| dbo:abstract
|
- Dějiny forem (něm. Formgeschichte) je metoda literární kritiky biblických textů, která se snaží určit jejich literární druhy, původní určení a účel či "zasazení do života" (něm. Sitz im Leben). Rozlišuje například liturgické texty, básně a písně k různým příležitostem, vyprávění, dokumenty, dopisy, povzbuzení a napomenutí, podobenství, pořekadla a přísloví a podobně. Užívá se hlavně k rozboru textů, které vznikaly postupně a předávaly se ústním podáním, jako je například kniha Genesis nebo evangelia. (cs)
- تاريخ الصيغ أو نقد الصيغ أو تاريخ أشكال القول (Formgeschichte) هو مهنج ضمن المنهج التاريخي الناقدي في تفسير الكتاب المقدس. المصطلح استعارة من العلوم الطبيعية المتأثرة برؤية غوته في التشكل («نظرية التشكل هي نظرية التحول»): صاغها عالم النبات فرانز جوزيف شيلفر. يفحص منهج تاريخ الصيغ النص في الكتاب المقدس فيما يتعلق بأنواع النصوص الواردة فيه. بدلاً من تاريخ الصيغ، تُستخدم مصطلحات نقد الصيغ ونقد الجنس الأدبي، مع وجود فروق دقيقة في المعنى. على سبيل المثال، هناك نظرة مختلفة بشكل أساسي وفهم مختلف لخبر بدأ الخليقة في كتاب موسى الأول (سفر التكوين، الأصحاح الأول 1-2، 4 وما يليه)، إذ يُنظر إلى هذا النص على أنه محاولة لوضع فروق وخلق تمايز سجالي قام به الإسرائيليون لتمييز انفسهم عن الشعوب المجاورة في بلاد ما بين النهرين ومنطقة الشرق الأدنى وليس تقريرًا عن حقائق علمية لنشأة الكون. وبالتالي، يميز نقد الصيغ بين النصوص الشبيهة بالنشيد مثل المزامير، والتي تركز بشكل أكبر على المعتقدات أكثر من تركيزها على وقائع التاريخ، وبين الأسفار ذات الأهمية التاريخية الأكبر، مثل أسفار الملوك أو الأخبار. (ar)
- Formgeschichte ist eine Methode innerhalb der historisch-kritischen Methode der biblischen Exegese. Der Begriff stammt aus der von Goethes Blick auf die Morphologie („Gestaltenlehre ist Verwandlungslehre“) beeinflussten Naturwissenschaft: Der Botaniker Franz Joseph Schelver hat ihn geprägt. Die Formgeschichte untersucht den biblischen Text nach dem Theologen Karl Ludwig Schmidt im Hinblick auf die dort enthaltenen Textgattungen. Statt Formgeschichte sind auch, mit leichten Bedeutungsnuancen, die Begriffe Formkritik und Gattungskritik gebräuchlich. So ergibt sich beispielsweise für den ersten Schöpfungsbericht in 1. Mose 1,1–2,4a eine grundsätzlich andere Betrachtungsweise und ein anderes Verständnis, wenn dieser Text als zum Teil polemische Abgrenzung von den mesopotamisch-vorderasiatischen Nachbarstaaten Israels gesehen wird und nicht als naturwissenschaftlicher Faktenbericht. Die Formkritik unterscheidet also zwischen hymnenartigen Texten wie dem Psalter, die stärkeren Akzent auf Glaubens- denn auf Geschichtsaussagen legen, und Büchern mit größerer historischer Aussagekraft wie den Büchern der Könige oder der Chronik. (de)
- Kritikoj de la formoj (germane: Formgeschichte, "Historio de la formoj") estas ekzegeza metodo laŭ kiu necesas kompreni la originan kuntekston en kiu naskigis kaj uziĝis kaj daŭre formiĝis determinita teksto. La medio en kiu la teksto kreskiĝis ( (= sidiĝinte en la vivo) estus la ŝlosilo-vojo por kompreni la tekston mem.