| dbo:abstract
|
- El torban o teorban és un instrument musical ucraïnès que combina les característiques del llaüt barroc amb les del salteri. Va ser inventat a partir de 1700, probablement sota la influència de la tiorba centreeuropea i de l'angèlica, van ser retrobats pels mercenaris cosacs a la Guerra dels Trenta Anys; però, hi ha una altra versió que diu que va ser un monjo paulita, Tuliblovski, el seu inventor. El torban va ser fabricat i utilitzat principalment a Ucraïna, però de vegades es podia trobar a les veïnes Polònia i Rússia. Hi ha aproximadament dues dotzenes de torbans en els museus al voltant del món, amb el major grup d'instruments, 14, a Sant Petersburg. En la classificació Hornbostel-Sachs té el número 321321-5. El nombre de partitures musicals que es conserven per al torban és molt limitat, malgrat l'àmplia difusió en l'ús d'aquest instrument a Europa de l'Est. Va ser part integral de la cultura urbana oral d'Ucraïna, així com a Rússia i Polònia (després Imperi austrohongarès), que controlaven part del país després de la seva partició. El terme torban s'aplica amb freqüència incorrectament en la Ucraïna occidental als instruments del tipus de llaüt barroc. La gran quantitat de cordes, l'elevat preu de la seva manufactura, i les dificultats tècniques que comporten el torban van fer-ne un instrument de la pagesia ucraïnesa, tot i que els seus intèrprets van ser jueus o ucraïnesos pobres, amb unes poques excepcions aristocràtiques, com Mazepa, Razumovsky, Padura, Rzewucki, entre d'altres. Això va segellar el destí de l'instrument després de la Revolució russa: va ser considerat poc proletari i desaconsellat. Un predecessor del torban, l'anomenada kobza (algunes vegades anomenada bandura), era l'instrument més estès en el poble pla. La diferència del torban és l'absència de cordes greus, i està relacionat amb la mandola centreeuropea i la pandora. Avançat el segle xx, es van fabricar bandures imitant l'aspecte del torban, fet que va contribuir que es confonguessin. (ca)
-
* Datos: Q2651987
* Multimedia: Torban / Q2651987 (es)
- Torban (ukrainisch торбан), auch teorban, ist eine gezupfte Halslaute, die in der Ukraine gespielt wird und im 19. Jahrhundert zeitweilig auch in Polen, Litauen und Russland verbreitet war. Mit der namensverwandten Theorbe, die zu den im 16. Jahrhundert in Westeuropa eingeführten Erzlauten gehört, verbindet die torban eine neben dem Griffbrett bis zu einem zweiten Wirbelkasten am verlängerten Hals führende Gruppe von Basssaiten und wie die ukrainische Laute kobsa hat sie eine Reihe von Diskant-Nebensaiten, die über die Korpusdecke verlaufen. (de)
- The torban (Ukrainian: Торбан, also teorban or Ukrainian theorbo) is a Ukrainian musical instrument that combines the features of the Baroque lute with those of the psaltery. The Тorban differs from the more common European bass lute known as the theorbo in that it had additional short unfretted treble strings (known as prystrunky) strung along the treble side of the soundboard. (en)
- Teorban, także torban (ukr. торбан lub теорбан, ros. торбан), zwany też pańską bandurą albo ruskim teorbanem – instrument muzyczny z grupy chordofonów szarpanych, należy do rodziny lutni. Instrument ten powstał i zdobył wielką popularność w Rzeczypospolitej Obojga Narodów w wieku XVIII i do XIX w. był często wykorzystywany w muzyce dworskiej. Na Ukrainie uważany jest za instrument narodowy. Łączy w sobie cechy zachodnioeuropejskiej teorby i ukraińskiej bandury. Cechą wyróżniającą ten instrument spośród innych odmian lutni basowych jest obecność dodatkowych sopranowych strun burdonowych, rozpiętych na lewej stronie płyty wierzchniej i strojonych diatonicznie, podobnie jak w bandurze. Niewykluczone, że nazwa teorban jest zestawieniem słów teorba i bandura. (pl)
