| dbo:abstract
|
- Monte Albán és un jaciment arqueològic localitzat a 10 km de la ciutat d'Oaxaca de Juárez, capital de l'estat d'Oaxaca a Mèxic. Monte Albán va ser durant molt de temps la seu del poder dominant a la regió de les Valles Centrales d'Oaxaca, des del declivi de San Jose Mogote al preclàssic mitjà (1500-700 aC), fins a l'ocàs de la ciutat, ocorregut al voltant del segle ix. El nom antic d'aquesta ciutat fundada pels zapoteques a finals del preclàssic tardà és objecte de discussions. D'acord amb algunes fonts, el nom original va ser Dani Baá. Se sap, en canvi, que els mixteques van conèixer la ciutat com a Yucucúi (idioma mixteca: Yúcu-Cui, 'Turó Verd'). Està inscrit en la llista del Patrimoni de la Humanitat de la UNESCO des del 1987. A Catalunya, es conserven alguns elements provinents d'aquesta àrea, a la Biblioteca Museu Víctor Balaguer de Vilanova i la Geltrú. (ca)
- Monte Albán (volně přeloženo Jaguáří vrcholek) jsou pozůstatky města rozkládajícího se v nadmořské výšce 400 metrů nad v oblasti jižního Mexika. Monte Albán bylo nejvelkolepější zapotécké město jde o jedno z nejstarších kultovních míst Mezoameriky, které svědčí o bohaté historii předkolumbovských kultur. (cs)
- Monte Albán Monte Albán war die Hauptstadt der Zapoteken und liegt zehn Kilometer entfernt von der Stadt Oaxaca de Juárez im gleichnamigen Bundesstaat Oaxaca (Mexiko). Monte Albán liegt 2000 m über dem Meeresspiegel auf einer künstlich abgeflachten Bergkuppe und war das religiöse Zentrum der Zapoteken, später der Mixteken. Seine Blütezeit liegt zwischen 300 und 900 n. Chr. Die Anfänge der Besiedlung von Monte Albán lagen nach bisherigen Erkenntnissen im 8. Jahrhundert v. Chr. Erhalten sind umfangreiche Reste von Wohn- und Kultbauten, ein Observatorium, Grabkammern mit Skulpturen und Wandmalereien. 1987 wurde Monte Albán ins UNESCO-Weltkulturerbe aufgenommen. Am 30. März 2015 wurde die Gedenkstätte in das Internationale Register für Kulturgut unter Sonderschutz der Haager Konvention zum Schutz von Kulturgut bei bewaffneten Konflikten aufgenommen. (de)
- مونتي ألبان (بالإسبانية: Monte Albán) هو موقع أثري كبير ما قبل كولومبوس في بلدية سانتا كروز خوخوكوتلان في ولاية واهاكا المكسيكية الجنوبية (17.043 شمالا، 96.767 غربا). يقع الموقع على مرتفعات جبلية منخفضة ترتفع فوق السهل في الجزء الأوسط من وادي أوخاكا حيث تلتقي روافد أنهار إتلا في الشمال، وتلاكولولا في الشرق، وزيماتلان في الجنوب، وأوكوتلان (أو فالي غراندي). وتقع عاصمة الولاية الحالية مدينة أوخاكا حوالي 9 كم (6 ميل) شرق مونت ألبان. يقع المركز المدني والشعائري المنقب عنه جزئيا على قمة تلال مسواة ترتفع حوالي 1940 متر (6400 قدم) فوق مستوى سطح البحر وترتفع بنحو 400 متر (1300 قدم) من قاع الوادي، ما يجعلها موقعا محصنا. بالإضافة إلى نواة المدينة الضخمة المذكورة سلفا، ويتميز الموقع بعدة مئات من المدرجات الاصطناعية، وأكثر من عشر مجموعات من المباني تغطي كامل حدود التلال والحواف المحيطة. وتعتبر المواقع الاثرية على تلال أتزومبا وإل غالو المجاورة إلى الشمال جزءا من المدينة القديمة أيضا. وبالإضافة إلى كونها إحدى أقدم مدن أمريكا الوسطى، فإن أهمية مونت ألبان تنبع أيضا من دورها كمركز سياسي واجتماعي واقتصادي لحضارة الزابوتيك لما يقرب من ألف سنة. تأسست في نهاية الفترة التكوينية الوسطى حوالي 500 قبل الميلاد، وبحلول الفترة التكوينية الطرفية (حوالي 100 ق م - 200م) وأصبحت عاصمة دولة توسعية سيطرت على معظم مرتفعات أوخاكا وتفاعلوا مع الدول الأخرى في أمريكا الوسطى مثل تيوتيهواكان في الشمال. فقدت المدينة موقعها السياسي قبل نهاية العصر الكلاسيكي المتأخر (حوالي 500 - 750 م) وتم هجرها بعد ذلك بوقت قصير. شهدت المدينة عمليات إعادة بناء على نطاق صغير، وأعاد السكان اللاحقون استخدام بعض الهياكل والمقابر السابقة، وكما شهدت بعض الزيارات الديثنية، وكانت هذه العمليا الاستيطانية الصغيرة قد مثلت تاريخ المدينة من فترة سقوطها وحتى الفترة الاستعمارية. لا يعرف بالضبط كيف اشتق الاسم الحالي للموقع، وترى المقترحات الأولية أن الاسم أتنى من تحريف اسم الزابوتك الأصلي وهو دانيبان "Danibaan" (التلة المقدسة) بينما ترى نظريات أخرى أن الاسم يرجع إلى الحقبة الاستعمارية لجندي إسباني يدعى مونتالبان وأتى اسمه من تلال ألبان من إيطاليا. لا يعرف اسم المدينة القديم، حيث أنها انهارت قبل قرون من كتابة أقدم المصادر المتاحة. (ar)
