| dbo:abstract
|
- Els jola (en grafia wòlof) també escrits diola, yola o djola, són una ètnia africana al Casamance, uns 399.000 al Senegal, 88.000 a Gàmbia i 27.000 a Guinea Bissau, depenent de les fonts. (ca)
- الجولا أو الديولا (ويطلق عليهم محليًا اسم آجامات)، هم مجموعة عرقية تنتشر في السنغال وغامبيا وغينيا بيساو. يعيش معظم أفراد شعب جولا في قرى صغيرة منتشرة في جميع أنحاء السنغال وخاصة في منطقة كازامنس السفلى. تعتبر اللغة الرئيسية لشعب الجولا، التي تعرف بـ «فونغي»، واحدة من اللغات الوطنية الستة في السنغال. يعتمد شعب الجولا في اقتصاده، منذ ألف عام على الأقل، على زراعة حقول الأرز، ووُصف نظام الزراعة عندهم بأنه «واحد من أهم الأمثلة على الحضارات الزراعية في غرب أفريقيا». من المحتمل أن يكون أفراد شعب الجولا قد وصلوا إلى منطقة كازامانس السفلى في القرن الرابع عشر، وتبنوا أجزاءً من حضارة شعب باينوك السابقة واحتفظوا بتقاليد زراعة الأرز الخاصة بها. في العصور الاستعمارية، بدأ شعب جولا بزراعة الفول السوداني كمحصول تجاري في الغابات الأكثر جفافًا. اشتملت الأنشطة الأخرى الي مارسها شعب الجولا استخراج نبيذ النخيل (اللاقبي)، وجمع العسل، وتربية المواشي، وإنتاج محاصيل أخرى كالبطاطا الحلوة، والبطيخ. تعتبر الديانة الأرواحية الديانةَ الرئيسية عند شعب الجولا، وتُمارس هذه الديانة من خلال طقوس واحتفالات فيتيشة. مع ذلك، تحوّل بعضٌ من أفراد شعب جولا الذين يعيشون في مناطق جيدة إلى الإسلام لتأثرهم بالشعب الماندينغي المجاور لهم. نتيجة لذلك، لم يعد العديد من أفراد شعب جولا يتحدثون لغتهم الخاصة، وتحول أكثر من نصفهم اليوم للديانة الإسلامية. على عكس الثقافات السائدة في مناطق غرب أفريقيا، تفتقر معظم مجموعات شعب الجولا إلى أية طبقات اجتماعية أو سياسية، وإنما تُنظم تلك المجموعات في أُسر أو في أحياء. مع ذلك، تتمتع بعض المجتمعات بسلطة مركزية تتمثل بالملك، الذي يلعب دورًا أقرب للكاهن من الزعيم العلماني التقليدي. وتقع أبرز الممالك التابعة لشعب الجولا في بلدة آوسوي. فيما تتمثل هذه السلطة في المجتمعات المسلمة التابعة لشعب جولا بالمرابط، الذي يعد زعيمًا دينيًا ومعلمًا. يشرف الزعماء، الذين لهم دور كبير في مجتمعات شعب الجولا، على الطقوس الروحانية التقليدية. يتوجب على الأولاد أن يشاركوا في احتفال الانضمام للمعشر، المعروف باسم فوتامب، والذي يقام كل 15 - 20 عام في كل قرية من قرى شعب الجولا حتى يتمكنوا من الانتقال إلى مرحلة الرجولة. (ar)
- Die (eng.) Jola (frz.) Diola sind eine Ethnie in Gambia, Senegal und Guinea-Bissau. Siedlungsschwerpunkt ist die südsenegalesische Casamance; hier leben etwa eine Million Diolas. Obwohl sie in einer hauptsächlich von Muslimen bevölkerten Region leben, sind die Diola zu einem großen Teil Katholiken. Das Zentrum ihrer Kultur lässt sich vor allem in der Basse Casamance um Bignona und Ziguinchor finden. Hier betreiben sie schwerpunktmäßig Reisanbau. Sie haben eine jahrhundertealte Tradition, afrikanischen Reis zu kultivieren. Wie auch die Manjago sind besonders die nichtmuslimischen Diola dafür bekannt, Ölpalmen zu kultivieren und daraus Öl und Palmwein zu gewinnen. Berühmte Vertreter der Diola waren das Stammesoberhaupt , der sehr früh den Kampf um die Dekolonisierung ihrer Heimat aufnahm und der ehemalige Präsident Gambias, Yahya Jammeh. Viele Diola brachten ihre animistische Religion als Sklaven mit nach Nordamerika und beeinflussten somit zum Beispiel die Entstehung von Voodoo in der Karibik maßgeblich. Bei den Jenseitsvorstellungen ist ein moralisches Konzept zu erkennen: Der Mensch besteht aus einem guten Teil, welcher reinkarniert wird, einem schlechten Teil, der ausgelöscht wird, und einem hervorragenden Teil, der in ein Paradies eingeht. (de)
