| dbo:abstract
|
- Mandola patří do rodiny drnkacích nástrojů. Svou současnou podobu získala až v devatenáctém století jako součást mandolínových orchestrů a kvartet, je obdobou Violy, čemuž odpovídá i její ladění c-g-d'-a'. Vzhledově i zvukově je ale podobná jak některým starým , tak i mandorám. Mandoly se dnes prakticky nepoužívají a v Česku je jich poměrně málo. Výjimku najdeme opět u některých skupin historické hudby, které přeladěním do d-g-d'-g' získávají vítanou géčkovou . (cs)
- Una mandola és un instrument de corda pinçada que es toca amb un plectre; va donar origen i pertany a la família de la mandolina, tot i que és més gran i està afinada una quinta més baixa. Té quatre parelles de cordes. Les notes de la parella més aguda fins a la parella més greu són : la, re, sol, do. Té doncs respecte a la mandolina la mateixa relació que viola alta (afinada com la mandola) té respecte al violí (afinat com la mandolina). Això vol dir també que les tres cordes més agudes de la mandola (la, re, sol) són afinades com les tres cordes més greus de la mandolina a les que s'hi afegeix una corda més greu (un do). (ca)
- المندولا (الولايات المتحدة وكندا) أو مندولا التينور (إيرلندا والمملكة المتحدة) هي آلة وترية مقسمة العنق. تمثل للمندولين ما يمثله الكمان الأوسط للكمان: أربع مسارات مزدوجة الأوتار لها نفس حدات الكمان الجهير (دو-صول-ري-لا من الدنيا للعليا) تحت المندولين بخامسة. تعتبر المندولا بالرغم من ندرها حاليا سابقة للمندولين (كلمة مندولين تعني مندولا صغيرة). (ar)
- La Mandolo estas plukinstrumento, do kordinstrumento, kiu estas inventita en la 19-a jarcento kaj apartenas al la familio de la mandolinoj. Ĝi estas pli granda ol la mandolino kaj ankaŭ una oktavo pli alta (ergo GG - dd - aa - e'e') kaj havas - kiel la malgranda frato po 2 kordparojn; kune 8 kordojn. Oni povas diri, ke la mandolo estas por la mandolino, kiel la aldviolono por la violono, kiam oni forgesus, ke la aldviolo estas nur una kvinto pli alta. Pro la oktavo, estas tre facila permuti de mandolino al mandolo, oni ne bezonas alilerni. La mandolo estas ludata per plektro. Ne ekzistas multa da muziko por solista mandolo, sed ĝi estas tre grava por . (eo)
- Die Mandola (auch Tenor- oder Oktav-Mandoline) ist ein seit dem 18. Jahrhundert gebautes, zur Familie der Mandolinen gehöriges Zupfinstrument. Sie hat einen etwas größeren Korpus und eine längere Mensur als die Mandoline. Die heutige Bauform der Mandola entspricht zumeist der der portugiesischen Mandoline, mit einem flachen Boden. Seltener werden Mandolen in neapolitanischer Bauform (Rundmandola), mit einem bauchigen, schalenförmigen Korpus hergestellt. Die vier Chöre zu je zwei Saiten werden zumeist in den Quinten GG-dd-aa-e'e' gestimmt, also genau eine Oktave tiefer als die Mandoline. Im englischsprachigen Raum wird unter dem Begriff „mandola“ (USA, Kanada) oder „tenor mandola“ (Vereinigtes Königreich, Irland) dagegen die Alt-Mandoline in der Stimmung cc-gg-d'd'-a'a' verstanden, während das in deutscher Sprache als Mandola gleichgesetzte Instrument dort „octave mandolin“ bezeichnet wird. Anders als bei der Mandoline variiert die Stimmung der Mandolen sehr stark mit der Musikrichtung. Während im Bluegrass und im „klassischen“ Zupforchester die Oktavstimmung vorherrscht, wird im keltischen Folk häufig dd-aa-e'e'-a'a' und in der skandinavischen Volksmusik AA-dd-aa-e'e' verwendet. Die beiden tiefen Saitenchöre werden dabei von manchen Spielern mit Oktavsaiten bestückt. Die Saiten der Mandola werden in der Regel mit einem Plektrum angeschlagen und zum Teil wird dabei wie bei der Mandoline ein Tremolo an Stelle eines einfachen Abschlags verwendet. Es kann jedoch je nach musikalischem Werk insbesondere der Neuen Musik auch vorkommen, dass Töne z. B. mit den Fingern oder einer Bürste zu erzeugen sind. Im Folk wird die Mandola sowohl zur Akkordbegleitung als auch zum Melodiespiel eingesetzt. Die Algerische Mandole ist eine Fortentwicklung der Mandola. (de)