- Monte Albán (hispane „Blanka Monto“) estis la ĉefurbo de la zapotekoj. Ĝi situas sur bone defendebla montopinto, 10 km fore de Oaxaca, la hodiaŭa ĉefurbo de la samnoma federacia ŝtato en suda Meksiko. La unuaj signoj pri ekzisto de la urbo venas el la 8-a jc. a.K. En la 1-a jc. a.K. montriĝas signoj de la setliĝo de la zapotekoj Oni jam konas el la unua periodo (600-300 a. K.) skribojn kaj ciferojn. Inter 300 kaj 500 montriĝas kulturaj kontaktofadenoj al Teotihuacán. En la 5-a-6-a jc. atingis Monte Albán la pinton de sia potenco. Ĝis 30.000 homoj vivis tie sur deklivoj de la monto. Ekde 700 perdis la urbo grave sian signifon kaj en ĉ. 950 tute senhomiĝis. Pli poste servis ĝi nur kiel tombigejo. La ĉetombejaĵoj montras ekde la 14-a jc. gravan influon de la . El tiu tempo venas la fama tombejo nro. 7 kun siaj unikaj trovitaĵoj el oro, arĝento kaj jado. En la lasta fazo antaŭ la hispana konkero, en Monte Albán ekloĝis la mikstekoj. (eo)
- Monte Albán es un sitio arqueológico localizado a 8 km de la ciudad de Oaxaca de Juárez. Fue la antigua capital de los zapotecos y una de las primeras ciudades de Mesoamérica, y de las más populares durante su auge. Se fundó aproximadamente 500 años a. C., floreciendo hasta 750 d. C., desde el declive de San José Mogote en el Preclásico Medio (1500-700 a. C.) hasta el ocaso de la ciudad, ocurrido alrededor del siglo IX. El nombre antiguo de esta ciudad fundada por los zapotecas a finales del Preclásico Tardío es objeto de discusiones. Se sabe, en cambio, que los mexicas llamaron a la ciudad Oselotepek, que en náhuatl significa Monte Jaguar o Monte del Jaguar, de oselotl - jaguar, y tepek - monte o cerro, y que traducido al zapoteco resulta en Dani Beedxe, de dani - monte, y beedxe - jaguar; aunque al parecer los zapotecos también conocieron la ciudad con el nombre de Dani Baán. Los mixtecos, en cambio, llamaron a la ciudad Yukú Kuììn, del mixteco yukú - monte, y kuììn - jaguar. El nombre castellano de Monte Albán fue dado por los españoles en la conquista por la similitud del paisaje con los montes Albanos en Italia. Monte Albán fue una de las ciudades más importantes de Mesoamérica. Se fundó en el 500 a. C. sobre la cima de una montaña en el centro de los Valles Centrales de Oaxaca y funcionó como capital de los zapotecas desde los inicios de nuestra era hasta el 800 d. C. En su momento de mayor desarrollo Monte Albán llegó a tener cerca de 35 000 habitantes, que vivían en su mayoría en las laderas aterrazadas de la montaña, dedicados a la agricultura. Como la gran mayoría de las grandes metrópolis mesoamericanas, Monte Albán fue una ciudad con una población pluriétnica. A lo largo de su historia la ciudad mantuvo vínculos muy sólidos con otros pueblos de gran importancia en Mesoamérica, en especial con los teotihuacanos durante el período Clásico Temprano. La ciudad fue abandonada al final de la Fase Xoo por la élite y buena parte de su población. Sin embargo, el recinto ceremonial que constituye el conjunto de la Zona Arqueológica de Monte Albán fue reutilizado por los mixtecos durante el Período Posclásico. Para esta época, el poder político del pueblo zapoteco se encontraba dividido entre varias ciudades-Estado, como Zaachila, Yagul, Lambityeco y Tehuantepec. Aunque es probable que su existencia fuera conocida durante la época colonial, Monte Albán no se menciona en las crónicas de la conquista o en los siglos posteriores, hasta principios del siglo XIX. Durante la primera mitad del siglo XX el mexicano Alfonso Caso llevó a cabo una serie de excavaciones que lo llevaron a encontrar la Tumba 7, donde reposaba el mayor depósito de obras de orfebrería mesoamericana de oro que se haya descubierto hasta la fecha. La zona arqueológica de Monte Albán fue declarada por la UNESCO, conjuntamente con el Centro Histórico de la Ciudad de Oaxaca, como Patrimonio Cultural de la Humanidad el 11 de diciembre de 1987. (es)
- Monte Albán Mexikoko Oaxaca estatuko hiriburu den Oaxaca de Juárez hiritik 10 kilometrora dagoen eremu arkeologiko bat da. Monte Albán, denbora askoan, Aro Aurreklasiko ertainean (K. a. 1500-K. a. 700) gainbera hasi eta Monte Albán bera ere IX. mende inguruan erori zen arte, Oaxacako Erdialdeko Haranetan botere menderatzailearen egoitza izan zen. Zapotekek Aro Aurreklasiko Berantiarrean sortu zuten hiri honen antzinako izena eztabaidagai da. Iturriren batzuen arabera, jatorrizko izena Dani Baá izan zen. Aldiz, mixtekek hiria Yucucúi ( Yúcu-cúi, "Muino Berdea" esan nahi duena) bezala ezagutu zutela ezagutzen da. Erdialdeko Amerikako metropoli handi gehienak bezala, Monte Albáneko biztanleria etnia anitzetakoa zen. Bere historian zehar, hiri honek Erdialdeko Amerikan oso garrantzitsuak