- La djoloj estas popolo, kiu loĝas sur teritorio, kiu etendiĝas sur Gambio, Kazamanco kaj Gvineo Bisaŭa. Ĝia historio estas markita de la heredaĵo de la koloniaj imperioj brita, franca kaj portugala, al kiu oni aldonu la influon de la venecianoj, kiuj alvojaĝis kiel la unuaj eŭropanoj tiun ĉi regionon en 1456. Multaj djoloj elmigris precipe ĉirkaŭ Dakaro. La djola popolo karakteriziĝas per la uzo de la djola lingvo. (eo)
- Los diola o jola en grafía wólof son un grupo étnico que se encuentra en el actual Senegal (donde son predominantes en la región de Casamance), Gambia y Guinea-Bisáu. Hay un gran número de ellos en la costa atlántica entre la ribera sur del río Gambia, la región de la Casamance en Senegal y la región norte de Guinea-Bisáu. Se cree que los diola precedieron a los mande y fula en la costa ribereña de Senegambia y podrían haber migrado hacia Casamance antes del siglo XIII. El idioma diola se diferencia del dioula (dyoula) del pueblo mande de Gambia, del alto Níger y de las tierras altas Kong de Burkina Faso. Existen diversas lenguas jola todas ellas clasificadas dentro de las lenguas bak dentro de la rama atlántica occidental de las lenguas Níger-Congo. (es)
- The Jola or Diola (endonym: Ajamat) are an ethnic group found in Senegal, the Gambia, and Guinea-Bissau. Most Jola live in small villages scattered throughout Senegal, especially in the Lower Casamance region. The main dialect of the Jola language, Fogni, is one of the six national languages of Senegal. Their economy has been based on wet rice cultivation for at least one thousand years. This system has been characterized "one of the most significant examples of 'agrarian civilizations' in West Africa". However, the Jola probably reached the Lower Casamance region in the 14th century, assimilating the previous Bainuk people and their rice tradition. In colonial times, the Jola began to cultivate peanuts as a cash crop in the drier forests. Other activities include palm wine tapping, honey collecting, livestock rearing and the production of other crops such as sweet potatoes, yams and watermelon. The traditional religion of the Jola is animism, which is practised through fetishistic rituals and ceremonies. However, the Jola populations living in well-connected areas have become Islamized due to the influence of the nearby Mandinka people. As a result, many Jola no longer speak their own language and more than half are now Muslims. Unlike the dominant cultures of West Africa, most Jola communities lack any social or political stratification, being organized into families or neighborhoods. However, some communities have a central authority, a King, whose role resembles more that of a priest than of a traditional secular leader. The most prominent Jola Kingdom is in Oussouye. Among the Muslim Jola, there is also the Marabout, a religious leader and teacher. Traditional animist rituals are overseen by elders, who have an important role in Jola society. For Jola boys to attain manhood, they must take part in the initiation festival known as futamp, which takes place every 15 to 20 years in every Jola village. (en)
