| dbo:abstract
|
- The magnates of Poland and Lithuania (Polish: magnateria) were an aristocracy of Polish-Lithuanian nobility (szlachta) that existed in the Crown of the Kingdom of Poland, in the Grand Duchy of Lithuania and, from the 1569 Union of Lublin, in the Polish–Lithuanian Commonwealth, until the Third Partition of Poland in 1795. The magnate social class arose around the 16th century and, over time, gained more and more control over Commonwealth politics. The most powerful magnates were known as "little kings" due to the extent of their power and independence. Their influence diminished with the Third Partition of Poland (1795), which ended the Commonwealth's independent existence, and came to an end with the Second World War and the communist-ruled People's Republic of Poland. Famous magnate families in the territories of the Crown of Poland included the Czartoryski, Kalinowski, Koniecpolski, Ostrogski, Potocki, Tarnowski, Wiśniowiecki, Zasławski and Zamoyski families; and in the Grand Duchy of Lithuania, the Kieżgajłow, Olelkowicz, Radziwiłł, Pac and Sapieha families. (en)
- Магнаты Польши и Литвы (польск. magnateria) — знатнейшие представители шляхты, существовавшие в Королевстве Польском, Великом княжестве Литовском и Речи Посполитой (с 1569 года). (ru)
- Magnateria polska – najwyższa warstwa szlachty w Rzeczypospolitej Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Materialna kultura magnatów i ich obyczajowość sięgała najwyższego ówczesnego poziomu europejskiego, a osobliwości tej kultury w relacjach odwiedzających Polskęcudzoziemców nie uchodziły ani za prowincjonalizm, ani, tym bardziej, za barbaryzację. Magnateria była elitą różną od możnowładztwa. Od czasu sejmów egzekucyjnych, w ostatniej ćwierci XVI wieku zaczęła formować się nowa grupa społeczna. Wchodziły do niej najbardziej aktywne jednostki ze szlachty, niewielka część dawnych możnowładczych rodów koronnych oraz wielu przedstawicieli najpotężniejszych rodów litewsko-ruskich. Magnateria nie tworzyła prawnie ograniczonej, zamkniętej warstwy. Przez cały XVII i XVIII wiek najbardziej ambitne jednostki szlacheckie przebijają bariery dzielące magnaterię i szlachtę. Najistotniejsze kryteria przynależności do magnaterii stanowią: posiadany majątek, dzierżone królewszczyzny, istniejące koligacje, sprawowane urzędy, określony tryb życia – utrzymywanie dworu i siły zbrojnej. Przedstawiciele rodów magnackich sprawowali najbardziej prestiżowe godności i urzędy, co w oparciu o majątek osobisty i wpływy ich rodzin dawało im rzeczywistą władzę.Wobec silnego zróżnicowania majątkowego i społecznego, fikcją stawała się głoszona ideologia równości szlacheckiej. Szlachta usiłowała jednak przestrzegać pozorów równości, wyrażając swą niechęć do nadanych dziedzicznych tytułów rodowych. Akceptowane były tytuły książęce starych dynastii litewskich i ruskich, podejrzliwie odnoszono się do tytułów książęcych i hrabiowskich nadanych przez cesarzy stronnikom habsburskim. W 1547 dziedzicznymi książętami zostali Radziwiłłowie herbu Trąby, a hrabiami w 1527 roku Tęczyńscy herbu Topór i w 1538 roku Górkowie herbu Łodzia. W XVII wieku tytuły książęce uzyskali Lubomirscy herbu Szreniawa bez Krzyża i Ossolińscy herbu Topór. W 1638 roku pod naciskiem szlachty uchwalono konstytucję sejmową, która zakazała używania tytułów rodowych z nadania. W XVIII wieku uznano tytuły książęce Poniatowskich herbu Ciołek, Sułkowskich herbu Sulima, Massalskich herbu własnego, Sapiehów herbu Lis i Ponińskich herbu Łodzia. (pl)
- Магнатами (пол. magnateria) в Польщі та Литві звалися можновладці, аристократичне дворянство (шляхта), яка існувала в Польському Королівстві та у Великому Князівстві Литовському, а пізніше, після Люблінської унії 1569 року й у Речі Посполитій, до розділу Польщі у 1795 році. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- Магнаты Польши и Литвы (польск. magnateria) — знатнейшие представители шляхты, существовавшие в Королевстве Польском, Великом княжестве Литовском и Речи Посполитой (с 1569 года). (ru)
- Магнатами (пол. magnateria) в Польщі та Литві звалися можновладці, аристократичне дворянство (шляхта), яка існувала в Польському Королівстві та у Великому Князівстві Литовському, а пізніше, після Люблінської унії 1569 року й у Речі Посполитій, до розділу Польщі у 1795 році. (uk)
- The magnates of Poland and Lithuania (Polish: magnateria) were an aristocracy of Polish-Lithuanian nobility (szlachta) that existed in the Crown of the Kingdom of Poland, in the Grand Duchy of Lithuania and, from the 1569 Union of Lublin, in the Polish–Lithuanian Commonwealth, until the Third Partition of Poland in 1795. (en)
- Magnateria polska – najwyższa warstwa szlachty w Rzeczypospolitej Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Materialna kultura magnatów i ich obyczajowość sięgała najwyższego ówczesnego poziomu europejskiego, a osobliwości tej kultury w relacjach odwiedzających Polskęcudzoziemców nie uchodziły ani za prowincjonalizm, ani, tym bardziej, za barbaryzację. (pl)
|
