| dbo:abstract
|
- La problemo de estas kaj devus esti, kiel elparolita de la skota filozofo kaj historiisto David Hume, aperas kiam oni asertas pri tio, kio devus esti, baze de nur tio, kio estas. Hume konkludis, ke ŝajnas, ke ekzistas grava diferenco inter pozitivaj asertoj (pri tio, kio estas) kaj preskribaj aŭ normaj asertoj (pri tio, kio devus esti), kaj ke ne estas memevidente, kiel oni povas kohere iri de priskribaj asertoj al preskribaj asertoj. La leĝo de Hume aŭ la gilotino de Hume estas la tezo ke, se rezonanto nur havas aliron al ne-moralaj kaj ne-taksipovaj faktaj premisoj, la rezonanto ne povas logike konkludi la veron de moralaj asertoj. Simila vidpunkto estas defendita de la argumento de malferma demando de G. E. Moore, kiu celas nei iun ajn identigon de moralaj ecoj kun naturaj ecoj. Ĉi tiu laŭdira naturisma misrezono kontraŭas al la vidpunktoj de etikaj naturistoj. La problemo de estas kaj devus esti multe rilatas al la distingo inter fakto kaj valoro en sciterorio. Kvankam la terminoj estas ofte uzitaj interŝanĝe, akademia diskuto pri la dua povas inkluzivi estetikon aldone al etiko. (eo)
- Als Humes Gesetz (auch humesches Gesetz oder Sein-Sollen-Dichotomie) wird ein metaethisches Prinzip bezeichnet, wonach nicht von einem Sein auf ein Sollen geschlossen werden kann bzw. eine Menge rein deskriptiver Aussagen nicht ohne weiteres auf normative oder präskriptive Aussagen logisch verweist. (de)
- The is–ought problem, as articulated by the Scottish philosopher and historian David Hume, arises when one makes claims about what ought to be that are based solely on statements about what is. Hume found that there seems to be a significant difference between descriptive or positive statements (about what is) and prescriptive or normative statements (about what ought to be), and that it is not obvious how one can coherently move from descriptive statements to prescriptive ones. Hume's law or Hume's guillotine is the thesis that, if a reasoner only has access to non-moral and non-evaluative factual premises, the reasoner cannot logically infer the truth of moral statements. A similar view is defended by G. E. Moore's open-question argument, intended to refute any identification of moral properties with natural properties. This so-called naturalistic fallacy stands in contrast to the views of ethical naturalists. The is–ought problem is closely related to the fact–value distinction in epistemology. Though the terms are often used interchangeably, academic discourse concerning the latter may encompass aesthetics in addition to ethics. (en)
- La loi de Hume, aussi appelée guillotine de Hume, est une proposition méta-éthique qui interdit l'inférence d'un « être » (is) à un « » (ought). Ou comme le formule Raymond Boudon « aucun raisonnement à l'indicatif ne peut engendrer une conclusion à l'impératif ». (fr)
- El problema del ser y el deber ser (también llamado ley de Hume, la guillotina de Hume y a veces confundido con la falacia naturalista) es un problema en metaética acerca de la posibilidad de deducir oraciones normativas a partir de oraciones descriptivas. Las oraciones descriptivas son aquellas que dicen lo que es el caso (por ejemplo «los emperadores son crueles») mientras que las oraciones normativas son aquellas que dicen lo que debe ser el caso («los emperadores deben ser crueles»). Claro que así como se puede pedir justificación para las oraciones normativas, se puede pedir justificación para las oraciones descriptivas. Pero esto es otro problema, que puede encontrar otras respuestas. Las oraciones descriptivas se pueden (quizás) justificar a partir de la investigación empírica. Así por ejemplo, el valor de verdad de la oración «los emperadores son crueles» se puede determinar haciendo una investigación histórica. Sin embargo, no sucede lo mismo con la oración «los emperadores