- La mandola, antiguamente bandola o vandola, es un instrumento de cuerda pulsada en forma de pera con trastes y cuatro pares de cuerdas que se toca con un plectro. Este cordófono surgió a partir del laúd en la Italia del siglo XVI, para dar origen a la familia de la mandolina. Desciende de la guiterna medieval y de la mandora renacentista. (es)
- The mandola (US and Canada) or tenor mandola (Ireland and UK) is a fretted, stringed musical instrument. It is to the mandolin what the viola is to the violin: the four double courses of strings tuned in fifths to the same pitches as the viola (C3-G3-D4-A4), a fifth lower than a mandolin. The mandola, though now rarer, is an ancestor of the mandolin. (The word mandolin means little mandola.) (en)
- Mandola adalah alat musik dawai. Bagi mandolin, apa yang menjadi biola: empat rangkaian dawai disetel di urutan kelima dengan nada yang sama dengan biola (C-G-D-A rendah ke tinggi), kelima lebih rendah dari mandolin.Mandola, meskipun sekarang lebih jarang, adalah nenek moyang mandolin. (Kata mandolin berarti mandola kecil.) Nama mandola mungkin berasal dari kuno, dan juga diterjemahkan sebagai , perubahan mungkin karena perkiraan untuk kata Italia untuk "almond". (in)
- マンドラはマンドリン属の弦楽器で、マンドリンよりも一回り大きい。マンドラ・テノーレとやや小さいマンドラ・コントラルトがある。両方とも弦は4セット8弦であり、マンドラ・テノーレはマンドリンよりも丁度1オクターブ低いG-D-A-E。マンドラ・コントラルトはヴィオラと同じくマンドリンより五度低いC-G-D-A。音色は豊かで丸みを帯びたものであり、音域は人間の声域に大体相当する。 通常、マンドラといえば祖国イタリア、フランス、ドイツ、日本などではマンドラ・テノーレ、米国などではマンドラ・コントラルトのことを意味する（英語の"Tenor Mandola"はマンドラ・コントラルトを意味するので注意が必要。マンドラ・テノーレのことは"Octave Mandolin"という）。 マンドラ・テノーレの楽譜はト音記号で書かれているが、実際に出る音は示されている音よりも1オクターブ低い。マンドラ・コントラルトはビオラ同様ハ音記号（アルト譜表）で書かれるが、マンドリン奏者が持ち替えて演奏しやすいように5度移調してト音記号を用いることもある。 マンドリンオーケストラでは主に中音域を担当し、主旋律、副旋律、伴奏と幅広く活躍する。 他のマンドリン属の楽器にはマンドリン、マンドロンチェロ、マンドローネなどがある。 (ja)
- De mandola is een getokkeld snaarinstrument behorend tot de familie van de mandoline. Afhankelijk van zijn stemming krijgt het de rol van alt of tenor. De alt-stemming (C-G-D-A, een kwint lager dan de mandoline) zie je meer in de Verenigde Staten en Canada. De tenor-stemming (G-D-A-E, een octaaf lager dan de mandoline) is vanuit Duitsland stilaan de standaard geworden in Europa. In Europa vervult de mandola in het mandolineorkest meestal de altfunctie, oftewel dezelfde rol die de altviool in het strijkorkest inneemt. Ook wordt de mandola gebruikt in het romantische plectrumkwartet (mandoline I, mandoline II, mandola en gitaar). Het verschil tussen een mandola en een octaaf-mandoline, ook wel octaaf-mandola genoemd, zit vooral in de lengte van de hals. De Eluveitie maakt ook gebruik van een mandola. (nl)
- La mandola è uno strumento musicale a plettro appartenente alla vastissima famiglia dei liuti, discendenti dall'arabo oud approdato in Europa durante il medioevo. È una variante italiana di origine cinquecentesca ed è affine al mandolino che assieme ad essa si è evoluto. Infatti nella sua variante contemporanea, anche la mandola, a parte le proporzioni maggiori, consta di quattro cori all'unisono accordati per quinte. La mandola tenore (diapason di circa 44 cm), più rara, presenta la stessa accordatura del mandolino (sol, re, la, mi), un'ottava sotto; invece la mandola contralto, più comune, è accordata, come la viola, una quinta sotto al mandolino (do, sol, re, la) diapason 40,5/41. Per tale ragione la seconda trova talora impiego nelle dove può ricoprire il ruolo che la viola svolge in orchestra. Tuttavia, l'apprezzamento di cui lo strumento ha