| dbo:abstract
|
- Els tulinges (en llatí Tulingi) van ser un poble gal que l'any 58 aC, quan els helvecis van decidir abandonar el seu país, van convèncer als latobriges juntament amb als ràuracs (rauraci) i els tulinges (tulingi), que eren els seus veïns, que emigressin amb ells cap a la Gàl·lia. Van cremar les seves cases, les seves ciutats i pobles per unir-se a aquella emigració. Els latobriges eren uns 14.000 i els tulinges uns 36.000. (ca)
- Die Tulinger (lateinisch Tulingi) waren ein keltischer Volksstamm, der einzig in Gaius Iulius Caesars Bericht über den Gallischen Krieg im Zusammenhang mit der Schlacht bei Bibracte 58 v. Chr. erwähnt wurde – die Erwähnung bei Orosius ist lediglich eine Nacherzählung des Berichts bei Caesar. Die Tulinger waren, wie die Rauraker und Latobriger Grenznachbarn der Helvetier und zählten Caesar zufolge 36.000 Menschen. Den Römern standen in der Schlacht die keltischen Stämme der Helvetier, Boier, Tulinger, Latobriger und Rauriker gegenüber. Nach älteren Darstellungen war der Grund für die Schlacht bei Bibracte die Auswanderung dieser Stämme nach Gallien, um sich dort niederzulassen. Die neuere Forschung zieht diese Darstellung aber zunehmend in Zweifel. Vieles spricht dafür, dass die „Auswanderung“ der Tulinger nebst anderer keltischer Stämme wie der Helvetier wohl eher als Kriegszug oder als teilweise Auswanderung kleinerer Stammesgruppen zu sehen ist, während zumindest die Siedlungen und Kultstätten der Helvetier eine ungebrochene Kontinuität und Vitalität zeigten. Nach der Niederlage in der Schlacht bei Bibracte forderte Caesar die Stämme auf, an ihre alten Wohnorte zurückzukehren. Dennoch erklärt Caesar, dass nach einer Zählung nur 110.000 Menschen in die Gebiete zurückgekehrt sind, die sie zuvor verlassen hatten. Durch die Verluste in der Schlacht und die offensichtliche Abwanderung von Teilen dieser keltischen Stämme war im alten Siedlungsraum Leerraum entstanden. Dieser konnte nun durch die zurückgekehrten Teile der Stämme besiedelt werden. Im Verhältnis zu den Helvetiern waren die Tulinger, Boier, Latobriger und Rauraker nur kleine Stämme. Wo heute die Schweiz (Helvetier) und Bayern (Boier) liegen ist bekannt. Es ist daher anzunehmen, dass sich Teile der Stämme der Latobriger, Tulinger und Rauraker im Siedlungsraum Schweiz, Österreich, Deutschland niedergelassen und mit Helvetiern und Boiern vermischt haben. (de)
- Les Tulinges étaient un peuple voisin des Helvètes. Ils ne sont connus que par quatre mentions de Jules César dans ses Commentaires sur la Guerre des Gaules (Livre I, 5, 25, 28 & 29). (fr)
- Los tulingos (en latín, Tulingi) eran un pueblo celta, vecinos y probablemente clientes de los helvecios. Nos son conocidos por cuatro menciones de Julio César en sus Comentarios a la guerra de las Galias (Libro I, 5, 25, 28 & 29). (es)
- Il popolo celtico dei Tulingi sono nominati solo da Cesare e da Orosio. Ubicati, secondo Cesare, in prossimità degli Elvezi celtici, sono stati in passato identificati con i menzionati e collocati nel Vallese da Rufio Festo Avieno (IV secolo); ora questa ipotesi è decaduta e resta controverso il fatto se fosse o meno di origine germanica, come ad esempio crede Jérôme Carcopino. (it)
- The Tulingi were a small tribe closely allied to the Celtic Helvetii in the time of Julius Caesar's conquest of Gaul. Their location is unknown; their language and descent are uncertain. From their close cooperation with the Helvetii it can be deduced that they were probably neighbours of the latter. At the Battle of Bibracte in 58 BCE, they were, with the Boii and a few other smaller tribes, allies of the Helvetii against the Roman legions of Caesar. Ancient source material on the Tulingi is scarce. The only reference is Caesar, who relates that with the Helvetii and the others they burned their homes and became part of the column of migrants seeking a new country in southern France. The column was defeated by Julius Caesar in the opening campaign of the Gallic Wars, 58 BC. They were then returned to their homes, which they