deben ser crueles». La verdad o falsedad de esta oración se debe determinar por otros métodos, y si se descarta la posibilidad de probar su verdad a través de una deducción a partir de premisas verdaderas, entonces vale preguntar si hay algún otro camino. El abismo que separa a los hechos de los deberes no tiene nada que ver con el contenido de las proposiciones descriptivas de las que se parte. Lo mismo da que se trate de proposiciones metafísicas, científicas o de la vida cotidiana. El error se encuentra en el procedimiento, no en el punto de partida. La ambigüedad inadvertida empírico-normativa de ciertos términos conduce a falacias lógicas tales como: «La esencia de la sexualidad es la procreación. Por lo tanto, la anticoncepción no está permitida, porque no refleja la naturaleza de la sexualidad». La dicotomía hechos/valores de Hume, se relaciona con la dicotomía analítico/sintético: las proposiciones analíticas (lógicas) no tienen necesidad de verificación (siempre son verdaderas), mientras que las proposiciones sintéticas se deben verificar con la experiencia y pueden ser verdaderas o falsas, y las proposiciones éticas vienen de la experiencia. (es)
- Dalam meta-etika, masalah adalah-seharusnya diangkat oleh filsuf dan sejarawan Skotlandia David Hume (1711–1776). Menurutnya, ada perbedaan besar antara pertanyaan deskriptif ("adalah") dengan preskriptif atau ("seharusnya"), sehingga pernyataan deskriptif ("adalah") tak dapat menjelaskan bagaimana kita seharusnya bertindak (seharusnya). Masalah ini juga dikenal dengan nama hukum Hume atau guilotin Hume. Pemikiran yang mirip namun sedikit berbeda diajukan oleh G. E. Moore dalam argumen pertanyaan terbuka. Dalam argumen tersebut, identifikasi properti moral dalam properti alam berusaha ditampik. (in)
- La legge di Hume (anche detta problema dell'essere e del dover essere, in inglese Is–ought problem) è un principio filosofico metaetico formulato dal filosofo scozzese David Hume, per il quale bisogna operare in ogni momento la distinzione e la separazione tra «ciò che è» e «ciò che deve essere»; in termini più formali, quindi, nell'economia di un discorso vanno separate le proposizioni descrittive (ovvero che dichiarano ciò che una cosa è) da quelle prescrittive (ovvero ciò che deve essere), rimarcando che filosofi, soprattutto della morale, in passato hanno trasformato l'iniziale è nel deve, mutando quindi la descrizione in un precetto. Considerando ciò un errore, la legge di Hume vieta il salto logico tra proposizioni indicanti fatti (l'essere, in inglese is, in tedesco Sein) e proposizioni indicanti valori (il dover essere, in inglese ought, in tedesco Sollen). Questo risultato pone i fondamenti dello sviluppo, nel XX secolo, della metaetica analitica, e verrà ripreso da George Edward Moore nella formulazione del principio di fallacia naturalistica. La formulazione della legge si trova nel Trattato sulla natura umana, libro terzo, sezione prima: (it)
- ヒュームの法則（ヒュームのほうそく、Hume's law）、またはヒュームのギロチン（Hume's guillotine）とは、「～である」（is）という命題からは推論によって「～すべき」（ought）という命題は導き出せないという原理である。 (ja)
- Em metaética, a lei de Hume ou guilhotina de Hume, ou ainda, o problema do ser - dever ser foi articulado pelo filósofo escocês David Hume, que notou que muitos escritores fazem afirmações sobre o que deve ser com base em afirmações sobre o que é. Hume acreditava que existe uma diferença significativa entre proposições descritivas e proposições prescritivas ou normativas, e que não se poder derivar as últimas das primeiras. Hume discute o problema na parte I do livro III da sua obra Tratado da Natureza Humana: Segundo David Hume, não se pode deduzir o que deveria do que é, que enunciados descritivos puramente fatuais somente podem vincular ou implicar outros enunciados descritivos fatuais e nunca normas, pronunciamentos éticos ou prescrições para se fazer alguma coisa. Essa proposição, “Lei de Hume”, implica uma distinção lógica entre o reino dos fatos e o reino dos valores. (pt)
