| dbo:abstract
|
- Paramenta (z latinského paramentum – ozdoba) je souhrnné označení pro textilie užívané při liturgii nebo při kultu, před použitím jsou posvěceny (benedikovány), i na odložené se hledí jako na posvátné. (cs)
- Paramente (neulateinische Wortbildung aus parare,„bereiten“, mit dem Suffix -mentum) sind die im Kirchenraum und in der Liturgie verwendeten Textilien, die oftmals künstlerisch aufwendig gestaltet sind. (de)
- Los paramentos (del latín tardío paramentum, adorno, parare, preparar, equipar) se refieren tanto a los tapices u ornamentos de una sala de estado, como las vestiduras eclesiásticas. Los paramentos incluyen colgaduras litúrgicas sobre y alrededor del altar, como los manteles de altar, así como colgaduras en el púlpito y el atril, y en la categoría de vestiduras eclesiásticas se incluyen los velos humerales y las mitras. En general, se refieren al conjunto de vestiduras, tocados, colgaduras y ornamentos utilizados en las liturgias cristianas. A veces incluye cubiertos sagrados. Las formas, los cortes y las costumbres asociadas con los paramentos fueron inicialmente objeto de numerosos cambios a lo largo de los siglos. Posteriormente, el hábito coral y las vestiduras habituales fueron fijados por diversos textos del Concilio de Trento, y complementados por una colección de textos, el Caeremoniale episcoporum, publicado por Clemente VIII en 1600, que establece las reglas de las ceremonias presididas por los obispos, válidas para las comunidades católicas de rito latino, respetando sin embargo algunas costumbres locales. Los colores litúrgicos siguen siendo un elemento fundamental de los paramentos litúrgicos. En la mayoría de las iglesias cristianas que usan paramentos (incluidas la católica y una amplia variedad de denominaciones protestantes), los paramentos litúrgicos cambian de color según la estación del año eclesiástico. En las iglesias de la Reforma Protestante, muchos pastores celebran sin vestimenta litúrgica, aunque los protestantes sí tienen vestimenta sacerdotal: la túnica pastoral negra, a veces con estolas de colores, especialmente entre los luteranos. Algunas ceremonias de la Iglesia alta anglicana han conservado gran parte de la tradición romana.
* Adviento - morado (o en algunas tradiciones, azul)
* Navidad - blanco
* Cuaresma - violeta
* Pascua - blanco
* Pentecostés, Viernes Santo y fiestas de los mártires - rojo
* Tiempo ordinario - verde
* Día de los Fieles Difuntos, Misas de Réquiem - negro (opcionalmente morado) (es)
- Les parements ou parements liturgiques ou la paramentique (néologisme créé du latin parare, « préparer, apprêter » et le suffixe fonctionnel -mentum suivi de la terminaison -icus adjectivale), sont l'ensemble des vêtements, coiffes, tentures et ornements utilisés dans les liturgies chrétiennes. On y inclut parfois l'orfèvrerie sacrée. Les formes, les coupes et les coutumes liées à la paramentique ont d'abord fait l'objet de nombreux changements au cours des siècles. Puis le costume de chœur et le vêtement usuel ont été fixés par divers textes issus du concile de Trente, complétés par un recueil de textes, le Caeremoniale episcoporum, publié par Clément VIII en 1600, qui établit les règles des cérémonies présidées par l'évêque, valables pour les communautés catholiques de rite latin, respectant pourtant quelques coutumes locales. Les couleurs liturgiques restant un élément fondamental de la paramentique liturgique. Dans les Églises issues de la Réforme protestante, de nombreux pasteurs célèbrent sans vêtement liturgique, bien qu'il existe des vêtements sacerdotaux chez les protestants : la robe pastorale noire, parfois agrémentée d'étoles de couleurs notamment chez les luthériens. Certaines cérémonies anglicanes High Church ont quant à elles conservé une bonne part de la tradition romaine. (fr)
- Paraments or parements (from Late Latin paramentum, adornment, parare, to prepare, equip) are both the hangings or ornaments of a room of state, and the ecclesiastical vestments. Paraments include the liturgical hangings on and around the altar, such as altar cloths, as well as the cloths hanging from the pulpit and lectern, and in the ecclesiastical vestments category they include humeral veils and mitres. In most Christian churches using paraments (including Roman Catholic and a wide variety of Protestant denominations), the liturgical paraments change in color depending on the season of the church year.