- Les Diolas sont un peuple d'Afrique de l'Ouest établi sur un territoire qui s'étend sur la Gambie, le sud du Sénégal (en Casamance) et la Guinée-Bissau. Composés de plusieurs sous-groupes, leur identité est caractérisée par l'usage des langues diola et leur histoire marquée par leurs contacts avec les empires coloniaux britannique, français et portugais auquel il faut ajouter le rayonnement des Vénitiens qui sont les premiers Occidentaux à avoir abordé cette région en 1456. Les Diolas sont principalement des cultivateurs et récolteurs de riz depuis plusieurs siècles (ce sont les propriétaires du riz casamançais avant même notre ère) et des récolteurs de vins de palme (Bunuck). Ils cultivent et récoltent également du manioc, des haricots, de l'arachide, etc. et ils récoltent du miel, etc. À cela s'ajoutent les activités de chasse, d'élevage, de pêche, etc. Les fruits (mangue, orange, mandarine, ananas, papaye, goyave, pamplemousse, etc.) ainsi que les légumes sont également présents dans les milieux diolas. L'autosuffisance alimentaire est un aspect très important en milieu Diola et elle a pu être atteinte durant les anciennes époques (voire jusqu'à une période récente). L'épargne occupe une place primordiale dans l'économie du Diola et elle permet de financer les besoins familiaux, communautaires ou des cérémonies religieuses, etc. De nos jours, il existe une importante diaspora Diola, principalement, à Dakar, en France, au Royaume-Uni, au Portugal, aux États-Unis, au Canada, etc. (Il s'agit de la diaspora Diola ou Ajamat). (fr)
- Suku Diola atau Jola adalah kelompok etnis yang mendominasi kawasan Casamance di Senegal. Mereka juga dapat ditemui di Gambia dan Guinea-Bissau. Mereka terdiri dari beberapa subkelompok, tetapi identitas bersama mereka adalah penggunaan dan sejarah kolonial mereka. Menurut tradisi lisan suku Diola, mereka bermigrasi dari Mesir selatan ke kawasan Senegambia pada abad ke-13 hingga ke-14. Kebanyakan orang Diola telah berprofesi sebagai penanam padi selama beberapa abad dan juga pengumpul wine palem. Mereka juga menanam singkong, kacang merah, dan kacang-kacangan lainnya. Selain itu, ada pula yang berprofesi sebagai peternak. Kemandirian pangan merupakan unsur yang sangat penting dalam masyarakat Diola dan mereka sudah dibiasakan menabung untuk membiayai kebutuhan keluarga, komunitas atau upacara keagamaan. Pada masa modern, terdapat komunitas diaspora Diola yang dapat ditemui di Dakar, Prancis, Britania Raya, Portugal, Amerika Serikat atau Kanada. Komunitas diaspora Diola disebut "Ajamat". (in)
- ジョラ族 (Diola) は、セネガル、ガンビア、ギニアビサウで生活する民族。セネガルのカザマンス地方が中心地。 (ja)
- Diola albo Jola – grupa etniczna w Afryce Zachodniej, zamieszkująca współcześnie głównie region Casamance w południowym Senegalu oraz część terytorium Gwinei Bissau i Gambii. Do tradycyjnych zajęć ludu Diola zalicza się rybołówstwo i uprawa roli. Diola nie posiadają silnej tradycji przekazów ustnych i ich pochodzenie nie jest do końca wiadome. Uważa się, że chociaż przez wiele stuleci zamieszkiwali swoje obecne siedziby, początkowo żyli także nad brzegami rzeki Gambia i zostali stamtąd wyparci między XIII a XVI wiekiem przez migrujących członków ludu Mandinka. Diola różnią się od innych grup etnicznych regionu swoją strukturą społeczną (m.in. brakiem systemu klasowego), a także odrzuceniem islamu (większość członków ludu Diola wyznaje tradycyjne religie etniczne lub przyjęła chrześcijaństwo). Przyczynia się to do silnego poczucia odrębności, a w konsekwencji do dążeń separatystycznych w senegalskim regionie Casamance. (pl)
- De Diola (Engels: Jola) zijn een bevolkingsgroep in de Casamance (Senegal), Gambia en Guinee-Bissau, die het Diola spreken. De Kumpo, de Samay en de Niasse zijn drie traditionele figuren in de mythologie van de Diola. (nl)
