| dbo:abstract
|
- Hexózy (dříve běžně hexosy) je obecný název monosacharidů s molekulárním vzorcem C6H12O6. Jejich uhlíkový řetězec obsahuje šest atomů uhlíku a karbonylovou funkční skupinu. Podle karbonylové funkční skupiny se dělí na aldohexózy a ketohexózy, přičemž obě obsahují chirální atomy uhlíku, které způsobují jejich optickou aktivitu. Stejně jako některé jiné monosacharidy existují hexózy ve dvou formách, s otevřeným (lineárním) řetězcem nebo uzavřeným (cyklickým) řetězcem, které se ve vodných roztocích snadno přeměňují jeden na druhý. Hexózy, stejně jako ostatní monosacharidy, se nejčastěji zobrazují pomocí Fisherovy projekce. Hexózy jsou velmi důležité v biochemii. Nejznámějšími jsou glukóza (aldohexóza) a fruktóza (ketohexóza), které jsou stavebními kameny jiných sloučenin – škrobu, celulózy nebo glykosidů. Dalšími důležitými přírodními hexózami jsou D-galaktóza a D-manóza. Průmyslově je vyráběná L-sorbóza, která je důležitá pro syntézu vitamínu C. (cs)
- En química orgànica, una hexosa és un monosacàrid amb sis àtoms de carboni que tenen la següent fórmula química simplificada C₆H12O₆. Les hexoses es classifiquen segons el seu grup funcional en aldohexoses que contenen un aldehid a la posició C1, i cetohexoses que contenen un grup cetona a la posició 2. (ca)
- هكسوز (الإنكليزية Hexose) هو سكر يحتوي على ستة ذرات كربون صيغته الكيميائية C6H12O6. يصنف الهيكسوز حسب مجموعته الوظيفية من الأمثلة على الهيكسوز: الغلوكوز وسكر الفركتوز وغيرها. (ar)
- Heksozo estas organika kemia kombinaĵo karbonhidrato) kun ses karbonaj atomoj. Heksozo estas ekz. glukozo, fruktozo, kaj galaktozo, la tri bazaj heksozaj monosakaridoj. (eo)
- Hexosen sind Monosaccharide, deren Kohlenstoffgrundgerüst sechs Kohlenstoff-Atome enthält. Sie haben alle die Summenformel C6H12O6 und unterscheiden sich durch die Art der Carbonyl-Funktionsgruppe. Handelt es sich um eine Ketogruppe, spricht man von Ketohexosen, bei einer Aldehydgruppe nennt man sie Aldohexosen. Die übrigen Kohlenstoffatome in der Struktur tragen Hydroxygruppen. Die bekanntesten Vertreter der Hexosen sind Glucose (eine Aldohexose) und Fructose (eine Ketohexose). Weiterhin sind D-Galactose und D-Mannose in der Natur sehr wichtig, industriell ist die L-Sorbose für die Vitamin-C-Synthese von Interesse. In der Systematik der Kohlenhydrate sind Aldohexosen und Ketohexosen wiederum Untergruppen der Aldosen beziehungsweise der Ketosen. (de)
- Hexosa sei karbono atomodun monosakarido bat da, formula duena. Hexosak beren talde funtzionalaren arabera sailkatzen dira: aldohexosek karbonodun katearen 1. posizioan aldehido talde bat dute eta zetohexosek aldiz 2. posizioan zetona talde bat. (eu)
- In chemistry, a hexose is a monosaccharide (simple sugar) with six carbon atoms. The chemical formula for all hexoses is C6H12O6, and their molecular weight is 180.156 g/mol. Hexoses exist in two forms, open-chain or cyclic, that easily convert into each other in aqueous solutions. The open-chain form of a hexose, which usually is favored in solutions, has the general structure H–(CHOH)n−1–C(=O)–(CHOH)4−n–H, where n is 1, 2, or 3. Namely, five of the carbons have one hydroxyl functional group (–OH) each, connected by a single bond, and one has an oxo group (=O), forming a carbonyl group (C=O). The remaining bonds of the carbon atoms are satisfied by seven hydrogen atoms. The carbons are commonly numbered 1 to 6 starting at the end closest to the carbonyl. Hexoses are extremely important in