| dbo:abstract
|
- جان لابورد (بالفرنسية: Jean Laborde) هو صناعي ودبلوماسي فرنسي، ولد في 16 أكتوبر 1805 في أوش في فرنسا، وتوفي في 27 ديسمبر 1878 في أنتاناناريفو في مدغشقر. (ar)
- Jean Laborde (Aush, 16 d'octubre de 1805- Antananarivo, 27 de desembre de 1878) va ser un industrial francès, cap d'enginyers de la monarquia Merina sota el regnat de Ranavalona I i primer cònsol francès a Madagascar. El vaixell francès on viatjava Laborde, en expedició a Moçambic, va naufragar a Madagascar el 1831. Va establir-se primer a on va ser recomanat al govern com a professional que podia fabricar material de guerra, i poc després a Antananarivo, on se li van concedir grans extensions de terra i mà d'obra il·limitada per a proveir armament a l'exèrcit Merina. A 60 km de la capital va construir un centre industrial de fabricació i enginyeria; en 6 anys el complex tenia alts forns amb rodes hidràuliques que produïen ferro colat, produïa ferro forjat, una planta d'acer que produïa acer per a molles, una fàbrica de vidre, maons i ciment, una foneria pesada capaç de produir canons, una fàbrica de mosquetons, un molí de pólvora, fabricava projectils de plom, i fàbriques tèxtils amb telers elèctrics. Laborde també va obrir mines, construir carreteres i ponts en diverses parts de l'illa i un tram de ferrocarril tirat per cavalls. Laborde es va involucrar en el cop d'estat de 1857 instigat per i va ser proscrit per la reina Ranavalona. Va poder tornar amb l'ascens al poder de . El rei de França, Napoleó III, el va nomenar primer cònsol francès a la cort Merina, i a casa seva a , es va emplaçar el primer consolat de França a Madagascar. El govern francès va pressionar al Merina perquè compensés a Laborde i als seus hereus per la pèrdua del seu patrimoni i riquesa quan va ser expulsat; la negativa del primer ministre de la reina , , va esdevenir una de les justificacions de l'inici de la i la invasió de Madagascar per les tropes franceses. El nom específic de l'espècie Furcifer labordi ve donat en el seu honor. (ca)
- Jean Laborde (* 16. Oktober 1805 in Auch, Gascogne; † 27. Dezember 1878 auf Madagaskar) war ein französischer Abenteurer und Unternehmer, der in Madagaskar zu Reichtum und politischem Einfluss kam. (de)
- Jean Laborde (16 October 1805 in Auch - 27 December 1878 in Mantasoa, Madagascar) was an adventurer and early industrialist in Madagascar. He became the chief engineer of the Merina monarchy, supervising the creation of a modern manufacturing center under Queen Ranavalona I. Later he became the first French consul to Madagascar, when the government of Napoleon III used him to establish French influence on the island. Born to a blacksmith, Laborde emigrated to India, before attempting to recover treasure from ships wrecked along the coast of Madagascar in 1831. After becoming shipwrecked himself, Laborde made his way to Antananarivo where he manufactured muskets and gunpowder for the queen in a factory located in Ilafy. Laborde then organized 20,000 forced labourers to build an industrial complex in Mantasoa, closer to water, wood, and iron ore. There, 1,200 workmen produced cannon, swords, bricks, tiles, pottery, glass, porcelain, silk, soap, candles, sealing-wax, lime, cement, charcoal, ink, dyes, sugar, rum, sulphuric acid, and lightning conductors. Laborde also constructed Rainiharo's tomb, and the Queen's Palace. Laborde got involved in the 1857 coup instigated by Joseph-François Lambert and was banned by the queen. After the queen was succeeded by Radama II, he was able to return in 1861. Napoleon III named him as the first French consul to the Merina court. The French government became involved in a dispute with the Malagasy over the inheritance of Laborde's property after his death in 1878, some of which was a gift from Queen Ranavalona I. These and other French claims formed the pretext for France's later armed intervention. A species of chameleon endemic to Madagascar, Furcifer labordi, is named in his honor. (en)
- Jean Laborde (16 Oktober 1805 – 27 Desember 1878) adalah seorang petualang dan industrialis awal di Madagaskar. Ia menjadi kepala insinyur dari monarki Merina, mengawasi penciptaan pusat manufaktur modern di bawah Ratu Ranavalona I. Kemudian ia menjadi Konsul Pertama Prancis untuk Madagaskar, ketika pemerintah Napoléon III menggunakan dia untuk membangun pengaruh Prancis di pulau tersebut. (in)
- Jean-Baptiste Laborde, né le 16 octobre 1805 à Auch et décédé le 27 décembre 1878 à Tananarive à Madagascar, est un aventurier, industriel, premier consul de France à Madagascar. Il a une grande influence sur la société et la politique de la monarchie Merina au XIXe siècle. (fr)
