| dbo:abstract
|
- الصاروخ بروتون (بالإنجليزية: Proton (Rocket)) وبالروسية Прото́н أو الصاروخ الروسي UR-500 هو صاروخ نقل للاستهلاك، بمعنى أنه يُستخدم في النقل من الأرض إلى الفضاء مرة واحدة. تستعمله الحكومة الروسية كما يستغل تجاريا. صنع أول صاروخ من نوع بروتون عام 1965 ولا يزال نظام إقلاعه يستخدم حتى 2020، مما يجعله واحد من أكفأ الصواريخ الثقيلة في تاريخ رحلات الفضاء. وتصنع صواريخ بروتون في مصانع مركز الدولة للبحوث والإنتاج الفضائي خرونتشيف بموسكو، ثم يُنقل إلى ميناء بايكونور الفضائي، حيث يحمل أفقياً ثم ينصب عموديا ويجهّز للانطلاق. (ar)
- El Proton (Прото́н en rus), formalment designat com UR-500, és un llançador no reutilitzable habitualment emprat tant per llançaments comercials internacionals com per llançaments governamentals russos. El primer Proton va ser llançat el 1965 i durant el 2007 encara està en ple ús, cosa que el converteix en un dels acceleradors pesants més reeixits de la història espacial. Tots el Protons es construeixen a la planta de Khrunichev a Moscou. Des d'allí són transportats fins al Cosmòdrom de Baikonur on es transporten horitzontalment fins a la rampa de llançament on són alçats fins a la posició vertical de llançament. El nom de Proton ve d'una sèrie de grans satèl·lits anomenats així, que eren una de les primeres càrregues útils d'aquests coets. També se'ls coneix com a D-1/ D-1e o SL-12/SL-13. Com molts llançadors soviètics el nom de les càrregues més usuals acaba per quedar associat amb el seu llançador. La capacitat de llançament d'aquestes màquines és d'uns 22.000 kg a una òrbita terrestre baixa, d'uns 6.000 kg a òrbita geoestacionària i quelcom més de 5.000 kg a una òrbita de transferència interplanetària. Els llançaments comercials són gestionats per la companyia ILS (International Launch Services). Coets comparables: -Atlas V -Ariane 5 - -Angarà -Falcon 9 (ca)
- Proton (rusky Протон) je označení rodiny sovětských resp. ruských nosných raket, používaných k vynášení bezpilotních užitečných nákladů do kosmického prostoru. Vyvinula ji konstrukční kancelář (Опытное конструкторское бюро № 52, ОКБ-52), později přejmenovaná na Ústřední strojírenskou konstrukční kancelář CKBM (Centralnoje konstruktorskoje bjuro mašinostrojenija, ЦКБМ, Центральное конструкторское бюро машиностроения) v Reutově, pod vedením hlavního konstruktéra V. N. Čeloměje v rámci projektu UR-500 (universalnaja raketa, универсальная ракета УР-500), základní výrobní typové označení bylo 8K82. Kódové označení používané ministerstvem obrany USA je u různých modifikací tohoto kosmického nosiče SL-9, SL-12 nebo SL-13, označení používané studijní službou amerického Kongresu (Sheldonovo označení) je D, D-1 resp. D-1e. Raketa Proton existuje v řadě dvou až čtyřstupňových variant. Původní dvoustupňová varianta měla nosnost na nízkou oběžnou dráhu kolem 12,2 tuny, poslední vylepšené verze základní třístupňové varianty dopraví na oběžnou dráhu ve výši kolem 200 km se sklonem 51,6° až 25 tun. Motory pro první stupeň vyvinula konstrukční kancelář pod vedením V. P. Gluška (nyní NPO Energomaš, НПО Энергомаш им. академика В. П. Глушко) v městě Chimki na okraji Moskvy. Motory pro druhý a třetí stupeň jsou dílem konstruktéra z konstrukční kanceláře (nyní Konstrukční kancelář chemické automatizace, KBChA, Конструкторское бюро химической автоматики, КБХА) ve Voroněži. Inerciální řídicí systém vyvinul v Moskvě Vědecko-výzkumný ústav (НИИ-885, Научно-исследовательский институт № 885), řízený . Všechny základní tři stupně používají skladovatelné pohonné látky; jako okysličovadlo je užíván oxid dusičitý, jako palivo asymetrický dimethylhydrazin. Čtyřstupňové varianty slouží k vynášení družic o vzletové hmotnosti do 3 tun na stacionární dráhy, případně kosmických sond do meziplanetárního prostoru a k planetám. Nosné rakety tohoto typu jsou vypouštěny z kosmodromu Bajkonur, kde jsou k dispozici celkem čtyři rampy, a to rampy č. 23 a 24 na komplexu 81 a rampy č. 39 a 40 na komplexu 200. (cs)