biochemistry, both as isolated molecules (such as glucose and fructose) and as building blocks of other compounds such as starch, cellulose, and glycosides. Hexoses can form dihexose (like sucrose) by a condensation reaction that makes 1,6-glycosidic bond. When the carbonyl is in position 1, forming an formyl group (–CH=O), the sugar is called an aldohexose, a special case of aldose. Otherwise, if the carbonyl position is 2 or 3, the sugar is a derivative of a ketone, and is called a ketohexose, a special case of ketose; specifically, an n-ketohexose. However, the 3-ketohexoses have not been observed in nature, and are difficult to synthesize; so the term "ketohexose" usually means 2-ketohexose. In the linear form, there are 16 aldohexoses and eight 2-ketohexoses, stereoisomers that differ in the spatial position of the hydroxyl groups. These species occur in pairs of optical isomers. Each pair has a conventional name (like "glucose" or "fructose"), and the two members are labeled "D-" or "L-", depending on whether the hydroxyl in position 5, in the Fischer projection of the molecule, is to the right or to the left of the axis, respectively. These labels are independent of the optical activity of the isomers. In general, only one of the two enantiomers occurs naturally (for example, D-glucose) and can be metabolized by animals or fermented by yeasts. The term "hexose" sometimes is assumed to include deoxyhexoses, such as fucose and rhamnose: compounds with general formula C6H12O6-y that can be described as derived from hexoses by replacement of one or more hydroxyl groups with hydrogen atoms. (en)
- Les hexoses sont des oses (monosaccharides) qui comportent 6 atomes de carbone.Ils ont tous la même formule brute C6H12O6.Ils possèdent tous un groupement carbonyle :
* soit une fonction aldéhyde en position 1 (aldohexoses)
* soit une fonction cétone en position 2 (principalement), 3, 4 ou 5 (cétohexoses ou dihydroxycétone). (fr)
- Las hexosas son monosacáridos (glúcidos simples) formados por una cadena de seis átomos de carbono. Su fórmula general es C6H12O6. Su principal función es producir energía. Un gramo de cualquier hexosa produce unas cuatro kilocalorías de energía. Las más importantes desde el punto de vista biológico son: glucosa, galactosa y fructosa. (es)
- Heksosa adalah monosakarida yang tersusun atas enam atom karbon dalam molekulnya terdiri dari aldoheksosa jika mengandung alkanal dan ketoheksosa jika mengandung alkanon. Rumus kimia senyawa heksosa adalah C6H12O6. Berdasarkan gugus fungsinya, heksosa dikelomopokkan menjadi aldoheksosa dan ketoheksosa. Gula heksosa dapat disintesis secara biologis, maupun kimiawi. (in)
- Uno zucchero esoso, o più semplicemente un esoso, è un glucide monosaccaride composto da sei atomi di carbonio, avente formula chimica C6H12O6. Gli esosi rappresentano la categoria di monosaccaridi più comuni in natura. Gli esosi sono classificati attraverso i gruppi funzionali che presentano. Si distinguono così 16 aldoesosi (8 coppie di enantiomeri), che presentano una aldeide in posizione 1, ed 8 chetoesosi (4 coppie di enantiomeri) con un chetone in posizione 2. Alcune molecole come il D-altrosio fra gli aldoesosi e il D-allulosio fra i chetosi, non esistono in natura e sono state sintetizzate dai chimici in laboratorio. (it)
- 육탄당(六炭糖, 영어: hexose) 또는 헥소스는 6개의 탄소 원자가 포함된 단당류이며, 화학식은 C6H12O6이다. 육탄당은 작용기에 의해 분류되며, 알도헥소스는 1번 탄소 자리에 알데하이드를 가지고, 케토헥소스는 2번 탄소 자리에 케톤을 가진다. (ko)