were compelled to rebuild. According to captured records in the Helvetian camp, the number of Tulingi, including fighting men, old men, women and children, had been 36,000, a small fraction of the total of 368,000, of which only 110,000 remained to return home after their surrender. The main possibility as to their identity is that they were Celtic. As the "-ing-" in Tulingi is also a frequently used suffix in forming Germanic tribal names, a second theory, that they were Germanic, developed. This was championed by Rudolf Much and other authors who proposed the now-discredited theory of "Alpine Germanic" tribes in the late Iron Age, to whom the Tulingi were counted. So far no Germanic etymology for the name has gained wider acceptance. The ancient Boii had been displaced from the Danube by the Germanics. Those in Gaul were a remnant, as the Tulingi may well have been. If they were, they might logically be found across the Rhine, in Germania. Why they did not ally with the Germanics, whom the Celts feared and disliked, remains unexplained. They appear briefly in Orosius' mention of the Helvetian campaign, manifestly based on Caesar. However, Orosius uses Latobrigi instead of . The "-brigi" would certainly identify a tribe with a Celtic name, and if they were Celtic, perhaps so were the Tulingi. It is possible that the tribe appears in an independent later source contradicting the Germanic theory. About 360 AD Rufus Festus Avienus in Ora Maritima mentions a number of peoples living on the upper Rhône in Valais. Among them were the Tylangii, who have been tentatively identified as the descendants of Caesar's Tulingi. They were not located across the Rhine, but to the south of Lake Geneva. Moreover, Avienus considers them Ligurians. Some of the other names mentioned are Daliterni, Clahilci, neither of which is noticeably Germanic. (en)
- De Tulingi waren een kleine stam die een verbond gesloten hadden met de Keltische Helvetii ten tijde van verovering van Gallië door Julius Caesar. Hun precieze locatie is onbekend, maar gezien hun verbond met de Helvetiërs moet het gebied van de Tulingi ergens in het gebied van de bovenloop van rivier de Rijn zijn, waarmee ze waarschijnlijk de buren van de Helvetii waren. Ook over de taal die ze spraken en over hun afkomst is weinig bekend. Tijdens de Slag bij Bibracte in 58 v.Chr. waren ze onderdeel van een verbond van enkele Keltische stammen, zoals de Boii, geleid door de Helvetiërs. De bondgenoten werden tijdens die slag echter verslagen door de Romeinen onder Caesar. Ook Klassieke schrijvers hebben weinig geschreven over de Tulingi. De enige referentie vinden we in de Commentarii de bello Gallico dat geschreven is door Caesar. Hij vertelt dat de Tulingi onderdeel waren van de Keltische stammen die rond die tijd massaal naar Zuid-Gallië migreerden, waaronder de Helvetiërs zelf. De stroom migranten werd echter verjaagd door Julius Caesar aan het begin van zijn Gallische Oorlogen in 58 v.Chr. De stammen vluchtten terug naar hun voormalige woongebied, waar ze gedwongen waren hun huizen weer te herbouwen (toen ze migreerden hadden velen hun huis verbrand). In notulen van de Helvetiërs valt op te maken dat slechts 110.000 Tulingi weer naar huis trokken, van de 368.000 die migreerden. Ook de herkomst van de naam is onderwerp van enige discussie. De voorname verklaring voor hun afkomst en naam is dat de Tulingi Keltisch waren. Dit omdat het achtervoegsel -ing- vaak voorkomt bij de naamgeving van Keltische stamnamen. Een tweede theorie is dat de Tulingi Germaans waren. Echter is er voor deze theorie nooit duidelijk bewijs geleverd. Onder druk van de Germanen werden de Boii verjaagd van de gebieden rond de Donau. Het is de vraag waarom de Tulingi, als ze Germaans waren, geen verbond sloten met de binnenvallende Germanen, maar met Keltische stammen. De Tulingi worden ook zeer kortaf genoemd in de geschriften van Orosius, die over de Helvetische campagne schreef, waarbij hij zichzelf voornamelijk baseerde op de boeken van Caesar. Echter noemt hij een naburige