| dbo:abstract
|
- Karel Jaromír Erben (7. listopadu 1811 Miletín – 21. listopadu 1870 Praha) byl český historik, právník, archivář, spisovatel, básník, překladatel a sběratel českých lidových písní a pohádek; představitel literárního romantismu. Patřil mezi významné osobnosti českého národního obrození. Užíval řadu pseudonymů (Jarmil Erben, J. E. Miletínský, K. Jarmil Erben, Květomil Podlipský) a šifer (R. Bn., J. K. E. a j.) Po svých studiích na gymnáziu v Hradci Králové a v Praze byl zaměstnancem Královské české společnosti nauk a sekretářem Českého muzea. Od roku 1851 působil jako archivář města Prahy a od roku 1864 se stal ředitelem pomocných úřadů pražských. Ve svých studijních letech se Erben stýkal s Karlem Hynkem Máchou. Později se také seznámil s Františkem Palackým, spolupracoval s ním (mj. na přípravě českého ) a jeho politickými názory byl trvale ovlivněn. Spory s Martinem Hattalou Erbena vyčerpávaly a přispívaly ke zhoršení jeho zdravotního stavu. Erben je znám především jako sběratel lidové poezie. Ve smyslu názorů bratří Grimmů, s kterými se znal, hledal v ústní lidové slovesnosti odraz starých mýtů (slovanských, na rozdíl od Grimmů, kteří hledali germánské), jež lidové podání a tradice během věků přetvořily a často zakryly. Výsledkem Erbenovy sběratelské činnosti byly tři svazky Písní národních v Čechách (1842–1845), jejich přepracované a rozšířené vydání vyšlo roku 1864 s titulem Prostonárodní české písně a říkadla. Nejvíce však Erben proslul sbírkou Kytice z pověstí národních (1853), (zkráceně jen Kytice), která vyšla podruhé roku 1861, a to v rozšířené verzi (s oddílem příležitostných písní) s názvem Kytice z básní K. J. Erbena. Jádrem této sbírky je dvanáct (později vyšla i třináctá balada – Lilie) básní oddílu Pověsti národní, jimž předchází úvodní báseň Kytice. (cs)
- Karel Jaromír Erben (* 7. November 1811 in Miletín; † 21. November 1870 in Prag) war ein tschechischer Archivar und Historiker, Sammler von Volksmärchen und Volksliedern, und als Schriftsteller ein Vertreter der Romantik. (de)
- Karel Jaromír ERBEN (naskiĝis la 7-an de novembro 1811 en Miletín; mortis la 21-an de novembro 1870 en Prago) estis ĉeĥa poeto kaj historiisto, la unua arkivisto de la urbo Prago. Li multe helpis al ekkono de diverseco, beleco kaj riĉeco de ĉeĥoslovaka popola poezio. Kolektinte popolajn kantojn kaj fabelojn de slavaj nacioj (folkloraj ĉeĥaj kantoj kaj rimaĵoj, elektitaj mitoj kaj legendoj naciaj de aliaj branĉoj slavaj), li aplikis siajn spertojn en baladaro Bukedo, unu el plej bonaj kolektoj de baladoj en la mondliteraturo. (eo)
- Karel Jaromír Erben (Miletín, República Checa, 7 de noviembre de 1811 – Praga, id., 21 de noviembre de 1870), fue un escritor, historiador, abogado, archivero, poeta, traductor, coleccionista de cuentos y abanderado de romanticismo checo. También fue uno de los checos más importantes del . Después de terminar sus estudios en el instituto en Hradec Králové y Praga trabajó como secretario en el Museo checo. Desde el año 1851 trabajó de archivero de la ciudad capital, Praga. Colaboró con Karel Hynek Mácha o František Palacký (escritores checos famosos). Su obra más famosa se llama Kytice z pověstí národních (Un ramo de leyendas populares), que fue publicada en el año 1853. Es una colección de 13 baladas. (es)
