| dbo:abstract
|
- La tragèdia lírica (en francès tragédie lyrique o tragédie en musique) és el tipus d'òpera francesa més important en el període que abasta des de Jean-Baptiste Lully fins a Rameau (1683-1764). Es pot distingir per la seva estructura en cinc actes i per la intensitat dramàtica i la serietat de la música. Durant el segle xviii la tragèdia lírica va influenciar la reforma operística de Jommelli, Traetta i Gluck. Habitualment, la tragèdia lírica anava precedida per un pròleg amb una funció política: focalitzar l'atenció en el monarca (Lluís XIV). Així eren mostrats al públic un seguit d'esdeveniments —verídics o imaginaris— relacionats amb la figura reial. Cal remarcar la unitat dramàtica que aconsegueix Lully en integrar gèneres anteriors, com ara la comèdia o el ballet. A més, destaca l'ús d'escenografies sovint amb artificis mecànics. Durant els vuitanta-cinc anys d'existència, el terme «tragèdia lírica» va ser emprat rarament per llibretistes o compositors. Gairebé tots els llibrets impresos abans de 1760 fan servir l'expressió tragédie o tragédie en musique. El mateix ocorre amb les composicions, amb variants com ara tragédie mise en musique. Uns anys després de prendre el control de l'Académie Royale de Musique i, en conseqüència, d'adquirir el monopoli de l'òpera francesa, Jean-Baptiste Lully va escriure la seva primera tragèdia, Cadmus et Hermione (1673). A partir d'aquí, va completar tretze tragèdies, totes excepte dues amb llibret de Philippe Quinault, amb la qual cosa va establir les característiques del gènere al llarg de gairebé cent anys. (ca)
- Tragédie lyrique (Francouzská lyrická tragédie), také známá pod původním názvem Tragédie en musique (Hudební tragédie) je druh francouzské opery, který uvedl Jean-Baptiste Lully. Opery tohoto druhu jsou obvykle inspirovány příběhy klasické mytologie, nebo příběhy od Tassa, či Ariosta. Libreta nemusí mít tragický konec (z velké části jej opravdu nemají), ale atmosféra celé opery musí být noblesní a vznešená. Klasická tragédie lyrique má pět dějství. Dřívějším operám tohoto druhu předcházel zpravidla alegorický prolog, který během života krále Ludvíka XIV. oslavoval jeho ušlechtilé vlastnosti a statečnost ve válce. Každý z pěti aktů obvykle dodržuje základní vzorec; začíná árií, v níž jedna z hlavních postav vyjadřuje své pocity, následuje dialog, kdy se recitativ střídá s krátkými áriemi (petits airs),ve kterém dochází k hlavní zápletce. Každý akt tradičně končí tzv. divertissement, při které zpívá sbor (který je obecně hojně zastoupen) a na jevišti se odehrává baletní vystoupení. Skladatelé někdy změnili pořadí jednotlivých výstupů, většinou kvůli příběhu (který tak mohl v určitých případech lépe vyniknout). (cs)
- Die Tragédie lyrique oder Tragédie en musique ist eine Gattung der französischen Oper des späten 17. und 18. Jahrhunderts. Als Erfinder der Tragédie lyrique kann man Jean-Baptiste Lully betrachten, der diese Form in den 1670er Jahren zusammen mit seinem Librettisten Philippe Quinault in eine Form entwickelte, die sich im Wesentlichen weit ins 18. Jahrhundert hinein hielt. Sie speiste sich aus Elementen des ballet de cour, der Pastorale und des Maschinentheaters. Die Aufführung einer Tragédie lyrique war ein Spektakel, an denen viele Kunstformen beteiligt waren: neben der Musik und der Dichtung waren dies das Ballett, die Kostüme, die Bühnenbilder. Diese prunkvolle höfische Operngattung wird abgegrenzt zum eher