| dbo:abstract
|
- La Unió de Polònia Lituània o Unió poloneso-lituana fa referència a una sèrie d'actes d'aliança entre el Regne de Polònia i el Gran Ducat de Lituània que porten a la creació en 1569 d'una unió entre Polònia i Lituània, la República de Les Dues Nacions, així com a la creació d'un estat unitari en 1791. (ca)
- Pojem Polsko-litevská unie (polsky Unia polsko-litewska) označuje řadu spojeneckých aktů, které proběhly mezi Polským královstvím a Litevským velkoknížectvím. Tyto svazky trvaly po dlouhou dobu a vedly k vytvoření polsko-litevské konfederace - Republiky obou národů roku 1569, v roce 1791 spojené do jediného státu, který však existoval jen krátce. Nejvýznamnějšími mezníky procesu či unie byly:
* 14. srpna 1385 – Krewská unie - personální unie založená manželstvím litevského knížete Jagella (přijal přitom jméno Vladislav II.) s královnou (korunována jako „král“) polskou a uherskou Hedvikou (Jadwigou) z rodu Anjou, prohlášenou později za světici a patronku Polska;
* 1401 – – garance nezávislosti Litvy, v čele s Vytautasem (Vitoldem), coby velkoknížetem a Vladislav II. Jagello (litevsky Jogaila) jako králem,
* 1413 – Horodelská unie - potvrzení zásad vilensko-radomské unie, vrchního panství polského krále nad litevským velkoknížetem, přijetí litevských bojarských rodů katolického vyznání do řad polské "szlachty" (zrovnoprávnění polské a litevské šlechty), přijetí litevských rodů k polským "herbům";
* 1432 (1432-34) - Grodenská unie - Polsko a Litva vedle sebe existovaly jako dva samostatné útvary spojené osobou panovníka. Součástí smlouvy bylo i zrovnoprávnění pravoslavných bojarů, které se však neuskutečnilo.
* 1499 – ;
* 1501 – Mělnická dohoda - částečný návrat k původnímu projektu, nebyl plně realizován, ale byl důležitým krokem pro k uzavření unie nadcházející.
* 1. července 1569 - Lublinská unie – vytvoření Republiky obou národů;
* Ústava z 3. května 1791 - Polské království a Velkoknížectví litevské byly zrušeny a namísto nich vzniká unitární stát, konstituční království Republika obou národů.
* 1794 – Kościuszkovo povstání
* 1795 – 3. dělení Polska, definitivní zánik unie (Republiky obou národů). (cs)
- Als Polnisch-Litauische Union wird eine Reihe von Rechtsakten zwischen dem Königreich Polen und dem Großfürstentum Litauen bezeichnet, die seit Ende des 14. Jahrhunderts über 400 Jahre bestanden. Sie führten zur Errichtung des Staates Polen-Litauen im Jahr 1569 (siehe auch Rzeczpospolita), der zur regionalen Großmacht in Ostmitteleuropa aufstieg und eine für die damalige Epoche moderne Adelsrepublik unter der vom Parlament kontrollierten Regentschaft eines Wahlkönigs darstellte. (de)
