| dbo:abstract
|
- Královská sloka (anglicky Rhyme royal) je sedmiveršová strofa, která se rýmuje podle schématu „ababbcc“. Většinou je v ní použit pětistopý s deseti až jedenácti slabikami. Je vhodná pro dlouhé básnické skladby. Byla velmi užívána ve středověké anglické epické poezii. Poprvé ji v Anglii užil Geoffrey Chaucer. Královská sloka plnila v anglické poezii stejnou úlohu, jako ottava rima v jihoevropských literaturách. V české poezii je možné ji najít ve tvorbě Františka Kvapila. (cs)
- Chaucerova strofa je básnická strofa (sloka) skládající se vždy ze sedmi veršů s rýmovým schématem ababbcc. Tato strofa nese označení po svém autorovi, jímž byl anglický středověký básník Geoffrey Chaucer (1340?–25. října 1400 Londýn). (cs)
- Der rhyme royal („königlicher Reim“; auch royal stanza) ist eine Strophenform der englischen Dichtung. Er besteht aus sieben Versen im als heroic verse (eine Form des jambischen Fünfhebers) bezeichneten Versmaß mit dem Reimschema [ababbcc]. So kann die Strophe entweder in eine Terzine und zwei Paarreime ([aba:bb:cc]) oder aber in einen Vierzeiler und einen Dreizeiler ([abab:bcc]) unterteilt werden. Dadurch lässt der rhyme royal einen großen Spielraum zu, insbesondere in epischen Gedichten. Die Form wurde von Geoffrey Chaucer erfunden (daher auch als Chaucerstrophe bezeichnet), der sie durch Auslassung der siebenten Zeile aus der achtsilbigen französischen Balladenstrophe (ababbcbc) entwickelte. Chaucer verwendete sie in einigen seiner frühen Gedichte (The Parliament of Fowles), in Troilus und Criseyde und in vier seiner Canterbury Tales. Der Name der Strophe ist wohl der Tatsache geschuldet, dass König James I. von Schottland sie in seinem chauceresken Gedicht The Kingis Quaire (kurz vor 1424) verwendete. Zahlreiche englische Dichter haben nach Chaucer die Form verwendet, unter anderem:
* John Lydgate
* Robert Henryson (Morall Fabillis; Testament of Cresseid)
* Thomas Wyatt (They flee from me that sometime did me seek)
* Alexander Barclay (Ship of Fools, 1509)
* (Pastime of Pleasure, 1509)
* Thomas Sackville (Complaint of Henry, Duke of Buckingham, 1563)
* Edmund Spenser (The Ruines of Time, 1591; Fowre Hymnes, 1596)
* William Shakespeare (The Rape of Lucrece, 1594) Ein Beispiel aus Wyatts They flee from me that sometime did me seek: They flee from me that sometime did me seekWith naked foot, stalking in my chamber.I have seen them gentle, tame, and meek,That now are wild and do not rememberThat sometime they put themself in dangerTo take bread at my hand; and now they range,Busily seeking with a continual change. Mit dem Ende des 16. Jahrhunderts verliert die Strophenform an Bedeutung. Neuere Versuche der Wiederbelebung durch Thomas Chatterton, William Morris, John Masefield und Emma Lazarus blieben ohne Widerhall.Abgewandelte Formen finden sich — zum Teil mit Alexandriner als letztem Vers — und abgewandeltem Reimschema bei John Donne und John Milton ([ababccc]), James Thomson ([ababccb]) und Robert Browning ([ababcca]).Eine Variante der königliche Strophe ist die stanza mit der ababbaa Reimschema: This is a spray the Bird clung to,Making it blossom with pleasure,Ere the high tree-top she sprung to,Fit for her nest and her treasure.O, what a hope beyond measureWas the poor spray's, which the flying feet hung to,—So to be singled out, built in, and sung to!(Robert Browning, Misconceptions) (de)
- Rhyme royal (or rime royal) is a rhyming stanza form that was introduced to English poetry by Geoffrey Chaucer. The form enjoyed significant success in the fifteenth century and into the sixteenth century. It has had a more subdued but continuing influence on English verse in more recent centuries. (en)
- 帝王韻律（ていおういんりつ、帝王韻、帝王韻詩、Rime Royal or Rhyme royal, ライム・ロイヤル）は、ジェフリー・チョーサーが英文学に持ち込んだ押韻したスタンザ（詩節、連）の形式。 (ja)
- La strophe royale ou rime(s) royale(s) (rhyme royal en anglais) est, en poésie anglaise, une strophe composée de sept décasyllabes dont les rimes suivent la forme ABABBCC. Elle est attestée pour la première fois chez Geoffrey Chaucer au XIVe siècle. (fr)
- La rhyme royal, o rime royale, è una tipologia di stanza (o strofa) che consiste in sette versi, solitamente pentametri giambici. (it)
