| dbo:abstract
|
- Židovská komunita ve Švédsku v současnosti čítá přibližně 18 000 osob židovského vyznání. Stockholm má největší židovskou komunitu a může se chlubit základní školou, školkou, knihovnou a dvouměsíční publikací (Judisk Krönika) a židovským rádiem, avšak města Malmö, Göteborg, , Helsingborg, Lund a Uppsala mají také židovské komunity. Synagogy se nachází ve Stockholmu (2 ortodoxní a 1 konzervativní), Göteborgu (1 ortodoxní a 1 konzervativní), Malmö (ortodoxní) a Norrköpingu (ačkoliv židovská komunita v Norrköpingu je natolik malá, aby se zde prováděly pravidelné bohoslužby). (cs)
- يمكن تتبع تاريخ اليهود في السويد من القرن السابع عشر، حين تأكد وجودهم في سجلات التعميد الخاصة بكاتدرائية ستوكهولم. عُمدت عدة عائلات يهودية وفقًا للكنيسة اللوثرية، وهو شرط للسماح لهم بالاستقرار في السويد. مثلًا، في عام 1681، عُمد 28 فرد من عائلتي إسرائيل ماندل وموسى جايكوب في الكنيسة الألمانية في ستوكهولم بحضور ملك السويد كارل الحادي عشر، والملكة الأرملة هيدويغ إليونورا من هولشتاين-غوتورب، وعدة مسؤولين آخرين رفيعي المستوى من الدولة. أمضى الملك كارل الثاني عشر (1697 – 1718) خمس سنوات مع معسكرٍ للجيش في البلدة التركية بيندر وراكم هناك كمَّا كبيرًا من الديون من أجل حاشيته. تبعه الدائنون اليهود والمسلمون إلى السويد، وعُدل القانون السويدي حتى يتمكنوا من إقامة الشعائر الدينية وختان أولادهم الذكور. (ar)
- The history of Jews in Sweden can be traced from the 17th century, when their presence is verified in the baptism records of the Stockholm Cathedral. Several Jewish families were baptised into the Lutheran Church, a requirement for permission to settle in Sweden. In 1681, for example, 28 members of the families of Israel Mandel and Moses Jacob were baptised in the Stockholm German Church in the presence of King Charles XI of Sweden, the dowager queen Hedvig Eleonora of Holstein-Gottorp, and several other high state officials. King Charles XII (1697–1718) spent five years with an encampment in the Turkish town of Bender and accumulated a large number of debts there for his entourage. Jewish and Muslim creditors followed him to Sweden, and the Swedish law was altered so that they could hold religious services and circumcise their male children. (en)
- Do początku XVIII wieku Żydzi mogli się osiedlać na terytorium Szwecji jedynie po uprzednim przyjęciu wiary luterańskiej. W 1680 roku król szwedzki odrzucił – za namową konsystorza luterańskiego – prośbę grupy Żydów o pozwolenie na zamieszkanie w Sztokholmie bez porzucania judaizmu. Rok później dwóch z nich - Izrael Mendel i Mojżesz Jacob wraz z rodzinami (w sumie dwadzieścia osiem osób) przyjęło chrzest w Kościele Niemieckim w Sztokholmie w obecności króla Karola XI, jego żony Jadwigi Eleonory oraz wysokich urzędników państwowych i kościelnych.W 1718 roku pozwolono na osadnictwo ludności żydowskiej na terenie Szwecji bez konieczności konwersji na luteranizm. W kolejnych latach Żydzi otrzymali szereg przywilejów, mogli się jednak osiedlać jedynie w małych miasteczkach bądź na obszarach wiejskich. W 1782 roku wydano edykt zezwalający Żydom na osadnictwo – pod pewnymi warunkami – na całym terytorium królestwa oraz pełną swobodę w praktykowaniu religii. W 1890 roku Szwecję zamieszkiwało 3402 Żydów.Pomiędzy 1850 a 1920 rokiem przybyło do Szwecji wielu Aszkenazyjczyków z Rosji oraz ziem polskich co spowodowało wzrost liczebności szwedzkich Żydów do 6500. W okresie międzywojennym do Szwecji przybyła niewielka liczba Żydów z Austrii, Czechosłowacji i Niemiec. W latach 1933–1939 do Szwecji przybyło 3000 uciekających przed nazistowskim prześladowaniem Żydów niemieckich. W latach II Wojny Światowej władze szwedzkie były zaangażowane w ratowanie Żydów przed śmiercią w obozach zagłady (Raoul Wallenberg). Po wojnie wielu ocalonych przed zagładą Żydów osiedliło się w Szwecji m.in. rodzice Arta Spigelmana. Kolejne fale imigracji żydowskiej do Szwecji miały miejsce w 1956 (po powstaniu antykomunistycznym na Węgrzech) i w 1968 roku (po wydarzeniach marcowych w Polsce). W efekcie tym wydarzeń liczebność Szwedzkich Żydów podwoiła się pomiędzy 1945 a 1970 rokiem. Obecnie populacja żydowska w Szwecji liczy około 18000 osób skupionych głównie w Sztokholmie ale też Malmö, Göteborgu, Borås i Helsingborgu. Język jidysz jest uznawany przez władze szwedzkie za język mniejszościowy. W Sztokholmie działa żydowska szkoła podstawowa, przedszkole, biblioteka. W stolicy Szwecji wychodzi też dwumiesięcznik Judisk Krönika. (pl)