- Jean Laborde (16 oktober 1805 - 27 december 1878) was een onafhankelijk zakenman in Mauritius en later de persoonlijke ingenieur van Ranavalona I, koningin van het Koninkrijk Madagaskar. In die functie speelde Laborde een grote rol in de industrialisatie van Madagaskar. Na Ranavalona's regering werd Laborde door Napoleon III aangesteld als Franse ambassadeur. (nl)
- Jean Laborde (ur. 16 października 1805, zm. 27 grudnia 1878) – francuski podróżnik i pionier rozwoju przemysłu Madagaskaru. Kierował budową przemysłu Madagaskaru na zlecenie królowej Ranavalony I. Później został również pierwszym konsulem Francji z ramienia rządu Napoleona III budując wpływy francuskie na wyspie. (pl)
- Жан Лабо́р (фр. Jean Laborde; 16 октября 1805, Ош, Франция — 27 декабря 1878, Антананариву, Мадагаскар) — французский промышленник, организовавший на Мадагаскаре первое промышленное производство. Жан Лабор был главным инженером королевства Имерина при королеве Ранавалуне I. Первый консул Франции на Мадагаскаре. (ru)
- Жан Лабо́р (фр. Jean Laborde; 16 жовтня 1805, Ош, Франція — 27 грудня 1878, Антананаріву, Мадагаскар) — французький промисловець, який організував на Мадагаскарі перше промислове виробництво. Жан Лабор був головним інженером королівства Імерина при королеві Ранавалуні I. Перший консул Франції на Мадагаскарі. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- جان لابورد (بالفرنسية: Jean Laborde) هو صناعي ودبلوماسي فرنسي، ولد في 16 أكتوبر 1805 في أوش في فرنسا، وتوفي في 27 ديسمبر 1878 في أنتاناناريفو في مدغشقر. (ar)
- Jean Laborde (* 16. Oktober 1805 in Auch, Gascogne; † 27. Dezember 1878 auf Madagaskar) war ein französischer Abenteurer und Unternehmer, der in Madagaskar zu Reichtum und politischem Einfluss kam. (de)
- Jean Laborde (16 Oktober 1805 – 27 Desember 1878) adalah seorang petualang dan industrialis awal di Madagaskar. Ia menjadi kepala insinyur dari monarki Merina, mengawasi penciptaan pusat manufaktur modern di bawah Ratu Ranavalona I. Kemudian ia menjadi Konsul Pertama Prancis untuk Madagaskar, ketika pemerintah Napoléon III menggunakan dia untuk membangun pengaruh Prancis di pulau tersebut. (in)
- Jean-Baptiste Laborde, né le 16 octobre 1805 à Auch et décédé le 27 décembre 1878 à Tananarive à Madagascar, est un aventurier, industriel, premier consul de France à Madagascar. Il a une grande influence sur la société et la politique de la monarchie Merina au XIXe siècle. (fr)
- Jean Laborde (16 oktober 1805 - 27 december 1878) was een onafhankelijk zakenman in Mauritius en later de persoonlijke ingenieur van Ranavalona I, koningin van het Koninkrijk Madagaskar. In die functie speelde Laborde een grote rol in de industrialisatie van Madagaskar. Na Ranavalona's regering werd Laborde door Napoleon III aangesteld als Franse ambassadeur. (nl)
- Jean Laborde (ur. 16 października 1805, zm. 27 grudnia 1878) – francuski podróżnik i pionier rozwoju przemysłu Madagaskaru. Kierował budową przemysłu Madagaskaru na zlecenie królowej Ranavalony I. Później został również pierwszym konsulem Francji z ramienia rządu Napoleona III budując wpływy francuskie na wyspie. (pl)
- Жан Лабо́р (фр. Jean Laborde; 16 октября 1805, Ош, Франция — 27 декабря 1878, Антананариву, Мадагаскар) — французский промышленник, организовавший на Мадагаскаре первое промышленное производство. Жан Лабор был главным инженером королевства Имерина при королеве Ранавалуне I. Первый консул Франции на Мадагаскаре. (ru)
- Жан Лабо́р (фр. Jean Laborde; 16 жовтня 1805, Ош, Франція — 27 грудня 1878, Антананаріву, Мадагаскар) — французький промисловець, який організував на Мадагаскарі перше промислове виробництво. Жан Лабор був головним інженером королівства Імерина при королеві Ранавалуні I. Перший консул Франції на Мадагаскарі. (uk)
- Jean Laborde (Aush, 16 d'octubre de 1805- Antananarivo, 27 de desembre de 1878) va ser un industrial francès, cap d'enginyers de la monarquia Merina sota el regnat de Ranavalona I i primer cònsol francès a Madagascar. El nom específic de l'espècie Furcifer labordi ve donat en el seu honor. (ca)
- Jean Laborde (16 October 1805 in Auch - 27 December 1878 in Mantasoa, Madagascar) was an adventurer and early industrialist in Madagascar. He became the chief engineer of the Merina monarchy, supervising the creation of a modern manufacturing center under Queen Ranavalona I. Later he became the first French consul to Madagascar, when the government of Napoleon III used him to establish French influence on the island. Laborde also constructed Rainiharo's tomb, and the Queen's Palace. A species of chameleon endemic to Madagascar, Furcifer labordi, is named in his honor. (en)
|