- Gilotyna Hume’a – nazwa problemu sformułowanego przez szkockiego filozofa Davida Hume’a dotyczącego niemożności wnioskowania, co powinno być, na podstawie tego, co jest (ang. is-ought problem). Jest to jeden z zasadnicznych problemów naturalizmu etycznego. Zagadnienie pojawiło się w literaturze metaetycznej dzięki jednemu ustępowi z „A Treatise on Human Nature”: W każdym systemie moralności, z którym dotychczas się zetknąłem, zawsze zauważałem, że dany autor kroczy przez pewien czas prostą drogą rozumowania i ustala istnienie Boga lub czyni spostrzeżenia dotyczące spraw ludzkich; i nagle ze zdziwieniem stwierdzam, iż zamiast zwykłych orzeczeń, jakie znajduje się w zdaniach, jest i nie jest, nie spotykam żadnego zdania, które by nie było powiązane z powinien albo nie powinien. (…) Ponieważ to powinien albo nie powinien jest wyrazem pewnej nowej relacji lub twierdzenia, trzeba zwrócić na to uwagę i to wyjaśnić; jednocześnie trzeba, żeby została wskazana racja tego, co wydaje się całkiem niezrozumiałe, mianowicie – jak ta nowa relacja może być wydedukowana z innych relacji, które są całkiem od niej różne.” Passus ten został nazwany przez „Gilotyną Hume’a”. Za sprawą pewnych podobieństw bywa on wiązany lub utożsamiany z koncepcją „błędu naturalistycznego” (wywodzącego się z filozofii G.E. Moore’a) i które razem współcześnie wyrażane są poprzez tezę o rozdziale faktów i wartości (ang. the gap between facts and values). (pl)
- Принцип Юма (гильотина Юма) — принцип, утверждающий невозможность перехода от суждений со связкой «есть» (описательных) к суждениям со связкой «должен» (содержащих предписание) исключительно на основании логики. Назван в честь шотландского философа Дэвида Юма, отметившего опрометчивость попыток современников вывести моральные нормы из знаний о сущем. (ru)
- Принцип Юма (гільйотина Юма) — принцип, який стверджує неможливість переходу від суджень зі зв'язкою «є» (описових) до суджень зі зв'язкою «повинен» (що містять наказ) лише на підставі логіки. Названий на честь шотландського філософа Девіда Юма, що відзначив необачність спроб сучасників вивести моральні норми від знань про суще. (uk)
- 是-應該問題（英語：Is–ought problem）由大衛·休謨提出，指出「是」與「應該」有明顯不同。休謨發現，「實然」命題與「應然」命題之間有顯著差異，休謨嘗試探究人如何能夠從「實然」命題推論出為規「應然」命題。 (zh)
|
| rdfs:comment
|
- Als Humes Gesetz (auch humesches Gesetz oder Sein-Sollen-Dichotomie) wird ein metaethisches Prinzip bezeichnet, wonach nicht von einem Sein auf ein Sollen geschlossen werden kann bzw. eine Menge rein deskriptiver Aussagen nicht ohne weiteres auf normative oder präskriptive Aussagen logisch verweist. (de)
- La loi de Hume, aussi appelée guillotine de Hume, est une proposition méta-éthique qui interdit l'inférence d'un « être » (is) à un « » (ought). Ou comme le formule Raymond Boudon « aucun raisonnement à l'indicatif ne peut engendrer une conclusion à l'impératif ». (fr)
- ヒュームの法則（ヒュームのほうそく、Hume's law）、またはヒュームのギロチン（Hume's guillotine）とは、「～である」（is）という命題からは推論によって「～すべき」（ought）という命題は導き出せないという原理である。 (ja)
- Принцип Юма (гильотина Юма) — принцип, утверждающий невозможность перехода от суждений со связкой «есть» (описательных) к суждениям со связкой «должен» (содержащих предписание) исключительно на основании логики. Назван в честь шотландского философа Дэвида Юма, отметившего опрометчивость попыток современников вывести моральные нормы из знаний о сущем. (ru)
- Принцип Юма (гільйотина Юма) — принцип, який стверджує неможливість переходу від суджень зі зв'язкою «є» (описових) до суджень зі зв'язкою «повинен» (що містять наказ) лише на підставі логіки. Названий на честь шотландського філософа Девіда Юма, що відзначив необачність спроб сучасників вивести моральні норми від знань про суще. (uk)