izan ziren beste hiri batzuekin lotura oso estuak izan zituen, bereziki Teotihuacandarrekin Aro Klasiko goiztiarrean. Eliteak eta biztanleriaren zati handi batek hiria Xoo Fasearen amaieran utzi zuen. Alabaina, Monte Albángo Eremu Arkeologikoko multzoak osatzen duen zeremonia barrutia mixtekek erabili zuten . Garai honetarako, zapoteka herriaren botere politikoa zenbait hiri-estaturen artean banatua zegoen, , Tehuantepec, eta kasu. Bere existentzia garai kolonialean ezaguna izatea litekeena den arren, Monte Albán ez da konkistaren kroniketan edo hurrengo mendeetan aipatzen XIX. mendearen hasiera arte. XX. mendearen lehen erdialdean, mexikarrak egundaino aurkitu den Erdialdeko Amerikako urrelanen biltegi handiena zegoen aurkitzera eraman zuten indusketa batzuk egin zituen. Espainiarren aurreko monumentu multzoa eta Oaxaca de Juárez hiriaren erdigune historikoa 1987an UNESCOren Gizateriaren Ondare programaren erregistroan gehituak izan ziren. (eu)
- Monte Albán is a large pre-Columbian archaeological site in the Santa Cruz Xoxocotlán Municipality in the southern Mexican state of Oaxaca (17.043° N, 96.767°W). The site is located on a low mountainous range rising above the plain in the central section of the Valley of Oaxaca, where the latter's northern , eastern Tlacolula, and southern Zimatlán and Ocotlán (or ) branches meet. The present-day state capital Oaxaca City is located approximately 9 km (6 mi) east of Monte Albán. The partially excavated civic ceremonial center of the Monte Albán site is situated atop an artificially leveled ridge. It has an elevation of about 1,940 m (6,400 ft) above mean sea level and rises some 400 m (1,300 ft) from the valley floor, in an easily defensible location. In addition to the monumental core, the site is characterized by several hundred artificial terraces, and a dozen clusters of mounded architecture covering the entire ridgeline and surrounding flanks. The archaeological ruins on the nearby Atzompa and El Gallo hills to the north are traditionally considered to be an integral part of the ancient city as well. Besides being one of the earliest cities of Mesoamerica, Monte Albán was important for nearly one thousand years as the pre-eminent Zapotec socio-political and economic center. Founded toward the end of the Middle Formative period at around 500 BC, by the Terminal Formative (c. 100 BC – AD 200) Monte Albán had become the capital of a large-scale expansionist polity that dominated much of the Oaxacan highlands and interacted with other Mesoamerican regional states, such as Teotihuacan to the north (Paddock 1983; Marcus 1983). The city lost its political pre-eminence by the end of the Late Classic (c. AD 500–750), and soon thereafter was largely abandoned. Small-scale reoccupation, opportunistic reuse of earlier structures and tombs, and ritual visitations marked the archaeological history of the site into the Colonial period. The etymology of the site's present-day name is unclear. Tentative suggestions regarding its origin range from a presumed corruption of a native Zapotec name to a colonial-era reference to a Spanish soldier by the name Montalbán or to the Alban Hills of Italy. The ancient Zapotec name of the city is not known, as abandonment occurred centuries before the writing of the earliest available ethnohistorical sources. (en)
- Monte Albán est un important site archéologique qui a connu son apogée lors de la période zapotèque entre 200 et 600 apr. J.-C. mais qui aurait été fondé par le peuple olmèque. Il est situé sur le territoire du municipio de (es), à 10 km de la ville d’Oaxaca de Juárez (État de Oaxaca) au Mexique, et a pour coordonnées 17° 02′ 38″ N, 96° 46′ 04″ O L’emploi du mot Monte, signifiant « mont » ou « montagne » en castillan, s’explique par le fait que cette cité est construite sur une surface artificiellement arasée au sommet d’une montagne surplombant de 400 m le niveau de la vallée (en réalité à 1 941 m d’altitude). (fr)
