| dbo:abstract
|
- Vegetační (nebo také výšková) stupňovitost je vertikální rozvrstvení ekosystémů v horských oblastech. Jedná se o přirozenou rozdílnost vegetace způsobenou rozdílným klimatem s přibývající nadmořskou výškou a různou expozicí. S přibývající nadmořskou výškou se zvyšuje množství srážek a klesají teploty. Expozice (orientace ekosystému vůči světové straně) se projevuje rozdílnou distribucí slunečního světla. Rozdílnost klimatických prostředí se projevuje změnou ve složení vegetace i změnou ve složení fauny. (cs)
- La zonació altitudinal, els estatges climàtics, pisos climàtics o estatges de vegetació en ecologia és la disposició de les característiques naturals en funció de l'altitud i els climes que se’n deriven. És a dir, cadascun dels espais que es van succeint a mesura que augmenta l'altitud, a conseqüència de les variacions principalment de temperatura. La temperatura, humitat, composició del sòl i la radiació solar són factors importants en la determinació de les zones altitudinals. Les unitats bioclimàtiques es delimiten en funció de les temperatures, de les precipitacions i de la distribució d'ambdues al llarg de l'any. A cada pis bioclimàtic li corresponen, una sèrie de comunitats vegetals que varien en funció de les regions biogeogràfiques, però que mentenen grans trets en comú. L'éstatge de la vegetació influencia l'economia muntanyenca, la qual també varia segons l'altitud. La zonació altitudinal va ser una hipòtesi plantejada primer pel geògraf Alexander von Humboldt que es va adonar que la temperatura disminuïa amb l'augment d'altitud. (ca)
- Altitudinal zonation (or elevational zonation) in mountainous regions describes the natural layering of ecosystems that occurs at distinct elevations due to varying environmental conditions. Temperature, humidity, soil composition, and solar radiation are important factors in determining altitudinal zones, which consequently support different vegetation and animal species. Altitudinal zonation was first hypothesized by geographer Alexander von Humboldt who noticed that temperature drops with increasing elevation. Zonation also occurs in intertidal and marine environments, as well as on shorelines and in wetlands. Scientist C. Hart Merriam observed that changes in vegetation and animals in altitudinal zones map onto changes expected with increased latitude in his concept of life zones. Today, altitudinal zonation represents a core concept in mountain research. (en)
- Altecozonoj (en PIV troviĝas la vorto etaĝo en topologia senco) priskribas en la ekologio kaj geobotaniko la karakteron de la flaŭro kaj faŭno de regiono depende de la alteco super marnivelo. La vegetaĵaro estas uzata kiel indikilo, ĉar ĝi estas pli facile kartigebla, pro tio oni ankaŭ parolas pri vegetoŝtupoj. Sub klimatologiaj vidpunktoj la altecozonoj nomiĝas klimatoŝtupoj aŭ klimataj altecozonoj. (eo)
- Als Höhenstufen (auch Höhenzonen, Vegetations(höhen)stufen, in vorwiegend älterer Literatur oder vereinzelt in der Forstökologie Höhengürtel und selten Gebirgsstufen) werden in der Ökologie, Geobotanik und Biogeographie die klimatisch bedingten Bereiche gleichartiger natürlicher Vegetation in Gebirgen bezeichnet. Mit zunehmender Höhe über dem Meeresspiegel herrschen durch den atmosphärischen Temperaturgradienten niedrigere Lufttemperaturen, sodass die Standortbedingungen für Pflanzen in der Höhe anders sind als in tieferen Lagen und entsprechende Anpassungen erfordern. Diese führen in den unterschiedlichen Höhenlagen von der natürlichen Vegetation des flachen Umlandes ausgehend zu einer typischen, vertikalen Abfolge verschiedener Pflanzenformationen. Anzahl, Grenzen, Ausdehnung und Bewuchs richten sich nach den konkreten Verhältnissen in den untersuchten Gebirgen. Walter und sprechen dabei von den Orobiomen der Gebirge, die sie von den globalen Zonobiomen unterscheiden. Grundsätzlich weist die Abstufung der Gebirgsvegetation große Ähnlichkeiten mit den globalen Zonobiomen und Vegetationszonen auf. Da die Pflanzendecke als Bioindikator ausreicht, spielt die Tierwelt nur eine nachgeordnete Rolle. Die Grenzen der einzelnen Höhenstufen sind sehr variabel und selbst bei benachbarten Gebirgen oftmals unterschiedlich. In den humiden Gebirgen der kühlgemäßigten Klimazone beginnt die Höhenzonierung mit den sommergrünen Laubwäldern der planaren Tiefebebene und der kollinen Stufe. In der montanen Mittelgebirgsstufe werden diese aufwärts immer mehr mit Nadelgehölzen durchsetzt, um schließlich als Gebirgsnadelwald die obere Waldgrenze zu bilden, die den Übergang in die