- 是-應該問題（英語：Is–ought problem）由大衛·休謨提出，指出「是」與「應該」有明顯不同。休謨發現，「實然」命題與「應然」命題之間有顯著差異，休謨嘗試探究人如何能夠從「實然」命題推論出為規「應然」命題。 (zh)
- La problemo de estas kaj devus esti, kiel elparolita de la skota filozofo kaj historiisto David Hume, aperas kiam oni asertas pri tio, kio devus esti, baze de nur tio, kio estas. Hume konkludis, ke ŝajnas, ke ekzistas grava diferenco inter pozitivaj asertoj (pri tio, kio estas) kaj preskribaj aŭ normaj asertoj (pri tio, kio devus esti), kaj ke ne estas memevidente, kiel oni povas kohere iri de priskribaj asertoj al preskribaj asertoj. La leĝo de Hume aŭ la gilotino de Hume estas la tezo ke, se rezonanto nur havas aliron al ne-moralaj kaj ne-taksipovaj faktaj premisoj, la rezonanto ne povas logike konkludi la veron de moralaj asertoj. (eo)
- El problema del ser y el deber ser (también llamado ley de Hume, la guillotina de Hume y a veces confundido con la falacia naturalista) es un problema en metaética acerca de la posibilidad de deducir oraciones normativas a partir de oraciones descriptivas. Las oraciones descriptivas son aquellas que dicen lo que es el caso (por ejemplo «los emperadores son crueles») mientras que las oraciones normativas son aquellas que dicen lo que debe ser el caso («los emperadores deben ser crueles»). (es)
- The is–ought problem, as articulated by the Scottish philosopher and historian David Hume, arises when one makes claims about what ought to be that are based solely on statements about what is. Hume found that there seems to be a significant difference between descriptive or positive statements (about what is) and prescriptive or normative statements (about what ought to be), and that it is not obvious how one can coherently move from descriptive statements to prescriptive ones. Hume's law or Hume's guillotine is the thesis that, if a reasoner only has access to non-moral and non-evaluative factual premises, the reasoner cannot logically infer the truth of moral statements. (en)
- Dalam meta-etika, masalah adalah-seharusnya diangkat oleh filsuf dan sejarawan Skotlandia David Hume (1711–1776). Menurutnya, ada perbedaan besar antara pertanyaan deskriptif ("adalah") dengan preskriptif atau ("seharusnya"), sehingga pernyataan deskriptif ("adalah") tak dapat menjelaskan bagaimana kita seharusnya bertindak (seharusnya). Masalah ini juga dikenal dengan nama hukum Hume atau guilotin Hume. (in)
- La legge di Hume (anche detta problema dell'essere e del dover essere, in inglese Is–ought problem) è un principio filosofico metaetico formulato dal filosofo scozzese David Hume, per il quale bisogna operare in ogni momento la distinzione e la separazione tra «ciò che è» e «ciò che deve essere»; in termini più formali, quindi, nell'economia di un discorso vanno separate le proposizioni descrittive (ovvero che dichiarano ciò che una cosa è) da quelle prescrittive (ovvero ciò che deve essere), rimarcando che filosofi, soprattutto della morale, in passato hanno trasformato l'iniziale è nel deve, mutando quindi la descrizione in un precetto. (it)
- Gilotyna Hume’a – nazwa problemu sformułowanego przez szkockiego filozofa Davida Hume’a dotyczącego niemożności wnioskowania, co powinno być, na podstawie tego, co jest (ang. is-ought problem). Jest to jeden z zasadnicznych problemów naturalizmu etycznego. Zagadnienie pojawiło się w literaturze metaetycznej dzięki jednemu ustępowi z „A Treatise on Human Nature”: (pl)
- Em metaética, a lei de Hume ou guilhotina de Hume, ou ainda, o problema do ser - dever ser foi articulado pelo filósofo escocês David Hume, que notou que muitos escritores fazem afirmações sobre o que deve ser com base em afirmações sobre o que é. Hume acreditava que existe uma diferença significativa entre proposições descritivas e proposições prescritivas ou normativas, e que não se poder derivar as últimas das primeiras. Hume discute o problema na parte I do livro III da sua obra Tratado da Natureza Humana: (pt)
|