bürgerlichen Drame lyrique im Vorfeld der französischen Revolution. Das Werk beginnt mit einer französischen Ouvertüre, einer Form, die von Lully etabliert wurde. Sie besteht aus einem schnellen Mittelteil, der eingerahmt wird von gravitätischen Teilen mit punktierten Rhythmen. Es folgt ein Prolog mit einem Lob auf den regierenden König und oftmals mit Anspielungen auf die Tagespolitik, sowie anschließend fünf Akte. Gegen Ende des 18. Jahrhunderts wich unter Einfluss der Reformopern Christoph Willibald Glucks und Antonio Salieris die Tragédie lyrique der größer werdenden Bedeutung der Opéra comique und fand einen Nachfolger des „Seria“-Genres in der Grand opéra. Jules Massenet verwendete die Gattungsbezeichnung um die Wende zum 20. Jahrhundert für seine durchkomponierten Opern wieder. (de)
- La lirika tragedio aŭ muzika tragedio estas specife franca operoĝenro de la malfrua 17-a kaj 18-a jarcentoj. Kiel inventinto de la lirika tragedio oni povas rigardi Jean-Baptiste Lully, kiu evoluigis ĉi tiun formon en la 1670-aj jaroj kune kun sia libretisto tiel, ke ĝi sin konservis esence ĝis malfrue en la 18-a jarcento. Ĝi fontis el eroj de la ballet-de-cour, de la pastoralo kaj de la maŝinteatro. La prezentado de lirika tragedio estis spektaklo, al kiu partoprenis multaj artoj: krom la muziko kaj la poezio tiuj estis la baleto, la kostumoj, la . La verko estas strukturita en muzika uverturo, prologo kaj kvin aktoj. Kiel uverturo Lully establis la formon nomitan franca, kiu konsistas el rapida mezparto enkadrigita per gravaj-solenaj partoj kun punktitaj ritmoj. La prologo laŭdas la regantan reĝon, kaj okazas ofte aludoj pri la aktuala politiko. Fine de la 18-a jarcento la lirika tragedio cedis al la pli graviĝanta franca komika opero; ĝin sukcedis la serioza opero den la granda opero. Jules Massenet denove uzis la ĝenronomon dum la jarccentoŝanĝo al la 20-a jarcento por siaj trakomponitaj operoj. (eo)
- La tragedia lírica («tragédie en musique» o «tragédie lyrique») es un género musical francés de los siglos xvii y xviii, que solía ser representado en la escena de la Académie royale de musique de París, y que después se difundió por otras ciudades francesas y extranjeras. (es)
- La tragédie lyrique (appelée aussi tragédie en musique ou tragédie mise en musique) est un genre musical spécifiquement français, en usage au cours des XVIIe et XVIIIe siècles, principalement représenté sur la scène de l'Académie royale de musique de Paris, puis diffusé dans les autres grandes villes françaises et étrangères. (fr)
- Con il termine tragédie lyrique si intende un genere dell'opera francese, che fu peraltro denominato, in origine, "tragédie en musique" o "tragédie (re)mise en musique", termini che rimasero assolutamente predominanti fino a tutta la prima metà del XVIII secolo, quando anche quello di tragédie lyrique cominciò in qualche modo ad imporsi. Per gran parte del XX secolo, quest'ultimo termine è stato quello preferito dai musicologi. Oggigiorno si tende invece a tornare alla più propria denominazione originaria di tragédie en musique. (it)