goduto nella tradizione popolare ha finito per favorire la mandola tenore (o mandola tout-court), che per la sua accordatura permette a un mandolinista di passare su questo strumento senza cambiare diteggiature. Può assolvere funzioni melodiche, armoniche e ritmiche. Il suo utilizzo nella musica celtica è piuttosto recente. In questa tradizione musicale, sotto influsso dell'Irish bouzouki, i due cori più gravi possono essere accordati all'ottava. Recenti sono pure le modifiche della forma a goccia, che facilita l'esecuzione sulla parte alta della tastiera, e del fondo piatto, che ne facilita la produzione su scala industriale. (it)
- Мандола — итальянский струнный щипковый музыкальный инструмент. Упоминания о мандоле встречаются уже в XII—XIII вв.Название «мандола» происходит от древнего pandura (греч. — маленькая лютня). Инструмент, по мнению исследователей, был разработан в процессе изготовления лютни, как более компактный и экономный в создании. Полную последовательность развития и номенклатуру инструмента в настоящее время трудно проследить. Мандола известна также под такими именами как «мандора» и «мандоле», «пандурина» и «бандурина» и является «предком» мандолины, название которой означает просто «маленькая мандола». Несмотря на различия в названиях, месте возникновения и форме — существуют основные характеристики, отличающие «истинную» мандолу:
* Мандола имеет расширенную шейку с плавно изогнутой головкой и четыре двойные проволочные струны, настроенные в унисон, а не в октаву.
* Хоры (сдвоенные струны) настраиваются в восходящем движении (сверху вниз) C-G-D-A.
* Длина мензуры мандолы обычно около 42 см (16,5 дюйма).
* На мандоле, как правило, играют плектром. Чаще всего мандола использовалась в народной музыке, в качестве аккомпанирующего инструмента (в частности в итальянской народной музыке). С недавнего времени её используют в традиционной ирландской, французской и шведской музыке. Однако широкого распространения инструмент не получил. И несмотря на вклад в развитие игры на мандоле некоторых современных композиторов (Франко Донатони, ), в современной музыкальной практике она употребляется не часто. В настоящее время известны следующие современные исполнители музыки на мандоле: Брайан Макдонах, Алекс Лайфсон, Владисвар Надишана, Вадим Бахрамов, Александр Пономарчук. Ричи Блэкмор играет на мандоле в Blackmore's Night. (ru)
- Mandola é um instrumento musical de cordas tocado com o auxílio de uma palheta; pertence à família do alaúde. Descendente do oud árabe, chegou à Europa durante a Idade Média. (pt)
- Mandolan är ett gammalt stränginstrument som har sitt ursprung i den medeltida mandoran, ett instrument inom lutfamiljen. Mandolan har givit upphov till instrumenten inom mandolin-familjen. (sv)
- Mandola – strunowy instrument muzyczny z rodziny szarpanych. Mandola ma cztery pary strun strojonych w kwintach do następujących dźwięków (począwszy od najniżej strojonej) - c, g, d1, a1 (kwintę niżej niż mandolina). Obecna mandola w stroju kwintowym była stworzona w wieku XIX jako instrument tenorowy z rodziny mandolin dla orkiestry mandolinowej na przykładzie rodziny instrumentów smyczkowych, w której odpowiada altówce. Słowo "Mandola" jest włoskim odpowiednikiem zapożyczonego z języka greckiego pandora (instrument muzyczny) i od francuskiego "mandore" - mandora, hiszpańskiego . Jest to instrument starszy od mandoliny i znalazł powszechne zastosowanie u dawnych śpiewaków i poetów jako "mandurria" (poezja oksytańska z XII - XIV w.). Początkowo była trzystrunowa (trójchórowa), strojona w kwintach i podobna do rebeku (Juan Bermudo, "Declaración de instrumentos musicales", 5 Vols, 1555 rok), od wieku XVII podobna do lutni, 4-strunowa