- Діола (джола, йола) – народ у Західній Африці. (uk)
- Jola är ett folkslag i södra Senegal. Det är också ett språk som talas av en halv miljon människor i delar av Gambia och Guinea-Bissau. Man talar om omkring 20 distinkta dialekter i jolaspråket. Jolafolket särskiljs bland annat av sina efternamn, som ofta är Badgi/Badji/Biagui, Bassène, Bodian, Coly, Camara, Diamecoune, Diehme/Dieme/Deme, Djiba, Ehemba, Goudjaby, Himbane, Manè, Manga, Nassy, Sambou, Sembene, Sanè, Sonko, Tamba eller Tendeng. (sv)
- Дио́ла (джола, йола) — народ, населяющий Атлантическое побережье Южного Сенегала , Гамбии и португальской Гвинее-Бисау между реками Гамбия и Кашеу. Общая численность населения составляет более 532 тыс. человек. Язык диола относится к атлантическим западным языкам нигеро-кордофанской семьи, имеет разнообразие диалектов, таких как бандьял, блисс, булуф, комбо, фони, хоер, эсулау, фулуп, хулон, хулуф, каса и др. Племена Диола: фелуп (хулуф, карон), байот, дийват, фильхам, или фулун, фони, родственное племя манджак и др. Большинство членов народа диола — мусульмане-сунниты, часть сохраняет древние традиционные верования, есть небольшие группы христиан. (ru)
|
| rdfs:comment
|
- Els jola (en grafia wòlof) també escrits diola, yola o djola, són una ètnia africana al Casamance, uns 399.000 al Senegal, 88.000 a Gàmbia i 27.000 a Guinea Bissau, depenent de les fonts. (ca)
- La djoloj estas popolo, kiu loĝas sur teritorio, kiu etendiĝas sur Gambio, Kazamanco kaj Gvineo Bisaŭa. Ĝia historio estas markita de la heredaĵo de la koloniaj imperioj brita, franca kaj portugala, al kiu oni aldonu la influon de la venecianoj, kiuj alvojaĝis kiel la unuaj eŭropanoj tiun ĉi regionon en 1456. Multaj djoloj elmigris precipe ĉirkaŭ Dakaro. La djola popolo karakteriziĝas per la uzo de la djola lingvo. (eo)
- Los diola o jola en grafía wólof son un grupo étnico que se encuentra en el actual Senegal (donde son predominantes en la región de Casamance), Gambia y Guinea-Bisáu. Hay un gran número de ellos en la costa atlántica entre la ribera sur del río Gambia, la región de la Casamance en Senegal y la región norte de Guinea-Bisáu. Se cree que los diola precedieron a los mande y fula en la costa ribereña de Senegambia y podrían haber migrado hacia Casamance antes del siglo XIII. El idioma diola se diferencia del dioula (dyoula) del pueblo mande de Gambia, del alto Níger y de las tierras altas Kong de Burkina Faso. Existen diversas lenguas jola todas ellas clasificadas dentro de las lenguas bak dentro de la rama atlántica occidental de las lenguas Níger-Congo. (es)
- ジョラ族 (Diola) は、セネガル、ガンビア、ギニアビサウで生活する民族。セネガルのカザマンス地方が中心地。 (ja)
- De Diola (Engels: Jola) zijn een bevolkingsgroep in de Casamance (Senegal), Gambia en Guinee-Bissau, die het Diola spreken. De Kumpo, de Samay en de Niasse zijn drie traditionele figuren in de mythologie van de Diola. (nl)
- Діола (джола, йола) – народ у Західній Африці. (uk)
- Jola är ett folkslag i södra Senegal. Det är också ett språk som talas av en halv miljon människor i delar av Gambia och Guinea-Bissau. Man talar om omkring 20 distinkta dialekter i jolaspråket. Jolafolket särskiljs bland annat av sina efternamn, som ofta är Badgi/Badji/Biagui, Bassène, Bodian, Coly, Camara, Diamecoune, Diehme/Dieme/Deme, Djiba, Ehemba, Goudjaby, Himbane, Manè, Manga, Nassy, Sambou, Sembene, Sanè, Sonko, Tamba eller Tendeng. (sv)