- Tragédie en musique (French: [tʁaʒedi ɑ̃ myzik], musical tragedy), also known as tragédie lyrique (French: [tʁaʒedi liʁik], lyric tragedy), is a genre of French opera introduced by Jean-Baptiste Lully and used by his followers until the second half of the eighteenth century. Operas in this genre are usually based on stories from Classical mythology or the Italian romantic epics of Tasso and Ariosto. The stories may not necessarily have a tragic ending – in fact, most do not – but the works' atmospheres are suffused throughout with an affect of nobility and stateliness. The standard tragédie en musique has five acts. Earlier works in the genre were preceded by an allegorical prologue and, during the lifetime of Louis XIV, these generally celebrated the king's noble qualities and his prowess in war. Each of the five acts usually follows a basic pattern, opening with an aria in which one of the main characters expresses their feelings, followed by dialogue in recitative interspersed with short arias (petits airs), in which the main business of the plot occurs. Each act traditionally ends with a divertissement, offering great opportunities for the chorus and the ballet troupe. Composers sometimes changed the order of these features in an act for dramatic reasons. (en)
- 서정 비극(프랑스어: Tragédie en musique)은 역시 (프랑스어: tragédie lyrique)으로 알려져 있으며, 장바티스트 륄리가 창조하고 그의 추종자들이 18세기 중반까지 사용한 프랑스 오페라 장르이다. 이 장르의 오페라는 항상 고전 신화의 이야기나 이탈리아 작가인 타소나 아리오스토의 낭만 서사시를 기초로 한다. (ko)
- 叙情悲劇（じょじょうひげき、抒情悲劇、フランス語: tragédie lyrique トラジェディ・リリック）または音楽悲劇（おんがくひげき、仏: tragédie en musique）は、ジャン＝バティスト・リュリがフランス・オペラに導入し、18世紀後半までその追随者によって作られた、オペラの1ジャンル。 (ja)
- Een tragédie lyrique, lyrische tragedie, ook wel tragédie mise en musique genaamd, was het belangrijkste operagenre aan het Franse hof van de 17e en 18e eeuw. Dit genre in de barokopera werd door Lully uit elementen van de Franse tragedie, het komedieballet, het ballet de cour en de Italiaanse opera ontwikkeld en voortgezet door Rameau. De tragédie lyrique bestond uit een proloog, die meestal betrekking had op actuele gebeurtenissen aan het hof, en vijf bedrijven. De onderwerpen kwamen meestal uit de Griekse en Romeinse mythologie. Belangrijke bestanddelen van de tragédie lyrique zijn de korte aria's en duetten, de declamatorische monologen en de intermezzo's met dans en pantomime. (nl)
- Designa-se tragédie en musique (ou «tragédie lyrique», podendo surgir traduzido para português como "tragédia musical" ou "tragédia lírica") o género musical especificamente francês, em uso nos séculos XVII e XVIII, e cujas obras eram principalmente representadas no palco da Académie royale de musique de Paris, difundindo-se depois por outras cidades francesas e estrangeiras. (pt)
- Музыкальная (или лирическая) трагедия (фр. tragédie Lyrique) — жанр французской оперы второй половины XVII — середины XVIII в., становление и расцвет её связаны с творчеством Жана-Батиста Люлли и его постоянного либреттиста Филиппа Кино. Благодаря Люлли опера заняла главенствующее место во французской музыке. Кроме Люлли наиболее значительным автором музыкальной трагедии считается Жан-Филипп Рамо, пять произведений которого считаются одними из лучших в этом жанре. (ru)
- Tragédie lyrique (tragédie en musique, pastorale heroique) to gatunek francuskiej opery, kultywowany w epoce baroku i częściowo klasycyzmu. Forma ta nawiązywała po części do typu widowiska operowego wykształconego w Wenecji w poł. XVII wieku oraz do rodzimej we Francji tradycji baletu dworskiego. Twórcami tragedii lirycznej byli: Robert Cambert i Jean-Baptiste Lully. Cambert jako pierwszy wystawił w Paryżu operę w języku francuskim (1671), na skutek intryg Lully'ego wyjechał z Francji, a ambitny Włoch otrzymał od Ludwika XIV patent na przedstawienia operowe. W zamierzeniu Lully'ego ta forma opery miała być połączeniem literackich