- Monte Albán è il nome moderno di un importante sito archeologico precolombiano dello stato messicano di Oaxaca, in Messico. La zona archeologica si estende su una bassa catena montuosa situata al centro della Valle di Oaxaca, dove si uniscono il suo ramo settentrionale di , quello orientale di Tlacolula e quello meridionale di /Ocotlán (nota anche come ). Oaxaca de Juárez, l'attuale capitale dello stato di Oaxaca, si trova a circa nove chilometri a est di Monte Albán. La principale zona civico-cerimoniale del sito di Monte Albán è situata a circa quattrocento metri dal fondo valle su una vasta area livellata artificialmente a un'altitudine di circa 1940 metri sul livello del mare. Oltre a questo nucleo monumentale il sito è caratterizzato da diverse centinaia di terrazze artificiali e una dozzina di raggruppamenti di costruzioni piramidali che ricoprono la sommità e i fianchi della piccola catena montuosa (Blanton 1978). Le rovine archeologiche delle vicine colline di Atzompa e El Gallo a nord sono tradizionalmente considerate parte integrante dell'antica città. Oltre al fatto di essere una delle prime città della Mesoamerica l'importanza di Monte Albán deriva anche dal suo importante ruolo come centro socio-politico ed economico della civiltà zapoteca, ruolo che ricoprì per quasi un millennio. Fondata verso la fine del periodo Formativo Medio attorno al 550 a.C., durante il periodo Formativo Terminale (ca.100 a.C.- 200 d.C.) Monte Albán divenne la capitale di uno stato espansionistico che dominò una parte importante del territorio di Oaxaca, interagendo diplomaticamente e militarmente con altri stati mesoamericani quali Teotihuacan a nord (Paddock 1983; Marcus 1983). La città gradualmente perse la sua egemonia politica durante il Classico Tardo (ca. 500-750 d.C.), al termine del quale risulta essere stata quasi totalmente abbandonata. Una limitata rioccupazione di alcune zone del sito, il riutilizzo opportunistico di tombe del periodo classico e sporadiche visite a fini rituali segnarono la storia archeologica del luogo durante il postclassico e nel primo periodo coloniale. Per quanto riguarda il nome del sito l'etimologia è incerta. Tra le varie possibilità suggerite dai ricercatori negli ultimi decenni vi sono una possibile corruzione di un toponimo Zapoteco "Danibaan" (Collina Sacra), un riferimento coloniale a un soldato spagnolo di nome Montalbán, o addirittura ai Colli Albani del Lazio. L'antico nome Zapoteco della città è ignoto, dal momento che le più antiche fonti etnostoriche disponibili sono state compilate secoli dopo l'abbandono della città. Monte Alban significa "montagna bianca", nome dato dagli spagnoli, molto probabilmente per i fiori degli alberi che ricoprivano il sito archeologico. (it)
- Monte Albán – dawne centrum kulturalne Mezoameryki położone na Wyżynie Meksykańskiej w stanie Oaxaca w Meksyku. Centrum jest położone 2000 m n.p.m. i około 400 m nad otaczającymi wzgórze dolinami. Mimo odkrycia tylko około 10% pierwotnej zabudowy jest to jedno z ciekawszych miejsc w Meksyku. W historii Monte Albán archeologowie wyróżniają cztery okresy rozwoju: I i II okres związany z wpływami olmeckimi czas trwania VI wiek p.n.e.–II w. n.e.; okres wpływów Zapoteków to okres III trwający od III–IX wieku; czas wpływów Misteków to okres IV, trwa od X–XIV wieku. Obecna nazwa „Monte Albán” znaczy Biała Góra, natomiast nazwa prekolumbijska oznaczała prawdopodobnie Górę Jaguara. Powstanie ośrodka związane jest z sztuką olmecką. Z tego okresu pochodzą najstarsze świątynie. Cokoły ich zdobią hieroglify i płaskorzeźby przedstawiające „tancerzy”. Są to wyobrażenia ludzi w niecodziennych pozach, z zamkniętymi oczami. Zdaniem archeologów wyobrażają one rytualny taniec lub ofiary składane bogom. Wraz z przybyciem na te tereny Zapoteków zaczyna się kolejny okres w rozwoju Monte Albán. Wierzchołek wzgórza został wyrównany. Na ogromnej platformie o wymiarach około 950×450 m, powstał zespół budowli zlokalizowany wokół Wielkiego Placu (wymiary placu to 350×250 m). Na północy i południu powstały dwie wielkie świątynie zbudowane na tarasach piramid schodkowych. Świątynia północna zajmuje taras o powierzchni ok. 50 tys. m². Przy niej znajdują się pozostałości kolumn o średnicy 2,0 m. Do ciekawszych obiektów centrum należy budowla nazywana obserwatorium. Jest to unikalna w architekturze Mezoameryki zabudowa zrealizowana na planie trójkąta. Elementami charakterystycznymi zabudowy Monte Albán są: rozłożystość i masywność obiektów, szerokie schody (prowadzące do głównej świątyni mają szerokość 43 m). Na Wielkim Placu znaleziono także stele wykonane z kamienia i ozdobione reliefami przedstawiającymi zapoteckich wojowników i ich jeńców. Opisy zawarte są w wykutych na kamieniach hieroglifach, ale nie znamy ich treści (nie zostały odczytane). W części