* Advent - purple (or in some traditions, blue)
* Christmas - white
* Lent - purple
* Easter - white
* Pentecost, Good Friday and the feasts of martyrs - red
* Ordinary time - green
* All Souls' Day, Requiem Masses - black (optionally purple) (en)
- Paramenten (van het Latijn parare = klaarmaken) zijn in de Katholieke Kerk alle liturgische voorwerpen die van textiel zijn vervaardigd. In de Oosters-Orthodoxe Kerk en in bepaalde protestantse kerkgenootschappen worden eveneens diverse paramenten gebruikt. Het habijt van monniken, en ook hun kovel horen niet bij de paramenten. In het Oosters christendom hebben deze stukken vaak een eigen Griekse benaming. Ook komen daar paramenten voor, die niet in de Latijnse Kerk gebruikt worden. In het protestantisme gebruiken vooral veel anglicanen paramenten. Deze Kerk van Engeland heeft ook na de breuk met Rome in de 16e eeuw vele uiterlijke kenmerken van de katholieke eredienst behouden, terwijl de geloofsleer zelf wel drastisch veranderde in de richting van de Reformatie. In sommige anglicaanse kerken (High Church) gebruikt men (opnieuw) alle oude liturgische paramenten. In andere parochies en kerken van de anglicaanse kerk (Low Church) gebruikt men vrijwel geen paramenten meer, of hoogstens nog de superplie met een eenvoudige stola. Ook in bepaalde Lutherse kerkgenootschappen heeft men de liturgische paramenten behouden. Maarten Luther zelf vierde altijd het protestantse Heilig Avondmaal gekleed in albe, kazuifel en stola. Vooral in Scandinavië hebben de lutheranen deze drie paramenten voor hun liturgie behouden. In Duitsland en elders verdwenen zij vaak om plaats te maken voor de calvinistisch geïnspireerde zwarte toga, met het befje. Tegenwoordig keren zowel conservatieve lutheranen als anglicanen terug naar traditionelere kleding en paramenten voor de liturgie. Zie ook: Goudborduren Hieronder volgt een opsomming van de paramenten.
* Gewaden
* albe
* Amict
* Cingel
* Dalmatiek (voor de diaken)
* Fanon (voor de Paus)
* Kazuifel
* Lof- of benedictievelum
* Manipel
* Pallium
* Rationale
* Stola
* Superplie
* Tuniek
* Hoofddeksels
* Bonnet
* Camauro
* Mijter
* Pileolus
* Galero
* Kelkgerei
* Bursa
* Corporale
* Kelkvelum
* Purificatorium of kelkdoekje
* Palla
* Overige
* Altaardwaal
* Antependium
* Baarkleed of pelder
* Ciborievelum
* Tabernakelvelum
* Gremiale
* Koorkledij
* Cappa magna
* Rochet
* Mozetta
* Koorkap (Pluviale) (nl)
- Paramenty kościelne (łac. paramentum, 'ozdoba', od parare, 'przygotowac'; l.mn. paramenty) – przedmioty przeznaczone do sprawowania liturgii, używane w przestrzeni sakralnej (w kościołach, ale też np. w czasie procesji czy na cmentarzu). Współcześnie termin odnosi się do szat liturgicznych, pierwotnie były to również sprzęty kościelne. (pl)
- Kyrkotextilier eller parament är de textila föremål som används vid gudstjänst och i en kyrkas inredning. Kunskap om kyrkotextil och dess tillverkning benämnes paramentik. Till kyrkotextilen hör liturgiska kläder som mässhakar och stolor, detaljer för kyrkoinredning som antependium och altarbrun, och textilier för bruk vid nattvarden som kalkduk (velum) och corporale. Kyrkotextilerna har en lång och traditionsrik historia med flitigt använd symbolik i bildspråket. Särskilt de liturgiska plaggen brukar finnas i flera uppsättningar, med olika liturgiska färger avsedda för olika delar av kyrkoåret. Ansvaret för kyrkotextiliernas vård och förnyelse åligger en av kyrkvärdarna, även om det praktiska omhändertagandet i större församlingar sker av anställd personal. Men den förteckning över kyrkans som skall upprättas är det den utsedde kyrkvärden som skall underteckna vad avser textilierna. Eftersom många av textilierna används under väldigt långa tidsepoker blir vården och tillgången till "liggande förvaring" och