- Proton (russisch Протон, bekannt auch als UR-500, GRAU-Index 8K82) ist die Bezeichnung für eine russische Trägerrakete, die zum Starten schwerer Nutzlasten (z. B. Raumstations-Module) und geostationärer Satelliten sowie schwerer interplanetarer Raumsonden verwendet wird. (de)
- El cohete Protón (en ruso: Протóн, designación oficial: UR-500) es un potente lanzador sin tripulación soviético, heredado por Rusia, empleado para situar en órbita los componentes rusos de la Estación Espacial Internacional (ISS), satélites de comunicaciones y otros tipos de satélites. La última versión del cohete, denominado "Protón-M" (8K82M y 8K82KM), se lanza desde el cosmódromo de Baikonur y se produce en el Centro Espacial Estatal de Producción e Investigación Jrúnichev (KhSC) en Moscú. (es)
- La fusée Proton (Прото́н) (initialement UR-500) est un lanceur lourd russe capable de placer une charge utile de 22 tonnes en orbite basse et plus de quatre tonnes en orbite géostationnaire. Développé au début des années 1960 le premier tir réussi a lieu en 1965. Depuis sa conception, 427 Proton ont été lancées et la fusée reste aujourd'hui le principal lanceur lourd russe. La fusée Proton est tirée de manière exclusive depuis la base de lancement de Baïkonour. Plusieurs configurations sont disponibles : dans sa version la plus utilisée, la Proton-M/Briz-M comporte quatre étages d'un diamètre uniforme de 4,15 mètres (7,4 m au niveau du premier étage), est haute de 57 mètres et pèse environ 700 tonnes. Les trois premiers étages utilisent pour leur propulsion un mélange de diméthylhydrazine asymétrique (UDMH) et de peroxyde d'azote. Ces ergols peuvent être stockés, contrairement aux autres carburants, ce qui constituait un avantage décisif lorsqu'il était envisagé d'en faire un missile balistique intercontinental. Son constructeur moscovite GKNPZ Khrounitchev a lancé le développement d'une nouvelle famille de lanceurs Angara ; celle-ci doit remplacer dans les années 2010 les Proton qui présentent notamment l'inconvénient d'utiliser des ergols trop toxiques selon les normes désormais en vigueur. En 2016, le développement de deux variantes bi-étages moins puissantes (3,5 à 5 tonnes sur orbite de transfert) est annoncé. (fr)
- Proton (Russian: Протон) (formal designation: UR-500) is an expendable launch system used for both commercial and Russian government space launches. The first Proton rocket was launched in 1965. Modern versions of the launch system are still in use as of 2022, making it one of the most successful heavy boosters in the history of spaceflight. The components of all Protons are manufactured at the Khrunichev State Research and Production Space Center factory in Moscow and Chemical Automatics Design Bureau in Voronezh, then transported to the Baikonur Cosmodrome, where they are assembled at Site 91 to form the launch vehicle. Following payload integration, the rocket is then brought to the launch pad horizontally by rail, and raised into vertical position for launch. As with many Soviet rockets, the names of recurring payloads became associated with the launch vehicle itself. The moniker "Proton" originates from a series of similarly named scientific satellites, which were among the rocket's first payloads. During the Cold War, it was designated the D-1/D-1e or SL-12/SL-13 by Western intelligence agencies. Launch capacity to low Earth orbit is about 22.8 tonnes (50,000 lb). Geostationary transfer capacity is about 6.3 tonnes (14,000 lb). Commercial launches are marketed by International Launch Services (ILS). In 2013, the rocket was intended to be retired before 2030. As of June 2018, production on the Proton rocket is ceasing as the new Angara launch vehicle comes on line and becomes operational. No new launch service contracts for Proton are likely to be signed. (en)
