| dbo:abstract
|
- Jón Arason (1484 – 17. listopadu 1550) byl islandský básník a poslední katolický biskup v Hólaru. Byl spolu se dvěma ze svých nemanželských synů popraven Dány za rebelanství. Založil první islandskou tiskárnu, v níž docházelo k tisku reformačních spisků v islandštině, což zabránilo přílivu dánských tisků. Mimo to byl Jón nejlepším islandským básníkem své doby. Psal náboženskou poezii a příležitostně i básně světského charakteru. (cs)
- Jón Arason (* 1484 in , Nordisland; † 7. November 1550 in Skálholt) war Bischof von Hólar in Nordisland von 1524 bis 1550. Er war der letzte katholische Bischof des Landes, bis 1923 eine Apostolische Präfektur errichtet wurde. (de)
- Jón Arason (naskiĝinta en 1484 en /Norda Islando, mortinta la 7-an de novembro 1550 en ) estis romkatolika episkopo kaj poeto islanda. (eo)
- Jón Arason (1484–Skálholt, 7 de noviembre de 1550) fue un obispo y poeta de Islandia. Fue el último obispo católico de la isla antes de la constitución de la diócesis de Reikiavik en 1923. (es)
- Jón Arason (1484 – November 7, 1550) was an Icelandic Roman Catholic bishop and poet, who was executed in his struggle against the imposition of the Protestant Reformation in Iceland. (en)
- Il n'existe pas en Islande de nom de famille : c'est le prénom qui représente le nom véritable et on le fait suivre du prénom du père ou de la mère suivi de son (fils) ou de dóttir (fille). Pour parler correctement du personnage il faudra donc l'appeler Jón. Jón Arason Jón Arason (1484 - 7 novembre 1550) était un évêque catholique et un poète islandais. Il devint prêtre vers 1504 et ayant attiré l'attention de Gottskálk Nikulásson, l'évêque de Hólar, il fut envoyé par ce prélat en Norvège pour deux missions. En 1522 il succéda à Gottskálk sur le siège de Hólar, mais il en fut bientôt chassé par l'autre évêque islandais, Ögmundur de Skálholt. Cet évêque devait plus tard s'opposer lui aussi au luthéranisme, mais étant alors vieux et aveugle son opposition fut peu efficace. À ce moment Jón Arason s'était fait connaître par ses grands talents si ce n'est par sa foi, assez suspecte. Il eut un grand nombre d'enfants qui luttèrent à ses côtés d'abord au sens figuré et plus tard au sens propre. Et pourtant on était à une époque où les évêques catholiques étaient tenus au célibat, mais l'Islande était assez loin de Rome pour suivre ses propres particularités. Après un bref exil en Norvège il entra en litige avec son souverain Christian III, le roi du Danemark, parce qu'il refusait de laisser le luthéranisme progresser davantage dans l'île. Bien que dans l'affaire sa position eût été au départ plus défensive qu'offensive, il changea radicalement d'attitude en 1548. À ce moment-là lui et Ögmundur joignirent leurs forces pour combattre les luthériens. Vieux et aveugle Ögmundur ne put continuer longtemps la lutte et fut rapidement forcé de s'exiler au Danemark. Quant à Jón sa résistance obstinée était dictée par une sorte de nationalisme primitif et par la simple ambition autant que par la religion. Il en voulait aux Danois de bouleverser le paysage religieux de l'Islande et pensait que le pays serait moins violenté dans sa culture s'il demeurait catholique. C'est pourquoi le pape Paul III lui écrivit une lettre d'encouragement pour qu'il continuât ses efforts contre les luthériens. Pour le pape il s'agissait sans doute d'un moyen de s'opposer à la propagation du protestantisme beaucoup plus que d'un soutien au particularisme islandais. Quoi qu'il en soit, cet encouragement contribua à renforcer l'opposition contre les luthériens dans une sorte de Guerre civile. Son zèle pour sa cause ne connaissait aucune limite car il estimait combattre contre les Danois dans une lutte pour le catholicisme, pour l'Islande et pour lui-même. Dans cette lutte il pouvait compter sur ses enfants illégitimes qui combattirent à ses côtés dans plusieurs batailles. Pourtant sa tentative de capturer son plus grand adversaire, Daði