wschodniej centrum znajduje się boisko do rytualnej gry w piłkę, zwanej w języku nahuatl „tlachtli” lub „ullamaliztli”. W zboczach góry oraz w fundamentach niektórych świątyń odnaleziono komory grobowe. W nich odkryto gliniane urny przedstawiające bóstwa w pozycji siedzącej. Postacie ubrane są w bogate stroje zdobione elementami o symbolicznym znaczeniu. Nieznane jest przeznaczenie urn (nie było w nich prochów). Urny lepiono ręcznie, późniejsze wykonane są z połączonych części odciśniętych w drewnianych formach. Okres wpływów zapoteckich to czas największego rozwoju ośrodka. W Monte Albán odkryto ponad sto grobów arystokracji, niektóre znajdowały się pod pałacami władców. Większość ludności miasta mieszkała w domkach z cegły adobe, wzniesionych na kamiennych fundamentach, rozmieszczonymi na niewielkich tarasach na zboczach góry. Pod patio grzebano mieszkańców. Szacuje się, że w latach 500–700 n.e. w Monte Albán mieszkało ok. 24 tys. ludzi. Nieznana jest przyczyna opuszczenia miasta przez Zapoteków (miasto zaczęło pustoszeć już ok. 700 roku), po tysiącu lat rozwoju, a jego mieszkańcy przenieśli się do pobliskiej Mitli. W okresie od 1100–1350 roku w Monte Albán miasto najprawdopodobniej zamieszkiwali Mistekowie. Wykorzystali pozostawione przez Zapoteków groby i świątynie do pochówku zmarłych z własnego plemienia. Odkryty przez archeologów grobowiec nr 7 zawierał przedmioty związane z ich sztuką. Znaleziono tam przedmioty z kości zdobione ornamentami, naszyjnik z kamieni i pereł, kielich i czaszki z górskiego kryształu, łańcuch ze złota, złotych muszli oraz żółwich skorup, diadem ze złotymi piórami. Wyroby te świadczą o wysokim poziomie mixteckiego rzemiosła. (pl)
- Monte Albán was de hoofdstad van de cultuur van de Zapoteken. Het ligt in de staat Oaxaca circa 9 km van Oaxaca in Mexico. De stad werd in ongeveer 600 voor Christus voor het eerst bewoond, maar begon na 500 v.Chr. echt te groeien. Op haar hoogtepunt, 500-750 na Chr. was het een stad van naar schatting zo'n 30.000 inwoners. Monte Albán is de naam die de Spanjaarden gaven aan de geïsoleerde, steile berg waarop de stad stond. Hoe hij origineel heette is niet bekend, maar uit gliefen bij opgegraven gebouwen is afgeleid dat de stad waarschijnlijk Danipaguache, "Heilige Berg", heette. De Azteken noemden Monte Albán Ocelotepec, "Heuvel van de Jaguar". De stad is waarschijnlijk gevormd door drie hoofdmanschappen, die ieder hun eigen vestiging hadden in dat gebied. Monte Albán ligt precies in het midden van die drie plaatsen en was er duidelijk op gericht de drie hoofdmanschappen onder één politiek bestuurssysteem te brengen. Monte Albán is in de jaren dat de bevolking groeide steeds groter geworden. De stad groeide rond de centrale pleinen en bestuurlijke centra. Het grote centrale plein was het centrum voor de stad. Ook dat plein groeide, net als de bebouwing er rondomheen. Het gevolg was dat het plein steeds dichter ombouwd was, en dat het ook steeds afgeslotener was van de rest van de stad. Het aantal inwoners bleef groeien, plaats voor huizen in het centrale deel was er niet meer. Gewoon aan de grenzen van de stad verder bouwen kon niet, daarvoor waren de hellingen van de berg te steil. Huizen werden op terrassen gebouwd, van die terrassen zijn er al meer dan 2000 opgegraven. Monte Albán ligt vlak bij de stad Oaxaca de Juárez en staat samen met het centrum van die stad op de werelderfgoedlijst van de UNESCO. (nl)
- モンテ・アルバン（Monte Albán）は、メキシコ、オアハカ州のオアハカ盆地中央、オアハカ市街の西方10km、盆地の「底面」からの比高差400mにある山の頂上を平らにして築かれたサポテカ文化の中心をなすである。紀元前500年頃から紀元800年頃まで繁栄した。後古典期には、ミシュテカ族に支配された。メソアメリカ文明を考える上で非常に重要な考古遺跡であって、1987年に「オアハカ歴史地区とモンテ・アルバンの古代遺跡」の名で世界遺産にも登録されている。遺跡全体のひろがりは42km2に及ぶが、中央広場をかこむ東西200m、南北300mの範囲に主な神殿や、天体観測所（建造物J）、球戯場などがある。 (ja)