- Karel Jaromír Erben (Miletín, Austria, 1811ko azaroaren 7a - Praga, Austria-Hungaria, 1870eko azaroaren 21a) txekierazko poeta, etnografoa eta filologoa izan zen. Testu zaharrak, Jan Husen txekierazko obrak eta lehen antologia bat eman zituen argitara. Erbenenak dira Bohemiako kantu nazionalak (1842-1845), Ehun ipuin eta eslaviar herrietako elezaharrak (1865). Balada- eta poema-bilduma bikain bat eskaini zuen 1853. urtean, Elezahar nazionalak izenaz. (eu)
- Karel Jaromír Erben (Czech pronunciation: [ˈkarɛl ˈjaromiːr ˈɛrbɛn]; 7 November 1811 – 21 November 1870) was a Czech folklorist and poet of the mid-19th century, best known for his collection Kytice, which contains poems based on traditional and folkloric themes. He also wrote Písně národní v Čechách ("Folk Songs of Bohemia") which contains 500 songs and Prostonárodní české písně a říkadla ("Czech Folk Songs and Nursery Rhymes"), a five-part book that brings together most of Czech folklore. (en)
- Karel Jaromír Erben (7 novembre 1811 Miletín près de Jičína – 21 novembre 1870 Prague) fut écrivain, poète et traducteur tchèque, historien littéraire et collecteur de chansons et contes de fées populaires tchèques, représentant du romantisme. (fr)
- カレル・ヤロミール・エルベン（Karel Jaromír Erben, 1811年11月7日 ミレティーン・ウ・イチーナ - 1870年11月21日）は、19世紀ボヘミアの作家・詩人・ジャーナリスト・フォークロア研究家。フラデク・クラーロヴェーの神学校に進み、1831年にプラハに出て哲学と法学を修める。1843年にフランティシェク・パラツキーについて国民博物館研究員となる。1848年にはプラハの新聞編集者に転身。その後1850年に国民博物館に復帰し、古文書保管所の秘書となる。肺結核のために他界した。 文学者としては、民間伝説や民話に基づく詩集『詩の花束 Kytice』（初版1853年、改訂版1861年）が有名。以下の13篇からなり、ドヴォルザーク晩年の交響詩やフィビフのメロドラマの題材となっている。 1.
* 花束（エルベンによる序詞） Kytice 2.
* 財宝 Poklad 3.
* 花嫁衣装 Svatební košile 4.
* 昼霊（真昼の魔女） Polednice 5.
* 金の糸車 Zlatý kolovrat 6.
* クリスマス・イヴ Štědrý den 7.
* 野鳩 Holoubek 8.
* ザーホシュのベッド Záhořovo lože 9.
* 水の精（河童） Vodník 10.
* 柳 Vrba 11.
* 百合 Lilie 12.
* 娘の呪い Dceřina kletba 13.
* 巫女 Věštkyně ほかに、500の民謡を集めた『チェコにおける民族詩 Písně národní v Čechách』（1842年 - 1845年）や、5部分からなる民話集『素朴な民族の小唄とわらべ歌 Prostonárodní české písně a říkadla』（1864年）などの著作もある。 (ja)
- 카렐 야로미르 에르벤(Karel Jaromír Erben, 1811년 11월 7일 ~ 1870년 11월 21일)은 체코의 민속학자이자 19세기 중반의 시인으로, 전통 및 민속 주제를 기반으로 한 시들을 담고있는 민담의 꽃다발이라는 작품으로 잘 알려진 인물이다. 시인, 동화 작가, 민요 및 민화 수집가, 민속학자, 역사가, 언어학자, 번역가 등 다양한 경력을 소유하고 있다. (ko)
- Karel Jaromír Erben (AFI: [ˈkarɛl ˈjaromiːr ˈɛrbɛn]) (Miletín, 7 novembre 1811 – Praga, 21 novembre 1870) è stato un filologo, poeta e folclorista ceco. Fu inoltre editore di fonti storiche, di antichi testi cechi e di canti popolari, nonché collaboratore alla stesura della prima enciclopedia ceca (Riegrův slovník naučný). (it)
- Karel Jaromír Erben (Miletín, 7 november 1811 — Praag, 21 november 1870) was een Tsjechisch uitgever, folklorist, vertaler, dichter, linguïst, historicus, en advocaat. Bij het grote publiek is Erben vooral bekend vanwege zijn collectie van 13 gedichten genaamd: Kytice z pověstí národních (Een boeket volkslegendes) uit 1853, gebaseerd op traditionele en folkloristische thema's, die op elke Tsjechische school worden geleerd. Hij heeft ook een bundel samengesteld in 1864 met daarin 500 volksliederen uit Bohemen, genaamd: Písně národní v Čechách (Volksliederen uit Bohemen). Erben heeft in een taalcommissie meegewerkt aan de standaardisering van het Tsjechisch. Tevens was Erben actief binnen de beweging: Tsjechische nationale wedergeboorte. Erben werd verkozen als 76e in de televisieshow Největší Čech (De Grootste Tsjech). (nl)