Gudmundsson, le conduisit lui-même à être fait prisonnier et conduit devant le bailli du roi. La légende veut qu'ayant appris la nouvelle une de ses filles parmi les plus hardies rassembla ses forces pour le sauver, mais quoi qu'il en soit ses efforts s'avérèrent infructueux. En 1550 l'évêque de Hólar et deux de ses fils prisonniers furent décapités. Le bailli du roi, nommé Christian Skriver, devait plus tard être tué par des pêcheurs qui avaient embrassé la cause de Jón. Jón Arason fut le dernier évêque catholique en Islande. Il est célébré comme un poète et comme une sorte de héros populaire pour avoir lutté contre l'impérialisme danois. L'auteur Gunnar Gunnarsson a écrit un roman sur sa vie. Certains critiques, en Islande et ailleurs, soulignent qu'en fait il aurait pu viser à conserver son propre pouvoir. Dans les années 1540, alors qu'il était virtuellement le maître de l'Islande, il profitait de la situation pour favoriser la nombreuse progéniture que lui avait donnée sa concubine, Helga Sigurðardóttir : ceux qui n'étaient pas entrés dans les ordres étaient mariés dans des familles aisées et influentes, ceux qui étaient prêtres recevaient de riches paroisses. Mais il est aussi l'homme qui a introduit l'imprimerie dans l'île. Devenu un être de légende, il est aussi responsable d'une des expressions les plus solidement ancrées dans la langue islandaise. Comme il était sur le point d'être décapité, un prêtre appelé Sveinn se tenait à ses côtés pour lui offrir le réconfort spirituel. Comme il avait dit à Jón : « Líf er eftir þetta, herra! » (« Il y a une vie après celle-ci, Monseigneur ! ») Jón se tourna vers lui et lui répondit : « Veit ég það, Sveinki! » (« Cela, je le sais, mon petit Sveinn ! »). Et depuis « veit ég það, Sveinki » est resté dans le trésor des expressions islandaises, et on l'emploie dans les cas où l'on vient d'entendre quelque chose d'absolument évident. (fr)
- Jón Arason (Gryta, 1484 – Skálholt, 7 novembre 1550) è stato un vescovo cattolico e poeta islandese: fu l'ultimo vescovo cattolico in Islanda, prima della costituzione della diocesi di Reykjavík nel 1923. (it)
- Jón Arason (1484 – 7 november 1550) was de laatste rooms-katholieke bisschop van IJsland voor de introductie van het protestantisme. Hij werd in 1524 door de aartsbisschop van Trondheim (Noorwegen) tot bisschop van Hólar benoemd. Men zegt dat hij buitengewone talenten bezat, maar hij was slecht in Latijn, en was openlijk wars van de eisen die het celibaat aan hem stelde. Hij was de kerk erg toegewijd, maar desondanks meer een krijger dan een echte bisschop. De koning van Denemarken, Christiaan III, verordonneerde in 1538 dat IJsland de katholieke religie moest wijzigen in de lutheraanse, waardoor hij in ernstig conflict kwam met zowel Jón Arason in Hólar als met Ögmundur Pálsson, de bisschop van Skálholt. De oude en blinde Ögmundur werd door de Denen gevangengenomen en naar Denemarken gebracht, waar hij in 1542 overleed. Zijn opvolgers in Skálholt waren lutheraanse bisschoppen. Het leiderschap van de katholieke bisschoppen viel zo ten deel aan de bisschop van Hólar, Jón Arason. Hij bleef defensief tot 1548 totdat het bisdom in Skálholt vacant kwam door het overlijden van bisschop Gissur Einarsson. Toen zag hij zijn kans schoon om van Skálholt weer een katholiek bisdom te maken en trok ten strijde. De Deense koning stuurde bisschop Marteinn Einarsson om hem te weerstaan, maar Jón nam hem gevangen. Hoewel de koning hem om deze handelwijze vogelvrij verklaarde, voelde Jón Arason zich gesterkt door een brief van Paus Paulus III die hem steunde in zijn strijd tegen de “goddelozen”. Bovendien moest zijn vonnis nog door het Alding van het komende jaar worden bekrachtigd. Bij een poging om zijn volgende tegenstander Daði Guðmundssonaan aan te vallen, werd Jón bij Sauðafell vlak bij Breiðafjörður zelf gevangengenomen en aan Kristján Skriver, des konings waarnemer, overgedragen. Marteinn Einarsson werd onmiddellijk