- Strofa królewska (ang. rhyme royal), strofa chaucerowska, strofa Chaucera – zwrotka siedmiowersowa rymowana ababbcc, pisana prawie zawsze pięciostopowym jambem, wprowadzona do w czternastym wieku przez Geoffreya Chaucera. Jej nazwa tradycyjnie jest wyprowadzana od tytułu poematu szkockiego króla Jakuba I, panującego na początku piętnastego wieku, Księga królewska.Angielska nazwa strofy królewskiej rhyme royal bywa też używana w napisanych po polsku pracach poświęconych historii poezji angielskiej Strofa królewska została przez Chaucera najprawdopodobniej zaadaptowana z wersyfikacji francuskiej, a może włoskiej, ale stała się szybko jedną z najważniejszych form poezji angielskiej i zaczęła być stosowana w długich utworach narracyjnych. Sam Chaucer użył jej w niektórych z Opowieści kanterberyjskich i w poemacie Troilus i Criseyda. To ostatnie dzieło przełożył w całości Maciej Słomczyński. Chaucer zastosował strofę królewską również w balladach pisanych na modłę francuską, między innymi w utworze Skarga do sakiewki własnej. Niezwykła popularność Chaucera sprawiła, że jego zwrotka była naśladowana przez wielu poetów angielskich i szkockich piętnastego wieku, w tym przez Roberta Henryssona w i Johna Gowera. Benedyktyński mnich John Lydgate napisał strofą królewską ogromny, liczący 36 365 wersów poemat The Fall of the Princes. W wieku szesnastym strofa królewska była stosowana przez Thomasa Wyatta (They flee from me that sometime did me seek) i Edmunda Spensera (An Hymn Of Heavenly Beauty). Znalazła też zastosowanie w obszernym dziele zbiorowego autorstwa The mirror for magistrates (Zwierciadło dla zarządzających), zawierającym sylwetki wybitnych osobistości historycznych. William Szekspir wykorzystał ją w poematach Lukrecja i Skarga zakochanej. W wieku siedemnastym popularność strofy królewskiej spadła. Okazjonalnie używał jej John Milton. W osiemnastym stuleciu niemal zupełnie wyszła z użycia. Dopiero William Wordsworth przypomniał ją czytelnikom swoim poematem Resolution and independence. W wieku dziewiętnastym po strofę królewską sięgnął William Morris, pisząc wzorowany na Opowieściach kanterberyjskich ogromny poemat The earthly paradise (Raj ziemski). Napisał nią również wiersz Error and Loss. Ostatnim twórcą, który kilkakrotnie posłużył się strofą królewską w dłuższych utworach narracyjnych, już w dwudziestym wieku, był John Masefield, autor między innymi poematu Dauber. W Stanach Zjednoczonych strofę królewską wykorzystywała Emma Lazarus, pisząc nią niektóre utwory z cyklu Epoki. The eye is filled with beauty, and the heartRejoiced with sense of life and peace renewed;And yet at such an hour as this, upstartVague myriad longing, restless, unsubdued,And causeless tears from melancholy mood,Strange discontent with earth's and nature's best,Desires and yearnings that may find no rest.(Emma Lazarus, Epochs. Longing) Strofa ababbcc poza obszarem anglojęzycznym nie była nazbyt popularna, ale spotyka się ją we Francji, między innymi w liryce Christine de Pisan, we Włoszech, na przykład u Guida Cavalcantiego i Bernarda Tassa, w Hiszpanii, u świętego Jana od Krzyża i w Portugalii, u Gila Vicente. W Danii zwrotkę ababbcc zastosował Adam Gottlob Oehlenschläger w jednej części eposu Nordens guden (Bogowie północy). Som Vinden blæser hen den lette Sky,Saa svinder hver Bedrift i Evigheden.Een Bølge sank, een reiser sig paa ny,Og Kampen leger leflende med Freden ;Snart blinke Sværd, snart ruste de i Skeden.Hvad er det alt? Et flygtigt Gioglemøde,En Sommerfugl, som parred sig — og døde. W Czechach zwrotki chaucerowskiej użył w wierszu V hlubinách mraků. W literaturze polskiej wykorzystał ją w oryginalnym utworze Adam Asnyk (Wśród przełomu). Potrzeba formę rozkruszyć przeżytą,Gdy się w niej brudne robactwo zasklepi,I strumień życia w nowe pchnąć koryto,Gdzie będzie płynął i silniej i lepiej...Więc śmiało naprzód, wykonawcy ślepiBezwiednych potęg, co w ciemnościach drzemią!Burzcie kształt dawny i równajcie z ziemią!.. Strofę ababbcc opartą na rymach przybliżonych zastosował w wierszu Stanisław