- Karel Jaromír Erben (ur. 7 listopada 1811 w Miletínie, zm. 21 listopada 1870 w Pradze) – czeski etnograf, historyk i pisarz, badacz folkloru czeskiego i słowiańskiego; zbierał narodowe pieśni i porzekadła. Wszystkie legendy przetwarzał w sposób artystyczny. Karel Jaromír Erben urodził się jako jeden z bliźniaków, ale jego brat Jan wkrótce zmarł. Jego rodzicami byli Jan i Anna Erbenowie. Najpierw uczył się w Hradcu Králové, potem zaczął studia prawnicze w Pradze. Główną dziedzina jego działalności stała się historia, co wynikało z wpływu Františka Palackiego. Poeta pracował jako urzędnik Czeskiego Muzeum i Macierzy czeskiej. Był też redaktorem pisma Pražské noviny. W 1851 roku został archiwistą Pragi, co zabezpieczyło byt jego i jego rodziny na następne lata. Erben zaliczany jest do najwybitniejszych przedstawicieli czeskiego preromantyzmu. Pozostaje autorem jednego tylko, ale mistrzowskiego zbioru wierszy. W 1853 wydał zbiór ballad Kytice z pověstí národních, należący do klasycznych dzieł literatury czeskiej. W Czechach zbiór ten odgrywa taką samą rolę jak Ballady i romanse Adama Mickiewicza. W utworach, osadzonych w ludowej poetyce, porusza tematy miłości, śmierci, nienawiści, zbrodni i kary. W Sto prostonárodních pohádek a pověstí slovanských v nářečích původních (1865) zamieścił pięć utworów w języku kaszubskim. Wiersze Erbena tłumaczyli Józef Grajnert, Janusz Ferdynand Nowakowski i Kazimierz Andrzej Jaworski.Jego imieniem nazwano planetoidę (40106) Erben. (pl)
- Karel Jaromír Erben. född 7 november 1811 i Miletín, död 21 november 1870 i Prag, var en tjeckisk författare. Erben blev František Palackýs medhjälpare i arkivforskning. Han deltog i 1848 års politiska rörelser och utnämndes 1851 till stadsarkivarie i Prag. Han samlade bland annat in arkivmaterial om Böhmen och Mährens historia vilket blev ett verk med ett rikt material av folkliga dikter och sagor. Det blev även en inspirationskälla för hans egen diktning. Såsom poet blev Erben mycket populär genom en samling folkliga ballader, Kytice z povĕsti narodnich (1853; sjunde upplagan 1893; balladen "Julafton" finns översatt i Alfred Jensens Ur Böhmens moderna diktning, 1894), som fick stort inflytande på Jan Neruda och den nationella konstpoesin i det slaviska Böhmen. Erbens förnämsta litterära arbete var utgivandet av gammaltjeckiska skrifter, däribland "Jan Hus'" (1864-68) och "Štitnýs" (1851), samt många arbeten rörande Prags äldre historia. Dessutom utgav han en samling tjeckiska folkvisor, Písni narodní v Čechách (1842 och 1845; ny utökad upplaga 1862-63). Sju av balladerna i Kytice z povĕsti narodnich ligger till grund för den tjeckiska filmen Kytice från år 2000. (sv)
- Карел Яромир Э́рбен (чеш. Karel Jaromír Erben; 7 ноября 1811[…], Милетин — 21 ноября 1870[…], Прага, Цислейтания[…]) — чешский писатель, поэт, переводчик, историк литературы и собиратель чешского фольклора, в первую очередь народных сказок и песен. Представитель романтического направления в искусстве. Участник Славянского съезда в Москве и Санкт-Петербурге 1867 года (ru)
- Карел Яромир Ербен (чеськ. Karel Jaromír Erben; 7 листопада 1811 — 21 листопада 1870) — чеський письменник та поет епохи романтизму, історик, правник, архівіст, перекладач і збирач чеських народних пісень і казок. (uk)
- 卡雷尔·雅洛米尔·爱尔本（Karel Jaromír Erben，捷克語發音：[ˈkarɛl ˈjaromiːr ˈɛrbɛn]，1811年11月7日－1870年11月21日），捷克歌谣作者，诗人。他毕生从事搜集、整理和研究民间歌曲、歌谣、神话和传说故事，同时自己也创作诗歌。 他编有《捷克民歌集》以及斯拉夫各民族神话和传说故事等。他的代表作是民间故事诗集《花束集》（初版于1853年），反映了捷克人民的生活和风俗习尚，描绘了捷克的锦绣河山。由于他的诗作感情真挚，风格清新，语言朴素，音调优美，《花束集》成了捷克诗歌的典范，对捷克诗歌的发展影响很大。 (zh)
|