alpine Hochgebirgsstufe markiert. Die „Kampfzone“ des Waldes bis zur Baumgrenze wird in der Regel als subalpine Stufe bezeichnet. (Solche Übergangszonen zwischen den Stufen umfassen meist nur wenige dutzend Höhenmeter.) Darüber liegt die baumfreie, zwergstrauch- und grasbestandene Mattenregion der alpinen Hochlagen, die in der fast vegetationsfreien nivalen Fels- und Eisregion endet. Je höher ein Gebirge ist, desto größer sind mit zunehmender Höhe die Unterschiede der Gebirgsflora zur zonalen Vegetation der Umgebung. Die deutlich vom Gebirgsklima geprägten Höhenstufen werden daher auch extrazonal genannt. Hinzu kommen etliche azonale Ökotope, deren Bewuchs zudem von nicht-klimatischen Standortbedingungen des Bodens (Felsen, dünne Humusschicht, Erosion u. ä.) oder Wasserhaushalts (Staunässe, Grundwasserstand, Still- und Fließgewässer) geprägt ist. Betrachtet man nur die klimatologischen Unterschiede heißt die Höhengliederung Klimastufe oder klimatische Höhenzone. (de)
- La zonificación altitudinal (o zonificación de elevación) en las regiones montañosas describe la estratificación natural de los ecosistemas que se produce en distintas elevaciones debido a las condiciones ambientales variables. La temperatura, la humedad, la composición del suelo y la radiación solar son factores importantes en la determinación de las zonas de altitud, que por consiguiente sustentan diferentes especies vegetales y animales. (es)
- Altitudezko zonazioa, ekologian, altitudearen eraginez mendietan gertatzen den landaredi- da. Altitudeak tenperaturan, hezetasunean, lurzoruaren konposizioan eta eguzki-erradiazioan eragiten duenez, ingurune-baldintza desberdinak dituzten estai altitudinalak bereizten dira; ingurune-baldintza desberdinen horien ondorio dira landaredi-estaiak. (eu)
- L'étagement, en écologie, est la disposition des caractères naturels en fonction de l'altitude et des climats qui en découlent. L'étagement de la végétation influence l'économie montagnarde, qui varie ainsi avec l'altitude. (fr)
- I piani altitudinali sono delle zone o fasce di altitudine caratterizzate da flora e vegetazione formalmente omogenea e sostanzialmente ad ecologia simile o reciprocamente compatibile. Di norma le "linee" o le quote che delimitano un piano altitudinale vengono chiamate "orizzonti". Prendono invece il nome di "limiti" quelle linee o quote che segnano il termine superiore (o inferiore) di un determinato tipo di vegetazione o, più nel dettaglio, di specifiche presenze floristiche. Per la parte relativa ai territori montuosi e alpini, la validità geografica della suddivisione che segue si estende a tutta la catena delle Alpi, comprese le Dolomiti, nonché alla catena dei Carpazi. Nonostante numerose corrispondenze e analogie, anche di rilievo, tale validità non appare invece adeguatamente estensibile ai Pirenei, ai Balcani e agli Appennini, se non per considerazioni assai generalizzate o per singoli episodi. (it)
- Высотная поясность, или высотная зональность, — закономерная смена природных условий, природных зон и ландшафтов в горах по мере возрастания абсолютной высоты (высоты над уровнем моря). «Высотный пояс», «высотная ландшафтная зона» — единица высотно-зонального расчленения ландшафтов в горах. Высотный пояс образует полосу, сравнительно однородную по природным условиям, часто прерывистую. (ru)
- Piętra roślinności, piętra klimatyczno-roślinne – charakterystyczny dla wielu obszarów górskich układ roślinności warunkowany występowaniem piętrowego układu stref klimatycznych, tj. powodowany zmianą klimatu następującą wraz ze wzrostem wysokości nad poziomem morza. Wraz ze wzrostem wysokości zmieniają się takie elementy klimatu jak: średnia temperatura, roczna suma opadów atmosferycznych i długość okresu wegetacyjnego. Silnie zaznaczona jest piętrowość w górach średnich w strefie umiarkowanej półkuli północnej oraz w wysokich górach w strefie równikowej i na średnich szerokościach półkuli południowej. Roślinność typowa dla poszczególnych pięter stanowi przykład bezstrefowych (azonalnych) formacji roślinnych. Górskie piętra roślinne nie występują tylko w klimatach skrajnie suchych (pustynne góry Sahary) lub skrajnie zimnych (Arktyka, Antarktyka). Istnieje pewna analogia między piętrami roślinności (strefowość pionowa), a strefami roślinności (strefowość pozioma). Podobieństwa takie zaznaczają się przede wszystkim w strefach pozazwrotnikowych. Przykładowo, piętro regla górnego w Tatrach przypomina strefę tajgi, a piętro subalpejskie – strefę tundry. Z piętrami roślinnymi w górach związane są również trzy granice ekologiczne: dolna granica lasu (górna granica suchości), górna granica lasu i granica wiecznego śniegu. (pl)