- Een hexose is een monosacharide met 6 koolstofatomen (C6H12O6). Hexoses hebben ofwel een aldehyde als functionele groep in positie 1 (aldohexoses), ofwel een keton in positie 2 (ketohexoses). (nl)
- ヘキソース(Hexose)または六炭糖（ろくたんとう）は、6個の炭素原子を持つ単糖である。ヘキソースには、1位にアルデヒド基をもつアルドヘキソースと、2位にケトン基を持つケトヘキソースがある。 (ja)
- Heksozy – grupa organicznych związków chemicznych. Są to monosacharydy (cukry proste) zawierające sześć atomów węgla w cząsteczce. Występują przede wszystkim w formach cyklicznych ( lub ), będących wewnątrzcząsteczkowymi hemiacetalami (półacetalami). Wszystkie heksozy mają wzór sumaryczny: C6H12O6. (pl)
- Гексозы, C6H12O6, простые сахара — моносахариды, содержащие 6 атомов углерода; в природе встречаются в свободном виде — в виде глюкозидов входят в состав ди- и полисахаридов, эфиров фосфорной кислоты, гликопротеинов. (ru)
- En hexos är en monosackarid med sex kolatomer i antingen en ogrenad eller en grenad kedja. Det är den mest förekommande gruppen av monosackarider, och glukos är den vanligaste hexosen. Hexoser organiseras i två olika grupper, aldohexoser och ketohexoser. Aldohexoser har en aldehydgrupp i position 1, ketohexoser har en ketongrupp i position 2. Samtliga hexoser har molekylformeln C6H12O6. De olika hexoserna förekommer som raka kedjor, såsom avbildas till höger, eller som ringslutna hemiacetaler. (sv)
- Hexoses são monossacarídeos formados por uma cadeia de seis átomos de carbono. Sua fórmula geral é C6H12O6. Sua principal função é produzir energia. Um grama de qualquer hexose produz quatro quilocalorias de energia. As mais importantes do ponto de vista biológico são: glicose, galactose e frutose. D-glicose CHO | H-C-O-H | H-O-C-H | H-C-O-H | H-C-O-H | CH2OH D-manose D-galactose CHO CHO | |H-O-C-H H-C-O-H | |H-O-C-H H-O-C-H | | H-C-O-H H-O-C-H | | H-C-O-H H-C-O-H | | CH2OH CH2OH (pt)
- 己糖（英語：Hexose），又称为六碳糖，是含有6个碳原子的单糖，分子式为C6H12O6. 1位含有醛基的6碳糖称为己醛糖， 2位含有酮基的己糖称为己酮糖。己糖六個碳原子中有五個碳原子連上了羥基(-OH)，餘下的一個碳原子是屬於一個醛基(-COH)或是酮基(-CO-)的。葡萄糖分子的1位碳是屬於一個醛基的，所以葡萄糖是一種醛糖Aldose(ALDO=醛)。而果糖的2位碳則是屬於一酮基的，因此果糖是一種酮糖Ketose。 己糖中的醛基或酮基會與的羟基反应，生成半缩醛或半缩酮环形结构。對葡萄糖來說，這個反應令1位碳透過一中間氧原子與5位碳原子產生連結，并生成一個由5顆碳原子及1顆氧原子組成的六边形環狀（吡喃环）結構，這個結構被稱為吡喃糖。而對果糖來說，這個反應令2位碳原子與5位碳原子經一顆氧原子連接起來，從而組成一由4顆碳原子和1顆氧原子組成的五边形（呋喃环）結構，這結構被稱為呋喃糖。己糖的链形与环形结构的比例取决于分子结构及其他的条件。 (zh)
- Гексо́зи (від грец. ἕξ — шість), C6H12O6 — вуглеводи групи моносахаридів, молекули яких містять шість вуглецевих атомів. Є в тканинах рослин, тварин і людини у вільному стані, або входять до складу глікозидів і полісахаридів. Залежно від характеру карбонільної групи, гексози поділяють на альдогексози (наприклад, глюкоза, маноза, галактоза) і кетогексози (наприклад, фруктоза). Гексози — безбарвні або білі кристали, добре розчинні у воді. Вступають у реакції, характерні для карбонільних сполук (так, альдогексози дають реакцію срібного дзеркала — при нагріванні з реактивом Толленса утворюється металеве срібло). Одержують їх гідролізом полісахаридів (наприклад, крохмалю), а також дією вапняної води на формальдегід або окисненням шестиатомних спиртів (див. Моносахариди#Отримання). Застосовують у мікробіологічній і харчовій промисловості, в медицині. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- En química orgànica, una hexosa és un monosacàrid amb sis àtoms de carboni que tenen la següent fórmula química simplificada C₆H12O₆. Les hexoses es classifiquen segons el seu grup funcional en aldohexoses que contenen un aldehid a la posició C1, i cetohexoses que contenen un grup cetona a la posició 2. (ca)