osiągnięć tragedii francuskiej (Pierre Corneille, Jean Baptiste Racine) oraz form wypracowanych przez kompozytorów i choreografów w przedstawieniach ballet de cour. Tragédie lyrique składała się z reguły z pięciu aktów poprzedzonych uwerturą (powtarzaną po prologu) i prologiem o tematyce alegorycznej. Prolog ten miał najczęściej formę panegiryku poświęconego królowi i nawiązywał często do aktualnych wydarzeń politycznych. W tematyce francuskich tragedii muzycznych przeważały motywy zaczerpnięte z mitologii grecko-rzymskiej oraz opracowania popularnych ówcześnie dzieł Torquato Tassa. Poszczególne akty składały się ze scen, w których przeważały dialogi i monologi ujęte w recytatywy, z częstymi zmianami metrum. Recytatywy te w rytmice i melodyce miały oddawać cechy charakterystyczne dla sposobu deklamacji praktykowanego w tym czasie podczas wystawiania tragedii mówionych. Krótkie arie o dwuczęściowej z reguły budowie, łączyły się z recyatywami bez przerw. W każdym z aktów libreciści zamieszczali zazwyczaj rozbudowane divertissement, złożone z tańców, scen pantomimicznych, chórów, ansamblów i krótkich arii. W przedstawieniach tych istotną rolę pełniły maszynerie teatralne oraz skomplikowana choreografia. Rzadkim zjawiskiem były arie z koloraturą w stylu włoskim. Dopiero w I poł. XVIII wieku styl ten zaczął przenikać do francuskiej tragedii muzycznej, głównie w dziełach Jean-Philippe Rameau. Forma, stylistyka i rozmach sceniczny tragedii lirycznej w znaczącym stopniu wpłynęły na twórczość operową niektórych kompozytorów epoki klasycyzmu muzycznego: Christopha Willibalda Glucka, Antonio Salieriego, Niccolò Piccinniego. W niewielkim stopniu zauważa się jej wpływ na niektóre dzieła sceniczne Mozarta. Poprzez twórczość Étienne-Nicolas Méhula i Luigiego Cherubiniego i Jean-François Lesueur'a, do pewnego stopnia odcisnęła również formalne piętno na niektórych elementach XIX-wiecznej grand opéra (sceny chóralne, balet, dramatyczne monologi nawiązujące do konwencji tragedii mówionej). W dziełach tych, ważną rolę odgrywały rozbudowane sceny z udziałem jednego lub kilku solistów śpiewających razem z chórem, co pogłębiało efekt dramatyczny i muzyczny. Taki zabieg kompozytorski stosowany z upodobaniem przez twórców XIX-wiecznych miał swoje źródło już we wcześniejszych dziełach Lully'ego, Rameau i Glucka. (pl)
- Tragédie lyrique (Lyrisk tragedi) även kallas Tragédie en musique (Tonsatt tragedi) är den viktigaste genren inom den franska höviska barockoperan under 1600- och 1700-talen. Jean-Baptiste Lully utvecklade tragédie lyrique ur det franskaklassiska dramat, komedibaletten, och den italienska operan. Genren vidareutvecklades senare av Jean-Philippe Rameau. Ett tragédi lyrique-verk består av en prolog (som ofta anspelar på samtida tilldragelser vid hovet) och fem akter. Ämnet hämtades ur den antika grekiska eller romerska mytologin. Viktiga beståndsdelar i de här verken är de deklamatoriska monologerna, de korta ariorna och duetterna samt pantomim- och dansinlagorna (divertissements). (sv)
|
| rdfs:comment
|
- La tragedia lírica («tragédie en musique» o «tragédie lyrique») es un género musical francés de los siglos xvii y xviii, que solía ser representado en la escena de la Académie royale de musique de París, y que después se difundió por otras ciudades francesas y extranjeras. (es)