- Proton (Протон) (penunjukan resmi: UR-500) adalah sebuah sistem peluncuran sekali pakai digunakan untuk komersial dan kendaraan peluncur pemerintah Rusia. Roket pertama Proton diluncurkan pada tahun 1965 dan sistem peluncuran masih digunakan pada 2012, yang menjadikannya salah satu dari para pendukung paling sukses berat dalam sejarah luar angkasa. Semua Proton dibangun di pabrik Khrunichev di Moskow, dan kemudian diangkut untuk diluncurkan ke Kosmodrom Baikonur, di mana mereka dibawa ke landasan peluncuran horizontal dan kemudian mengangkat ke posisi vertikal untuk peluncuran. (in)
- 프로톤 로켓(UR-500)은 러시아의 우주발사체이다. (ko)
- プロトン（ロシア語: Протон プラトーン、ラテン文字表記の例: Proton、「陽子」の意味）は、旧ソ連で開発された打ち上げ用ロケットである。別名としてUR-500、D-1、SL-12、SL-13などが存在する。 (ja)
- Il Proton (Прото́н) è un tipo di vettore spaziale sovietico collaudato la prima volta nel 1965 e tuttora utilizzato nelle missioni scientifiche e commerciali della Federazione Russa. La sua designazione formale è UR-500, ma è anche conosciuto come D-1. Il progetto del Proton era stato elaborato come un "super ICBM", ovvero un missile balistico intercontinentale capace di trasportare una testata nucleare di 10 o più Megatoni a una distanza di 12000 km (come previsto dal programma GR-2). Le dimensioni del vettore, peraltro molto più grandi di quelle degli ICBM classici, non ne implicarono mai un uso militare, sfruttando l'ampia capacità per lanciare satelliti artificiali o sonde nello spazio. Il Proton è il parto dell'ingegno dell'ufficio di design Vladimir Čelomei, come riprogettazione del booster N1 di Sergej Pavlovič Korolëv, con l'intento specifico di mandare una navicella Zond attorno alla Luna con due uomini a bordo. Con la chiusura del programma Saturn V, il Proton divenne il più imponente sistema di lancio in orbita fino all'implementazione del razzo Energia, che avvenne nel 1987. Il carburante del razzo è una miscela di 1,1-dimetilidrazina e perossido di azoto. Questi liquidi ipergolici bruciano a contatto, eliminando la necessità di un sistema di ignizione. Vengono mantenuti a temperatura ambiente, senza quindi il bisogno di studiare materiali che reagiscano correttamente a basse temperature e permettendo al razzo di restare in rampa per un tempo indefinito, senza quindi dover preoccuparsi dell'evaporazione dei . Ciò non toglie, ad ogni buon conto, che come propellente siano state scelte sostanze altamente tossiche. Tra il primo volo del 1965 e il 1970, il Proton si è dimostrato un vettore decisamente inaffidabile, causando la perdita di molti veicoli spaziali. Nei primi anni settanta i difetti passarono al vaglio di uno staff di tecnici, che li risolsero rendendo il Proton un vero e proprio punto fermo dell'astronautica, utilizzato ancora oggi. Questo tipo di razzo portò in orbita i primi voli spaziali circumlunari, le stazioni spaziali Saljut, il segmento esterno della Mir ed entrambi i moduli russi Zarja e Zvezda della Stazione Spaziale Internazionale, oltre a una certa quantità di sonde per l'esplorazione di Venere e Marte. Attraverso il Proton vengono anche messi in orbita satelliti artificiali di tipo commerciale, gran parte dei quali gestiti dalla . Il 1º marzo 2006 un razzo Proton-M non riuscì a lanciare un satellite televisivo, ArabSat4. Dopo il distacco regolare del primo, secondo e terzo stadio, il modulo più alto non rispose ai comandi e non riuscì a piazzare ArabSat4 in orbita geostazionaria. La causa fu individuata nella presenza di un piccolo detrito nel serbatoio del perossido di azoto . La capacità di lancio a bassa orbita terrestre è di circa 20 tonnellate. La capacità di trasferimento interplanetario è di un quarto di tale grandezza. (it)
