| dbo:abstract
|
- Als didoische Sprachen (auch tsesische Sprachen, russ.: дидойские языки, цезские языки) werden fünf miteinander verwandte Kleinsprachen bezeichnet, die im Südwesten der Republik Dagestan (Russische Föderation) von knapp 23.000 Menschen gesprochen werden. Zusammen mit der awarischen Sprache und den andischen Sprachen bilden sie die Gruppe der awaro-ando-didoischen Sprachen innerhalb der Gruppe der dagestanischen Sprachen, die wiederum zu den (nordostkaukasischen) nachisch-dagestanischen Sprachen gehören. Bei der letzten russischen Volkszählung 2002 gab es erstmals seit 1926 wieder die Möglichkeit, sich zu einem der didoischen Völker zu bekennen. Die Angehörigen dieser Völker werden aber in Russland weiterhin zu den Awaren gezählt. Zu den didoischen Sprachen gehören fünf Sprachen, die wiederum in Dialekte gegliedert sind, die sich untereinander teilweise stark unterscheiden und so die gegenseitige Verständigung der Sprecher erschweren. Folgende Sprachen werden zu den didoischen Sprachen gezählt (Angaben der Volkszählung 2002; in Klammern die bisher geschätzte Anzahl der Sprecher):
* Ostdidoische Sprachen:
* 6.184 (3.000)
* 972 (2.000; auch als chunsalische oder nachadsische Sprache bezeichnet)
* Westdidoische Sprachen:
* Tsesisch (Didoisch) 15.176 (7.000)
* Hinuchisch 525 (200; diese Sprache wird in einem einzigen Dorf (Hinuch) gesprochen)
* 128 (2.000) Keine der didoischen Sprachen wurde verschriftlicht. Als Schrift- und Verkehrssprache untereinander wird Awarisch verwendet.Charakteristisch für die didoischen Sprachen ist der ausgebaute Vokalismus (pharyngale, nasale, kurze und lange Vokale) und das komplizierte Konsonantensystem. Die Sprachen gehören zu den agglutinierenden Sprachen mit stark ausgebauter Deklination (große Anzahl an Lokativen) und vergleichsweise einfacher Konjugation. (de)
- Las lenguas tsez o tsézicas constituyen un subgrupo filogenético dentro de las lenguas caucásicas nororientales, que constituye una de las siete ramas principales de esta familia. (es)
- The Tsezic languages (also called Didoic languages) form one of the seven main branches of Northeast Caucasian language family. It branches into Tsez–Hinukh and Bezhta–Hunzib–Khwarshi, according to research published in 2009. They were formerly classified geographically into East Tsezic (Hinukh, and Bezhta) and West Tsezic (Tsez, Khwarshi, and Hunzib).The Avar language serves as the literary language for speakers of Tsezic languages. (en)
- Języki didojskie (czasem używa się też określenia języki cezyjskie; ros. дидойские языки, цезские языки) – grupa blisko spokrewnionych ze sobą niewielkich języków kaukaskich, używanych w południowej części Dagestanu, na terenie Federacji Rosyjskiej. Dane, podające liczbę użytkowników języków didojskich są przede wszystkim szacunkowe, według różnych źródeł jest to od ok. 11,5 tys. osób (1970 r.), przez ok. 13 tys. (1993 r.), aż po 23 tys. (zgodnie ze spisem powszechnym, przeprowadzonym na terenie Federacji Rosyjskiej w 2000 r.). Języki didojskie wraz z awarskim oraz językami andyjskimi tworzą tzw. zespół awaro-didojski (zwany także awaro-andyjsko-didojskim) w ramach szerszej grupy (północno-zachodnich języków kaukaskich). W grupie tej wyróżniach się pięć języków, dzielących się poza tym na drobniejsze dialekty, które mogą dość znacznie różnić się między sobą, utrudniając wzajemne zrozumienie między ich użytkownikami. Podczas ostatniego spisu powszechnego, przeprowadzonego na terenie Federacji Rosyjskiej w roku 2002, po raz pierwszy od 1926 r. uwzględniono każdy z tych języków osobno. Podczas poprzednich spisów ludność tę zapisywano zwykle jako Awarów. Do języków didojskich zaliczane są następujące języki (obok nazw języków podano liczbę użytkowników języka zgodnie z wynikiem spisu powszechnego przeprowadoznego w 2000 r., natomiast w nawiasach – dotychczasowe szacunki):
* Języki wschodniodidojskie:
* język chunzybski zwany także chunzalskim oraz nachadzkim, 1 tys. osób (ok. 2 tys.)
* język kapuczyński, zwany też beżtyjskim, 6184 (ok. 3–4 tys.)
* Języki zachodniodidojskie:
* język chwarszyjski, 128 osób (500 osób)
* język didojski, zwany także cezyjskim, 15 tys. (7 tys.)