“Formo” ĉi tie estas traduko de la germana Gattung, kiu tradukeblas ankaŭ, kaj laŭ iuj eĉ pli korekte, per literatura ĝenro. Tiu metodo klopodas izoli kaj kribri la antaŭliteraturajn travivaĵojn de la biblia teksto rekonstruante la socian vivon kaj la instituciojn en la ŝtato-religio de la antikva Izraelo. Elstaruloj de tiu metodo estas la germanaj , kaj Martin Dibelius. Kaj estis uzita tiel intense de Rudolf Bultmann, ke ĝi identiĝis kun li: fakte, li konvinkiĝis ke la skribitaj dokumentoj de la Biblio baziĝas sur kolekto de buŝaj tradicioj, kies akumuliĝo finiĝis en la finan redakton. Li asertas ke ”estranto” de la disvolviĝo de tiuj tradicioj estis la kultura medio en kiu ili kreskis. Ekzemple, la psalmojestas konsiderataj liturgiaj tekstoj por publika kaj oficiala uzado simile al la komponaĵoj de la antikva mondo en similaj cirkonstancoj. La Evangelioj, tial, ne raportus akurate kaj realisme pri la eventoj de la vivo de Jesuo, sed estus prefere mitoj kreitaj de la unua kristanaj komunumoj, kaj reflektus la sociajn, teologiajn kaj kulturajn prizorgaĵojn de la epoko. Laŭ la antaŭsupozoj de la kritiko de la formoj (aŭ ĝenroj), tiuj diversaj popolaj literaturaj formoj, legendoj, fabeloj, mitoj kaj paraboloj, estus elvokitaj aŭ elpensitaj kiam iu komunumo eltenis kelkajn problemojn, kaj eĉ la procedo per kiu la problemo estis alfrontitaj estus produktintaj kromajn modifojn de la rakonto. Tio kion ni hodiaŭ havas en la Evangelioj aŭ en la Malnova Testamento, tial, ne estus fakte atesto de la vivo de Jesuo, sed prefere kredaĵoj kaj praktikoj evoluiĝantaj en la praa Eklezio. Utilas aldoni ke ĉi kaze la vortomito uzata ne reflektas la veran naturon de la tradicia koncepto pri mito kiu kuntrenas iluzion kaj foje falsaĵon. La medio en kiu naskiĝas kaj disvolviĝas tiu teorio estas tiu kristana protestanta, kaj ĝiaj epigonoj neniam dubas pri la objektiveco kaj kredindeco de la kristanaj dogmoj. Senmetigi, ĉi-kaze, signifas malkovri la formiĝon de la ideo kiu tamen reflektas la realon akiritan per la revelacio. (eo)
- Por historia de las formas (su nombre original en alemán es Gattungsgeschichte o Formgeschichte), más que un método exegético se entiende como una escuela exegética que estudia las formas literarias de la Biblia y que comenzó a desarrollarse en el ámbito protestante a partir de 1900 con el descubrimiento de nuevos textos de literaturas elaboradas en zonas cercanas al ámbito judío: Babilonia, Asiria, Egipto, Canaán, etc. La expresión «historia de las formas» fue extendida por su principal promotor, el teólogo protestante Martin Dibelius. (es)
- Form criticism as a method of biblical criticism classifies units of scripture by literary pattern and then attempts to trace each type to its period of oral transmission. "Form criticism is the endeavor to get behind the written sources of the Bible to the period of oral tradition, and to isolate the oral forms that went into the written sources. Insofar as this attempts to trace the history of the tradition, it is known as tradition criticism." Form criticism seeks to determine a unit's original form and the historical context of the literary tradition. Hermann Gunkel (1862-1932), Martin Noth, Gerhard von Rad, and other scholars originally developed form criticism for Old Testament studies; they used it to supplement the documentary hypothesis with reference to its oral foundations. Karl Ludwig Schmidt, Martin Dibelius (1883-1947) and Rudolf Bultmann later applied form criticism to the Gospels. While enjoying near-dominant support in both Old and New Testament studies during the 20th century, form criticism has been the subject of increasing criticism in the academic community in recent decades and its influence on the field is waning. (en)