i chórowa w stroju kwintowo-kwartowym c1-g1-c2-e2(f2,g2) (tak zwana "lutnia sopranowa"). Pod koniec XVII wieku Antonio Stradivarius zaczął produkować instrumenty o mniejszym pudle, 4-5-6- strunowe i chórowe, stroju kwartowym (e1-a1-d2-g2, h-e1-a1-d2, g-h(c)-e1(f)-a1-d2-g2), nazwane przez niego "mandolino" (zdrobnienie od "mandoli"). Stosowano w tych instrumentach struny jelitowe, a grano na nich techniką palcową (nie kostką).Powszechnie znana "mandolina" pojawiła się w połowie XVIII wieku, miała struny druciane jak cytra, grało się kostką jak na cytrze, pudło rezonansowe miała jak u , stroiła jak skrzypce g-d1-a1-e2. (pl)
- 曼陀（美國和加拿大）或男高音曼陀（愛爾蘭和英國）是一種弦樂器。曼陀與曼陀林的關係就像小提琴相對於中提琴。 (zh)
- Мандола — італійський струнний щипковий музичний інструмент. Належить до сімейства лютні. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- Mandola patří do rodiny drnkacích nástrojů. Svou současnou podobu získala až v devatenáctém století jako součást mandolínových orchestrů a kvartet, je obdobou Violy, čemuž odpovídá i její ladění c-g-d'-a'. Vzhledově i zvukově je ale podobná jak některým starým , tak i mandorám. Mandoly se dnes prakticky nepoužívají a v Česku je jich poměrně málo. Výjimku najdeme opět u některých skupin historické hudby, které přeladěním do d-g-d'-g' získávají vítanou géčkovou . (cs)
- المندولا (الولايات المتحدة وكندا) أو مندولا التينور (إيرلندا والمملكة المتحدة) هي آلة وترية مقسمة العنق. تمثل للمندولين ما يمثله الكمان الأوسط للكمان: أربع مسارات مزدوجة الأوتار لها نفس حدات الكمان الجهير (دو-صول-ري-لا من الدنيا للعليا) تحت المندولين بخامسة. تعتبر المندولا بالرغم من ندرها حاليا سابقة للمندولين (كلمة مندولين تعني مندولا صغيرة). (ar)
- La mandola, antiguamente bandola o vandola, es un instrumento de cuerda pulsada en forma de pera con trastes y cuatro pares de cuerdas que se toca con un plectro. Este cordófono surgió a partir del laúd en la Italia del siglo XVI, para dar origen a la familia de la mandolina. Desciende de la guiterna medieval y de la mandora renacentista. (es)
- The mandola (US and Canada) or tenor mandola (Ireland and UK) is a fretted, stringed musical instrument. It is to the mandolin what the viola is to the violin: the four double courses of strings tuned in fifths to the same pitches as the viola (C3-G3-D4-A4), a fifth lower than a mandolin. The mandola, though now rarer, is an ancestor of the mandolin. (The word mandolin means little mandola.) (en)
- Mandola adalah alat musik dawai. Bagi mandolin, apa yang menjadi biola: empat rangkaian dawai disetel di urutan kelima dengan nada yang sama dengan biola (C-G-D-A rendah ke tinggi), kelima lebih rendah dari mandolin.Mandola, meskipun sekarang lebih jarang, adalah nenek moyang mandolin. (Kata mandolin berarti mandola kecil.) Nama mandola mungkin berasal dari kuno, dan juga diterjemahkan sebagai , perubahan mungkin karena perkiraan untuk kata Italia untuk "almond". (in)
- マンドラはマンドリン属の弦楽器で、マンドリンよりも一回り大きい。マンドラ・テノーレとやや小さいマンドラ・コントラルトがある。両方とも弦は4セット8弦であり、マンドラ・テノーレはマンドリンよりも丁度1オクターブ低いG-D-A-E。マンドラ・コントラルトはヴィオラと同じくマンドリンより五度低いC-G-D-A。音色は豊かで丸みを帯びたものであり、音域は人間の声域に大体相当する。 通常、マンドラといえば祖国イタリア、フランス、ドイツ、日本などではマンドラ・テノーレ、米国などではマンドラ・コントラルトのことを意味する（英語の"Tenor Mandola"はマンドラ・コントラルトを意味するので注意が必要。マンドラ・テノーレのことは"Octave Mandolin"という）。 マンドラ・テノーレの楽譜はト音記号で書かれているが、実際に出る音は示されている音よりも1オクターブ低い。マンドラ・コントラルトはビオラ同様ハ音記号（アルト譜表）で書かれるが、マンドリン奏者が持ち替えて演奏しやすいように5度移調してト音記号を用いることもある。 マンドリンオーケストラでは主に中音域を担当し、主旋律、副旋律、伴奏と幅広く活躍する。 他のマンドリン属の楽器にはマンドリン、マンドロンチェロ、マンドローネなどがある。 (ja)
- Mandola é um instrumento musical de cordas tocado com o auxílio de uma palheta; pertence à família do alaúde. Descendente do oud árabe, chegou à Europa durante a Idade Média. (pt)