- As zonas climáticas por altitude foram formuladas e descritas inicialmente pelo geógrafo Alexander von Humboldt, que notou que a temperatura cai com o aumento da elevação. Descrevem na ecologia e na geobotânica, a manifestação da flora e da fauna de uma região em relação a sua altitude, são as faixas compreendidas entre as linhas dos Paralelos. Temperatura, umidade, composição do solo e radiação solar são fatores importantes na determinação de zonas altitudinais, que consequentemente suportam diferentes espécies de vegetação e animais. O zoneamento também ocorre em ambientes intertidais e marinhos, bem como em linhas costeiras e em zonas úmidas. (pt)
- Висо́тна по́ясність, або висотна зональність — закономірна зміна природних комплексів у горах, зумовлена насамперед зміною кліматичних умов з висотою. Висотна поясність пояснюється зміною клімату з висотою: на 1 км підйому температура повітря знижується в середньому на 6 градусів Цельсія, зменшується тиск повітря, його запиленість, зростає інтенсивність сонячної радіації, до висоти 2—3 км збільшується хмарність і кількість опадів. Повний спектр кліматичних зон висотної поясності можна спостерігати в крупних гірських масивах екваторіальних і тропічних широт (Анди, Гімалаї). З висотною поясністю пов'язане явище вертикальної зональності рослинності — це зміна зон рослинності, пов'язана із змінами клімату і ґрунтів залежно від висоти над рівнем моря. Так, в аридних зонах пустельна рослинність при підйомі в гори послідовно змінюється зонами (поясами) степів, лісів, субальпійських і альпійських лук, високогірних тундр і одвічних снігів. Закон вертикальної зональності рослинності відкрито Одуїном і Мільн-Едвардсом (1832). (uk)
|
| rdfs:comment
|
- Vegetační (nebo také výšková) stupňovitost je vertikální rozvrstvení ekosystémů v horských oblastech. Jedná se o přirozenou rozdílnost vegetace způsobenou rozdílným klimatem s přibývající nadmořskou výškou a různou expozicí. S přibývající nadmořskou výškou se zvyšuje množství srážek a klesají teploty. Expozice (orientace ekosystému vůči světové straně) se projevuje rozdílnou distribucí slunečního světla. Rozdílnost klimatických prostředí se projevuje změnou ve složení vegetace i změnou ve složení fauny. (cs)
- Altecozonoj (en PIV troviĝas la vorto etaĝo en topologia senco) priskribas en la ekologio kaj geobotaniko la karakteron de la flaŭro kaj faŭno de regiono depende de la alteco super marnivelo. La vegetaĵaro estas uzata kiel indikilo, ĉar ĝi estas pli facile kartigebla, pro tio oni ankaŭ parolas pri vegetoŝtupoj. Sub klimatologiaj vidpunktoj la altecozonoj nomiĝas klimatoŝtupoj aŭ klimataj altecozonoj. (eo)
- La zonificación altitudinal (o zonificación de elevación) en las regiones montañosas describe la estratificación natural de los ecosistemas que se produce en distintas elevaciones debido a las condiciones ambientales variables. La temperatura, la humedad, la composición del suelo y la radiación solar son factores importantes en la determinación de las zonas de altitud, que por consiguiente sustentan diferentes especies vegetales y animales. (es)
- Altitudezko zonazioa, ekologian, altitudearen eraginez mendietan gertatzen den landaredi- da. Altitudeak tenperaturan, hezetasunean, lurzoruaren konposizioan eta eguzki-erradiazioan eragiten duenez, ingurune-baldintza desberdinak dituzten estai altitudinalak bereizten dira; ingurune-baldintza desberdinen horien ondorio dira landaredi-estaiak. (eu)
- L'étagement, en écologie, est la disposition des caractères naturels en fonction de l'altitude et des climats qui en découlent. L'étagement de la végétation influence l'économie montagnarde, qui varie ainsi avec l'altitude. (fr)
- Высотная поясность, или высотная зональность, — закономерная смена природных условий, природных зон и ландшафтов в горах по мере возрастания абсолютной высоты (высоты над уровнем моря). «Высотный пояс», «высотная ландшафтная зона» — единица высотно-зонального расчленения ландшафтов в горах. Высотный пояс образует полосу, сравнительно однородную по природным условиям, часто прерывистую. (ru)
- As zonas climáticas por altitude foram formuladas e descritas inicialmente pelo geógrafo Alexander von Humboldt, que notou que a temperatura cai com o aumento da elevação. Descrevem na ecologia e na geobotânica, a manifestação da flora e da fauna de uma região em relação a sua altitude, são as faixas compreendidas entre as linhas dos Paralelos. Temperatura, umidade, composição do solo e radiação solar são fatores importantes na determinação de zonas altitudinais, que consequentemente suportam diferentes espécies de vegetação e animais. O zoneamento também ocorre em ambientes intertidais e marinhos, bem como em linhas costeiras e em zonas úmidas. (pt)