- Монте-Альбан (исп. Monte Albán) — крупное поселение доколумбовой эпохи на юго-востоке Мексики, в штате Оахака. Расположено на низком горном хребте, проходящем в центральной части . Сегодняшняя столица штата город Оахака находится примерно в 9 км к востоку от Монте-Альбана. Гражданско-церемониальный центр Монте-Альбана расположен на вершине искусственно выровненного холма на высоте около 1940 м над уровнем моря (400 метров от дна долины). Кроме этого центра вдоль всего хребта и его отрогов присутствуют несколько сотен искусственных террас и десятки окружённых насыпями сооружений. Расположенные рядом руины на холмах Атцомпа и Эль-Гальо к северу также считают частью этого древнего города. Монте-Альбан является самым первым городом в Мезоамерике и на протяжении почти тысячи лет играл значительную роль как социо-политический и экономический центр Сапотекской цивилизации. Монте-Альбан был основан под конец Среднего доклассического периода примерно в 500 г. до н. э., а к 100 году до н. э. — 200 года н. э. он уже был столицей крупного экспансионистского государства, которое управляло большей частью Оахакского нагорья и взаимодействовало с другими государствами в регионе, например, с расположенным севернее Теотиуаканом. Город потерял своё политическое значение к концу Классического периода (примерно 500—750 гг. нашей эры) и затем практически был заброшен. Небольшое повторное заселение и использование старых строений и могил оставило след в археологической истории этого места в колониальный период. В ходе раскопок под руководством Альфонсо Касо в 1960-х гг. подтвердилась связь послеклассического Монте-Альбана с государством миштеков, подчинивших себе город. Этимология названия поселения неясна, поэтому высказывались различные версии — от видоизменённого сапотекского слова «Danibaan» (святой холм) до происхождения от имени испанского солдата Montalbán или от в Италии. Старое сапотекское название города неизвестно, поскольку он был заброшен за несколько веков до появления самых древних исторических источников. (ru)
- Monte Albán é um importante sítio arqueológico situado a cerca de dez quilómetros de Oaxaca de Juárez, estado de Oaxaca, México. Trata-se de uma das mais antigas cidades pré-hispânicas, tendo sido capital dos Zapotecas, e cujo apogeu se verificou entre os anos 500 a.C. e 800. Estima-se que a sua população tenha atingido os 35 000 habitantes e foi construída sobre uma colina cujo topo foi aplanado pelos seus construtores e que se encontra elevada 400m relativamente aos três vales de Oaxaca o que permitia aos seus habitantes a observação da região circundante até grandes distâncias. Monte Albán (espanhol para monte branco) era conhecida pelos zapotecas como Danipaguache (montanha sagrada da vida) e os astecas chamavam-lhe Ocelotepec (montanha do jaguar). O sítio de Monte Albán foi declarado Património Cultural da Humanidade pela UNESCO em 1987. (pt)
- Monte Albán är ett stort förcolumbiskt arkeologiskt utgrävningsområde i södra Mexiko i delstaten Oaxaca. Platsen ligger på en låg bergslik upphöjning som reser sig över slättlandet i mitten av där den senares norra Etlas, östra Tlacolulas, och södra Zimatlán/ (eller Valle Grandes) flodarmar möts. Dagens delstatshuvudstad Oaxaca de Juárez ligger omkring 9 km öster om Monte Albán. (sv)
- Монте-Албан (ісп. Monte Albán) — велике доколумбове місто на південному сході Мексики в штаті Оахака та археологічна ділянка на його території. Місто було розташовано на низькому гірському хребті, що проходить в центральній частині . Сьогоднішня столиця штату міста Оахака знаходиться приблизно за 9 км на схід від Монте-Албана. Суспільно-церемоніальний центр міста розташований на вершині штучно вирівняного пагорба на висоті близько 1940 м над рівнем моря та 400 м від дна долини. Окрім цього центру уздовж всього хребта і його відрогів є декілька сотень штучних терас і десятки оточених насипами споруд. Розташовані поряд руїни на пагорбах Атцомпа і Ель-Галіо, на північ від центру Монте-Албана, також вважають частиною цього стародавнього міста. Монте-Албан є найпершим містом Месоамерики і протягом понад тисячі років грав роль політичного та економічного центру Сапотекської цивілізації. Монте-Албан був заснований під кінець Середнього докласичного періоду приблизно в 500 році до н. е., а до 100 року до н. е. — 200 року н. е. він вже був столицею великої держави, яка управляла більшою частиною Оахакського нагір'я і взаємодіяло з іншими державами в регіоні, наприклад з розташованим північніше Теотіуаканом. Місто втратило своє центральне політичне значення до кінця Класичного періоду (приблизно 500—750 роки нашої ери) і потім практично був покинутий. Невелике повторне заселення і використання старих будов і могил залишило слід в археологічній історії цього місця часів колоніального періоду. Етимологія назви поселення неясна, тому висловлювалися різні версії — від видозміненого слова «Danibaan» (святий горб) до походження від імені іспанського солдата Montalbán або від в Італії. Стара сапотекська назва міста невідома, оскільки воно було покинутий за кілька століть до появи найстародавніших збережених письмових джерел. (uk)