- La Pola-Litova Unio estis kuniĝo de la Krono de la Regno de Pollando kaj la Granda Duklando de Litovio (Litvo). Komencis ĝin la Kreva Unio (1385). Ĝis 1569 la konfederacio estis persona unio, en kiu kuna estis la persono de la ŝtata gvidanto, sed la ŝtataj institucioj estis apartaj. Post la Lublina Unio temis pri reala unio, federacia ŝtato nomata Respubliko de Ambaŭ Nacioj. Ĝian ekziston finis la 3-a dispartigo de Pollando kaj Litovio en 1795. La ĉefa kaŭzo de la unio estis minaco flanke de agreso de Grandprinclando Moskvo, la armee ekspansiema Ordeno de germanaj kavaliroj kaj tio, ke Ludoviko la Hungara ne havis viran idon. Ludoviko volis transdoni la potencon al sia filino - Jadviga, sed laŭ pola tradicio virino ne rajtis esti surtronigita. En 1374 Ludoviko eldonis la privilegion de Košice, laŭ kiu la pola reĝo ne rajtis fari novan imposton al la nobelaro. Por la privilegio, nobelaro konsentis surtronigi Jadviga'n en 1384. Kiam ŝi geedziĝis kun Jogaila, la grandduko de Litovio, tiu transprenis la polan kronon kaj alprenis la polan reĝan nomon Ladislao la 2-a, dum lia kuzo Vytautas transprenis la kronon de la grandduko de Litovio. Kaj Jogaila kaj Vytautas en la traktato pri la Kreva Unio 1385 interkonsentis pri konstanta alianciĝo inter Pollando kaj Litovio, kaj tiu kuniĝo restis ĝis 1795. Laŭ Oskar Halecki ĉefa premiso por la unio kaj federacio estis evito de armita konfronto de la ambaŭ ŝtatoj sur teritorioj de eksansiema Rusa carlando. La Lublina unio por kelkaj jarcentoj difinis ĉefajn direktojn de la komuna politiko. La pola historiozofo Jan Matejko pentris ĝin okaze de la 350-a datreveno. (eo)
- The Polish–Lithuanian union was a relationship created by a series of acts and alliances between the Crown of the Kingdom of Poland and the Grand Duchy of Lithuania that lasted for prolonged periods of time from 1385 and led to the creation of the Polish–Lithuanian Commonwealth, or the "Republic of the Two Nations", in 1569 and eventually to the creation of a unitary state in 1791. (en)
- L'union de Pologne-Lituanie (ou Union polono-lituanienne) désigne une série d'actes d'alliance entre le royaume de Pologne et le grand-duché de Lituanie, à partir de 1385, qui aboutissent à la création en 1569 de l'État fédéré de la république des Deux Nations (Rzeczpospolita), une république aristocratique dirigée par un roi élu, ainsi qu'à la volonté de création d'un État unitaire éphémère de 1791 à 1793, pendant la période des partages de la Pologne (de 1772 à 1795). (fr)
- Il termine unione polacco-lituana si riferisce a una serie di atti e alleanze avvenuti tra il Regno di Polonia e il Granducato di Lituania che durarono per periodi prolungati e portarono alla creazione della Confederazione polacco-lituana nel 1569 e alla creazione di uno stato unitario nel 1791, che però ebbe vita breve. I passi più importanti nel processo di unione furono:
* 1385 – unione di Krewo, un'unione personale;
* 1401 – unione di Vilnius e Radom - fu garantita grande autonomia alla Lituania, con Vitoldo come Granduca e Ladislao II Jagellone come Signore;
* 1413 – unione di Horodło;
* 1432 (1432-34) – unione di Grodno;
* 1499 – unione di Cracovia e Vilnius;
* 1501 – unione di Mielnik;
* 1º luglio 1569 – unione di Lublino: creazione della Repubblica delle Due Nazioni;
* 3 maggio 1791 – costituzione polacca di maggio: il Regno di Polonia e il Granducato di Lituania vengono aboliti, e al loro posto viene creato uno stato unitario, la Rzeczpospolita Polska. (it)