- Дио́ла (джола, йола) — народ, населяющий Атлантическое побережье Южного Сенегала , Гамбии и португальской Гвинее-Бисау между реками Гамбия и Кашеу. Общая численность населения составляет более 532 тыс. человек. Язык диола относится к атлантическим западным языкам нигеро-кордофанской семьи, имеет разнообразие диалектов, таких как бандьял, блисс, булуф, комбо, фони, хоер, эсулау, фулуп, хулон, хулуф, каса и др. Племена Диола: фелуп (хулуф, карон), байот, дийват, фильхам, или фулун, фони, родственное племя манджак и др. Большинство членов народа диола — мусульмане-сунниты, часть сохраняет древние традиционные верования, есть небольшие группы христиан. (ru)
- الجولا أو الديولا (ويطلق عليهم محليًا اسم آجامات)، هم مجموعة عرقية تنتشر في السنغال وغامبيا وغينيا بيساو. يعيش معظم أفراد شعب جولا في قرى صغيرة منتشرة في جميع أنحاء السنغال وخاصة في منطقة كازامنس السفلى. تعتبر اللغة الرئيسية لشعب الجولا، التي تعرف بـ «فونغي»، واحدة من اللغات الوطنية الستة في السنغال. (ar)
- Die (eng.) Jola (frz.) Diola sind eine Ethnie in Gambia, Senegal und Guinea-Bissau. Siedlungsschwerpunkt ist die südsenegalesische Casamance; hier leben etwa eine Million Diolas. Obwohl sie in einer hauptsächlich von Muslimen bevölkerten Region leben, sind die Diola zu einem großen Teil Katholiken. Das Zentrum ihrer Kultur lässt sich vor allem in der Basse Casamance um Bignona und Ziguinchor finden. Berühmte Vertreter der Diola waren das Stammesoberhaupt , der sehr früh den Kampf um die Dekolonisierung ihrer Heimat aufnahm und der ehemalige Präsident Gambias, Yahya Jammeh. (de)
- The Jola or Diola (endonym: Ajamat) are an ethnic group found in Senegal, the Gambia, and Guinea-Bissau. Most Jola live in small villages scattered throughout Senegal, especially in the Lower Casamance region. The main dialect of the Jola language, Fogni, is one of the six national languages of Senegal. (en)
- Les Diolas sont un peuple d'Afrique de l'Ouest établi sur un territoire qui s'étend sur la Gambie, le sud du Sénégal (en Casamance) et la Guinée-Bissau. Composés de plusieurs sous-groupes, leur identité est caractérisée par l'usage des langues diola et leur histoire marquée par leurs contacts avec les empires coloniaux britannique, français et portugais auquel il faut ajouter le rayonnement des Vénitiens qui sont les premiers Occidentaux à avoir abordé cette région en 1456. (fr)
- Suku Diola atau Jola adalah kelompok etnis yang mendominasi kawasan Casamance di Senegal. Mereka juga dapat ditemui di Gambia dan Guinea-Bissau. Mereka terdiri dari beberapa subkelompok, tetapi identitas bersama mereka adalah penggunaan dan sejarah kolonial mereka. Menurut tradisi lisan suku Diola, mereka bermigrasi dari Mesir selatan ke kawasan Senegambia pada abad ke-13 hingga ke-14. Pada masa modern, terdapat komunitas diaspora Diola yang dapat ditemui di Dakar, Prancis, Britania Raya, Portugal, Amerika Serikat atau Kanada. Komunitas diaspora Diola disebut "Ajamat". (in)
- Diola albo Jola – grupa etniczna w Afryce Zachodniej, zamieszkująca współcześnie głównie region Casamance w południowym Senegalu oraz część terytorium Gwinei Bissau i Gambii. Do tradycyjnych zajęć ludu Diola zalicza się rybołówstwo i uprawa roli. Diola nie posiadają silnej tradycji przekazów ustnych i ich pochodzenie nie jest do końca wiadome. Uważa się, że chociaż przez wiele stuleci zamieszkiwali swoje obecne siedziby, początkowo żyli także nad brzegami rzeki Gambia i zostali stamtąd wyparci między XIII a XVI wiekiem przez migrujących członków ludu Mandinka. (pl)
|