- La Formgeschichte [fɔʁmɡəʃɪçtə], en français « critique des formes » (littéralement : « histoire de la forme »), est une méthode d'exégèse du Nouveau Testament créée au début du XXe siècle. Ses ouvrages principaux, parus presque simultanément en Allemagne, sont Die Formgeschichte des Evangeliums de Martin Dibelius, publié à Tübingen en 1919, Der Rahmen der Geschichte Jesu de Karl Ludwig Schmidt, publié à Berlin en 1919, et Die Geschichte der synoptischen Tradition (traduit en français sous le titre L'Histoire de la tradition synoptique) de Rudolf Bultmann, publié à Göttingen en 1921. Ce type d'analyse, qui apparaît moins comme une école exégétique que comme une orientation de la recherche, a un précurseur en la personne de Hermann Gunkel (1862-1932), dont les travaux sur la Genèse et les Psaumes ont inauguré cette méthode d'investigation à partir de 1901. (fr)
- Kritik bentuk merupakan salah satu metode dari penafsiran Alkitab. Kritik bentuk sebenarnya mengkonsentrasikan pada bagian-bagian teks yang lebih luas, bahkan hingga seluruh kitab, akan tetapi secara keseluruhan metode ini menaruh perhatian lebih pada unit atau bagian terkecil yang lebih singkat dari suatu teks atau tulisan. Kritik bentuk ini meneliti proses penyampaian berita (yang ditulis berupa teks), dimulai dari bentuk pewartaan secara lisan (dari mulut ke mulut) hingga bentuk tertulis yang kita miliki sekarang ini. Oleh karena itu kritik bentuk ini adalah aspek dari pendekatan kritis yang meneliti bentuk, isi, dan fungsi unit yang khusus dan menilai apakah semuanya itu cukup jelas dan cukup unik sehingga dapat dimasukkan ke dalam salah satu golongan serta menafsirkannya sebagai salah satu bentuk. Proses meneliti bentuk tersebut adalah dengan cara menemukan faktor-faktor dalam pola yang sama yang dapat dijelaskan dan ditentukan ciri-ciri dan tolok ukurnya secara jelas, sehingga teks dapat digolongkan ke dalam sebuah bentuk tertentu. Setelah kita meneliti bentuk (sebuah teks) dengan saksama maka kita mendapatkan sebuah hubungan langsung antara bentuk dan isi sastra dari sebuah teks. (in)
- 양식비평(Form criticism )이란 성경의 본문들을 문학적인 패턴(장르와 각 장르가 가진 다양한 양식)으로 분류하고 각각의 형태들을 구전시대까지 추적하는 성서비평학 방법이다. 양식비평이 추구하는 것은 본문의 원래형식와 문학전통의 역사적 상황을 결정하는 것이다. 양식비평은 원래 구약연구를 위하여 헤르만 궁켈(Hermann Gunkel), 마틴 노트, 게르하르트 폰 라트와 같은 학자들이 구전의 자료들을 참고하여 문서설을 보완하기 위하여 사용하는데서 시작되었다. 칼 슈미츠, 마르틴 디벨리우스, 그리고 루돌프 불트만과 같은 학자들이 후에 복음서를 적용하게 되었다. (ko)
- 様式史研究（ようしきしけんきゅう、独:Formgeschichte, 英:form crticism）は、文学様式による聖書本文の分類による聖書批評学の方法である。 マルティン・ディベリウスによって書かれた「福音書の様式史研究」から、様式史批評という言葉が生まれた。また、によって書かれた「史的イエスの枠組み」という書物によって、マルコの福音書の歴史的枠組みを自由主義的に解釈する流れができた。 さらに、ルドルフ・ブルトマンが1921年に「共観福音書の伝承史の研究」を著して、ディベリウスらの新約研究を発展させた。 様式史研究は口伝の形成過程において、それに強い影響を与えたものを仮定する。聖書本文は読者の記憶を助けるために各物語は同じ様式をもっているとする。様式史研究は、様式が初期のものと、後期のものに区別して、口伝が語り伝えられる中で様々なものが付加されていったとしている。 (ja)
