| dbo:abstract
|
- El motí de Squillace es va organitzar a Madrid el març de 1766 i va estar motivat per un decret de Squillace, ministre de Carles III, que prohibia lluir capa llarga i barret d'ala ampla, adduint que aquesta indumentària afavoria que es cometessin delictes perquè era impossible d'identificar el delinqüent. Així, es pretenia imposar la capa curta i el barret de tres puntes, segons la moda italiana. (ca)
- En 1766, estinte reĝo Karlo la 3-a, okazis en Madrido kaj aliaj punktoj de Hispanio la tumulto aŭ ribelo kiu pasis al la historio kiel tumulto de Eskilaĉo hispane Motín de Esquilache, en kiu oni kalkulas la partoprenon de ĉ. 40.000 personoj kiu eĉ riskis la vivon de la monarko mem. Kvankam la ekiĝo de la ribelo estis la publikigado de municipa leĝo kiu regulis la vestmanieron de la madridanoj, oni devas serĉi la verajn kaŭzojn en la malsato de la loĝantaro, la konstantaj prezaltiĝoj de la bazaj bezonataĵoj kaj la malfido al la eksterlandaj ministroj portataj de Karlo la 3-a, kion svingis ribelestroj kiuj fakte volis kontraŭstari la modernigajn reformojn de tiuj ministroj. En la fino, la tumulto perforte ekziligis la markizo de Eskilaĉo, kiu estis kreinta la leĝon pri reguladoj. (eo)
- Der Madrider Hutaufstand (auch Aufstand der Hüte; spanisch Motín de Madrid, Motín de Esquilache, oder Motín contra Esquilache oder Motín de Aranjuez) war ein unblutiger Aufstand im Jahre 1766 in Spanien gegen den Marqués de Esquilache, Minister (rey alcalde) unter König Karl III. (de)
- El motín de Esquilache fue la revuelta que tuvo lugar en Madrid en marzo de 1766, siendo rey Carlos III. La movilización popular fue masiva (un documento coetáneo cita la cifra de treinta mil participantes, posiblemente una exageración para una población de cincuenta mil habitantes), y llegó a considerarse amenazada la seguridad del propio rey. No obstante, a pesar de su espectacularidad y extensión o coincidencia de revueltas por causas semejantes en otros lugares de España, la más evidente consecuencia política del motín se limitó a un cambio de gobierno que incluía el destierro del marqués de Esquilache, el principal ministro del rey, al que los amotinados culpaban de la carestía del pan, y que se había hecho extraordinariamente impopular como consecuencia de la prohibición de algunas vestimentas tradicionales. Su condición de italiano contribuyó de forma importante a ese rechazo. Las iniciales medidas de apaciguamiento y el especial cuidado que a partir de entonces se puso en el abasto de Madrid fueron suficientes para garantizar el orden social en los años siguientes. Se han identificado diferentes intereses y grupos de poder nobiliarios y eclesiásticos, tanto entre los acusados de instigar el motín (que según las conclusiones de la Pesquisa Secreta llevada a cabo por las autoridades desde el mes de abril de 1766 estuvo planificado por los jesuitas y personalidades afines, como el marqués de la Ensenada ––) como entre los beneficiados por la nueva situación (denominados albistas por el duque de Alba, aunque el personaje que alcanzó mayor poder fue el conde de Aranda –cabeza del partido aragonés–; junto con un equipo de burócratas ilustrados —Roda o Campomanes—). La historiografía actual lo interpreta como un movimiento popular espontáneo, pero con una instrumentalización política evidente en medio de una lucha por el poder entre dos facciones de la Corte, por lo que se ha calificado de para indicar que no se reduce al modelo de motín de subsistencias. (es)