- La tragédie lyrique (appelée aussi tragédie en musique ou tragédie mise en musique) est un genre musical spécifiquement français, en usage au cours des XVIIe et XVIIIe siècles, principalement représenté sur la scène de l'Académie royale de musique de Paris, puis diffusé dans les autres grandes villes françaises et étrangères. (fr)
- Con il termine tragédie lyrique si intende un genere dell'opera francese, che fu peraltro denominato, in origine, "tragédie en musique" o "tragédie (re)mise en musique", termini che rimasero assolutamente predominanti fino a tutta la prima metà del XVIII secolo, quando anche quello di tragédie lyrique cominciò in qualche modo ad imporsi. Per gran parte del XX secolo, quest'ultimo termine è stato quello preferito dai musicologi. Oggigiorno si tende invece a tornare alla più propria denominazione originaria di tragédie en musique. (it)
- 서정 비극(프랑스어: Tragédie en musique)은 역시 (프랑스어: tragédie lyrique)으로 알려져 있으며, 장바티스트 륄리가 창조하고 그의 추종자들이 18세기 중반까지 사용한 프랑스 오페라 장르이다. 이 장르의 오페라는 항상 고전 신화의 이야기나 이탈리아 작가인 타소나 아리오스토의 낭만 서사시를 기초로 한다. (ko)
- 叙情悲劇（じょじょうひげき、抒情悲劇、フランス語: tragédie lyrique トラジェディ・リリック）または音楽悲劇（おんがくひげき、仏: tragédie en musique）は、ジャン＝バティスト・リュリがフランス・オペラに導入し、18世紀後半までその追随者によって作られた、オペラの1ジャンル。 (ja)
- Designa-se tragédie en musique (ou «tragédie lyrique», podendo surgir traduzido para português como "tragédia musical" ou "tragédia lírica") o género musical especificamente francês, em uso nos séculos XVII e XVIII, e cujas obras eram principalmente representadas no palco da Académie royale de musique de Paris, difundindo-se depois por outras cidades francesas e estrangeiras. (pt)
- Музыкальная (или лирическая) трагедия (фр. tragédie Lyrique) — жанр французской оперы второй половины XVII — середины XVIII в., становление и расцвет её связаны с творчеством Жана-Батиста Люлли и его постоянного либреттиста Филиппа Кино. Благодаря Люлли опера заняла главенствующее место во французской музыке. Кроме Люлли наиболее значительным автором музыкальной трагедии считается Жан-Филипп Рамо, пять произведений которого считаются одними из лучших в этом жанре. (ru)
- Tragédie lyrique (Lyrisk tragedi) även kallas Tragédie en musique (Tonsatt tragedi) är den viktigaste genren inom den franska höviska barockoperan under 1600- och 1700-talen. Jean-Baptiste Lully utvecklade tragédie lyrique ur det franskaklassiska dramat, komedibaletten, och den italienska operan. Genren vidareutvecklades senare av Jean-Philippe Rameau. Ett tragédi lyrique-verk består av en prolog (som ofta anspelar på samtida tilldragelser vid hovet) och fem akter. Ämnet hämtades ur den antika grekiska eller romerska mytologin. Viktiga beståndsdelar i de här verken är de deklamatoriska monologerna, de korta ariorna och duetterna samt pantomim- och dansinlagorna (divertissements). (sv)
- La tragèdia lírica (en francès tragédie lyrique o tragédie en musique) és el tipus d'òpera francesa més important en el període que abasta des de Jean-Baptiste Lully fins a Rameau (1683-1764). Es pot distingir per la seva estructura en cinc actes i per la intensitat dramàtica i la serietat de la música. Durant el segle xviii la tragèdia lírica va influenciar la reforma operística de Jommelli, Traetta i Gluck. Habitualment, la tragèdia lírica anava precedida per un pròleg amb una funció política: focalitzar l'atenció en el monarca (Lluís XIV). Així eren mostrats al públic un seguit d'esdeveniments —verídics o imaginaris— relacionats amb la figura reial. Cal remarcar la unitat dramàtica que aconsegueix Lully en integrar gèneres anteriors, com ara la comèdia o el ballet. A més, destaca l'ús d (ca)