- La critica delle forme (in tedesco: Formgeschichte, "storia delle forme") è un metodo dell'esegesi basato sull'analisi del contesto originale in cui un determinato testo è stato formulato ed è stato usato (Sitz im Leben). Sarebbe questa la chiave per comprenderne il significato autentico. "Forma" qui è traduzione del tedesco Gattung, termine che sarebbe meglio tradotto con "genere letterario" (genre). Questo metodo cerca di isolare le fasi pre-letterarie di un testo biblico ricostruendo la vita sociale e le istituzioni di Israele. Esponenti di rilievo di questo metodo sono Hermann Gunkel e Sigmund Mowinckel. Il metodo, però, è stato soprattutto associato con l'opera di Rudolf Bultmann. Egli, appunto, sostiene che i documenti scritti della Bibbia siano basati sulla raccolta di tradizioni orali e afferma che a governare lo sviluppo di queste tradizioni sia stato l'ambiente culturale in cui sono cresciute. Per esempio, i Salmi sono considerati testi liturgici per un uso pubblico ed ufficiale in modo simile alle composizioni usate nel mondo antico in simili circostanze. I vangeli non riporterebbero accuratamente gli avvenimenti della vita di Gesù, ma sarebbero piuttosto miti creati dalle prime comunità cristiane, i quali riflettono le correnti sociali, teologiche e culturali dell'epoca. Secondo i presupposti della critica delle forme, queste varie forme di letteratura popolare, leggende, favole, miti e parabole, sarebbero state evocate quando una comunità soffriva di un qualche problema, e persino il processo con cui il problema veniva affrontato, avrebbe prodotto ulteriori modifiche del racconto. Ciò che abbiamo oggi nei vangeli o nell'Antico Testamento, quindi, non sarebbe di fatto una testimonianza della vita di Cristo, ma piuttosto credenze e pratiche in evoluzione della Chiesa primitiva. (it)
- Metoda historii form (niem. formgeschichtliche Methode, skrót FG) – jest jedną z metod badawczych współczesnej biblistyki. Celem metody jest określenie prehistorii biblijnych tekstów (przede wszystkim Ewangelii), tzn. ich postaci w okresie ustnego przekazu, kiedy to treści były przekazywane w prostych formach literackich. Kolejne etapy badania historii form to: 1.
* podzielenie badanego tekstu na mniejsze jednostki literackie 2.
* określenie tzw. Sitz im Leben, czyli środowiska życiowego - zespołu potrzeb kultowo-katechetyczno-dydaktycznych, w którzy żył twórca tekstu biblijnego 3.
* zdefiniowanie gatunku literackiego, który odpowiada badanej jednostce tekstu W badaniach wykorzystywane są osiągnięcia socjologii i historii religii. Twórcą metody historii form był protestancki teolog Hermann Gunkel, który na początku XX wieku zastosował ją do badań nad tekstami Starego Testamentu, głównie Księgą Rodzaju i Psalmów. W literaturze przedmiotu występują różne nazwy tej metody:
* Formgeschichte (historia form),
* Formgeschichtliche Schule (szkoła historii form),
* metoda historyczno-morfologiczna lub w skrócie morfokrytyka. (pl)
- Formhistoria, kortform av formhistorisk undersökning eller formhistorisk metod, är en metod som används för att studera berättelser som överförts via muntlig tradition. Inom bibelforskning används den särskilt vid studier av evangeliernas berättelser. De tyska bibelforskarna Martin Dibelius, och Rudolf Bultmann utvecklade metoden på 1910-talet, delvis utifrån rön gjorda av folklorister och forskare på Gamla testamentet. Dessa bildade den formhistoriska skolan. Genom att definiera olika former av tidigare muntligt material som går att urskilja i de olika evangeliernas berättelser - vishetsordet, liknelsen, underberättelsen - och dra slutsatser om i vilket sammanhang dessa kan ha använts, i predikan, undervisning eller liturgi, drar formhistoriker slutsatser om hur evangeliernas stoff uppkommit, utvecklats och skrivits ner. (sv)