| rdfs:comment
|
- Karel Jaromír Erben (* 7. November 1811 in Miletín; † 21. November 1870 in Prag) war ein tschechischer Archivar und Historiker, Sammler von Volksmärchen und Volksliedern, und als Schriftsteller ein Vertreter der Romantik. (de)
- Karel Jaromír ERBEN (naskiĝis la 7-an de novembro 1811 en Miletín; mortis la 21-an de novembro 1870 en Prago) estis ĉeĥa poeto kaj historiisto, la unua arkivisto de la urbo Prago. Li multe helpis al ekkono de diverseco, beleco kaj riĉeco de ĉeĥoslovaka popola poezio. Kolektinte popolajn kantojn kaj fabelojn de slavaj nacioj (folkloraj ĉeĥaj kantoj kaj rimaĵoj, elektitaj mitoj kaj legendoj naciaj de aliaj branĉoj slavaj), li aplikis siajn spertojn en baladaro Bukedo, unu el plej bonaj kolektoj de baladoj en la mondliteraturo. (eo)
- Karel Jaromír Erben (Miletín, Austria, 1811ko azaroaren 7a - Praga, Austria-Hungaria, 1870eko azaroaren 21a) txekierazko poeta, etnografoa eta filologoa izan zen. Testu zaharrak, Jan Husen txekierazko obrak eta lehen antologia bat eman zituen argitara. Erbenenak dira Bohemiako kantu nazionalak (1842-1845), Ehun ipuin eta eslaviar herrietako elezaharrak (1865). Balada- eta poema-bilduma bikain bat eskaini zuen 1853. urtean, Elezahar nazionalak izenaz. (eu)
- Karel Jaromír Erben (Czech pronunciation: [ˈkarɛl ˈjaromiːr ˈɛrbɛn]; 7 November 1811 – 21 November 1870) was a Czech folklorist and poet of the mid-19th century, best known for his collection Kytice, which contains poems based on traditional and folkloric themes. He also wrote Písně národní v Čechách ("Folk Songs of Bohemia") which contains 500 songs and Prostonárodní české písně a říkadla ("Czech Folk Songs and Nursery Rhymes"), a five-part book that brings together most of Czech folklore. (en)
- Karel Jaromír Erben (7 novembre 1811 Miletín près de Jičína – 21 novembre 1870 Prague) fut écrivain, poète et traducteur tchèque, historien littéraire et collecteur de chansons et contes de fées populaires tchèques, représentant du romantisme. (fr)
- 카렐 야로미르 에르벤(Karel Jaromír Erben, 1811년 11월 7일 ~ 1870년 11월 21일)은 체코의 민속학자이자 19세기 중반의 시인으로, 전통 및 민속 주제를 기반으로 한 시들을 담고있는 민담의 꽃다발이라는 작품으로 잘 알려진 인물이다. 시인, 동화 작가, 민요 및 민화 수집가, 민속학자, 역사가, 언어학자, 번역가 등 다양한 경력을 소유하고 있다. (ko)
- Karel Jaromír Erben (AFI: [ˈkarɛl ˈjaromiːr ˈɛrbɛn]) (Miletín, 7 novembre 1811 – Praga, 21 novembre 1870) è stato un filologo, poeta e folclorista ceco. Fu inoltre editore di fonti storiche, di antichi testi cechi e di canti popolari, nonché collaboratore alla stesura della prima enciclopedia ceca (Riegrův slovník naučný). (it)
- Карел Яромир Э́рбен (чеш. Karel Jaromír Erben; 7 ноября 1811[…], Милетин — 21 ноября 1870[…], Прага, Цислейтания[…]) — чешский писатель, поэт, переводчик, историк литературы и собиратель чешского фольклора, в первую очередь народных сказок и песен. Представитель романтического направления в искусстве. Участник Славянского съезда в Москве и Санкт-Петербурге 1867 года (ru)
- Карел Яромир Ербен (чеськ. Karel Jaromír Erben; 7 листопада 1811 — 21 листопада 1870) — чеський письменник та поет епохи романтизму, історик, правник, архівіст, перекладач і збирач чеських народних пісень і казок. (uk)
- 卡雷尔·雅洛米尔·爱尔本（Karel Jaromír Erben，捷克語發音：[ˈkarɛl ˈjaromiːr ˈɛrbɛn]，1811年11月7日－1870年11月21日），捷克歌谣作者，诗人。他毕生从事搜集、整理和研究民间歌曲、歌谣、神话和传说故事，同时自己也创作诗歌。 他编有《捷克民歌集》以及斯拉夫各民族神话和传说故事等。他的代表作是民间故事诗集《花束集》（初版于1853年），反映了捷克人民的生活和风俗习尚，描绘了捷克的锦绣河山。由于他的诗作感情真挚，风格清新，语言朴素，音调优美，《花束集》成了捷克诗歌的典范，对捷克诗歌的发展影响很大。 (zh)