- Proton – rosyjska rakieta nośna (formalne oznaczenie UR-500) produkcji Zakładów im. Chruniczewa w Moskwie. Po raz pierwszy została zastosowana w 1965 r. Rakieta może wynieść na niską orbitę okołoziemską 20-tonowy ładunek. Paliwem jest toksyczny UDMH, czyli niesymetryczna dimetylohydrazyna. Proton był początkowo zaprojektowany jako super-ICBM (międzykontynentalny pocisk balistyczny), zdolny do przeniesienia 10-megatonowej głowicy jądrowej na odległość 12 tys. km. Okazał się jednak do tego celu zbyt duży i nigdy nie był wykorzystywany jako nosiciel głowic jądrowych. Znalazł jednak zastosowanie jako rakieta nośna. Były również plany wykorzystania rakiety Proton do wyniesienia pojazdu Sojuz 7K-Ł1 z dwoma kosmonautami na orbitę wokółksiężycową, jednak plany te nie doszły do skutku. Proton był też użyty jako rakieta nośna dla niedokończonego programu załogowych statków orbitalnych TKS. Proton napędzany jest mieszanką UDMH (dimetylohydrazyny) i N2O4. Substancje te zapalają się w zetknięciu ze sobą, eliminując konieczność instalowania systemu zapłonowego. Oba związki nadają się do przechowywania w temperaturze otoczenia, nie wymagają więc systemów chłodzących ani stosowania w rakiecie części odpornych na niskie temperatury. Pozwalają także na utrzymywanie rakiety przez długie okresy w gotowości startowej bez konieczności uzupełniania wyparowującego paliwa kriogenicznego. Są jednak bardzo toksyczne i wymagają zachowania specjalnych środków ostrożności. Od swojego pierwszego startu w 1965 r. do 1970 r. Proton był bardzo zawodną rakietą doprowadzając do utraty wielu ładunków. Jednak we wczesnych latach 70. usunięto większość wad konstrukcyjnych i odtąd uważany jest za rakietę o dużej niezawodności, z której usług korzysta komercyjnie wiele przedsiębiorstw i agencji kosmicznych. Różne warianty rakiet Proton startowały już ponad 400 razy. Rakieta Proton wystrzeliła pierwsze radzieckie bezzałogowe misje wokółksiężycowe, i była przeznaczona do wyniesienia pierwszych Rosjan na orbitę wokółksiężycową, jednak rosyjski załogowy program księżycowy został zaniechany. W latach 70. Protony wyniosły stacje kosmiczne Salut, segmenty stacji Mir i moduły Zaria i Zwiezda stacji ISS. Wystrzeliły także szereg sond na Księżyc, Marsa i Wenus. (pl)
- De Proton (Russisch: Протон) is een onbemande Russische draagraket die voor het eerst werd gelanceerd in 1965. De Proton wordt gebouwd door het Staatsruimtevaartcentrum voor onderzoek en productie Khrunichev, dat de raket ook ontwikkelde en lanceert. (nl)
- Proton, em russo, Протон - é o nome que designa uma família de veículos de lançamento descartáveisdesenvolvidos pela União Soviética desde a década de 1960. Com a designação oficial de UR-500, foi desenvolvido para ser um "super ICBM", com capacidade de lançar ogivas de mais de 100 megatons a distâncias de 13.000 km. O primeiro lançamento do foguete aconteceu em julho de 1965, quando levou ao espaço uma estação de pesquisa científica de 12,2 t. A família de foguetes Proton levou ao espaço diversos aparelhos, entre eles as estações espaciais Salyut e Mir, e é usada pela Rússia até os dias de hoje. Em 1967, o foguete foi aperfeiçoado para ser utilizado exclusivamente para missões espaciais. Os lançamentos aconteceram no cosmódromo de Baikonur, no Cazaquistão. (pt)