|
| rdfs:comment
|
- Dějiny forem (něm. Formgeschichte) je metoda literární kritiky biblických textů, která se snaží určit jejich literární druhy, původní určení a účel či "zasazení do života" (něm. Sitz im Leben). Rozlišuje například liturgické texty, básně a písně k různým příležitostem, vyprávění, dokumenty, dopisy, povzbuzení a napomenutí, podobenství, pořekadla a přísloví a podobně. Užívá se hlavně k rozboru textů, které vznikaly postupně a předávaly se ústním podáním, jako je například kniha Genesis nebo evangelia. (cs)
- Por historia de las formas (su nombre original en alemán es Gattungsgeschichte o Formgeschichte), más que un método exegético se entiende como una escuela exegética que estudia las formas literarias de la Biblia y que comenzó a desarrollarse en el ámbito protestante a partir de 1900 con el descubrimiento de nuevos textos de literaturas elaboradas en zonas cercanas al ámbito judío: Babilonia, Asiria, Egipto, Canaán, etc. La expresión «historia de las formas» fue extendida por su principal promotor, el teólogo protestante Martin Dibelius. (es)
- 양식비평(Form criticism )이란 성경의 본문들을 문학적인 패턴(장르와 각 장르가 가진 다양한 양식)으로 분류하고 각각의 형태들을 구전시대까지 추적하는 성서비평학 방법이다. 양식비평이 추구하는 것은 본문의 원래형식와 문학전통의 역사적 상황을 결정하는 것이다. 양식비평은 원래 구약연구를 위하여 헤르만 궁켈(Hermann Gunkel), 마틴 노트, 게르하르트 폰 라트와 같은 학자들이 구전의 자료들을 참고하여 문서설을 보완하기 위하여 사용하는데서 시작되었다. 칼 슈미츠, 마르틴 디벨리우스, 그리고 루돌프 불트만과 같은 학자들이 후에 복음서를 적용하게 되었다. (ko)
- 様式史研究（ようしきしけんきゅう、独:Formgeschichte, 英:form crticism）は、文学様式による聖書本文の分類による聖書批評学の方法である。 マルティン・ディベリウスによって書かれた「福音書の様式史研究」から、様式史批評という言葉が生まれた。また、によって書かれた「史的イエスの枠組み」という書物によって、マルコの福音書の歴史的枠組みを自由主義的に解釈する流れができた。 さらに、ルドルフ・ブルトマンが1921年に「共観福音書の伝承史の研究」を著して、ディベリウスらの新約研究を発展させた。 様式史研究は口伝の形成過程において、それに強い影響を与えたものを仮定する。聖書本文は読者の記憶を助けるために各物語は同じ様式をもっているとする。様式史研究は、様式が初期のものと、後期のものに区別して、口伝が語り伝えられる中で様々なものが付加されていったとしている。 (ja)
- تاريخ الصيغ أو نقد الصيغ أو تاريخ أشكال القول (Formgeschichte) هو مهنج ضمن المنهج التاريخي الناقدي في تفسير الكتاب المقدس. المصطلح استعارة من العلوم الطبيعية المتأثرة برؤية غوته في التشكل («نظرية التشكل هي نظرية التحول»): صاغها عالم النبات فرانز جوزيف شيلفر. يفحص منهج تاريخ الصيغ النص في الكتاب المقدس فيما يتعلق بأنواع النصوص الواردة فيه. بدلاً من تاريخ الصيغ، تُستخدم مصطلحات نقد الصيغ ونقد الجنس الأدبي، مع وجود فروق دقيقة في المعنى. (ar)
- Kritikoj de la formoj (germane: Formgeschichte, "Historio de la formoj") estas ekzegeza metodo laŭ kiu necesas kompreni la originan kuntekston en kiu naskigis kaj uziĝis kaj daŭre formiĝis determinita teksto. La medio en kiu la teksto kreskiĝis ( (= sidiĝinte en la vivo) estus la ŝlosilo-vojo por kompreni la tekston mem.“Formo” ĉi tie estas traduko de la germana Gattung, kiu tradukeblas ankaŭ, kaj laŭ iuj eĉ pli korekte, per literatura ĝenro. Tiu metodo klopodas izoli kaj kribri la antaŭliteraturajn travivaĵojn de la biblia teksto rekonstruante la socian vivon kaj la instituciojn en la ŝtato-religio de la antikva Izraelo. (eo)
- Formgeschichte ist eine Methode innerhalb der historisch-kritischen Methode der biblischen Exegese. Der Begriff stammt aus der von Goethes Blick auf die Morphologie („Gestaltenlehre ist Verwandlungslehre“) beeinflussten Naturwissenschaft: Der Botaniker Franz Joseph Schelver hat ihn geprägt. Die Formgeschichte untersucht den biblischen Text nach dem Theologen Karl Ludwig Schmidt im Hinblick auf die dort enthaltenen Textgattungen. Statt Formgeschichte sind auch, mit leichten Bedeutungsnuancen, die Begriffe Formkritik und Gattungskritik gebräuchlich. (de)