vrijgelaten. Hij wilde de bekrachtiging van het doodsvonnis van Jón Arason niet afwachten, liet er geen gras over groeien en onthoofdde Jón en twee van zijn zoons die hem al die tijd gesteund hadden op 7 november 1550 vlak bij de kathedraal van Skálholt. Op die plaats staat nu ter nagedachtenis van deze gebeurtenis een monument. Het volgend jaar namen een aantal vissers wraak door Kristján Skriver en zijn trawanten bij Kirkjuból te vermoorden. De lichamen van Jón Arason en zijn zonen werden opgegraven en in de warme bron Vígðalaug bij Laugarvatn gewassen. Vervolgens zijn zij terug naar Hólar vervoerd en daar begraven. Zijn zoon Jón werd tot opvolger verkozen, maar deze verkiezing is nooit bekrachtigd. Bij gebrek aan verzet kreeg het lutheranisme vrij spel. De mensen echter bleven het katholieke geloof nog geruime tijd aanhangen en beschouwden Jón Arason als volksheld en martelaar. In totaal waren acht latere bisschoppen afstammelingen van hem. (nl)
- Jón Arason foi um poeta e bispo católico islandês, que foi executado devido à sua luta contra a imposição da Reforma Protestante na Islândia. (pt)
- Jón Arason (ur. 1484, zm. 7 listopada 1550 w Skálholcie) – islandzki duchowny katolicki, biskup Hólaru, poeta, uznawany za bohatera narodowego. Wyświęcony około 1504. Został biskupem diecezji hólarskiej około 1524. Przeciwstawił się narzuconemu w 1536 przez Duńczyków luteranizmowi i wszczął antyduńskie powstanie. Pokonany został przez Daðiego Guðmundssona w 2 października 1550 roku i ścięty wraz z 2 synami w Skálholcie. W ciągu roku 14 mężczyzn związanych z jego egzekucją zostało skrytobójczo zamordowanych. (pl)
- Jón Arason, född 1484, död 1550, var en isländsk katolsk biskop och poet. Han motarbetade reformationen på Island och avrättades på grund av att detta fick honom att göra motstånd mot den danska kungamakten. (sv)
- Йоун Арасон (исл. Jón Arason; 1484, Эйя-фьорд — 7 ноября 1550, Скалхольт, Исландия) — исландский церковный деятель, поэт и писатель. Йоун Арасон был католическим епископом в Хоуларе, на севере Исландии, с 1522 по 1550 год. Последний католический епископ Исландии. Реформация в Исландии, проводившаяся в XVI столетии по указанию датского короля Кристиана III (Исландия с 1380 года находилась в подчинении у Дании), началась с назначения в епископат Скалхольт (на юге Исландии) протестантского епископа . Однако Йоун Арасон, епископ Северной Исландии, упорно сопротивлялся попыткам проведения реформации и в северной части страны. В своей борьбе епископ опирался на серьёзную поддержку соотечественников, видевших в ней не только религиозный спор, но и возможность освободиться от датской власти. В 1541 году епископ Южной Исландии в Скалхольте принял Реформацию. Однако после смерти Гиссура Эйнарссона в 1548 году, первого лютеранского епископа Исландии, по указанию Йоуна Арасона епископское кресло в Скалхольте занял католик. Король Христиан III, однако, заменил его на протестанта, отправил в Исландию войска и приказал арестовать непокорного епископа. 7 ноября 1550 года Йоун Арасон вместе с двумя своими сыновьями был без суда казнён в Скалхольте. Несмотря на высокий церковный сан, Йоун Арасон имел семью и нескольких детей. Характера же он был властного и целеустремлённого. Йоун Арасон в Хоуларе основал первую в Исландии типографию. (ru)
- Йон А́расон (ісл. Jón Arason; 1484 — 7 листопада 1550, Скалгольт, Ісландія) — останній римо-католицький єпископ Ісландії до запровадження протестантизму, обезголовлений лютеранськими противниками католицизму, народний герой. Єпископ Йон був автором чудової релігійної та сатиричної поезії. Він теж вважається засновником друкарства в Ісландії і є предметом багатьох романів та вистав новітніх ісландських письменників. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- Jón Arason (1484 – 17. listopadu 1550) byl islandský básník a poslední katolický biskup v Hólaru. Byl spolu se dvěma ze svých nemanželských synů popraven Dány za rebelanství. Založil první islandskou tiskárnu, v níž docházelo k tisku reformačních spisků v islandštině, což zabránilo přílivu dánských tisků. Mimo to byl Jón nejlepším islandským básníkem své doby. Psal náboženskou poezii a příležitostně i básně světského charakteru. (cs)