Młodożeniec. Zwrotki Młodożeńca są ułożone dziewięciozgłoskowcem.Angielski poeta Francis Kynaston w hołdzie dla Chaucera przełożył jego poemat Troilus i Criseyda na łacinę. Jego tłumaczenie jest najprawdopodobniej jedynym przykładem użycia omawianej strofy w języku łacińskim: Tempestas tristis argumento maestoVidetur apta, bene et convenire.Sic erat quando scribere eram praestoTragoediam hanc, inclemens caelum mireCum grandines ab Ariete qui prodireSolent, coeperunt Borea sic descendere,Ut vix a frigore potui me defendere. Zazwyczaj strofy królewskie są pisane pentametrem jambicznym lub jego odpowiednikiem, jedenastozgłoskowcem. Zdarza się jednak, że poeci stosują inne formaty. Thomas Wyatt napisał wiersz Revocation jambicznym dwustopowcem, a Percy Bysshe Shelley ułożył wiersz On an Icicle that Clung to the Grass of a Graveanapestycznym czterostopowcem: Oh! take the pure gem to where southerly breezes,Waft repose to some bosom as faithful as fair,In which the warm current of love never freezes,As it rises unmingled with selfishness there,Which, untainted by pride, unpolluted by care,Might dissolve the dim icedrop, might bid it arise,Too pure for these regions, to gleam in the skies. (pl)
- Rhyme royal of rime royal (koninklijk rijm) is een zevenregelig rijmschema in de vorm 'ababbcc', geïntroduceerd door de Middelengelse dichter Geoffrey Chaucer. (nl)
- Kungligt rim (rhyme royal) är en strof bestående av sju jambiska pentameter med schema ababbcc. Den användes först av Geoffrey Chaucer i längre dikter. Kungligt rim var mycket populärt under 1500- och 1600-talet. O Love, this morn when the sweet nightingaleHad so long finished all he had to say,That thou hadst slept, and sleep had told his tale;And midst a peaceful dream had stolen awayIn fragrant dawning of the first of May,Didst thou see aught? didst thou hear voices singEre to the risen sun the bells ’gan ring?(William Morris, The Earthly Paradise. May) (sv)
- Rima real (rhyme royal) - estrofa de sete versos todos decassílabos heroicos com rima ABABBCC. Foi introduçã por Geoffrey Chaucer, escritor considerado um dos grandes poetas da língua inglesa, no século XIV. Estrofe ABABBCC tem sido utilizado por muitos poetas nos séculos XV e XVI (por exemplo por John Lydgate, , Thomas Wyatt, Thomas Sackville, , Edmund Spenser). From the besieged Ardea all in post,Borne by the trustless wings of false desire,Lust-breathed Tarquin leaves the Roman host,And to Collatium bears the lightless fireWhich, in pale embers hid, lurks to aspireAnd girdle with embracing flames the waistOf Collatine's fair love, Lucrece the chaste.(William Shakespeare, The Rape of Lucrece) No século XIX William Morris usou o stanza no um poema longo The Earthly Paradise. Nos Estados Unidos rima real foi utilizada por Emma Lazarus. No literatura Inglês rima real desempenha o mesmo papel, que oitava rima camoniana (ABABABCC) nos literaturas italiana, portuguesa e espanhola.Esquema de rimas ABABBCC foi utilizada em português por Francisco de Sá de Miranda e Gil Vicente. Exemplo de uso deste esquema é poema por Gil Vicente: Adorae montanhasO Deos das alturas,Tambem as verduras,Adorae desertosE serras floridasO Deos dos secretos,O Senhor das vidas;Ribeiras crescidasLouvae nas alturasDeos das creaturas.Louvae arvoredosDe fruto presado,Digam os penedos:Deos seja louvado,E louve meu gadoNestas verdurasDeos das alturas.(Gil Vicente, Villancete) (pt)
- Королевскaя строфа (англ. rhyme royal) — aнглийскaя строфа из семи строк, написанная ямбическими пентаметрами по схеме ababbcc. Она была очень популярна в 14 и 15 веках. Первый её использовал Джефри Чосер. Этой строфой Уильям Шекспир написал поэмы Обесчещенная Лукреция и Жалоба влюблённой. Стихи и поэмы написанные королевской строфой: Джефри Чосер, Троил и ХризеидаТомас Уайетт, They flee form meЭдмунд Спенсер, An Hymn Of Heavenly BeautyЭдмунд Спенсер, An Hymn In Honour Of BeautyУильям Шекспир, Обесчещенная ЛукрецияУильям Шекспир, Жалоба влюблённойДжон Мильтон, On the Morning of Christ’s NativityДжон Мильтон, On the Death of a Fair Infant Dying of a CoughЭмма Лазарус, Epochs (частично)Уильям Моррис, The Earthly Paradise (частично) (ru)