- Form criticism as a method of biblical criticism classifies units of scripture by literary pattern and then attempts to trace each type to its period of oral transmission. "Form criticism is the endeavor to get behind the written sources of the Bible to the period of oral tradition, and to isolate the oral forms that went into the written sources. Insofar as this attempts to trace the history of the tradition, it is known as tradition criticism." Form criticism seeks to determine a unit's original form and the historical context of the literary tradition. (en)
- La Formgeschichte [fɔʁmɡəʃɪçtə], en français « critique des formes » (littéralement : « histoire de la forme »), est une méthode d'exégèse du Nouveau Testament créée au début du XXe siècle. Ses ouvrages principaux, parus presque simultanément en Allemagne, sont Die Formgeschichte des Evangeliums de Martin Dibelius, publié à Tübingen en 1919, Der Rahmen der Geschichte Jesu de Karl Ludwig Schmidt, publié à Berlin en 1919, et Die Geschichte der synoptischen Tradition (traduit en français sous le titre L'Histoire de la tradition synoptique) de Rudolf Bultmann, publié à Göttingen en 1921. (fr)
- Kritik bentuk merupakan salah satu metode dari penafsiran Alkitab. Kritik bentuk sebenarnya mengkonsentrasikan pada bagian-bagian teks yang lebih luas, bahkan hingga seluruh kitab, akan tetapi secara keseluruhan metode ini menaruh perhatian lebih pada unit atau bagian terkecil yang lebih singkat dari suatu teks atau tulisan. Kritik bentuk ini meneliti proses penyampaian berita (yang ditulis berupa teks), dimulai dari bentuk pewartaan secara lisan (dari mulut ke mulut) hingga bentuk tertulis yang kita miliki sekarang ini. (in)
- La critica delle forme (in tedesco: Formgeschichte, "storia delle forme") è un metodo dell'esegesi basato sull'analisi del contesto originale in cui un determinato testo è stato formulato ed è stato usato (Sitz im Leben). Sarebbe questa la chiave per comprenderne il significato autentico. "Forma" qui è traduzione del tedesco Gattung, termine che sarebbe meglio tradotto con "genere letterario" (genre). (it)
- Metoda historii form (niem. formgeschichtliche Methode, skrót FG) – jest jedną z metod badawczych współczesnej biblistyki. Celem metody jest określenie prehistorii biblijnych tekstów (przede wszystkim Ewangelii), tzn. ich postaci w okresie ustnego przekazu, kiedy to treści były przekazywane w prostych formach literackich. Kolejne etapy badania historii form to: W badaniach wykorzystywane są osiągnięcia socjologii i historii religii. W literaturze przedmiotu występują różne nazwy tej metody: (pl)
- Formhistoria, kortform av formhistorisk undersökning eller formhistorisk metod, är en metod som används för att studera berättelser som överförts via muntlig tradition. Inom bibelforskning används den särskilt vid studier av evangeliernas berättelser. De tyska bibelforskarna Martin Dibelius, och Rudolf Bultmann utvecklade metoden på 1910-talet, delvis utifrån rön gjorda av folklorister och forskare på Gamla testamentet. Dessa bildade den formhistoriska skolan. (sv)
|