- Protonraket (formellt: UR-500), rysk obemannad raket avsedd för att transportera satelliter och annat som ska upp i rymden. Den första protonraketen sköts upp redan 1965 och används fortfarande (2017). Raketen har fyra steg varav de tre första drivs med dimetylhydrazin och det översta av flytande fotogen och flytande syre. Ursprungligen togs den fram för att skicka kärnvapen, om den använts för det syftet hade den haft en räckvidd på 12 000 km. Man insåg dock att den var alldeles för överdimensionerad för denna uppgift, istället började man använda den för att föra upp föremål i rymden. Denna rakettyp har använts till otaliga uppskjutningar av obemannade farkoster, och skulle förmodligen ha använts även vid ryssarnas första bemannade månfärd om inte amerikanerna kommit så långt med sitt Apolloprogram. (sv)
- Прото́н (УР-500 (індекс ГРАУ 8К82))— ракета-носій важкого класу, призначена для виведення автоматичних космічних апаратів на орбіту Землі та на відлітні траєкторії в космічний простір. Розроблений в підрозділі ОКБ-23 (нині ГКНПЦ ім. М. В. Хрунічева), який був частиною ОКБ-52 В. М. Челомея. Первинний двоступінчастий варіант носія «Протон» (УР-500) став одним з перших носіїв середньо-важкого класу, а триступеневий «Протон-К»— важкого, поряд з американською РН «Сатурн-1Б». РН «Протон» стала засобом виведення всіх радянських і російських орбітальних станцій «Салют-ДОС» і «Алмаз», модулів станцій «Мир» і МКС, перспективних пілотованих космічних кораблів ТКС і Л-1/«Зонд» (радянська місячно-облітна програма), а також важких супутників комерційного та військового призначення і міжпланетних станцій. З середини 2000-х років основною модифікацією ракети-носія «Протон» стала РН «Протон-М», яка використовується для запуску як федеральних російських, так і комерційних іноземних космічних апаратів. (uk)
- «Прото́н» (УР-500 — Универсальная ракета, «Протон-К», «Протон-М») — ракета-носитель (РН) тяжёлого класса, предназначенная для выведения автоматических космических аппаратов на орбиту Земли и далее в космическое пространство. Способна выводить на геостационарную орбиту (ГСО) грузы до 3,3 т. Разработана в 1961—1967 годах в подразделении ОКБ-23 (ныне ГКНПЦ имени М. В. Хруничева), являвшемся частью ОКБ-52 В. Н. Челомея. Исходный двухступенчатый вариант носителя «Протон» (УР-500) стал одним из первых носителей средне-тяжёлого класса, а трёхступенчатый «Протон-К» — тяжёлого. РН «Протон» явилась средством выведения всех советских и российских орбитальных станций «Салют-ДОС» и «Алмаз», модулей станций «Мир» и МКС, планировавшихся пилотируемых космических кораблей ТКС и Л-1/«Зонд» (советской лунно-облётной программы), а также тяжёлых ИСЗ различного назначения и межпланетных станций. С середины 2000-х годов основной модификацией ракеты-носителя «Протон» стала РН «Протон-М», используемая для запуска как федеральных российских, так и коммерческих иностранных космических аппаратов (КА). В июне 2018 года генеральный директор «Роскосмоса» Дмитрий Рогозин поставил задачу прекратить производство ракеты-носителя «Протон» после выполнения заключенных контрактов, далее использовать исключительно РН «Ангара». 24 декабря 2019 года было прекращено производство двигателей для первой ступени РН «Протон». Ракета-носитель «Протон-М» будет эксплуатироваться до 2025 года как в коммерческих, так и в федеральных пусках. (ru)
- 质子运载火箭（俄語：Прото́н）苏联研制的一个大型运载火箭系列，包含多种衍伸型号。质子号从1960年代中期以来一直是苏联、俄罗斯发射大型航天器的主要运载火箭。在冷战结束后，由于能源号火箭被弃而不用，質子運載火箭实际上成为俄羅斯运载能力最强的火箭。但质子号使用剧毒的四氧化二氮與聯氨作为燃料，一旦发射失败可能对发射场周边地区造成严重污染，因此俄罗斯已决定用新研制的安加拉号运载火箭来取代它，此種新型火箭採用液氧與煤油作为推进剂。 (zh)
|
| rdfs:comment
|
- الصاروخ بروتون (بالإنجليزية: Proton (Rocket)) وبالروسية Прото́н أو الصاروخ الروسي UR-500 هو صاروخ نقل للاستهلاك، بمعنى أنه يُستخدم في النقل من الأرض إلى الفضاء مرة واحدة. تستعمله الحكومة الروسية كما يستغل تجاريا. صنع أول صاروخ من نوع بروتون عام 1965 ولا يزال نظام إقلاعه يستخدم حتى 2020، مما يجعله واحد من أكفأ الصواريخ الثقيلة في تاريخ رحلات الفضاء. وتصنع صواريخ بروتون في مصانع مركز الدولة للبحوث والإنتاج الفضائي خرونتشيف بموسكو، ثم يُنقل إلى ميناء بايكونور الفضائي، حيث يحمل أفقياً ثم ينصب عموديا ويجهّز للانطلاق. (ar)