- Mandolan är ett gammalt stränginstrument som har sitt ursprung i den medeltida mandoran, ett instrument inom lutfamiljen. Mandolan har givit upphov till instrumenten inom mandolin-familjen. (sv)
- 曼陀（美國和加拿大）或男高音曼陀（愛爾蘭和英國）是一種弦樂器。曼陀與曼陀林的關係就像小提琴相對於中提琴。 (zh)
- Мандола — італійський струнний щипковий музичний інструмент. Належить до сімейства лютні. (uk)
- Una mandola és un instrument de corda pinçada que es toca amb un plectre; va donar origen i pertany a la família de la mandolina, tot i que és més gran i està afinada una quinta més baixa. Té quatre parelles de cordes. Les notes de la parella més aguda fins a la parella més greu són : la, re, sol, do. Té doncs respecte a la mandolina la mateixa relació que viola alta (afinada com la mandola) té respecte al violí (afinat com la mandolina). (ca)
- La Mandolo estas plukinstrumento, do kordinstrumento, kiu estas inventita en la 19-a jarcento kaj apartenas al la familio de la mandolinoj. Ĝi estas pli granda ol la mandolino kaj ankaŭ una oktavo pli alta (ergo GG - dd - aa - e'e') kaj havas - kiel la malgranda frato po 2 kordparojn; kune 8 kordojn. Oni povas diri, ke la mandolo estas por la mandolino, kiel la aldviolono por la violono, kiam oni forgesus, ke la aldviolo estas nur una kvinto pli alta. Pro la oktavo, estas tre facila permuti de mandolino al mandolo, oni ne bezonas alilerni. (eo)
- Die Mandola (auch Tenor- oder Oktav-Mandoline) ist ein seit dem 18. Jahrhundert gebautes, zur Familie der Mandolinen gehöriges Zupfinstrument. Sie hat einen etwas größeren Korpus und eine längere Mensur als die Mandoline. Die heutige Bauform der Mandola entspricht zumeist der der portugiesischen Mandoline, mit einem flachen Boden. Seltener werden Mandolen in neapolitanischer Bauform (Rundmandola), mit einem bauchigen, schalenförmigen Korpus hergestellt. Die Algerische Mandole ist eine Fortentwicklung der Mandola. (de)
- La mandola è uno strumento musicale a plettro appartenente alla vastissima famiglia dei liuti, discendenti dall'arabo oud approdato in Europa durante il medioevo. È una variante italiana di origine cinquecentesca ed è affine al mandolino che assieme ad essa si è evoluto. (it)
- De mandola is een getokkeld snaarinstrument behorend tot de familie van de mandoline. Afhankelijk van zijn stemming krijgt het de rol van alt of tenor. De alt-stemming (C-G-D-A, een kwint lager dan de mandoline) zie je meer in de Verenigde Staten en Canada. De tenor-stemming (G-D-A-E, een octaaf lager dan de mandoline) is vanuit Duitsland stilaan de standaard geworden in Europa. Het verschil tussen een mandola en een octaaf-mandoline, ook wel octaaf-mandola genoemd, zit vooral in de lengte van de hals. De Eluveitie maakt ook gebruik van een mandola. (nl)
- Mandola – strunowy instrument muzyczny z rodziny szarpanych. Mandola ma cztery pary strun strojonych w kwintach do następujących dźwięków (począwszy od najniżej strojonej) - c, g, d1, a1 (kwintę niżej niż mandolina). Obecna mandola w stroju kwintowym była stworzona w wieku XIX jako instrument tenorowy z rodziny mandolin dla orkiestry mandolinowej na przykładzie rodziny instrumentów smyczkowych, w której odpowiada altówce. (pl)
- Мандола — итальянский струнный щипковый музыкальный инструмент. Упоминания о мандоле встречаются уже в XII—XIII вв.Название «мандола» происходит от древнего pandura (греч. — маленькая лютня). Инструмент, по мнению исследователей, был разработан в процессе изготовления лютни, как более компактный и экономный в создании. Полную последовательность развития и номенклатуру инструмента в настоящее время трудно проследить. Мандола известна также под такими именами как «мандора» и «мандоле», «пандурина» и «бандурина» и является «предком» мандолины, название которой означает просто «маленькая мандола». (ru)
|