- Jón Arason (* 1484 in , Nordisland; † 7. November 1550 in Skálholt) war Bischof von Hólar in Nordisland von 1524 bis 1550. Er war der letzte katholische Bischof des Landes, bis 1923 eine Apostolische Präfektur errichtet wurde. (de)
- Jón Arason (naskiĝinta en 1484 en /Norda Islando, mortinta la 7-an de novembro 1550 en ) estis romkatolika episkopo kaj poeto islanda. (eo)
- Jón Arason (1484–Skálholt, 7 de noviembre de 1550) fue un obispo y poeta de Islandia. Fue el último obispo católico de la isla antes de la constitución de la diócesis de Reikiavik en 1923. (es)
- Jón Arason (1484 – November 7, 1550) was an Icelandic Roman Catholic bishop and poet, who was executed in his struggle against the imposition of the Protestant Reformation in Iceland. (en)
- Jón Arason (Gryta, 1484 – Skálholt, 7 novembre 1550) è stato un vescovo cattolico e poeta islandese: fu l'ultimo vescovo cattolico in Islanda, prima della costituzione della diocesi di Reykjavík nel 1923. (it)
- Jón Arason foi um poeta e bispo católico islandês, que foi executado devido à sua luta contra a imposição da Reforma Protestante na Islândia. (pt)
- Jón Arason (ur. 1484, zm. 7 listopada 1550 w Skálholcie) – islandzki duchowny katolicki, biskup Hólaru, poeta, uznawany za bohatera narodowego. Wyświęcony około 1504. Został biskupem diecezji hólarskiej około 1524. Przeciwstawił się narzuconemu w 1536 przez Duńczyków luteranizmowi i wszczął antyduńskie powstanie. Pokonany został przez Daðiego Guðmundssona w 2 października 1550 roku i ścięty wraz z 2 synami w Skálholcie. W ciągu roku 14 mężczyzn związanych z jego egzekucją zostało skrytobójczo zamordowanych. (pl)
- Jón Arason, född 1484, död 1550, var en isländsk katolsk biskop och poet. Han motarbetade reformationen på Island och avrättades på grund av att detta fick honom att göra motstånd mot den danska kungamakten. (sv)
- Йон А́расон (ісл. Jón Arason; 1484 — 7 листопада 1550, Скалгольт, Ісландія) — останній римо-католицький єпископ Ісландії до запровадження протестантизму, обезголовлений лютеранськими противниками католицизму, народний герой. Єпископ Йон був автором чудової релігійної та сатиричної поезії. Він теж вважається засновником друкарства в Ісландії і є предметом багатьох романів та вистав новітніх ісландських письменників. (uk)
- Il n'existe pas en Islande de nom de famille : c'est le prénom qui représente le nom véritable et on le fait suivre du prénom du père ou de la mère suivi de son (fils) ou de dóttir (fille). Pour parler correctement du personnage il faudra donc l'appeler Jón. Jón Arason Jón Arason (1484 - 7 novembre 1550) était un évêque catholique et un poète islandais. Il devint prêtre vers 1504 et ayant attiré l'attention de Gottskálk Nikulásson, l'évêque de Hólar, il fut envoyé par ce prélat en Norvège pour deux missions. (fr)
- Jón Arason (1484 – 7 november 1550) was de laatste rooms-katholieke bisschop van IJsland voor de introductie van het protestantisme. Hij werd in 1524 door de aartsbisschop van Trondheim (Noorwegen) tot bisschop van Hólar benoemd. Men zegt dat hij buitengewone talenten bezat, maar hij was slecht in Latijn, en was openlijk wars van de eisen die het celibaat aan hem stelde. Hij was de kerk erg toegewijd, maar desondanks meer een krijger dan een echte bisschop. (nl)
- Йоун Арасон (исл. Jón Arason; 1484, Эйя-фьорд — 7 ноября 1550, Скалхольт, Исландия) — исландский церковный деятель, поэт и писатель. Йоун Арасон был католическим епископом в Хоуларе, на севере Исландии, с 1522 по 1550 год. Последний католический епископ Исландии. Несмотря на высокий церковный сан, Йоун Арасон имел семью и нескольких детей. Характера же он был властного и целеустремлённого. Йоун Арасон в Хоуларе основал первую в Исландии типографию. (ru)
|