- Proton (russisch Протон, bekannt auch als UR-500, GRAU-Index 8K82) ist die Bezeichnung für eine russische Trägerrakete, die zum Starten schwerer Nutzlasten (z. B. Raumstations-Module) und geostationärer Satelliten sowie schwerer interplanetarer Raumsonden verwendet wird. (de)
- El cohete Protón (en ruso: Протóн, designación oficial: UR-500) es un potente lanzador sin tripulación soviético, heredado por Rusia, empleado para situar en órbita los componentes rusos de la Estación Espacial Internacional (ISS), satélites de comunicaciones y otros tipos de satélites. La última versión del cohete, denominado "Protón-M" (8K82M y 8K82KM), se lanza desde el cosmódromo de Baikonur y se produce en el Centro Espacial Estatal de Producción e Investigación Jrúnichev (KhSC) en Moscú. (es)
- Proton (Протон) (penunjukan resmi: UR-500) adalah sebuah sistem peluncuran sekali pakai digunakan untuk komersial dan kendaraan peluncur pemerintah Rusia. Roket pertama Proton diluncurkan pada tahun 1965 dan sistem peluncuran masih digunakan pada 2012, yang menjadikannya salah satu dari para pendukung paling sukses berat dalam sejarah luar angkasa. Semua Proton dibangun di pabrik Khrunichev di Moskow, dan kemudian diangkut untuk diluncurkan ke Kosmodrom Baikonur, di mana mereka dibawa ke landasan peluncuran horizontal dan kemudian mengangkat ke posisi vertikal untuk peluncuran. (in)
- 프로톤 로켓(UR-500)은 러시아의 우주발사체이다. (ko)
- プロトン（ロシア語: Протон プラトーン、ラテン文字表記の例: Proton、「陽子」の意味）は、旧ソ連で開発された打ち上げ用ロケットである。別名としてUR-500、D-1、SL-12、SL-13などが存在する。 (ja)
- De Proton (Russisch: Протон) is een onbemande Russische draagraket die voor het eerst werd gelanceerd in 1965. De Proton wordt gebouwd door het Staatsruimtevaartcentrum voor onderzoek en productie Khrunichev, dat de raket ook ontwikkelde en lanceert. (nl)
- 质子运载火箭（俄語：Прото́н）苏联研制的一个大型运载火箭系列，包含多种衍伸型号。质子号从1960年代中期以来一直是苏联、俄罗斯发射大型航天器的主要运载火箭。在冷战结束后，由于能源号火箭被弃而不用，質子運載火箭实际上成为俄羅斯运载能力最强的火箭。但质子号使用剧毒的四氧化二氮與聯氨作为燃料，一旦发射失败可能对发射场周边地区造成严重污染，因此俄罗斯已决定用新研制的安加拉号运载火箭来取代它，此種新型火箭採用液氧與煤油作为推进剂。 (zh)
- El Proton (Прото́н en rus), formalment designat com UR-500, és un llançador no reutilitzable habitualment emprat tant per llançaments comercials internacionals com per llançaments governamentals russos. El primer Proton va ser llançat el 1965 i durant el 2007 encara està en ple ús, cosa que el converteix en un dels acceleradors pesants més reeixits de la història espacial. Tots el Protons es construeixen a la planta de Khrunichev a Moscou. Des d'allí són transportats fins al Cosmòdrom de Baikonur on es transporten horitzontalment fins a la rampa de llançament on són alçats fins a la posició vertical de llançament. (ca)
- Proton (rusky Протон) je označení rodiny sovětských resp. ruských nosných raket, používaných k vynášení bezpilotních užitečných nákladů do kosmického prostoru. Vyvinula ji konstrukční kancelář (Опытное конструкторское бюро № 52, ОКБ-52), později přejmenovaná na Ústřední strojírenskou konstrukční kancelář CKBM (Centralnoje konstruktorskoje bjuro mašinostrojenija, ЦКБМ, Центральное конструкторское бюро машиностроения) v Reutově, pod vedením hlavního konstruktéra V. N. Čeloměje v rámci projektu UR-500 (universalnaja raketa, универсальная ракета УР-500), základní výrobní typové označení bylo 8K82. Kódové označení používané ministerstvem obrany USA je u různých modifikací tohoto kosmického nosiče SL-9, SL-12 nebo SL-13, označení používané studijní službou amerického Kongresu (Sheldonovo označe (cs)
- La fusée Proton (Прото́н) (initialement UR-500) est un lanceur lourd russe capable de placer une charge utile de 22 tonnes en orbite basse et plus de quatre tonnes en orbite géostationnaire. Développé au début des années 1960 le premier tir réussi a lieu en 1965. Depuis sa conception, 427 Proton ont été lancées et la fusée reste aujourd'hui le principal lanceur lourd russe. (fr)