- Judar i Sverige har funnits åtminstone sedan 1500-talet. Det finns i dag (2021) omkring 15 000–20 000 judar i Sverige. Av dem är cirka 30 % (6 000) medlemmar i någon judisk församling. (sv)
|
| dbo:language
| |
| dbo:populationPlace
| |
| dbo:religion
| |
| dbo:thumbnail
| |
| dbo:totalPopulation
|
- 20000 (xsd:nonNegativeInteger)
|
| dbo:wikiPageExternalLink
| |
| dbo:wikiPageID
| |
| dbo:wikiPageLength
|
- 44742 (xsd:nonNegativeInteger)
|
| dbo:wikiPageRevisionID
| |
| dbo:wikiPageWikiLink
| |
| dbp:caption
|
- The door at the top of the stairs at Fort Fredriksborg in Marstrand, leads in to where Sweden's first synagogue was established. (en)
|
| dbp:date
| |
| dbp:dupe
|
- Antisemitism in Sweden#Situation in Malmö (en)
|
| dbp:group
| |
| dbp:langs
| |
| dbp:pop
| |
| dbp:popplace
| |
| dbp:relatedC
|
- other Ashkenazi Jews (en)
|
| dbp:rels
| |
| dbp:section
| |
| dbp:wikiPageUsesTemplate
| |
| dcterms:subject
| |
| rdf:type
| |
| rdfs:comment
|
- Židovská komunita ve Švédsku v současnosti čítá přibližně 18 000 osob židovského vyznání. Stockholm má největší židovskou komunitu a může se chlubit základní školou, školkou, knihovnou a dvouměsíční publikací (Judisk Krönika) a židovským rádiem, avšak města Malmö, Göteborg, , Helsingborg, Lund a Uppsala mají také židovské komunity. Synagogy se nachází ve Stockholmu (2 ortodoxní a 1 konzervativní), Göteborgu (1 ortodoxní a 1 konzervativní), Malmö (ortodoxní) a Norrköpingu (ačkoliv židovská komunita v Norrköpingu je natolik malá, aby se zde prováděly pravidelné bohoslužby). (cs)
- Judar i Sverige har funnits åtminstone sedan 1500-talet. Det finns i dag (2021) omkring 15 000–20 000 judar i Sverige. Av dem är cirka 30 % (6 000) medlemmar i någon judisk församling. (sv)
- يمكن تتبع تاريخ اليهود في السويد من القرن السابع عشر، حين تأكد وجودهم في سجلات التعميد الخاصة بكاتدرائية ستوكهولم. عُمدت عدة عائلات يهودية وفقًا للكنيسة اللوثرية، وهو شرط للسماح لهم بالاستقرار في السويد. مثلًا، في عام 1681، عُمد 28 فرد من عائلتي إسرائيل ماندل وموسى جايكوب في الكنيسة الألمانية في ستوكهولم بحضور ملك السويد كارل الحادي عشر، والملكة الأرملة هيدويغ إليونورا من هولشتاين-غوتورب، وعدة مسؤولين آخرين رفيعي المستوى من الدولة. (ar)
- The history of Jews in Sweden can be traced from the 17th century, when their presence is verified in the baptism records of the Stockholm Cathedral. Several Jewish families were baptised into the Lutheran Church, a requirement for permission to settle in Sweden. In 1681, for example, 28 members of the families of Israel Mandel and Moses Jacob were baptised in the Stockholm German Church in the presence of King Charles XI of Sweden, the dowager queen Hedvig Eleonora of Holstein-Gottorp, and several other high state officials. (en)
- Do początku XVIII wieku Żydzi mogli się osiedlać na terytorium Szwecji jedynie po uprzednim przyjęciu wiary luterańskiej. W 1680 roku król szwedzki odrzucił – za namową konsystorza luterańskiego – prośbę grupy Żydów o pozwolenie na zamieszkanie w Sztokholmie bez porzucania judaizmu. Rok później dwóch z nich - Izrael Mendel i Mojżesz Jacob wraz z rodzinami (w sumie dwadzieścia osiem osób) przyjęło chrzest w Kościele Niemieckim w Sztokholmie w obecności króla Karola XI, jego żony Jadwigi Eleonory oraz wysokich urzędników państwowych i kościelnych.W 1718 roku pozwolono na osadnictwo ludności żydowskiej na terenie Szwecji bez konieczności konwersji na luteranizm. W kolejnych latach Żydzi otrzymali szereg przywilejów, mogli się jednak osiedlać jedynie w małych miasteczkach bądź na obszarach wie (pl)
|
| rdfs:label
|
- تاريخ اليهود في السويد (ar)
- Židé ve Švédsku (cs)
- History of the Jews in Sweden (en)
- Historia Żydów w Szwecji (pl)
- Judar i Sverige (sv)
|
| owl:sameAs
| |
| prov:wasDerivedFrom
| |
| foaf:depiction
| |
| foaf:isPrimaryTopicOf
| |
| foaf:name
| |
| is dbo:wikiPageRedirects
of | |
| is dbo:wikiPageWikiLink
of | |
| is foaf:primaryTopic
of | |
.jpg?width=300)
.jpg){kind=link}