* język ginuchijski, zwany też hinuchskim, 500 osób (200–300 osób) Żaden z języków didojskich nie rozwinął piśmiennictwa. Funkcję lingua franca pomiędzy użytkownikami języków didojskich, a zarazem języka literackiego pełni jeden z głównych języków literackich Dagestanu, awarski. Dla języków didojskich charakterystyczny jest rozbudowany wokalizm (samogłoski faryngalne, nosowe, długie / krótkie) oraz skomplikowany system spółgłoskowy. Dominuje typ aglutynacyjny z bardzo rozbudowaną deklinacją (duża liczba przypadków miejscowych, odpowiadające konstrukcjom przyimkowym w językach indoeuropejskich) i względnie prostą koniugacją. (pl)
- Це́зькі мови або дідо́йські мови— підгрупа аваро-андо-цезьких мов, що входять у склад нахсько-дагестанської сім'ї. Як самостійний таксон виділилися зі складу аваро-андо-цезьких ймовірно в V ст. до н. е. до розпаду підгрупи на аварську мову та андійську групу. Цезькі мови були безписемними до 1993 року. (uk)
- Це́зские (дидо́йские) языки — подветвь аваро-андо-цезских языков, входящих в состав нахско-дагестанской семьи. Как самостоятельный таксон выделились из состава аваро-андо-цезских предположительно в V в. до н. э. (самое позднее) до распада аваро-андийской подветви на аварский язык и андийскую группу. Цезские языки были бесписьменны до 1993 года. (ru)
|
| dbo:thumbnail
| |
| dbo:wikiPageID
| |
| dbo:wikiPageLength
|
- 2334 (xsd:nonNegativeInteger)
|
| dbo:wikiPageRevisionID
| |
| dbo:wikiPageWikiLink
| |
| dbp:fam
| |
| dbp:familycolor
| |
| dbp:glotto
| |
| dbp:glottorefname
| |
| dbp:name
| |
| dbp:region
| |
| dbp:wikiPageUsesTemplate
| |
| dcterms:subject
| |
| rdf:type
| |
| rdfs:comment
|
- Las lenguas tsez o tsézicas constituyen un subgrupo filogenético dentro de las lenguas caucásicas nororientales, que constituye una de las siete ramas principales de esta familia. (es)
- The Tsezic languages (also called Didoic languages) form one of the seven main branches of Northeast Caucasian language family. It branches into Tsez–Hinukh and Bezhta–Hunzib–Khwarshi, according to research published in 2009. They were formerly classified geographically into East Tsezic (Hinukh, and Bezhta) and West Tsezic (Tsez, Khwarshi, and Hunzib).The Avar language serves as the literary language for speakers of Tsezic languages. (en)
- Це́зькі мови або дідо́йські мови— підгрупа аваро-андо-цезьких мов, що входять у склад нахсько-дагестанської сім'ї. Як самостійний таксон виділилися зі складу аваро-андо-цезьких ймовірно в V ст. до н. е. до розпаду підгрупи на аварську мову та андійську групу. Цезькі мови були безписемними до 1993 року. (uk)
- Це́зские (дидо́йские) языки — подветвь аваро-андо-цезских языков, входящих в состав нахско-дагестанской семьи. Как самостоятельный таксон выделились из состава аваро-андо-цезских предположительно в V в. до н. э. (самое позднее) до распада аваро-андийской подветви на аварский язык и андийскую группу. Цезские языки были бесписьменны до 1993 года. (ru)
- Als didoische Sprachen (auch tsesische Sprachen, russ.: дидойские языки, цезские языки) werden fünf miteinander verwandte Kleinsprachen bezeichnet, die im Südwesten der Republik Dagestan (Russische Föderation) von knapp 23.000 Menschen gesprochen werden. Zusammen mit der awarischen Sprache und den andischen Sprachen bilden sie die Gruppe der awaro-ando-didoischen Sprachen innerhalb der Gruppe der dagestanischen Sprachen, die wiederum zu den (nordostkaukasischen) nachisch-dagestanischen Sprachen gehören. Bei der letzten russischen Volkszählung 2002 gab es erstmals seit 1926 wieder die Möglichkeit, sich zu einem der didoischen Völker zu bekennen. Die Angehörigen dieser Völker werden aber in Russland weiterhin zu den Awaren gezählt. Zu den didoischen Sprachen gehören fünf Sprachen, die wieder (de)
- Języki didojskie (czasem używa się też określenia języki cezyjskie; ros. дидойские языки, цезские языки) – grupa blisko spokrewnionych ze sobą niewielkich języków kaukaskich, używanych w południowej części Dagestanu, na terenie Federacji Rosyjskiej. Dane, podające liczbę użytkowników języków didojskich są przede wszystkim szacunkowe, według różnych źródeł jest to od ok. 11,5 tys. osób (1970 r.), przez ok. 13 tys. (1993 r.), aż po 23 tys. (zgodnie ze spisem powszechnym, przeprowadzonym na terenie Federacji Rosyjskiej w 2000 r.). (pl)
|
| rdfs:label
|
- Didoische Sprachen (de)
- Lenguas tsez (es)
- Języki didojskie (pl)
- Tsezic languages (en)
- Цезские языки (ru)
- Цезькі мови (uk)
|
| owl:sameAs
| |
| prov:wasDerivedFrom
| |
| foaf:depiction
| |
| foaf:isPrimaryTopicOf
| |
| is dbo:languageFamily
of | |
| is dbo:wikiPageRedirects
of | |
| is dbo:wikiPageWikiLink
of | |
| is dbp:child
of | |
| is dbp:fam
of | |
| is foaf:primaryTopic
of | |