- The Esquilache Riots (Motín de Esquilache) occurred in March 1766 during the rule of Charles III of Spain. Caused mostly by the growing discontent in Madrid about the rising costs of bread and other staples, they were sparked off by a series of measures regarding Spaniards' apparel that had been enacted by Leopoldo de Gregorio, Marqués de Esquilache, a Neapolitan minister whom Charles favored. (en)
- Esquilacheren aurkako matxinada 1766an, Karlos III.a Espainiakoa errege zela, Madrilen egindako matxinada izan zen. Gutxi gorabehera 40.000 lagun matxinatu zirela kalkulatu da. Finantzetako idazkari Leopoldo Esquilachek bultzatuta, madrildarren janzkerari buruzko lege bat onartu zen, eta horrek piztu zuen matxinada; Kapa luzea eta hego zabaleko kapela aldatzeko legea egin zuten, gaizkileak ezagutzeko oztopo zirela argudiatuz, eta horien ordez, kapa laburragoa eta hiru puntako kapela erabiltzeko agindua ezarri zuten. Hala ere, benetako arrazoiak bestelakoak izan ziren: gosea, lehengaien prezio altuak eta Karlos III.ak ekarritako ministro atzerritarrari herritarrek zioten mesfidantza. Esquilacheko markesa erbesteratzean amaitu zen matxinada. (eu)
- La révolte contre Esquilache (Motín de Esquilache en espagnol) est le nom donné à un ensemble de révoltes qui eurent lieu à Madrid et d'autres villes d'Espagne en 1766, sous le règne de Charles III. On évalue le nombre des participants aux émeutes à environ 40 000 ; cette grave agitation menaça la figure royale. Le déclencheur de la crise fut la publication d'un règlement municipal sur les vêtements des Madrilènes, mais il faut en chercher les causes plus loin, dans la récurrence des disettes, des hausses de prix des produits de première nécessité et le rejet des ministres étrangers de Charles III par la population espagnole. Finalement, la révolte se conclut par l'éloignement forcé du marquis d'Esquilache, secrétaire des Finances et inspirateur de l'édit sur les vêtements. (fr)
- Zamieszki Esquilachego (hiszp. Motín de Esquilache) – rozruchy w Madrycie i niemal 70 innych hiszpańskich miastach, do których doszło wiosną 1766 roku. Bezpośrednią przyczyną zamieszek w Madrycie był niepopularny dekret wydany przez pochodzącego z Włoch ministra finansów Leopolda de Gregoria, markiza Esquilache. Dekret ten zakazywał mieszkańcom Madrytu noszenia długich płaszczy (capas) i wielkich kapeluszy o szerokim rondzie (sombreros). Minister chciał w ten sposób poprawić bezpieczeństwo w mieście, uniemożliwiając przestępcom zakrywanie twarzy i noszenie broni pod płaszczami. Jego działania zostały jednak uznane przez ludność za naruszenie wolności i tradycji. Na sprzeciw wobec dekretu regulującego ubiór nałożyły się niechęć ludu wobec cudzoziemskich ministrów, otaczających króla Karola III, oraz niezadowolenie z innych reform markiza Esquilache, które doprowadziły między innymi do wzrostu cen chleba i oliwy. 23 marca 1766 roku wybuchły rozruchy w Madrycie, a w ich trakcie tłum zdemolował domy włoskich ministrów. Następnego dnia doszło do starć na ulicach, w których z rąk protestujących zginęło kilku żołnierzy Gwardii Walońskiej. Aby uspokoić sytuację, król obiecał zrewoltowanej ludności dymisję markiza Esquilache, wycofanie najbardziej niepopularnych reform i amnestię dla uczestników zamieszek. Następnie Karol III wyjechał do swojej rezydencji w Aranjuez, starając się utrzymać podróż w tajemnicy. Informacja o opuszczeniu Madrytu przez króla rozeszła się jednak po mieście, budząc niepokój ludności, a rozruchy zostały wznowione. Sytuacja uspokoiła się, gdy po kilku dniach minister Esquilache został wygnany do Włoch. W tym samym czasie zamieszki wybuchły w wielu innych miastach Hiszpanii, między innymi w Saragossie, Barcelonie i Kadyksie. Nie jest do końca jasne, jaka była ich przyczyna, ale najpewniej na nastroje buntującej się ludności wpłynęły ogólna drożyzna, niepopularne