- Proton (Russian: Протон) (formal designation: UR-500) is an expendable launch system used for both commercial and Russian government space launches. The first Proton rocket was launched in 1965. Modern versions of the launch system are still in use as of 2022, making it one of the most successful heavy boosters in the history of spaceflight. The components of all Protons are manufactured at the Khrunichev State Research and Production Space Center factory in Moscow and Chemical Automatics Design Bureau in Voronezh, then transported to the Baikonur Cosmodrome, where they are assembled at Site 91 to form the launch vehicle. Following payload integration, the rocket is then brought to the launch pad horizontally by rail, and raised into vertical position for launch. (en)
- Il Proton (Прото́н) è un tipo di vettore spaziale sovietico collaudato la prima volta nel 1965 e tuttora utilizzato nelle missioni scientifiche e commerciali della Federazione Russa. La sua designazione formale è UR-500, ma è anche conosciuto come D-1. Tra il primo volo del 1965 e il 1970, il Proton si è dimostrato un vettore decisamente inaffidabile, causando la perdita di molti veicoli spaziali. Nei primi anni settanta i difetti passarono al vaglio di uno staff di tecnici, che li risolsero rendendo il Proton un vero e proprio punto fermo dell'astronautica, utilizzato ancora oggi. (it)
- Proton – rosyjska rakieta nośna (formalne oznaczenie UR-500) produkcji Zakładów im. Chruniczewa w Moskwie. Po raz pierwszy została zastosowana w 1965 r. Rakieta może wynieść na niską orbitę okołoziemską 20-tonowy ładunek. Paliwem jest toksyczny UDMH, czyli niesymetryczna dimetylohydrazyna. (pl)
- Proton, em russo, Протон - é o nome que designa uma família de veículos de lançamento descartáveisdesenvolvidos pela União Soviética desde a década de 1960. Com a designação oficial de UR-500, foi desenvolvido para ser um "super ICBM", com capacidade de lançar ogivas de mais de 100 megatons a distâncias de 13.000 km. O primeiro lançamento do foguete aconteceu em julho de 1965, quando levou ao espaço uma estação de pesquisa científica de 12,2 t. (pt)
- Protonraket (formellt: UR-500), rysk obemannad raket avsedd för att transportera satelliter och annat som ska upp i rymden. Den första protonraketen sköts upp redan 1965 och används fortfarande (2017). Raketen har fyra steg varav de tre första drivs med dimetylhydrazin och det översta av flytande fotogen och flytande syre. Ursprungligen togs den fram för att skicka kärnvapen, om den använts för det syftet hade den haft en räckvidd på 12 000 km. Man insåg dock att den var alldeles för överdimensionerad för denna uppgift, istället började man använda den för att föra upp föremål i rymden. (sv)
- Прото́н (УР-500 (індекс ГРАУ 8К82))— ракета-носій важкого класу, призначена для виведення автоматичних космічних апаратів на орбіту Землі та на відлітні траєкторії в космічний простір. Розроблений в підрозділі ОКБ-23 (нині ГКНПЦ ім. М. В. Хрунічева), який був частиною ОКБ-52 В. М. Челомея. Первинний двоступінчастий варіант носія «Протон» (УР-500) став одним з перших носіїв середньо-важкого класу, а триступеневий «Протон-К»— важкого, поряд з американською РН «Сатурн-1Б». (uk)
- «Прото́н» (УР-500 — Универсальная ракета, «Протон-К», «Протон-М») — ракета-носитель (РН) тяжёлого класса, предназначенная для выведения автоматических космических аппаратов на орбиту Земли и далее в космическое пространство. Способна выводить на геостационарную орбиту (ГСО) грузы до 3,3 т. Разработана в 1961—1967 годах в подразделении ОКБ-23 (ныне ГКНПЦ имени М. В. Хруничева), являвшемся частью ОКБ-52 В. Н. Челомея. Исходный двухступенчатый вариант носителя «Протон» (УР-500) стал одним из первых носителей средне-тяжёлого класса, а трёхступенчатый «Протон-К» — тяжёлого. (ru)
|