- De Pools-Litouwse Unie was een band die was ontstaan door een reeks handelingen en allianties tussen het koninkrijk Polen en het grootvorstendom Litouwen, die vanaf 1385 ontstond en leidde tot de oprichting van het Pools-Litouwse Gemenebest in 1569 en dit tot de Grondwet van 3 mei 1791. (nl)
- Unia polsko-litewska – związek Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Zapoczątkowany unią w Krewie w 1385 roku, potwierdzany w kolejnych aktach unii i wspólną osobą władcy, wzmocniony aktem unii lubelskiej w 1569 roku, tworzącym wspólne państwo Rzeczpospolitą Obojga Narodów. Realnie istniał do 1795. (pl)
- ポーランド・リトアニア合同（ポーランド・リトアニアごうどう、ポーランド語：Unia polsko-litewska）は、1569年のポーランド・リトアニア共和国（二民族の共和国）創設までに、ポーランド王国とリトアニア大公国が長期にわたって繰り返していた一連の法令による諸同盟を指す。1791年、共和国が5月3日憲法によって短命ながら統一国家へと移行した際も、合同に数えられる。 主な合同は以下の通り。
* 1385年 - クレヴォ合同…リトアニア大公ヨガイラをポーランド王位につけた際の人的同君連合。ヴィータウタスの反乱により、1392年、ヨガイラからヴィータウタスへの主権を除く統治権が渡された。その後1398年10月、ヴィータウタスによるドイツ騎士団との和議により合同は解消される。
* 1401年 - ヴィリニュス・ラドム合同…反ヴィータウタス派の代表だったヤドヴィガの死によりヴィータウタスにより再度交渉。リトアニア大公国への（ヨガイラではない）ヴィータウタスによる主権を再確認した。
* 1413年 - ホロドウォ合同…紋章に関する合同。シュラフタ（ポーランド貴族）の持つ権利の大部分をリトアニア貴族のうちカトリック改宗者に適用する。初めてヴィータウタスのみに依存しない、リトアニア大公国自体の自主権が認められた。
* 1432年（1432年 - 1434年） - …宣言によってリトアニア大公国及びカトリック以外の貴族を弱め、結合をさらに強めようとする試み。
* 1499年 - …カジミェシュ4世の死後形骸化していた連合の再生。個人的な紐帯である人的同君連合から支配者家門を同じくする王朝連合へと移行。
* 1501年 - …人的同君連合の再確認。アレクサンデル大公がポーランド王に選出される。
* 1569年7月1日 - ルブリン合同…制度的国家合同が成立、半封建的、半連邦的な「ポーランド・リトアニア共和国」が成立した。
* 1791年5月3日 - 5月3日憲法制定。ポーランド王国とリトアニア大公国が消滅し、その領土には統一国家が創設された。（Zaręczenie Wzajemne Obojga Narodów）によって統一国家内の2国家体制の存続が取り決められたが、憲法は1792年、ロシア帝国によって完全に無効とされた。 (ja)
- ́ Польско-литовская уния — военно-политический союз Королевства Польского и Великого княжества Литовского в конце XIV—XVI веках, который вылился в образование в 1569 году объединённого государства, известного как Речь Посполитая. В 1386—1392, 1447—1492 и 1501—1569 Польша и Литва имели общего монарха, в остальное время уния была чисто династической. В 1440—1444 существовала , в 1490—1526 — чешско-венгерская уния под властью польско-литовской династии Ягеллонов. Королевство Польское и Великое княжество Литовское координировали свои интересы с момента раздела галицко-волынского наследства при Гедимине. Два государства объективно сплачивали такие факторы, как татаро-турецкая угроза на юге и экспансия крестоносцев на севере. Союзные отношения были оформлены следующими униями:
* 1385 — Кревская уния Ягайло становится королем Польши и создаётся военно-политический союз ВКЛ и КП.
* 1401 — Виленско-Радомская уния соглашение между Ягайло и Витовтом о признании Витовта великим князем и его вассальной позиции по отношению к Королю Польши.
* 1413 — Городельская уния распространила права польской шляхты на католическое дворянство Великого княжества Литовского.
* 1432 — Гродненская уния — заключена на условиях, фактически идентичных условиям Виленско-Радомской унии.
* 1499 — Краковско-Виленская уния.
* 1501 — Мельницкая уния предусматривала объединение Королевства Польского и Великое княжество Литовское в единое государство, но не была утверждена сеймом Великого княжества.