reformy i ksenofobiczne nastroje wobec cudzoziemskiego otoczenia króla. W czasie rozruchów, które objęły prawie 70 miast, król cały czas przebywał w Aranjuez, nie chcąc wracać do Madrytu ze względu na konieczność spełnienia obietnic, które złożył mieszkańcom miasta. Ostatecznie nowy minister, Hiszpan Pedro de Aranda, skłonił radę miejską i przedstawicielstwa cechów do deklaracji, że przedstawienie żądań wobec króla zostało na nich wymuszone i nie oczekują ich spełnienia. W rezultacie Karol III powrócił do stolicy. Po uspokojeniu nastrojów władze oskarżyły o sprowokowanie zamieszek jezuitów oraz markiza Ensenadę. Były dostojnik został wygnany, a zakon jezuitów na terenie Hiszpanii i jej kolonii rozwiązano na początku 1767 roku. Zakonników deportowano do Państwa Kościelnego; pretekstem do tej akcji był właśnie domniemany udział w rebelii. Choć jest prawdopodobne, że zamieszki były częściowo sprowokowane, a udział w nich brali pojedynczy przedstawiciele zakonu, prawdziwą przyczyną wygnania jezuitów z Hiszpanii był raczej ich sprzeciw wobec absolutyzmu i forsowanych przez Karola III idei jansenistycznych. W efekcie zamieszek król i jego ministrowie przedsięwzięli reformy administracji miejskiej Madrytu, które doprowadziły do znacznego zwiększenia kontroli państwa nad życiem mieszkańców. W 1768 r. powołano nową kategorię urzędników municypalnych (alcaldes de barrio), którzy uzyskali szerokie uprawnienia policyjne, między innymi do aresztowania ludzi za wykroczenia handlowe lub pijaństwo. Stanowili oni swego rodzaju najniższy szczebel panującej w burbońskiej Hiszpanii władzy absolutnej. (pl)
- O Motim de Esquilache foi uma revolta popular ocorrida na Espanha em março de 1766. Dentre as diversas consequências que o movimento trouxe, que incluíam diversos setores da sociedade, a principal foi o banimento do Marquês de Esquilache, o principal ministro do rei Carlos III. Foi considerada uma revolta de subsistência por ter a fome como um dos fatores principais para seu início. O motim expressou de maneira ingênua suas demandas políticas e econômicas, mas em nenhum momento manifestou-se contra o poder real ou contra os privilégios da nobreza e clero. A historiografia atual estuda o motim sob a perspectiva de um movimento popular com viés político devido à luta pelo poder entre duas facções da Corte, tirando do foco a questão das capas e chapéus como o fator principal e causador da revolta, apesar de terem sido parte importante. (pt)
|
| rdfs:comment
|
- El motí de Squillace es va organitzar a Madrid el març de 1766 i va estar motivat per un decret de Squillace, ministre de Carles III, que prohibia lluir capa llarga i barret d'ala ampla, adduint que aquesta indumentària afavoria que es cometessin delictes perquè era impossible d'identificar el delinqüent. Així, es pretenia imposar la capa curta i el barret de tres puntes, segons la moda italiana. (ca)
- Der Madrider Hutaufstand (auch Aufstand der Hüte; spanisch Motín de Madrid, Motín de Esquilache, oder Motín contra Esquilache oder Motín de Aranjuez) war ein unblutiger Aufstand im Jahre 1766 in Spanien gegen den Marqués de Esquilache, Minister (rey alcalde) unter König Karl III. (de)
- The Esquilache Riots (Motín de Esquilache) occurred in March 1766 during the rule of Charles III of Spain. Caused mostly by the growing discontent in Madrid about the rising costs of bread and other staples, they were sparked off by a series of measures regarding Spaniards' apparel that had been enacted by Leopoldo de Gregorio, Marqués de Esquilache, a Neapolitan minister whom Charles favored. (en)