stam van de Tulingi, Latobrigi, in plaats van Latovici. Het achtervoegsel -brigi is een duidelijke aanwijzing dat de Keltisch waren, en het is dus aannemelijk dat de Tulingi, die er pal naast woonden, ook Keltisch waren.In latere bronnen kwamen de Tulingi potentieel ook voor. In een geschrift van , de in 360, worden enkele volkeren genoemd die in Valais wonen. Ook noemt Avienus de Tylangii, die waarschijnlijk afstammen van de Tulingi waar Caesar mee te maken kreeg. De Tylangii woonden echter ten zuiden van het Meer van Genève, in tegenstelling tot de Tulingi die rond de Rijn woonden. Sterker nog, Avienus beschouwde hen als Liguriërs. Er zijn nog enkele andere namen bekend die waarschijnlijk gerelateerd zijn aan de Tulingi, zoals Daliterni en Clahilci. Beide namen duiden tevens niet op een Germaanse naamgeving. (nl)
|
| rdfs:comment
|
- Els tulinges (en llatí Tulingi) van ser un poble gal que l'any 58 aC, quan els helvecis van decidir abandonar el seu país, van convèncer als latobriges juntament amb als ràuracs (rauraci) i els tulinges (tulingi), que eren els seus veïns, que emigressin amb ells cap a la Gàl·lia. Van cremar les seves cases, les seves ciutats i pobles per unir-se a aquella emigració. Els latobriges eren uns 14.000 i els tulinges uns 36.000. (ca)
- Les Tulinges étaient un peuple voisin des Helvètes. Ils ne sont connus que par quatre mentions de Jules César dans ses Commentaires sur la Guerre des Gaules (Livre I, 5, 25, 28 & 29). (fr)
- Los tulingos (en latín, Tulingi) eran un pueblo celta, vecinos y probablemente clientes de los helvecios. Nos son conocidos por cuatro menciones de Julio César en sus Comentarios a la guerra de las Galias (Libro I, 5, 25, 28 & 29). (es)
- Il popolo celtico dei Tulingi sono nominati solo da Cesare e da Orosio. Ubicati, secondo Cesare, in prossimità degli Elvezi celtici, sono stati in passato identificati con i menzionati e collocati nel Vallese da Rufio Festo Avieno (IV secolo); ora questa ipotesi è decaduta e resta controverso il fatto se fosse o meno di origine germanica, come ad esempio crede Jérôme Carcopino. (it)
- Die Tulinger (lateinisch Tulingi) waren ein keltischer Volksstamm, der einzig in Gaius Iulius Caesars Bericht über den Gallischen Krieg im Zusammenhang mit der Schlacht bei Bibracte 58 v. Chr. erwähnt wurde – die Erwähnung bei Orosius ist lediglich eine Nacherzählung des Berichts bei Caesar. Die Tulinger waren, wie die Rauraker und Latobriger Grenznachbarn der Helvetier und zählten Caesar zufolge 36.000 Menschen. Den Römern standen in der Schlacht die keltischen Stämme der Helvetier, Boier, Tulinger, Latobriger und Rauriker gegenüber. Nach älteren Darstellungen war der Grund für die Schlacht bei Bibracte die Auswanderung dieser Stämme nach Gallien, um sich dort niederzulassen. Die neuere Forschung zieht diese Darstellung aber zunehmend in Zweifel. Vieles spricht dafür, dass die „Auswanderu (de)
- The Tulingi were a small tribe closely allied to the Celtic Helvetii in the time of Julius Caesar's conquest of Gaul. Their location is unknown; their language and descent are uncertain. From their close cooperation with the Helvetii it can be deduced that they were probably neighbours of the latter. At the Battle of Bibracte in 58 BCE, they were, with the Boii and a few other smaller tribes, allies of the Helvetii against the Roman legions of Caesar. (en)
- De Tulingi waren een kleine stam die een verbond gesloten hadden met de Keltische Helvetii ten tijde van verovering van Gallië door Julius Caesar. Hun precieze locatie is onbekend, maar gezien hun verbond met de Helvetiërs moet het gebied van de Tulingi ergens in het gebied van de bovenloop van rivier de Rijn zijn, waarmee ze waarschijnlijk de buren van de Helvetii waren. Ook over de taal die ze spraken en over hun afkomst is weinig bekend. Tijdens de Slag bij Bibracte in 58 v.Chr. waren ze onderdeel van een verbond van enkele Keltische stammen, zoals de Boii, geleid door de Helvetiërs. De bondgenoten werden tijdens die slag echter verslagen door de Romeinen onder Caesar. (nl)
|