- Tragédie lyrique (Francouzská lyrická tragédie), také známá pod původním názvem Tragédie en musique (Hudební tragédie) je druh francouzské opery, který uvedl Jean-Baptiste Lully. Opery tohoto druhu jsou obvykle inspirovány příběhy klasické mytologie, nebo příběhy od Tassa, či Ariosta. Libreta nemusí mít tragický konec (z velké části jej opravdu nemají), ale atmosféra celé opery musí být noblesní a vznešená. Klasická tragédie lyrique má pět dějství. Dřívějším operám tohoto druhu předcházel zpravidla alegorický prolog, který během života krále Ludvíka XIV. oslavoval jeho ušlechtilé vlastnosti a statečnost ve válce. (cs)
- Die Tragédie lyrique oder Tragédie en musique ist eine Gattung der französischen Oper des späten 17. und 18. Jahrhunderts. Als Erfinder der Tragédie lyrique kann man Jean-Baptiste Lully betrachten, der diese Form in den 1670er Jahren zusammen mit seinem Librettisten Philippe Quinault in eine Form entwickelte, die sich im Wesentlichen weit ins 18. Jahrhundert hinein hielt. Sie speiste sich aus Elementen des ballet de cour, der Pastorale und des Maschinentheaters. Die Aufführung einer Tragédie lyrique war ein Spektakel, an denen viele Kunstformen beteiligt waren: neben der Musik und der Dichtung waren dies das Ballett, die Kostüme, die Bühnenbilder. Diese prunkvolle höfische Operngattung wird abgegrenzt zum eher bürgerlichen Drame lyrique im Vorfeld der französischen Revolution. (de)
- La lirika tragedio aŭ muzika tragedio estas specife franca operoĝenro de la malfrua 17-a kaj 18-a jarcentoj. Kiel inventinto de la lirika tragedio oni povas rigardi Jean-Baptiste Lully, kiu evoluigis ĉi tiun formon en la 1670-aj jaroj kune kun sia libretisto tiel, ke ĝi sin konservis esence ĝis malfrue en la 18-a jarcento. Ĝi fontis el eroj de la ballet-de-cour, de la pastoralo kaj de la maŝinteatro. La prezentado de lirika tragedio estis spektaklo, al kiu partoprenis multaj artoj: krom la muziko kaj la poezio tiuj estis la baleto, la kostumoj, la . (eo)
- Tragédie en musique (French: [tʁaʒedi ɑ̃ myzik], musical tragedy), also known as tragédie lyrique (French: [tʁaʒedi liʁik], lyric tragedy), is a genre of French opera introduced by Jean-Baptiste Lully and used by his followers until the second half of the eighteenth century. Operas in this genre are usually based on stories from Classical mythology or the Italian romantic epics of Tasso and Ariosto. The stories may not necessarily have a tragic ending – in fact, most do not – but the works' atmospheres are suffused throughout with an affect of nobility and stateliness. The standard tragédie en musique has five acts. Earlier works in the genre were preceded by an allegorical prologue and, during the lifetime of Louis XIV, these generally celebrated the king's noble qualities and his prowess (en)
- Een tragédie lyrique, lyrische tragedie, ook wel tragédie mise en musique genaamd, was het belangrijkste operagenre aan het Franse hof van de 17e en 18e eeuw. Dit genre in de barokopera werd door Lully uit elementen van de Franse tragedie, het komedieballet, het ballet de cour en de Italiaanse opera ontwikkeld en voortgezet door Rameau. (nl)
- Tragédie lyrique (tragédie en musique, pastorale heroique) to gatunek francuskiej opery, kultywowany w epoce baroku i częściowo klasycyzmu. Forma ta nawiązywała po części do typu widowiska operowego wykształconego w Wenecji w poł. XVII wieku oraz do rodzimej we Francji tradycji baletu dworskiego. (pl)
|