- Торба́н — украинский народный струнный щипковый музыкальный инструмент (30—40 струн), из семейства лютневых, родственен теорбе и бандуре, от которой отличается наличием навязных ладов. (ru)
- Торба́н, то́рбан, або тео́рбан — народний струнний щипковий музичний інструмент (30 — 40 струн), із родини лютневих, близький до теорби, від якої відрізняється додатковими приструнками, як на бандурі. Був поширений із першої половини 18 до початку 20 століття в Україні, Польщі і Росії. Так звана «панська бандура» зовнішньо подібна на торбан, але відмінна від нього технікою гри. (uk)
|
| rdfs:comment
|
-
* Datos: Q2651987
* Multimedia: Torban / Q2651987 (es)
- Torban (ukrainisch торбан), auch teorban, ist eine gezupfte Halslaute, die in der Ukraine gespielt wird und im 19. Jahrhundert zeitweilig auch in Polen, Litauen und Russland verbreitet war. Mit der namensverwandten Theorbe, die zu den im 16. Jahrhundert in Westeuropa eingeführten Erzlauten gehört, verbindet die torban eine neben dem Griffbrett bis zu einem zweiten Wirbelkasten am verlängerten Hals führende Gruppe von Basssaiten und wie die ukrainische Laute kobsa hat sie eine Reihe von Diskant-Nebensaiten, die über die Korpusdecke verlaufen. (de)
- The torban (Ukrainian: Торбан, also teorban or Ukrainian theorbo) is a Ukrainian musical instrument that combines the features of the Baroque lute with those of the psaltery. The Тorban differs from the more common European bass lute known as the theorbo in that it had additional short unfretted treble strings (known as prystrunky) strung along the treble side of the soundboard. (en)
- Teorban, także torban (ukr. торбан lub теорбан, ros. торбан), zwany też pańską bandurą albo ruskim teorbanem – instrument muzyczny z grupy chordofonów szarpanych, należy do rodziny lutni. Instrument ten powstał i zdobył wielką popularność w Rzeczypospolitej Obojga Narodów w wieku XVIII i do XIX w. był często wykorzystywany w muzyce dworskiej. Na Ukrainie uważany jest za instrument narodowy. Łączy w sobie cechy zachodnioeuropejskiej teorby i ukraińskiej bandury. Cechą wyróżniającą ten instrument spośród innych odmian lutni basowych jest obecność dodatkowych sopranowych strun burdonowych, rozpiętych na lewej stronie płyty wierzchniej i strojonych diatonicznie, podobnie jak w bandurze. Niewykluczone, że nazwa teorban jest zestawieniem słów teorba i bandura. (pl)
- Торба́н — украинский народный струнный щипковый музыкальный инструмент (30—40 струн), из семейства лютневых, родственен теорбе и бандуре, от которой отличается наличием навязных ладов. (ru)
- Торба́н, то́рбан, або тео́рбан — народний струнний щипковий музичний інструмент (30 — 40 струн), із родини лютневих, близький до теорби, від якої відрізняється додатковими приструнками, як на бандурі. Був поширений із першої половини 18 до початку 20 століття в Україні, Польщі і Росії. Так звана «панська бандура» зовнішньо подібна на торбан, але відмінна від нього технікою гри. (uk)
- El torban o teorban és un instrument musical ucraïnès que combina les característiques del llaüt barroc amb les del salteri. Va ser inventat a partir de 1700, probablement sota la influència de la tiorba centreeuropea i de l'angèlica, van ser retrobats pels mercenaris cosacs a la Guerra dels Trenta Anys; però, hi ha una altra versió que diu que va ser un monjo paulita, Tuliblovski, el seu inventor. El torban va ser fabricat i utilitzat principalment a Ucraïna, però de vegades es podia trobar a les veïnes Polònia i Rússia. Hi ha aproximadament dues dotzenes de torbans en els museus al voltant del món, amb el major grup d'instruments, 14, a Sant Petersburg. (ca)
|