- 阿尔班山遗址（西班牙語：Zona arqueológica de Monte Albán）是距离瓦哈卡市10公里的一处考古遗址。自前古典中期的衰落（公元前1500年至前700年）以来到9世纪日落之城崛起，这很长一段时间内阿尔班山都是瓦哈卡中部峡谷的主导性强权的所在地。该城最早的名字是前古典晚期的萨波特克人起的，常常是今人研究的内容。根据一些文献，它最初被称为Dani Baá。不过更常为人所知的名字则是Yucucúi（米斯特克語：Yúcu-cúi，“绿色的山”）。 (zh)
|
| rdfs:comment
|
- Monte Albán (volně přeloženo Jaguáří vrcholek) jsou pozůstatky města rozkládajícího se v nadmořské výšce 400 metrů nad v oblasti jižního Mexika. Monte Albán bylo nejvelkolepější zapotécké město jde o jedno z nejstarších kultovních míst Mezoameriky, které svědčí o bohaté historii předkolumbovských kultur. (cs)
- モンテ・アルバン（Monte Albán）は、メキシコ、オアハカ州のオアハカ盆地中央、オアハカ市街の西方10km、盆地の「底面」からの比高差400mにある山の頂上を平らにして築かれたサポテカ文化の中心をなすである。紀元前500年頃から紀元800年頃まで繁栄した。後古典期には、ミシュテカ族に支配された。メソアメリカ文明を考える上で非常に重要な考古遺跡であって、1987年に「オアハカ歴史地区とモンテ・アルバンの古代遺跡」の名で世界遺産にも登録されている。遺跡全体のひろがりは42km2に及ぶが、中央広場をかこむ東西200m、南北300mの範囲に主な神殿や、天体観測所（建造物J）、球戯場などがある。 (ja)
- Monte Albán är ett stort förcolumbiskt arkeologiskt utgrävningsområde i södra Mexiko i delstaten Oaxaca. Platsen ligger på en låg bergslik upphöjning som reser sig över slättlandet i mitten av där den senares norra Etlas, östra Tlacolulas, och södra Zimatlán/ (eller Valle Grandes) flodarmar möts. Dagens delstatshuvudstad Oaxaca de Juárez ligger omkring 9 km öster om Monte Albán. (sv)
- 阿尔班山遗址（西班牙語：Zona arqueológica de Monte Albán）是距离瓦哈卡市10公里的一处考古遗址。自前古典中期的衰落（公元前1500年至前700年）以来到9世纪日落之城崛起，这很长一段时间内阿尔班山都是瓦哈卡中部峡谷的主导性强权的所在地。该城最早的名字是前古典晚期的萨波特克人起的，常常是今人研究的内容。根据一些文献，它最初被称为Dani Baá。不过更常为人所知的名字则是Yucucúi（米斯特克語：Yúcu-cúi，“绿色的山”）。 (zh)
- مونتي ألبان (بالإسبانية: Monte Albán) هو موقع أثري كبير ما قبل كولومبوس في بلدية سانتا كروز خوخوكوتلان في ولاية واهاكا المكسيكية الجنوبية (17.043 شمالا، 96.767 غربا). يقع الموقع على مرتفعات جبلية منخفضة ترتفع فوق السهل في الجزء الأوسط من وادي أوخاكا حيث تلتقي روافد أنهار إتلا في الشمال، وتلاكولولا في الشرق، وزيماتلان في الجنوب، وأوكوتلان (أو فالي غراندي). وتقع عاصمة الولاية الحالية مدينة أوخاكا حوالي 9 كم (6 ميل) شرق مونت ألبان. (ar)
- Monte Albán és un jaciment arqueològic localitzat a 10 km de la ciutat d'Oaxaca de Juárez, capital de l'estat d'Oaxaca a Mèxic. Monte Albán va ser durant molt de temps la seu del poder dominant a la regió de les Valles Centrales d'Oaxaca, des del declivi de San Jose Mogote al preclàssic mitjà (1500-700 aC), fins a l'ocàs de la ciutat, ocorregut al voltant del segle ix. El nom antic d'aquesta ciutat fundada pels zapoteques a finals del preclàssic tardà és objecte de discussions. D'acord amb algunes fonts, el nom original va ser Dani Baá. Se sap, en canvi, que els mixteques van conèixer la ciutat com a Yucucúi (idioma mixteca: Yúcu-Cui, 'Turó Verd'). (ca)
- Monte Albán (hispane „Blanka Monto“) estis la ĉefurbo de la zapotekoj. Ĝi situas sur bone defendebla montopinto, 10 km fore de Oaxaca, la hodiaŭa ĉefurbo de la samnoma federacia ŝtato en suda Meksiko. La unuaj signoj pri ekzisto de la urbo venas el la 8-a jc. a.K. En la 1-a jc. a.K. montriĝas signoj de la setliĝo de la zapotekoj En la lasta fazo antaŭ la hispana konkero, en Monte Albán ekloĝis la mikstekoj. (eo)
- Monte Albán Monte Albán war die Hauptstadt der Zapoteken und liegt zehn Kilometer entfernt von der Stadt Oaxaca de Juárez im gleichnamigen Bundesstaat Oaxaca (Mexiko). Monte Albán liegt 2000 m über dem Meeresspiegel auf einer künstlich abgeflachten Bergkuppe und war das religiöse Zentrum der Zapoteken, später der Mixteken. Seine Blütezeit liegt zwischen 300 und 900 n. Chr. Die Anfänge der Besiedlung von Monte Albán lagen nach bisherigen Erkenntnissen im 8. Jahrhundert v. Chr. Erhalten sind umfangreiche Reste von Wohn- und Kultbauten, ein Observatorium, Grabkammern mit Skulpturen und Wandmalereien. 1987 wurde Monte Albán ins UNESCO-Weltkulturerbe aufgenommen. Am 30. März 2015 wurde die Gedenkstätte in das Internationale Register für Kulturgut unter Sonderschutz der Haager Konvention zum Sc (de)
- Monte Albán Mexikoko Oaxaca estatuko hiriburu den Oaxaca de Juárez hiritik 10 kilometrora dagoen eremu arkeologiko bat da. Monte Albán, denbora askoan, Aro Aurreklasiko ertainean (K. a. 1500-K. a. 700) gainbera hasi eta Monte Albán bera ere IX. mende inguruan erori zen arte, Oaxacako Erdialdeko Haranetan botere menderatzailearen egoitza izan zen. Zapotekek Aro Aurreklasiko Berantiarrean sortu zuten hiri honen antzinako izena eztabaidagai da. Iturriren batzuen arabera, jatorrizko izena Dani Baá izan zen. Aldiz, mixtekek hiria Yucucúi ( Yúcu-cúi, "Muino Berdea" esan nahi duena) bezala ezagutu zutela ezagutzen da. (eu)