- Karel Jaromír Erben (7. listopadu 1811 Miletín – 21. listopadu 1870 Praha) byl český historik, právník, archivář, spisovatel, básník, překladatel a sběratel českých lidových písní a pohádek; představitel literárního romantismu. Patřil mezi významné osobnosti českého národního obrození. Užíval řadu pseudonymů (Jarmil Erben, J. E. Miletínský, K. Jarmil Erben, Květomil Podlipský) a šifer (R. Bn., J. K. E. a j.) (cs)
- Karel Jaromír Erben (Miletín, República Checa, 7 de noviembre de 1811 – Praga, id., 21 de noviembre de 1870), fue un escritor, historiador, abogado, archivero, poeta, traductor, coleccionista de cuentos y abanderado de romanticismo checo. También fue uno de los checos más importantes del . Después de terminar sus estudios en el instituto en Hradec Králové y Praga trabajó como secretario en el Museo checo. Desde el año 1851 trabajó de archivero de la ciudad capital, Praga. Colaboró con Karel Hynek Mácha o František Palacký (escritores checos famosos). (es)
- カレル・ヤロミール・エルベン（Karel Jaromír Erben, 1811年11月7日 ミレティーン・ウ・イチーナ - 1870年11月21日）は、19世紀ボヘミアの作家・詩人・ジャーナリスト・フォークロア研究家。フラデク・クラーロヴェーの神学校に進み、1831年にプラハに出て哲学と法学を修める。1843年にフランティシェク・パラツキーについて国民博物館研究員となる。1848年にはプラハの新聞編集者に転身。その後1850年に国民博物館に復帰し、古文書保管所の秘書となる。肺結核のために他界した。 文学者としては、民間伝説や民話に基づく詩集『詩の花束 Kytice』（初版1853年、改訂版1861年）が有名。以下の13篇からなり、ドヴォルザーク晩年の交響詩やフィビフのメロドラマの題材となっている。 ほかに、500の民謡を集めた『チェコにおける民族詩 Písně národní v Čechách』（1842年 - 1845年）や、5部分からなる民話集『素朴な民族の小唄とわらべ歌 Prostonárodní české písně a říkadla』（1864年）などの著作もある。 (ja)
- Karel Jaromír Erben (Miletín, 7 november 1811 — Praag, 21 november 1870) was een Tsjechisch uitgever, folklorist, vertaler, dichter, linguïst, historicus, en advocaat. Bij het grote publiek is Erben vooral bekend vanwege zijn collectie van 13 gedichten genaamd: Kytice z pověstí národních (Een boeket volkslegendes) uit 1853, gebaseerd op traditionele en folkloristische thema's, die op elke Tsjechische school worden geleerd. Hij heeft ook een bundel samengesteld in 1864 met daarin 500 volksliederen uit Bohemen, genaamd: Písně národní v Čechách (Volksliederen uit Bohemen). Erben heeft in een taalcommissie meegewerkt aan de standaardisering van het Tsjechisch. Tevens was Erben actief binnen de beweging: Tsjechische nationale wedergeboorte. Erben werd verkozen als 76e in de televisieshow Největ (nl)
- Karel Jaromír Erben (ur. 7 listopada 1811 w Miletínie, zm. 21 listopada 1870 w Pradze) – czeski etnograf, historyk i pisarz, badacz folkloru czeskiego i słowiańskiego; zbierał narodowe pieśni i porzekadła. Wszystkie legendy przetwarzał w sposób artystyczny. W Sto prostonárodních pohádek a pověstí slovanských v nářečích původních (1865) zamieścił pięć utworów w języku kaszubskim. Wiersze Erbena tłumaczyli Józef Grajnert, Janusz Ferdynand Nowakowski i Kazimierz Andrzej Jaworski.Jego imieniem nazwano planetoidę (40106) Erben. (pl)
- Karel Jaromír Erben. född 7 november 1811 i Miletín, död 21 november 1870 i Prag, var en tjeckisk författare. Erben blev František Palackýs medhjälpare i arkivforskning. Han deltog i 1848 års politiska rörelser och utnämndes 1851 till stadsarkivarie i Prag. Han samlade bland annat in arkivmaterial om Böhmen och Mährens historia vilket blev ett verk med ett rikt material av folkliga dikter och sagor. Det blev även en inspirationskälla för hans egen diktning. Sju av balladerna i Kytice z povĕsti narodnich ligger till grund för den tjeckiska filmen Kytice från år 2000. (sv)
|