- هكسوز (الإنكليزية Hexose) هو سكر يحتوي على ستة ذرات كربون صيغته الكيميائية C6H12O6. يصنف الهيكسوز حسب مجموعته الوظيفية من الأمثلة على الهيكسوز: الغلوكوز وسكر الفركتوز وغيرها. (ar)
- Heksozo estas organika kemia kombinaĵo karbonhidrato) kun ses karbonaj atomoj. Heksozo estas ekz. glukozo, fruktozo, kaj galaktozo, la tri bazaj heksozaj monosakaridoj. (eo)
- Hexosen sind Monosaccharide, deren Kohlenstoffgrundgerüst sechs Kohlenstoff-Atome enthält. Sie haben alle die Summenformel C6H12O6 und unterscheiden sich durch die Art der Carbonyl-Funktionsgruppe. Handelt es sich um eine Ketogruppe, spricht man von Ketohexosen, bei einer Aldehydgruppe nennt man sie Aldohexosen. Die übrigen Kohlenstoffatome in der Struktur tragen Hydroxygruppen. Die bekanntesten Vertreter der Hexosen sind Glucose (eine Aldohexose) und Fructose (eine Ketohexose). Weiterhin sind D-Galactose und D-Mannose in der Natur sehr wichtig, industriell ist die L-Sorbose für die Vitamin-C-Synthese von Interesse. In der Systematik der Kohlenhydrate sind Aldohexosen und Ketohexosen wiederum Untergruppen der Aldosen beziehungsweise der Ketosen. (de)
- Hexosa sei karbono atomodun monosakarido bat da, formula duena. Hexosak beren talde funtzionalaren arabera sailkatzen dira: aldohexosek karbonodun katearen 1. posizioan aldehido talde bat dute eta zetohexosek aldiz 2. posizioan zetona talde bat. (eu)
- Les hexoses sont des oses (monosaccharides) qui comportent 6 atomes de carbone.Ils ont tous la même formule brute C6H12O6.Ils possèdent tous un groupement carbonyle :
* soit une fonction aldéhyde en position 1 (aldohexoses)
* soit une fonction cétone en position 2 (principalement), 3, 4 ou 5 (cétohexoses ou dihydroxycétone). (fr)
- Las hexosas son monosacáridos (glúcidos simples) formados por una cadena de seis átomos de carbono. Su fórmula general es C6H12O6. Su principal función es producir energía. Un gramo de cualquier hexosa produce unas cuatro kilocalorías de energía. Las más importantes desde el punto de vista biológico son: glucosa, galactosa y fructosa. (es)
- Heksosa adalah monosakarida yang tersusun atas enam atom karbon dalam molekulnya terdiri dari aldoheksosa jika mengandung alkanal dan ketoheksosa jika mengandung alkanon. Rumus kimia senyawa heksosa adalah C6H12O6. Berdasarkan gugus fungsinya, heksosa dikelomopokkan menjadi aldoheksosa dan ketoheksosa. Gula heksosa dapat disintesis secara biologis, maupun kimiawi. (in)
- 육탄당(六炭糖, 영어: hexose) 또는 헥소스는 6개의 탄소 원자가 포함된 단당류이며, 화학식은 C6H12O6이다. 육탄당은 작용기에 의해 분류되며, 알도헥소스는 1번 탄소 자리에 알데하이드를 가지고, 케토헥소스는 2번 탄소 자리에 케톤을 가진다. (ko)
- Een hexose is een monosacharide met 6 koolstofatomen (C6H12O6). Hexoses hebben ofwel een aldehyde als functionele groep in positie 1 (aldohexoses), ofwel een keton in positie 2 (ketohexoses). (nl)
- ヘキソース(Hexose)または六炭糖（ろくたんとう）は、6個の炭素原子を持つ単糖である。ヘキソースには、1位にアルデヒド基をもつアルドヘキソースと、2位にケトン基を持つケトヘキソースがある。 (ja)
- Heksozy – grupa organicznych związków chemicznych. Są to monosacharydy (cukry proste) zawierające sześć atomów węgla w cząsteczce. Występują przede wszystkim w formach cyklicznych ( lub ), będących wewnątrzcząsteczkowymi hemiacetalami (półacetalami). Wszystkie heksozy mają wzór sumaryczny: C6H12O6. (pl)
- Гексозы, C6H12O6, простые сахара — моносахариды, содержащие 6 атомов углерода; в природе встречаются в свободном виде — в виде глюкозидов входят в состав ди- и полисахаридов, эфиров фосфорной кислоты, гликопротеинов. (ru)