|
| rdfs:comment
|
- Královská sloka (anglicky Rhyme royal) je sedmiveršová strofa, která se rýmuje podle schématu „ababbcc“. Většinou je v ní použit pětistopý s deseti až jedenácti slabikami. Je vhodná pro dlouhé básnické skladby. Byla velmi užívána ve středověké anglické epické poezii. Poprvé ji v Anglii užil Geoffrey Chaucer. Královská sloka plnila v anglické poezii stejnou úlohu, jako ottava rima v jihoevropských literaturách. V české poezii je možné ji najít ve tvorbě Františka Kvapila. (cs)
- Chaucerova strofa je básnická strofa (sloka) skládající se vždy ze sedmi veršů s rýmovým schématem ababbcc. Tato strofa nese označení po svém autorovi, jímž byl anglický středověký básník Geoffrey Chaucer (1340?–25. října 1400 Londýn). (cs)
- Rhyme royal (or rime royal) is a rhyming stanza form that was introduced to English poetry by Geoffrey Chaucer. The form enjoyed significant success in the fifteenth century and into the sixteenth century. It has had a more subdued but continuing influence on English verse in more recent centuries. (en)
- 帝王韻律（ていおういんりつ、帝王韻、帝王韻詩、Rime Royal or Rhyme royal, ライム・ロイヤル）は、ジェフリー・チョーサーが英文学に持ち込んだ押韻したスタンザ（詩節、連）の形式。 (ja)
- La strophe royale ou rime(s) royale(s) (rhyme royal en anglais) est, en poésie anglaise, une strophe composée de sept décasyllabes dont les rimes suivent la forme ABABBCC. Elle est attestée pour la première fois chez Geoffrey Chaucer au XIVe siècle. (fr)
- La rhyme royal, o rime royale, è una tipologia di stanza (o strofa) che consiste in sette versi, solitamente pentametri giambici. (it)
- Rhyme royal of rime royal (koninklijk rijm) is een zevenregelig rijmschema in de vorm 'ababbcc', geïntroduceerd door de Middelengelse dichter Geoffrey Chaucer. (nl)
- Kungligt rim (rhyme royal) är en strof bestående av sju jambiska pentameter med schema ababbcc. Den användes först av Geoffrey Chaucer i längre dikter. Kungligt rim var mycket populärt under 1500- och 1600-talet. O Love, this morn when the sweet nightingaleHad so long finished all he had to say,That thou hadst slept, and sleep had told his tale;And midst a peaceful dream had stolen awayIn fragrant dawning of the first of May,Didst thou see aught? didst thou hear voices singEre to the risen sun the bells ’gan ring?(William Morris, The Earthly Paradise. May) (sv)
- Der rhyme royal („königlicher Reim“; auch royal stanza) ist eine Strophenform der englischen Dichtung. Er besteht aus sieben Versen im als heroic verse (eine Form des jambischen Fünfhebers) bezeichneten Versmaß mit dem Reimschema [ababbcc]. So kann die Strophe entweder in eine Terzine und zwei Paarreime ([aba:bb:cc]) oder aber in einen Vierzeiler und einen Dreizeiler ([abab:bcc]) unterteilt werden. Dadurch lässt der rhyme royal einen großen Spielraum zu, insbesondere in epischen Gedichten. Zahlreiche englische Dichter haben nach Chaucer die Form verwendet, unter anderem: (de)
- Rima real (rhyme royal) - estrofa de sete versos todos decassílabos heroicos com rima ABABBCC. Foi introduçã por Geoffrey Chaucer, escritor considerado um dos grandes poetas da língua inglesa, no século XIV. Estrofe ABABBCC tem sido utilizado por muitos poetas nos séculos XV e XVI (por exemplo por John Lydgate, , Thomas Wyatt, Thomas Sackville, , Edmund Spenser). (pt)
- Strofa królewska (ang. rhyme royal), strofa chaucerowska, strofa Chaucera – zwrotka siedmiowersowa rymowana ababbcc, pisana prawie zawsze pięciostopowym jambem, wprowadzona do w czternastym wieku przez Geoffreya Chaucera. Jej nazwa tradycyjnie jest wyprowadzana od tytułu poematu szkockiego króla Jakuba I, panującego na początku piętnastego wieku, Księga królewska.Angielska nazwa strofy królewskiej rhyme royal bywa też używana w napisanych po polsku pracach poświęconych historii poezji angielskiej (pl)
- Королевскaя строфа (англ. rhyme royal) — aнглийскaя строфа из семи строк, написанная ямбическими пентаметрами по схеме ababbcc. Она была очень популярна в 14 и 15 веках. Первый её использовал Джефри Чосер. Этой строфой Уильям Шекспир написал поэмы Обесчещенная Лукреция и Жалоба влюблённой. Стихи и поэмы написанные королевской строфой: (ru)
|