- Monte Albán es un sitio arqueológico localizado a 8 km de la ciudad de Oaxaca de Juárez. Fue la antigua capital de los zapotecos y una de las primeras ciudades de Mesoamérica, y de las más populares durante su auge. Se fundó aproximadamente 500 años a. C., floreciendo hasta 750 d. C., desde el declive de San José Mogote en el Preclásico Medio (1500-700 a. C.) hasta el ocaso de la ciudad, ocurrido alrededor del siglo IX. (es)
- Monte Albán is a large pre-Columbian archaeological site in the Santa Cruz Xoxocotlán Municipality in the southern Mexican state of Oaxaca (17.043° N, 96.767°W). The site is located on a low mountainous range rising above the plain in the central section of the Valley of Oaxaca, where the latter's northern , eastern Tlacolula, and southern Zimatlán and Ocotlán (or ) branches meet. The present-day state capital Oaxaca City is located approximately 9 km (6 mi) east of Monte Albán. (en)
- Monte Albán est un important site archéologique qui a connu son apogée lors de la période zapotèque entre 200 et 600 apr. J.-C. mais qui aurait été fondé par le peuple olmèque. Il est situé sur le territoire du municipio de (es), à 10 km de la ville d’Oaxaca de Juárez (État de Oaxaca) au Mexique, et a pour coordonnées 17° 02′ 38″ N, 96° 46′ 04″ O (fr)
- Monte Albán è il nome moderno di un importante sito archeologico precolombiano dello stato messicano di Oaxaca, in Messico. La zona archeologica si estende su una bassa catena montuosa situata al centro della Valle di Oaxaca, dove si uniscono il suo ramo settentrionale di , quello orientale di Tlacolula e quello meridionale di /Ocotlán (nota anche come ). Oaxaca de Juárez, l'attuale capitale dello stato di Oaxaca, si trova a circa nove chilometri a est di Monte Albán. (it)
- Monte Albán was de hoofdstad van de cultuur van de Zapoteken. Het ligt in de staat Oaxaca circa 9 km van Oaxaca in Mexico. De stad werd in ongeveer 600 voor Christus voor het eerst bewoond, maar begon na 500 v.Chr. echt te groeien. Op haar hoogtepunt, 500-750 na Chr. was het een stad van naar schatting zo'n 30.000 inwoners. Monte Albán ligt vlak bij de stad Oaxaca de Juárez en staat samen met het centrum van die stad op de werelderfgoedlijst van de UNESCO. (nl)
- Monte Albán – dawne centrum kulturalne Mezoameryki położone na Wyżynie Meksykańskiej w stanie Oaxaca w Meksyku. Centrum jest położone 2000 m n.p.m. i około 400 m nad otaczającymi wzgórze dolinami. Mimo odkrycia tylko około 10% pierwotnej zabudowy jest to jedno z ciekawszych miejsc w Meksyku. W historii Monte Albán archeologowie wyróżniają cztery okresy rozwoju: I i II okres związany z wpływami olmeckimi czas trwania VI wiek p.n.e.–II w. n.e.; okres wpływów Zapoteków to okres III trwający od III–IX wieku; czas wpływów Misteków to okres IV, trwa od X–XIV wieku. (pl)
- Monte Albán é um importante sítio arqueológico situado a cerca de dez quilómetros de Oaxaca de Juárez, estado de Oaxaca, México. Trata-se de uma das mais antigas cidades pré-hispânicas, tendo sido capital dos Zapotecas, e cujo apogeu se verificou entre os anos 500 a.C. e 800. Estima-se que a sua população tenha atingido os 35 000 habitantes e foi construída sobre uma colina cujo topo foi aplanado pelos seus construtores e que se encontra elevada 400m relativamente aos três vales de Oaxaca o que permitia aos seus habitantes a observação da região circundante até grandes distâncias. Monte Albán (espanhol para monte branco) era conhecida pelos zapotecas como Danipaguache (montanha sagrada da vida) e os astecas chamavam-lhe Ocelotepec (montanha do jaguar). O sítio de Monte Albán foi declarado (pt)
- Монте-Альбан (исп. Monte Albán) — крупное поселение доколумбовой эпохи на юго-востоке Мексики, в штате Оахака. Расположено на низком горном хребте, проходящем в центральной части . Сегодняшняя столица штата город Оахака находится примерно в 9 км к востоку от Монте-Альбана. (ru)
- Монте-Албан (ісп. Monte Albán) — велике доколумбове місто на південному сході Мексики в штаті Оахака та археологічна ділянка на його території. Місто було розташовано на низькому гірському хребті, що проходить в центральній частині . Сьогоднішня столиця штату міста Оахака знаходиться приблизно за 9 км на схід від Монте-Албана. (uk)
|