* 1569 — Люблинская уния, в результате которой возникла Речь Посполитая. (ru)
- O termo "união polaco-lituana" se refere a uma série de atos e alianças entre o Reino da Polônia e o Grão-Ducado da Lituânia que levou à criação da união polaco-lituana — a "República das Duas Nações" — em 1569 e eventualmente à criação de um estado unitário em 1791. Os atos mais importantes do processo de união foram:
* 1385 - União de Krewo - uma união pessoal;
* 1401 - - foi dado à Lituânia vasta autonomia, com como Grão-duque e Władysław Jagiełło como seu suserano;
* 1413 - ;
* 1432 (1432-34) - ;
* 1499 - ;
* 1503- ;
* 1 de julho de 1569 - União de Lublin - criação da República das Duas Nações;
* 3 de maio de 1791 - Constituição polonesa de 3 de maio de 1791: o Reino da Polônia e o Grão-Ducado da Lituânia foram abolidos, e um estado comum foi criado em seu lugar. (pt)
- Польсько-литовська унія— угоди між Королівством Польським і Великим Князівством Литовським про об'єднання в єдину державу. Найважливішими з угод були Кревська унія 14 серпня 1385 року, Городельська унія 2 жовтня 1413 року, Люблінська унія 1 липня 1569 року. Люблінська унія 1569 року завершила процес об'єднання Польського королівства з Великим князівством Литовським у федеративну польсько-литовську державу — Річ Посполиту (uk)
|
| rdfs:comment
|
- La Unió de Polònia Lituània o Unió poloneso-lituana fa referència a una sèrie d'actes d'aliança entre el Regne de Polònia i el Gran Ducat de Lituània que porten a la creació en 1569 d'una unió entre Polònia i Lituània, la República de Les Dues Nacions, així com a la creació d'un estat unitari en 1791. (ca)
- Als Polnisch-Litauische Union wird eine Reihe von Rechtsakten zwischen dem Königreich Polen und dem Großfürstentum Litauen bezeichnet, die seit Ende des 14. Jahrhunderts über 400 Jahre bestanden. Sie führten zur Errichtung des Staates Polen-Litauen im Jahr 1569 (siehe auch Rzeczpospolita), der zur regionalen Großmacht in Ostmitteleuropa aufstieg und eine für die damalige Epoche moderne Adelsrepublik unter der vom Parlament kontrollierten Regentschaft eines Wahlkönigs darstellte. (de)
- The Polish–Lithuanian union was a relationship created by a series of acts and alliances between the Crown of the Kingdom of Poland and the Grand Duchy of Lithuania that lasted for prolonged periods of time from 1385 and led to the creation of the Polish–Lithuanian Commonwealth, or the "Republic of the Two Nations", in 1569 and eventually to the creation of a unitary state in 1791. (en)
- L'union de Pologne-Lituanie (ou Union polono-lituanienne) désigne une série d'actes d'alliance entre le royaume de Pologne et le grand-duché de Lituanie, à partir de 1385, qui aboutissent à la création en 1569 de l'État fédéré de la république des Deux Nations (Rzeczpospolita), une république aristocratique dirigée par un roi élu, ainsi qu'à la volonté de création d'un État unitaire éphémère de 1791 à 1793, pendant la période des partages de la Pologne (de 1772 à 1795). (fr)
- De Pools-Litouwse Unie was een band die was ontstaan door een reeks handelingen en allianties tussen het koninkrijk Polen en het grootvorstendom Litouwen, die vanaf 1385 ontstond en leidde tot de oprichting van het Pools-Litouwse Gemenebest in 1569 en dit tot de Grondwet van 3 mei 1791. (nl)
