prędkość do 50 km/h, a nawet 65 km/h, wykorzystując maksymalnie siłę nośną wiatrów, natomiast w porze bezwietrznej ich przemieszczanie się ma ograniczony charakter. (pl)
- Бра́жникові (Sphingidae) — родина великих або середнього розміру метеликів. Тіло товсте, сильне. Передні крила вузькі, довші за задні. Хоботок часто-густо довший за тіло. Більшість бражникових літає увечері та вночі. Гусінь велика, майже завжди з рогом на задньому кінці тіла; гусениці багатьох бражникових при подразненні набувають пози, в якій нагадують статую сфінкса, звідки походить латинська родова назва багатьох форм — Sphinx. Відомо близько 1 200 видів, найбільші за розміром (до 18 см в розмаху крил) в Бразилії. В Україні зустрічається понад 20 видів бражникових, у тому числі бражник мертва голова (Acherontia atropos), бражник тополевий (Laothoe populi), бражник бузковий (Sphinx ligustri) та інші. 7 видів бражникових занесено до Червоної книги України. (uk)
|
_2.jpg?width=300)
_2.jpg){kind=link}