- La zonació altitudinal, els estatges climàtics, pisos climàtics o estatges de vegetació en ecologia és la disposició de les característiques naturals en funció de l'altitud i els climes que se’n deriven. És a dir, cadascun dels espais que es van succeint a mesura que augmenta l'altitud, a conseqüència de les variacions principalment de temperatura. La temperatura, humitat, composició del sòl i la radiació solar són factors importants en la determinació de les zones altitudinals. Les unitats bioclimàtiques es delimiten en funció de les temperatures, de les precipitacions i de la distribució d'ambdues al llarg de l'any. A cada pis bioclimàtic li corresponen, una sèrie de comunitats vegetals que varien en funció de les regions biogeogràfiques, però que mentenen grans trets en comú. L'éstatge (ca)
- Altitudinal zonation (or elevational zonation) in mountainous regions describes the natural layering of ecosystems that occurs at distinct elevations due to varying environmental conditions. Temperature, humidity, soil composition, and solar radiation are important factors in determining altitudinal zones, which consequently support different vegetation and animal species. Altitudinal zonation was first hypothesized by geographer Alexander von Humboldt who noticed that temperature drops with increasing elevation. Zonation also occurs in intertidal and marine environments, as well as on shorelines and in wetlands. Scientist C. Hart Merriam observed that changes in vegetation and animals in altitudinal zones map onto changes expected with increased latitude in his concept of life zones. Toda (en)
- Als Höhenstufen (auch Höhenzonen, Vegetations(höhen)stufen, in vorwiegend älterer Literatur oder vereinzelt in der Forstökologie Höhengürtel und selten Gebirgsstufen) werden in der Ökologie, Geobotanik und Biogeographie die klimatisch bedingten Bereiche gleichartiger natürlicher Vegetation in Gebirgen bezeichnet. Mit zunehmender Höhe über dem Meeresspiegel herrschen durch den atmosphärischen Temperaturgradienten niedrigere Lufttemperaturen, sodass die Standortbedingungen für Pflanzen in der Höhe anders sind als in tieferen Lagen und entsprechende Anpassungen erfordern. Diese führen in den unterschiedlichen Höhenlagen von der natürlichen Vegetation des flachen Umlandes ausgehend zu einer typischen, vertikalen Abfolge verschiedener Pflanzenformationen. Anzahl, Grenzen, Ausdehnung und Bewuchs (de)
- I piani altitudinali sono delle zone o fasce di altitudine caratterizzate da flora e vegetazione formalmente omogenea e sostanzialmente ad ecologia simile o reciprocamente compatibile. Di norma le "linee" o le quote che delimitano un piano altitudinale vengono chiamate "orizzonti". Prendono invece il nome di "limiti" quelle linee o quote che segnano il termine superiore (o inferiore) di un determinato tipo di vegetazione o, più nel dettaglio, di specifiche presenze floristiche. (it)
- Piętra roślinności, piętra klimatyczno-roślinne – charakterystyczny dla wielu obszarów górskich układ roślinności warunkowany występowaniem piętrowego układu stref klimatycznych, tj. powodowany zmianą klimatu następującą wraz ze wzrostem wysokości nad poziomem morza. Wraz ze wzrostem wysokości zmieniają się takie elementy klimatu jak: średnia temperatura, roczna suma opadów atmosferycznych i długość okresu wegetacyjnego. Silnie zaznaczona jest piętrowość w górach średnich w strefie umiarkowanej półkuli północnej oraz w wysokich górach w strefie równikowej i na średnich szerokościach półkuli południowej. Roślinność typowa dla poszczególnych pięter stanowi przykład bezstrefowych (azonalnych) formacji roślinnych. Górskie piętra roślinne nie występują tylko w klimatach skrajnie suchych (pustyn (pl)
- Висо́тна по́ясність, або висотна зональність — закономірна зміна природних комплексів у горах, зумовлена насамперед зміною кліматичних умов з висотою. Висотна поясність пояснюється зміною клімату з висотою: на 1 км підйому температура повітря знижується в середньому на 6 градусів Цельсія, зменшується тиск повітря, його запиленість, зростає інтенсивність сонячної радіації, до висоти 2—3 км збільшується хмарність і кількість опадів. Повний спектр кліматичних зон висотної поясності можна спостерігати в крупних гірських масивах екваторіальних і тропічних широт (Анди, Гімалаї). (uk)
|