- En hexos är en monosackarid med sex kolatomer i antingen en ogrenad eller en grenad kedja. Det är den mest förekommande gruppen av monosackarider, och glukos är den vanligaste hexosen. Hexoser organiseras i två olika grupper, aldohexoser och ketohexoser. Aldohexoser har en aldehydgrupp i position 1, ketohexoser har en ketongrupp i position 2. Samtliga hexoser har molekylformeln C6H12O6. De olika hexoserna förekommer som raka kedjor, såsom avbildas till höger, eller som ringslutna hemiacetaler. (sv)
- 己糖（英語：Hexose），又称为六碳糖，是含有6个碳原子的单糖，分子式为C6H12O6. 1位含有醛基的6碳糖称为己醛糖， 2位含有酮基的己糖称为己酮糖。己糖六個碳原子中有五個碳原子連上了羥基(-OH)，餘下的一個碳原子是屬於一個醛基(-COH)或是酮基(-CO-)的。葡萄糖分子的1位碳是屬於一個醛基的，所以葡萄糖是一種醛糖Aldose(ALDO=醛)。而果糖的2位碳則是屬於一酮基的，因此果糖是一種酮糖Ketose。 己糖中的醛基或酮基會與的羟基反应，生成半缩醛或半缩酮环形结构。對葡萄糖來說，這個反應令1位碳透過一中間氧原子與5位碳原子產生連結，并生成一個由5顆碳原子及1顆氧原子組成的六边形環狀（吡喃环）結構，這個結構被稱為吡喃糖。而對果糖來說，這個反應令2位碳原子與5位碳原子經一顆氧原子連接起來，從而組成一由4顆碳原子和1顆氧原子組成的五边形（呋喃环）結構，這結構被稱為呋喃糖。己糖的链形与环形结构的比例取决于分子结构及其他的条件。 (zh)
- Hexózy (dříve běžně hexosy) je obecný název monosacharidů s molekulárním vzorcem C6H12O6. Jejich uhlíkový řetězec obsahuje šest atomů uhlíku a karbonylovou funkční skupinu. Podle karbonylové funkční skupiny se dělí na aldohexózy a ketohexózy, přičemž obě obsahují chirální atomy uhlíku, které způsobují jejich optickou aktivitu. (cs)
- In chemistry, a hexose is a monosaccharide (simple sugar) with six carbon atoms. The chemical formula for all hexoses is C6H12O6, and their molecular weight is 180.156 g/mol. Hexoses exist in two forms, open-chain or cyclic, that easily convert into each other in aqueous solutions. The open-chain form of a hexose, which usually is favored in solutions, has the general structure H–(CHOH)n−1–C(=O)–(CHOH)4−n–H, where n is 1, 2, or 3. Namely, five of the carbons have one hydroxyl functional group (–OH) each, connected by a single bond, and one has an oxo group (=O), forming a carbonyl group (C=O). The remaining bonds of the carbon atoms are satisfied by seven hydrogen atoms. The carbons are commonly numbered 1 to 6 starting at the end closest to the carbonyl. (en)
- Uno zucchero esoso, o più semplicemente un esoso, è un glucide monosaccaride composto da sei atomi di carbonio, avente formula chimica C6H12O6. Gli esosi rappresentano la categoria di monosaccaridi più comuni in natura. Gli esosi sono classificati attraverso i gruppi funzionali che presentano. Si distinguono così 16 aldoesosi (8 coppie di enantiomeri), che presentano una aldeide in posizione 1, ed 8 chetoesosi (4 coppie di enantiomeri) con un chetone in posizione 2. (it)
- Hexoses são monossacarídeos formados por uma cadeia de seis átomos de carbono. Sua fórmula geral é C6H12O6. Sua principal função é produzir energia. Um grama de qualquer hexose produz quatro quilocalorias de energia. As mais importantes do ponto de vista biológico são: glicose, galactose e frutose. D-glicose CHO | H-C-O-H | H-O-C-H | H-C-O-H | H-C-O-H | CH2OH (pt)
- Гексо́зи (від грец. ἕξ — шість), C6H12O6 — вуглеводи групи моносахаридів, молекули яких містять шість вуглецевих атомів. Є в тканинах рослин, тварин і людини у вільному стані, або входять до складу глікозидів і полісахаридів. Залежно від характеру карбонільної групи, гексози поділяють на альдогексози (наприклад, глюкоза, маноза, галактоза) і кетогексози (наприклад, фруктоза). Гексози — безбарвні або білі кристали, добре розчинні у воді. Вступають у реакції, характерні для карбонільних сполук (так, альдогексози дають реакцію срібного дзеркала — при нагріванні з реактивом Толленса утворюється металеве срібло). (uk)
|