- Unia polsko-litewska – związek Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Zapoczątkowany unią w Krewie w 1385 roku, potwierdzany w kolejnych aktach unii i wspólną osobą władcy, wzmocniony aktem unii lubelskiej w 1569 roku, tworzącym wspólne państwo Rzeczpospolitą Obojga Narodów. Realnie istniał do 1795. (pl)
- Польсько-литовська унія— угоди між Королівством Польським і Великим Князівством Литовським про об'єднання в єдину державу. Найважливішими з угод були Кревська унія 14 серпня 1385 року, Городельська унія 2 жовтня 1413 року, Люблінська унія 1 липня 1569 року. Люблінська унія 1569 року завершила процес об'єднання Польського королівства з Великим князівством Литовським у федеративну польсько-литовську державу — Річ Посполиту (uk)
- Pojem Polsko-litevská unie (polsky Unia polsko-litewska) označuje řadu spojeneckých aktů, které proběhly mezi Polským královstvím a Litevským velkoknížectvím. Tyto svazky trvaly po dlouhou dobu a vedly k vytvoření polsko-litevské konfederace - Republiky obou národů roku 1569, v roce 1791 spojené do jediného státu, který však existoval jen krátce. Nejvýznamnějšími mezníky procesu či unie byly: (cs)
- La Pola-Litova Unio estis kuniĝo de la Krono de la Regno de Pollando kaj la Granda Duklando de Litovio (Litvo). Komencis ĝin la Kreva Unio (1385). Ĝis 1569 la konfederacio estis persona unio, en kiu kuna estis la persono de la ŝtata gvidanto, sed la ŝtataj institucioj estis apartaj. Post la Lublina Unio temis pri reala unio, federacia ŝtato nomata Respubliko de Ambaŭ Nacioj. Ĝian ekziston finis la 3-a dispartigo de Pollando kaj Litovio en 1795. (eo)
- Il termine unione polacco-lituana si riferisce a una serie di atti e alleanze avvenuti tra il Regno di Polonia e il Granducato di Lituania che durarono per periodi prolungati e portarono alla creazione della Confederazione polacco-lituana nel 1569 e alla creazione di uno stato unitario nel 1791, che però ebbe vita breve. I passi più importanti nel processo di unione furono: (it)
- ポーランド・リトアニア合同（ポーランド・リトアニアごうどう、ポーランド語：Unia polsko-litewska）は、1569年のポーランド・リトアニア共和国（二民族の共和国）創設までに、ポーランド王国とリトアニア大公国が長期にわたって繰り返していた一連の法令による諸同盟を指す。1791年、共和国が5月3日憲法によって短命ながら統一国家へと移行した際も、合同に数えられる。 主な合同は以下の通り。
* 1385年 - クレヴォ合同…リトアニア大公ヨガイラをポーランド王位につけた際の人的同君連合。ヴィータウタスの反乱により、1392年、ヨガイラからヴィータウタスへの主権を除く統治権が渡された。その後1398年10月、ヴィータウタスによるドイツ騎士団との和議により合同は解消される。
* 1401年 - ヴィリニュス・ラドム合同…反ヴィータウタス派の代表だったヤドヴィガの死によりヴィータウタスにより再度交渉。リトアニア大公国への（ヨガイラではない）ヴィータウタスによる主権を再確認した。
* 1413年 - ホロドウォ合同…紋章に関する合同。シュラフタ（ポーランド貴族）の持つ権利の大部分をリトアニア貴族のうちカトリック改宗者に適用する。初めてヴィータウタスのみに依存しない、リトアニア大公国自体の自主権が認められた。
* 1432年（1432年 - 1434年） - …宣言によってリトアニア大公国及びカトリック以外の貴族を弱め、結合をさらに強めようとする試み。
* 1499年 - …カジミェシュ4世の死後形骸化していた連合の再生。個人的な紐帯である人的同君連合から支配者家門を同じくする王朝連合へと移行。
* 1501年 - …人的同君連合の再確認。アレクサンデル大公がポーランド王に選出される。
* 1569年7月1日 - ルブリン合同…制度的国家合同が成立、半封建的、半 (ja)
- O termo "união polaco-lituana" se refere a uma série de atos e alianças entre o Reino da Polônia e o Grão-Ducado da Lituânia que levou à criação da união polaco-lituana — a "República das Duas Nações" — em 1569 e eventualmente à criação de um estado unitário em 1791. Os atos mais importantes do processo de união foram: (pt)
- ́ Польско-литовская уния — военно-политический союз Королевства Польского и Великого княжества Литовского в конце XIV—XVI веках, который вылился в образование в 1569 году объединённого государства, известного как Речь Посполитая. В 1386—1392, 1447—1492 и 1501—1569 Польша и Литва имели общего монарха, в остальное время уния была чисто династической. В 1440—1444 существовала , в 1490—1526 — чешско-венгерская уния под властью польско-литовской династии Ягеллонов. (ru)
|