rätt luftfuktighet särskilt viktig. Textilier i fuktiga kyrkor angrips lätt av mögel som dels bryter ner och förstör textilierna, dels kan utgöra en hälsofara. Liksom övriga inventarier i kyrkan är textilierna skyddade av Kulturmiljölagen. Det innbär att de inte får repareras, förändras eller flyttas från den plats där de sedan gammalt hör hemma utan att tillstånd ges från Länsstyrelsen. Om något är trasigt eller smutsigt ska föremålet lämnas till en textilkonservator. Det gäller dock inte så kallade förbrukningstextilier, som till exempel albor och servetter som församlingen själva sköter. En konservator kan också hjälpa till med inventering och upprättande av vård- och underhållsplan. (sv)
|
| rdfs:comment
|
- Paramenta (z latinského paramentum – ozdoba) je souhrnné označení pro textilie užívané při liturgii nebo při kultu, před použitím jsou posvěceny (benedikovány), i na odložené se hledí jako na posvátné. (cs)
- Paramente (neulateinische Wortbildung aus parare,„bereiten“, mit dem Suffix -mentum) sind die im Kirchenraum und in der Liturgie verwendeten Textilien, die oftmals künstlerisch aufwendig gestaltet sind. (de)
- Paramenty kościelne (łac. paramentum, 'ozdoba', od parare, 'przygotowac'; l.mn. paramenty) – przedmioty przeznaczone do sprawowania liturgii, używane w przestrzeni sakralnej (w kościołach, ale też np. w czasie procesji czy na cmentarzu). Współcześnie termin odnosi się do szat liturgicznych, pierwotnie były to również sprzęty kościelne. (pl)
- Los paramentos (del latín tardío paramentum, adorno, parare, preparar, equipar) se refieren tanto a los tapices u ornamentos de una sala de estado, como las vestiduras eclesiásticas. Los paramentos incluyen colgaduras litúrgicas sobre y alrededor del altar, como los manteles de altar, así como colgaduras en el púlpito y el atril, y en la categoría de vestiduras eclesiásticas se incluyen los velos humerales y las mitras. En general, se refieren al conjunto de vestiduras, tocados, colgaduras y ornamentos utilizados en las liturgias cristianas. A veces incluye cubiertos sagrados. (es)
- Paraments or parements (from Late Latin paramentum, adornment, parare, to prepare, equip) are both the hangings or ornaments of a room of state, and the ecclesiastical vestments. Paraments include the liturgical hangings on and around the altar, such as altar cloths, as well as the cloths hanging from the pulpit and lectern, and in the ecclesiastical vestments category they include humeral veils and mitres. (en)
- Les parements ou parements liturgiques ou la paramentique (néologisme créé du latin parare, « préparer, apprêter » et le suffixe fonctionnel -mentum suivi de la terminaison -icus adjectivale), sont l'ensemble des vêtements, coiffes, tentures et ornements utilisés dans les liturgies chrétiennes. On y inclut parfois l'orfèvrerie sacrée. (fr)
- Paramenten (van het Latijn parare = klaarmaken) zijn in de Katholieke Kerk alle liturgische voorwerpen die van textiel zijn vervaardigd. In de Oosters-Orthodoxe Kerk en in bepaalde protestantse kerkgenootschappen worden eveneens diverse paramenten gebruikt. Het habijt van monniken, en ook hun kovel horen niet bij de paramenten. In het Oosters christendom hebben deze stukken vaak een eigen Griekse benaming. Ook komen daar paramenten voor, die niet in de Latijnse Kerk gebruikt worden. Zie ook: Goudborduren Hieronder volgt een opsomming van de paramenten. (nl)
- Kyrkotextilier eller parament är de textila föremål som används vid gudstjänst och i en kyrkas inredning. Kunskap om kyrkotextil och dess tillverkning benämnes paramentik. Till kyrkotextilen hör liturgiska kläder som mässhakar och stolor, detaljer för kyrkoinredning som antependium och altarbrun, och textilier för bruk vid nattvarden som kalkduk (velum) och corporale. (sv)
|