- La révolte contre Esquilache (Motín de Esquilache en espagnol) est le nom donné à un ensemble de révoltes qui eurent lieu à Madrid et d'autres villes d'Espagne en 1766, sous le règne de Charles III. On évalue le nombre des participants aux émeutes à environ 40 000 ; cette grave agitation menaça la figure royale. Le déclencheur de la crise fut la publication d'un règlement municipal sur les vêtements des Madrilènes, mais il faut en chercher les causes plus loin, dans la récurrence des disettes, des hausses de prix des produits de première nécessité et le rejet des ministres étrangers de Charles III par la population espagnole. Finalement, la révolte se conclut par l'éloignement forcé du marquis d'Esquilache, secrétaire des Finances et inspirateur de l'édit sur les vêtements. (fr)
- En 1766, estinte reĝo Karlo la 3-a, okazis en Madrido kaj aliaj punktoj de Hispanio la tumulto aŭ ribelo kiu pasis al la historio kiel tumulto de Eskilaĉo hispane Motín de Esquilache, en kiu oni kalkulas la partoprenon de ĉ. 40.000 personoj kiu eĉ riskis la vivon de la monarko mem. (eo)
- El motín de Esquilache fue la revuelta que tuvo lugar en Madrid en marzo de 1766, siendo rey Carlos III. La movilización popular fue masiva (un documento coetáneo cita la cifra de treinta mil participantes, posiblemente una exageración para una población de cincuenta mil habitantes), y llegó a considerarse amenazada la seguridad del propio rey. No obstante, a pesar de su espectacularidad y extensión o coincidencia de revueltas por causas semejantes en otros lugares de España, la más evidente consecuencia política del motín se limitó a un cambio de gobierno que incluía el destierro del marqués de Esquilache, el principal ministro del rey, al que los amotinados culpaban de la carestía del pan, y que se había hecho extraordinariamente impopular como consecuencia de la prohibición de algunas (es)
- Esquilacheren aurkako matxinada 1766an, Karlos III.a Espainiakoa errege zela, Madrilen egindako matxinada izan zen. Gutxi gorabehera 40.000 lagun matxinatu zirela kalkulatu da. Finantzetako idazkari Leopoldo Esquilachek bultzatuta, madrildarren janzkerari buruzko lege bat onartu zen, eta horrek piztu zuen matxinada; Kapa luzea eta hego zabaleko kapela aldatzeko legea egin zuten, gaizkileak ezagutzeko oztopo zirela argudiatuz, eta horien ordez, kapa laburragoa eta hiru puntako kapela erabiltzeko agindua ezarri zuten. Hala ere, benetako arrazoiak bestelakoak izan ziren: gosea, lehengaien prezio altuak eta Karlos III.ak ekarritako ministro atzerritarrari herritarrek zioten mesfidantza. (eu)
- Zamieszki Esquilachego (hiszp. Motín de Esquilache) – rozruchy w Madrycie i niemal 70 innych hiszpańskich miastach, do których doszło wiosną 1766 roku. Bezpośrednią przyczyną zamieszek w Madrycie był niepopularny dekret wydany przez pochodzącego z Włoch ministra finansów Leopolda de Gregoria, markiza Esquilache. Dekret ten zakazywał mieszkańcom Madrytu noszenia długich płaszczy (capas) i wielkich kapeluszy o szerokim rondzie (sombreros). Minister chciał w ten sposób poprawić bezpieczeństwo w mieście, uniemożliwiając przestępcom zakrywanie twarzy i noszenie broni pod płaszczami. Jego działania zostały jednak uznane przez ludność za naruszenie wolności i tradycji. Na sprzeciw wobec dekretu regulującego ubiór nałożyły się niechęć ludu wobec cudzoziemskich ministrów, otaczających króla Karola (pl)
- O Motim de Esquilache foi uma revolta popular ocorrida na Espanha em março de 1766. Dentre as diversas consequências que o movimento trouxe, que incluíam diversos setores da sociedade, a principal foi o banimento do Marquês de Esquilache, o principal ministro do rei Carlos III. Foi considerada uma revolta de subsistência por ter a fome como um dos fatores principais para seu início. (pt)
|
